کشف المصراع- مصراع دوم مثنوی معنوی

کشف المصراع- مصراع دوم مثنوی معنوی
پدیدآوران	صفایی، رسول (نویسنده)
ناشر	انتشارات دانشگاه اصفهان
مکان نشر	اصفهان
سال نشر	1385
چاپ	اول
موضوع	مولوی، جلال‌الدین‌ محمدبن‌ محمد،۶۰۴ - ۶۷۲ق‌. - مثنوی - کشف‌الابیا‌ت‌,شعر فا‌رسی‌ - قرن‌ ۷ ق‌
کد کنگره	‏PIR۵۳۰۴/آ۲ص۷

کشف المصراع- مصراع دوم مثنوی معنوی اثر رسول صفایی؛ این کتاب؛ تنها مصراع دوم ابیات مثنوی را به ترتیب حروف الفبایی و به صورت کشف‌الابیات رایج و متداول مرتب کرده است. در اين اثر، شمارۀ دفتر مثنوی و شمارۀ ابیات براساس نسخۀ تصحیح شدۀ نیکلسون تنظیم و درج شده است.

مؤلف دربارۀ انگیزه‌اش از تدوین این اثر می‌گوید در کلاس‌ها و بحث‌های دانشگاه، مصراعی از ابیات مثنوی مولانا به زبان استاد می‌آمد که جان کلام و مغز سخن بود و دانشجویان آن را یادداشت می‌کردند تا سر فرصت به مثنوی مراجعه و اطلاعات بیشتری کسب کند. اما به لحاظ اینکه برخی مصراع‌ها، مصراع دوم از یک بیت بود، پیدا کردن آن سخت دشوار می‌شد، چون نه کتاب‌های کشف‌الابیات چاره ساز بود و نه مآخذ دیگر. وی برای پُر کردن این خلأ همّت نموده و اثر حاضر را فراهم کرده است.

نکته دیگر اينکه مؤلف می‌گوید در مثنوی، قوافی نادری وجود دارد؛ مثلاً هر دو مصراع به لفظ دارای قافیه یکسان، اما در نوشتار شکل دیگری دارد و یا قافیه یک مصراع مُمال قافیه مصراع دیگر است. وی این گونه موارد را هم جمع آوری کرده و در پایان کتاب افزوده است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.