مسند الحبري: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''مسند الحبري'''، اثر [[حسین بن حکم بن مسلم حبری کوفی]] (متوفی ٢81 یا 286ق)، مجموعه‌ای از ۶۱ حدیث و اثر است که مؤلف آنها را روایت کرده است و بیشتر شامل فضایل و روایات تاریخی مربوط به اهل‌بیت(ع) است.
'''مسند الحبري'''، اثر [[حسین بن حکم|حسین بن حکم بن مسلم حبری کوفی]] (متوفی ٢81 یا 286ق)، مجموعه‌ای از ۶۱ حدیث و اثر است که مؤلف آنها را روایت کرده است و بیشتر شامل فضایل و روایات تاریخی مربوط به اهل‌بیت(ع) است.


مجموع روایات و آثاری که محقق، سید]]محمدرضا حسینی جلالی[[، از]]حسین بن حکم حبری[[شناسایی و گردآوری کرده است، ۱۶۱ حدیث است که شامل دو بخش عمده می‌شود:
مجموع روایات و آثاری که محقق، [[حسینی جلالی، سید محمدرضا|سید محمدرضا حسینی جلالی]]، از [[حسین بن حکم|حسین بن حکم حبری]] شناسایی و گردآوری کرده است، ۱۶۱ حدیث است که شامل دو بخش عمده می‌شود:
# ۱۰۰ حدیث از این مجموعه، مربوط به تفسیر آیات قرآن کریم است که در کتاب «تفسير الحبري» (که توسط همین محقق تحقیق شده) گردآوری شده است. اکثر این روایات، مربوط به آیات نازل‌شده در شأن اهل‌بیت(ع) است.
# ۱۰۰ حدیث از این مجموعه، مربوط به تفسیر آیات قرآن کریم است که در کتاب «[[تفسير الحبري]]» (که توسط همین محقق تحقیق شده) گردآوری شده است. اکثر این روایات، مربوط به آیات نازل‌شده در شأن اهل‌بیت(ع) است.
# ۶۱ حدیث باقی‌مانده، مجموعه‌ای است که در این کتاب (مسند الحبري) گردآوری شده است. این احادیث نیز اغلب، شامل فضایل و روایات تاریخی مربوط به اهل‌بیت(ع) است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10-9</ref>.
# ۶۱ حدیث باقی‌مانده، مجموعه‌ای است که در این کتاب (مسند الحبري) گردآوری شده است. این احادیث نیز اغلب، شامل فضایل و روایات تاریخی مربوط به اهل‌بیت(ع) است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10-9</ref>.


==انگیزه نگارش==
==انگیزه نگارش==
این رویکرد تألیفی، همسو با سنت رایج در قرن سوم هجری بوده که دوران شکوفایی و تألیف کتب «مسند» بشمار می‌آمد.
این رویکرد تألیفی، همسو با سنت رایج در قرن سوم هجری بوده که دوران شکوفایی و تألیف کتب «مسند» بشمار می‌آمد.
انگیزه نگارش این اثر توسط مؤلف، گردآوری و ثبت احادیثی است که او از شیوخ خود روایت کرده است. هدف از تألیف این‌گونه «مسانید» در آن دوران، حفظ روایات شفاهی و فراهم آوردن یک مجموعه کامل از روایات یک راوی خاص (صحابی یا تابعی) بود<ref>ر.ک: همان، ص16-15</ref>.
انگیزه نگارش این اثر توسط مؤلف، گردآوری و ثبت احادیثی است که او از شیوخ خود روایت کرده است. هدف از تألیف این‌گونه «مسانید» در آن دوران، حفظ روایات شفاهی و فراهم آوردن یک مجموعه کامل از روایات یک راوی خاص (صحابی یا تابعی) بود<ref>ر.ک: همان، ص16-15</ref>.
انگیزه محقق این اثر، سید محمدرضا حسینی جلالی، نیز تکمیل تحقیقات پیشین خود در گردآوری و بازنشر روایات حبری، به‌ویژه احادیث اهل‌بیت(ع)، از منابع مختلف بوده است تا سهم علمی او در میراث حدیثی بیشتر نمایان شود<ref>ر.ک: همان، ص10-9</ref>.
 
انگیزه محقق این اثر، [[حسینی جلالی، سید محمدرضا|سید محمدرضا حسینی جلالی]]، نیز تکمیل تحقیقات پیشین خود در گردآوری و بازنشر روایات حبری، به‌ویژه احادیث اهل‌بیت(ع)، از منابع مختلف بوده است تا سهم علمی او در میراث حدیثی بیشتر نمایان شود<ref>ر.ک: همان، ص10-9</ref>.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۱: خط ۴۳:
==سبک نگارش==
==سبک نگارش==
سبک نگارش کتاب، سبک معمول و متداول در مجموعه‌های حدیثی اولیه (مسانید) است. ویژگی‌های اصلی آن عبارت است از:
سبک نگارش کتاب، سبک معمول و متداول در مجموعه‌های حدیثی اولیه (مسانید) است. ویژگی‌های اصلی آن عبارت است از:
◦ تأکید بر اسناد (سلسله راویان): هر حدیث با سلسله کامل راویانش ذکر می‌شود که از مؤلف تا منبع اصلی (پیامبر یا صحابه) امتداد دارد، که از ویژگی‌های اصلی کتب مسانید است<ref>ر.ک: همان، ص20 و 15</ref>.
◦ تأکید بر اسناد (سلسله راویان): هر حدیث با سلسله کامل راویانش ذکر می‌شود که از مؤلف تا منبع اصلی (پیامبر یا صحابه) امتداد دارد، که از ویژگی‌های اصلی کتب مسانید است<ref>ر.ک: همان، ص20 و 15</ref>.
◦ جمع‌آوری روایات مستقیم: این کتاب عمدتاً شامل روایات (احادیث و آثار) مستقیمی است که مؤلف از اساتید خود نقل کرده است.
◦ جمع‌آوری روایات مستقیم: این کتاب عمدتاً شامل روایات (احادیث و آثار) مستقیمی است که مؤلف از اساتید خود نقل کرده است.
◦ حداقل تفسیر و توضیح مؤلف: تمرکز اصلی بر ارائه خود روایات است و تفسیر یا توضیح صریح کمی از سوی مؤلف در متن اصلی کتاب وجود دارد [این ویژگی در کتب مسانید رایج است و در این اثر نیز مشاهده می‌شود].
◦ حداقل تفسیر و توضیح مؤلف: تمرکز اصلی بر ارائه خود روایات است و تفسیر یا توضیح صریح کمی از سوی مؤلف در متن اصلی کتاب وجود دارد [این ویژگی در کتب مسانید رایج است و در این اثر نیز مشاهده می‌شود].
◦ دربرگیرنده درجات مختلف حدیث: این مجموعه، شامل احادیثی با درجات صحت متفاوت است که نشان‌دهنده رویکرد جامع‌نگر در جمع‌آوری حدیث در آن دوره است.
◦ دربرگیرنده درجات مختلف حدیث: این مجموعه، شامل احادیثی با درجات صحت متفاوت است که نشان‌دهنده رویکرد جامع‌نگر در جمع‌آوری حدیث در آن دوره است.


==اهمیت کتاب==
==اهمیت کتاب==
تمرکز قابل توجه روایات این کتاب، بر فضایل اهل‌بیت(ع)<ref>ر.ک: همان، ص9</ref> و آغاز شدن آن با احادیث امام علی(ع)<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>، این اثر را به منبعی خاص و ارزشمند برای پژوهش در زمینه فضایل و جایگاه اهل‌بیت(ع) در احادیث اولیه تبدیل کرده است.
تمرکز قابل توجه روایات این کتاب، بر فضایل اهل‌بیت(ع)<ref>ر.ک: همان، ص9</ref> و آغاز شدن آن با احادیث [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>، این اثر را به منبعی خاص و ارزشمند برای پژوهش در زمینه فضایل و جایگاه اهل‌بیت(ع) در احادیث اولیه تبدیل کرده است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
محتوای بخش‌های اصلی کتاب:
محتوای بخش‌های اصلی کتاب:
# روایات مربوط به امام علی(ع) و اهل‌بیت(ع): کتاب با روایات مربوط به امام علی(ع) آغاز می‌شود که بخش قابل توجهی از آن را تشکیل می‌دهد. این روایات، شامل فضایل، مناقب و آموزه‌های منتسب به ایشان است<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>، پس از آن، روایات از سایر اعضای برجسته اهل‌بیت(ع)، مانند فاطمه زهرا(س)<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>، امام حسن(ع)<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، امام زین‌العابدین(ع) <ref>ر.ک: همان، ص52</ref>، امام باقر(ع) <ref>ر.ک: همان، ص54</ref>، امام صادق(ع)<ref>ر.ک: همان، ص57</ref>، امام جواد(ع)<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>، زید بن علی(ع)<ref>ر.ک: همان، ص60</ref> و فاطمه بنت علی<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>، ارائه می‌شود.
# روایات مربوط به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و اهل‌بیت(ع): کتاب با روایات مربوط به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] آغاز می‌شود که بخش قابل توجهی از آن را تشکیل می‌دهد. این روایات، شامل فضایل، مناقب و آموزه‌های منتسب به ایشان است<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>، پس از آن، روایات از سایر اعضای برجسته اهل‌بیت(ع)، مانند فاطمه زهرا(س)<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>، [[امام حسن علیه‌السلام|امام حسن(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]] <ref>ر.ک: همان، ص52</ref>، [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] <ref>ر.ک: همان، ص54</ref>، [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص57</ref>، امام جواد(ع)<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>، [[زید بن علی بن الحسین(ع)|زید بن علی(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص60</ref> و فاطمه بنت علی<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>، ارائه می‌شود.
# روایات از سایر صحابه: بخش‌های بعدی کتاب به احادیث روایت‌شده از صحابه برجسته دیگر، مانند: انس بن مالک<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>، ثوبان <ref>ر.ک: همان، ص71</ref>، جابر بن عبدالله <ref>ر.ک: همان، ص72</ref>، حذیفه <ref>ر.ک: همان، ص76</ref>، سلمان فارسی<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>، ابوذر<ref>ر.ک: همان، ص93</ref> و ابوسعید خدری<ref>ر.ک: همان، ص96</ref>، اختصاص دارد.
# روایات از سایر صحابه: بخش‌های بعدی کتاب به احادیث روایت‌شده از صحابه برجسته دیگر، مانند: انس بن مالک<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>، ثوبان <ref>ر.ک: همان، ص71</ref>، جابر بن عبدالله <ref>ر.ک: همان، ص72</ref>، حذیفه <ref>ر.ک: همان، ص76</ref>، سلمان فارسی<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>، ابوذر<ref>ر.ک: همان، ص93</ref> و ابوسعید خدری<ref>ر.ک: همان، ص96</ref>، اختصاص دارد.
# ادعیه (دعاها): این مجموعه، شامل برخی ادعیه منسوب به امام علی(ع) است که در صفحات پایانی بخش مربوط به ایشان قرار گرفته‌ و ارزش معنوی و روایی کتاب را افزون کرده است<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>.
# ادعیه (دعاها): این مجموعه، شامل برخی ادعیه منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است که در صفحات پایانی بخش مربوط به ایشان قرار گرفته‌ و ارزش معنوی و روایی کتاب را افزون کرده است<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>.
# روایات از ابونعیم و ابوالفرج اصفهانی: در بخش‌هایی از کتاب، روایات منتخب از آثار دیگر محدثین، همچون: ابونعیم<ref>ر.ک: همان، ص102</ref> و ابوالفرج اصفهانی<ref>ر.ک: همان، ص106</ref>، نیز درج شده است.
# روایات از [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم]] و [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانی]]: در بخش‌هایی از کتاب، روایات منتخب از آثار دیگر محدثین، همچون: [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم]]<ref>ر.ک: همان، ص102</ref> و [[ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین|ابوالفرج اصفهانی]]<ref>ر.ک: همان، ص106</ref>، نیز درج شده است.


ویژگی‌های منحصربه‌فرد کتاب:
ویژگی‌های منحصربه‌فرد کتاب: