صحیفه سجادیه؛ ترجمه و لغت‌نامه، نمایه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'صحیفه سجادیه (ابهام زدایی)' به 'صحیفه سجادیه (ابهام‌زدایی)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
خط ۳۶: خط ۳۶:
زدودن غبار غربت از این اثر بی‌بدیل شیعی بر همه اندیشمندان لازم و ضروری است. لذا پس از فراغت از استخراج موضوعات این کتاب ارزشمند که با نام «فرهنگنامه موضوعی صحیفه سجادیه» توسط «مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان» در سه مجلد به چاپ رسید، در این تأمل بودم که برای آشنایی نسل جوان با کلمات صحیفه نیز گامی برداشته شود تا مفاهیم ادعیه گران‌مایه این اثر مکتوب امام، بر همگان واضح‌تر گردد.
زدودن غبار غربت از این اثر بی‌بدیل شیعی بر همه اندیشمندان لازم و ضروری است. لذا پس از فراغت از استخراج موضوعات این کتاب ارزشمند که با نام «فرهنگنامه موضوعی صحیفه سجادیه» توسط «مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان» در سه مجلد به چاپ رسید، در این تأمل بودم که برای آشنایی نسل جوان با کلمات صحیفه نیز گامی برداشته شود تا مفاهیم ادعیه گران‌مایه این اثر مکتوب امام، بر همگان واضح‌تر گردد.


برای پی بردن به معانی کلمات، ابتدا به شرح‌هایی از صحیفه سجادیه از جمله «[[رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين صلوات‌الله‌عليه|ریاض السالکین]]»، «[[لوامع الانوار العرشیه]]» و «[[فی رحاب الصحیفة السجادیة]]» مراجعه شد. سپس به فرهنگ‌واره‌هایی که در جهت ترجمه لغات صحیفه نگاشته شده بود، همچون «حل لغات الصحیفة السجادیة»، «فرهنگ صحیفه سجادیه»، «لغت‌نامه صحیفه سجادیه»، و «المعانی الجلیلة فی شرح الصحیفة السجادیة» نیز رجوع شد. ولی دراین‌بین، کلماتی یافت شد که در این شرح‌ها و فرهنگ‌واره‌های لغت به آن‌ها اشاره نشده بود و یا معانی کاملی برای آن‌ها ذکر نگردیده بود. لذا جهت اتقان هرچه بیشتر و یافتن دیگر معانی چنین کلماتی، معاجم لغات بسیاری همچون «[[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]»، «[[لسان العرب]]»، «[[المصباح المنير في غريب الشرح الكبير للرافعي|المصباح المنیر]]»، «[[مفردات ألفاظ القرآن|مفردات الفاظ القرآن]]»، «[[تهذيب اللغة|تهذیب اللغة]]»، «[[النهاية في غريب الحديث و الأثر|النهایة فی غریب الاثر و الحدیث]]»، «اقرب الموارد»، «صحاح اللغة»، «معجم مقاییس اللغة» و «الرائد»، مشاهده و مطالعه شد.
برای پی بردن به معانی کلمات، ابتدا به شرح‌هایی از صحیفه سجادیه از جمله «[[رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين صلوات‌الله‌عليه|ریاض السالکین]]»، «[[لوامع الانوار العرشیه]]» و «[[في رحاب الصحیفة السجادیة]]» مراجعه شد. سپس به فرهنگ‌واره‌هایی که در جهت ترجمه لغات صحیفه نگاشته شده بود، همچون [[حل لغات الصحيفة السجادية]]، «فرهنگ صحیفه سجادیه»، «لغت‌نامه صحیفه سجادیه»، و «المعانی الجلیلة فی شرح الصحیفة السجادیة» نیز رجوع شد. ولی دراین‌بین، کلماتی یافت شد که در این شرح‌ها و فرهنگ‌واره‌های لغت به آن‌ها اشاره نشده بود و یا معانی کاملی برای آن‌ها ذکر نگردیده بود. لذا جهت اتقان هرچه بیشتر و یافتن دیگر معانی چنین کلماتی، معاجم لغات بسیاری همچون «[[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]»، «[[لسان العرب]]»، «[[المصباح المنير في غريب الشرح الكبير للرافعي|المصباح المنیر]]»، «[[مفردات ألفاظ القرآن|مفردات الفاظ القرآن]]»، «[[تهذيب اللغة|تهذیب اللغة]]»، «[[النهاية في غريب الحديث و الأثر|النهایة فی غریب الاثر و الحدیث]]»، «اقرب الموارد»، «صحاح اللغة»، «معجم مقاییس اللغة» و «الرائد»، مشاهده و مطالعه شد.


پر واضح است که در تمام کلمات، به تمامی این معاجم و فرهنگ‌واره‌ها و شرح‌ها مراجعه نمی‌شد؛ زیرا در برخی از کلمه‌ها با مراجعه به چند معجم و یا یک شرح و فرهنگ‌واره، معنا واضح گشته و برای آن کلمه بار مفهومی دیگری یافت نمی‌شد. ولی در بسیاری از کلمات به‌حسب لغت، به اکثر معاجم و شرح‌ها و فرهنگ‌واره‌ها مراجعه می‌شد. حال چنانچه آن کلمه فقط دارای یک معنا بود، آن معنا ذکر شده و چنانچه معانی متعددی داشت، تنها به معانی‌ای که متناسب با موقعیت کلمه در بند و جمله دعا بود، اشاره می‌شد و چنانچه تمام معانی، با جمله و بند مناسبت داشت، به ذکر تمامی آن معانی اقدام می‌گردید. ولی تمام معانی پرداخته شده، آورده نمی‌شد؛ زیرا بعضی از آن‌ها مناسب با جمله و بندی که کلمه در آن وجود داشت، نبود.
پر واضح است که در تمام کلمات، به تمامی این معاجم و فرهنگ‌واره‌ها و شرح‌ها مراجعه نمی‌شد؛ زیرا در برخی از کلمه‌ها با مراجعه به چند معجم و یا یک شرح و فرهنگ‌واره، معنا واضح گشته و برای آن کلمه بار مفهومی دیگری یافت نمی‌شد. ولی در بسیاری از کلمات به‌حسب لغت، به اکثر معاجم و شرح‌ها و فرهنگ‌واره‌ها مراجعه می‌شد. حال چنانچه آن کلمه فقط دارای یک معنا بود، آن معنا ذکر شده و چنانچه معانی متعددی داشت، تنها به معانی‌ای که متناسب با موقعیت کلمه در بند و جمله دعا بود، اشاره می‌شد و چنانچه تمام معانی، با جمله و بند مناسبت داشت، به ذکر تمامی آن معانی اقدام می‌گردید. ولی تمام معانی پرداخته شده، آورده نمی‌شد؛ زیرا بعضی از آن‌ها مناسب با جمله و بندی که کلمه در آن وجود داشت، نبود.
۱۱٬۳۳۳

ویرایش