كتاب الأشربة و ذكر اختلاف الناس فيها

كتاب الأشربة (و ذكر إختلاف الناس فيها)
پدیدآوران	ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم (نويسنده) سواس، یاسین محمد (محقق)
ناشر	دار الفکر ** دار الفکر المعاصر
مکان نشر	سوریه - دمشق ** لبنان - بیروت
سال نشر	1420ق - 1999م
چاپ	1
شابک	‎1-57547-423-9
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف2الف5 252/2 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

كتاب الأشربة و ذكر اختلاف الناس فيها، اثر ابن قتیبه، ابومحمد عبدالله بن مسلم دینورى (213-276ق)، نویسنده، تاریخ‌نگار و دانشمند بزرگ عصر عباسى، کتابی است پیرامون حرمت خمر و نیز بررسی و بحث پیرامون حرمت یا حلیت نبیذ.

این‌ کتاب‌، بیشتر یک‌ اثر فقهى‌ بشمار مى‌آید؛ به‌خصوص‌ که‌ استشهاد به‌ آیات‌ قرآنى‌ و احادیث‌ نبوی‌ و اقوال‌ گوناگون‌ فقهای‌ بزرگ‌ در آن‌ فراوان‌ است‌.

بسیاری از بزرگان، از این کتاب نام برده و آن را ستوده‌اند؛ از جمله ابن ندیم، ابن خلکان، قفطی، مؤلف «طبقات السادة الحنفية»، ابن عماد حنبلی، صاحب «كشف الظنون»، مؤلف در کتاب «الميسر و القداح»، «الشعر و الشعراء» و «عيون الأخبار» و ابن عبدربه در کتاب «العقد الفريد» که این امر، نشان‌دهنده اهمیت کتاب و ارزش مطالب آن می‌باشد.

نویسنده در این کتاب، به موضوع نوشیدنی‌هایی پرداخته است که از زمان نازل شدن حکم تحریم آن، مباحث و گفتگوی فقها را به خود مشغول کرده است و ابن قتیبه که در پرداختن به مسائل بحث‌برانگیز و چالشی، معروف است، با علاقه فراوان، در این موضوع، به بحث نشسته و نظرات خود را در این‌باره، مطرح نموده است. وی به‌تفصیل و با دقت، به بررسی دیدگاه کسانی پرداخته است که برخی از مشروبات را حلال شمرده و آن را با نظر کسانی که آن را تحریم کرده و حرام دانسته‌اند، مقایسه نموده است و در پایان، نظر برگرفته از قرآن و سنت و سخنان ائمه اهل سنت را تبیین کرده است و در این‌باره، سعی نموده تا به‌دور از تعصب و جانب‌دارانه، حکم خود را مطرح نماید.

محقق کتاب، معتقد است هرکس این اثر را با دقت مطالعه کند، آن را آمیخته‌ای از ادب و فقه می‌بیند و به همین دلیل است که مطالب کتاب، روان و خواندنی بوده و به‌دور از خشکی و سنگینی است که در برخی از کتب فقهی، احساس می‌شود.

ابن قتیبه در طرح مباحث و ارائه موضوعات، از روشی استفاده کرده است که نشان‌دهنده اعتماد او به ذهن قوی و قدرت منطق است.

منابع مقاله

1. مقدمه کتاب.
2. آذرتاش، آذرنوش، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.