۱۴۴٬۷۳۸
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''مسند الحبري'''، اثر [[حسین بن حکم بن مسلم حبری کوفی]] (متوفی ٢81 یا 286ق)، مجموعهای از ۶۱ حدیث و اثر است که مؤلف آنها را روایت کرده است و بیشتر شامل فضایل و روایات تاریخی مربوط به اهلبیت(ع) است. | '''مسند الحبري'''، اثر [[حسین بن حکم|حسین بن حکم بن مسلم حبری کوفی]] (متوفی ٢81 یا 286ق)، مجموعهای از ۶۱ حدیث و اثر است که مؤلف آنها را روایت کرده است و بیشتر شامل فضایل و روایات تاریخی مربوط به اهلبیت(ع) است. | ||
مجموع روایات و آثاری که محقق، سید | مجموع روایات و آثاری که محقق، [[حسینی جلالی، سید محمدرضا|سید محمدرضا حسینی جلالی]]، از [[حسین بن حکم|حسین بن حکم حبری]] شناسایی و گردآوری کرده است، ۱۶۱ حدیث است که شامل دو بخش عمده میشود: | ||
# ۱۰۰ حدیث از این مجموعه، مربوط به تفسیر آیات قرآن کریم است که در کتاب | # ۱۰۰ حدیث از این مجموعه، مربوط به تفسیر آیات قرآن کریم است که در کتاب «[[تفسير الحبري]]» (که توسط همین محقق تحقیق شده) گردآوری شده است. اکثر این روایات، مربوط به آیات نازلشده در شأن اهلبیت(ع) است. | ||
# ۶۱ حدیث باقیمانده، مجموعهای است که در این کتاب (مسند الحبري) گردآوری شده است. این احادیث نیز اغلب، شامل فضایل و روایات تاریخی مربوط به اهلبیت(ع) است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10-9</ref>. | # ۶۱ حدیث باقیمانده، مجموعهای است که در این کتاب (مسند الحبري) گردآوری شده است. این احادیث نیز اغلب، شامل فضایل و روایات تاریخی مربوط به اهلبیت(ع) است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10-9</ref>. | ||
==انگیزه نگارش== | ==انگیزه نگارش== | ||
این رویکرد تألیفی، همسو با سنت رایج در قرن سوم هجری بوده که دوران شکوفایی و تألیف کتب «مسند» بشمار میآمد. | این رویکرد تألیفی، همسو با سنت رایج در قرن سوم هجری بوده که دوران شکوفایی و تألیف کتب «مسند» بشمار میآمد. | ||
انگیزه نگارش این اثر توسط مؤلف، گردآوری و ثبت احادیثی است که او از شیوخ خود روایت کرده است. هدف از تألیف اینگونه «مسانید» در آن دوران، حفظ روایات شفاهی و فراهم آوردن یک مجموعه کامل از روایات یک راوی خاص (صحابی یا تابعی) بود<ref>ر.ک: همان، ص16-15</ref>. | انگیزه نگارش این اثر توسط مؤلف، گردآوری و ثبت احادیثی است که او از شیوخ خود روایت کرده است. هدف از تألیف اینگونه «مسانید» در آن دوران، حفظ روایات شفاهی و فراهم آوردن یک مجموعه کامل از روایات یک راوی خاص (صحابی یا تابعی) بود<ref>ر.ک: همان، ص16-15</ref>. | ||
انگیزه محقق این اثر، سید محمدرضا حسینی | |||
انگیزه محقق این اثر، [[حسینی جلالی، سید محمدرضا|سید محمدرضا حسینی جلالی]]، نیز تکمیل تحقیقات پیشین خود در گردآوری و بازنشر روایات حبری، بهویژه احادیث اهلبیت(ع)، از منابع مختلف بوده است تا سهم علمی او در میراث حدیثی بیشتر نمایان شود<ref>ر.ک: همان، ص10-9</ref>. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۳: | ||
==سبک نگارش== | ==سبک نگارش== | ||
سبک نگارش کتاب، سبک معمول و متداول در مجموعههای حدیثی اولیه (مسانید) است. ویژگیهای اصلی آن عبارت است از: | سبک نگارش کتاب، سبک معمول و متداول در مجموعههای حدیثی اولیه (مسانید) است. ویژگیهای اصلی آن عبارت است از: | ||
◦ تأکید بر اسناد (سلسله راویان): هر حدیث با سلسله کامل راویانش ذکر میشود که از مؤلف تا منبع اصلی (پیامبر یا صحابه) امتداد دارد، که از ویژگیهای اصلی کتب مسانید است<ref>ر.ک: همان، ص20 و 15</ref>. | ◦ تأکید بر اسناد (سلسله راویان): هر حدیث با سلسله کامل راویانش ذکر میشود که از مؤلف تا منبع اصلی (پیامبر یا صحابه) امتداد دارد، که از ویژگیهای اصلی کتب مسانید است<ref>ر.ک: همان، ص20 و 15</ref>. | ||
◦ جمعآوری روایات مستقیم: این کتاب عمدتاً شامل روایات (احادیث و آثار) مستقیمی است که مؤلف از اساتید خود نقل کرده است. | ◦ جمعآوری روایات مستقیم: این کتاب عمدتاً شامل روایات (احادیث و آثار) مستقیمی است که مؤلف از اساتید خود نقل کرده است. | ||
◦ حداقل تفسیر و توضیح مؤلف: تمرکز اصلی بر ارائه خود روایات است و تفسیر یا توضیح صریح کمی از سوی مؤلف در متن اصلی کتاب وجود دارد [این ویژگی در کتب مسانید رایج است و در این اثر نیز مشاهده میشود]. | ◦ حداقل تفسیر و توضیح مؤلف: تمرکز اصلی بر ارائه خود روایات است و تفسیر یا توضیح صریح کمی از سوی مؤلف در متن اصلی کتاب وجود دارد [این ویژگی در کتب مسانید رایج است و در این اثر نیز مشاهده میشود]. | ||
◦ دربرگیرنده درجات مختلف حدیث: این مجموعه، شامل احادیثی با درجات صحت متفاوت است که نشاندهنده رویکرد جامعنگر در جمعآوری حدیث در آن دوره است. | ◦ دربرگیرنده درجات مختلف حدیث: این مجموعه، شامل احادیثی با درجات صحت متفاوت است که نشاندهنده رویکرد جامعنگر در جمعآوری حدیث در آن دوره است. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
تمرکز قابل توجه روایات این کتاب، بر فضایل اهلبیت(ع)<ref>ر.ک: همان، ص9</ref> و آغاز شدن آن با احادیث امام علی(ع)<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>، این اثر را به منبعی خاص و ارزشمند برای پژوهش در زمینه فضایل و جایگاه اهلبیت(ع) در احادیث اولیه تبدیل کرده است. | تمرکز قابل توجه روایات این کتاب، بر فضایل اهلبیت(ع)<ref>ر.ک: همان، ص9</ref> و آغاز شدن آن با احادیث [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]]<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>، این اثر را به منبعی خاص و ارزشمند برای پژوهش در زمینه فضایل و جایگاه اهلبیت(ع) در احادیث اولیه تبدیل کرده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
محتوای بخشهای اصلی کتاب: | محتوای بخشهای اصلی کتاب: | ||
# روایات مربوط به امام علی(ع) و اهلبیت(ع): کتاب با روایات مربوط به امام علی(ع) آغاز میشود که بخش قابل توجهی از آن را تشکیل میدهد. این روایات، شامل فضایل، مناقب و آموزههای منتسب به ایشان است<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>، پس از آن، روایات از سایر اعضای برجسته اهلبیت(ع)، مانند فاطمه زهرا(س)<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>، امام حسن(ع)<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، امام زینالعابدین(ع) <ref>ر.ک: همان، ص52</ref>، امام باقر(ع) <ref>ر.ک: همان، ص54</ref>، امام صادق(ع)<ref>ر.ک: همان، ص57</ref>، امام جواد(ع)<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>، زید بن علی(ع)<ref>ر.ک: همان، ص60</ref> و فاطمه بنت علی<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>، ارائه میشود. | # روایات مربوط به [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] و اهلبیت(ع): کتاب با روایات مربوط به [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] آغاز میشود که بخش قابل توجهی از آن را تشکیل میدهد. این روایات، شامل فضایل، مناقب و آموزههای منتسب به ایشان است<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>، پس از آن، روایات از سایر اعضای برجسته اهلبیت(ع)، مانند فاطمه زهرا(س)<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>، [[امام حسن علیهالسلام|امام حسن(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، [[امام سجاد علیهالسلام|امام زینالعابدین(ع)]] <ref>ر.ک: همان، ص52</ref>، [[امام محمد باقر علیهالسلام|امام باقر(ع)]] <ref>ر.ک: همان، ص54</ref>، [[امام جعفر صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص57</ref>، امام جواد(ع)<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>، [[زید بن علی بن الحسین(ع)|زید بن علی(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص60</ref> و فاطمه بنت علی<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>، ارائه میشود. | ||
# روایات از سایر صحابه: بخشهای بعدی کتاب به احادیث روایتشده از صحابه برجسته دیگر، مانند: انس بن مالک<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>، ثوبان <ref>ر.ک: همان، ص71</ref>، جابر بن عبدالله <ref>ر.ک: همان، ص72</ref>، حذیفه <ref>ر.ک: همان، ص76</ref>، سلمان فارسی<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>، ابوذر<ref>ر.ک: همان، ص93</ref> و ابوسعید خدری<ref>ر.ک: همان، ص96</ref>، اختصاص دارد. | # روایات از سایر صحابه: بخشهای بعدی کتاب به احادیث روایتشده از صحابه برجسته دیگر، مانند: انس بن مالک<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>، ثوبان <ref>ر.ک: همان، ص71</ref>، جابر بن عبدالله <ref>ر.ک: همان، ص72</ref>، حذیفه <ref>ر.ک: همان، ص76</ref>، سلمان فارسی<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>، ابوذر<ref>ر.ک: همان، ص93</ref> و ابوسعید خدری<ref>ر.ک: همان، ص96</ref>، اختصاص دارد. | ||
# ادعیه (دعاها): این مجموعه، شامل برخی ادعیه منسوب به امام علی(ع) است که در صفحات پایانی بخش مربوط به ایشان قرار گرفته و ارزش معنوی و روایی کتاب را افزون کرده است<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | # ادعیه (دعاها): این مجموعه، شامل برخی ادعیه منسوب به [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]] است که در صفحات پایانی بخش مربوط به ایشان قرار گرفته و ارزش معنوی و روایی کتاب را افزون کرده است<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | ||
# روایات از ابونعیم و ابوالفرج اصفهانی: در بخشهایی از کتاب، روایات منتخب از آثار دیگر محدثین، همچون: ابونعیم<ref>ر.ک: همان، ص102</ref> و ابوالفرج اصفهانی<ref>ر.ک: همان، ص106</ref>، نیز درج شده است. | # روایات از [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم]] و [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانی]]: در بخشهایی از کتاب، روایات منتخب از آثار دیگر محدثین، همچون: [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم]]<ref>ر.ک: همان، ص102</ref> و [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانی]]<ref>ر.ک: همان، ص106</ref>، نیز درج شده است. | ||
ویژگیهای منحصربهفرد کتاب: | ویژگیهای منحصربهفرد کتاب: | ||