سرّ العالمین و کشف ما في الدارین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'انصاری، حسن' به 'انصاری قمی، حسن'
جز (جایگزینی متن - 'سید حمید رضا حسینی هاشمی' به 'سید حمیدرضا حسینی هاشمی')
جز (جایگزینی متن - 'انصاری، حسن' به 'انصاری قمی، حسن')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۰: خط ۴۰:
همچنین، پیش از ذهبی، [[سبط بن جوزی]] (متوفای 654ق‏)‏، نیز روایت بالا را از کتاب «سرّ العالمين» غزالی نقل کرده است. [[ابن حجر عسقلانی]] (متوفای 852ق) موّرخ و از علماى بزرگ حدیث و فقه شافعى نیز مطلبی درباره حسن صبّاح از کتاب «سرّ العالمين» نقل کرده و در ضمن آن، این کتاب را به غزّالی نسبت داده است: «ابوحامد غزالی در کتاب سر العالمين، می‌گوید: من شاهد ماجرای حسن صبّاح بودم؛ آن زمانی که در زیر قلعه الموت از مردم کناره گرفته بود. اهالی این قلعه آرزو داشتند که او نزد آنان برود، ولی حسن امتناع می‌کرد».
همچنین، پیش از ذهبی، [[سبط بن جوزی]] (متوفای 654ق‏)‏، نیز روایت بالا را از کتاب «سرّ العالمين» غزالی نقل کرده است. [[ابن حجر عسقلانی]] (متوفای 852ق) موّرخ و از علماى بزرگ حدیث و فقه شافعى نیز مطلبی درباره حسن صبّاح از کتاب «سرّ العالمين» نقل کرده و در ضمن آن، این کتاب را به غزّالی نسبت داده است: «ابوحامد غزالی در کتاب سر العالمين، می‌گوید: من شاهد ماجرای حسن صبّاح بودم؛ آن زمانی که در زیر قلعه الموت از مردم کناره گرفته بود. اهالی این قلعه آرزو داشتند که او نزد آنان برود، ولی حسن امتناع می‌کرد».


از اندیشمندان شیعی نیز [[فیض کاشانی]] (متوفای 1091ق)، که کتاب [[المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء|المحجة البيضاء]] خود را با الگوگیری از [[إحياء علوم الدين|إحیاء العلوم]] [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] و در راستای ویرایش آن تألیف نموده است، در مقدمه این کتاب، انتساب کتاب «سر العالمين» به [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را مسلّم دانسته و گزارش کرده که این کتاب بعد از گرویدن غزالی به تشیع تألیف شده است. [[شوشتری، سید نورالله بن شریف‌الدین|قاضی نورالله شوشتری]] (۹۵۶-۱۰۱۹ق)، شهید ثالث، فقیه اصولی و محدث رجالی شیعه نیز همین دیدگاه را دارد. درعین‌حال، [[انصاری، حسن|حسن انصاری]]، پژوهشگر معاصر، بر این باور است که [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، شیعی و زیدی نبوده، بلکه شافعی و پیروی مذهب اشعری بوده و بسیاری از آثاری که امروزه به نام او ثبت است، در حقیقت از او نیست. انصاری بر اساس اسناد زیدی نشان می‌دهد که «سر العالمين» مورد توجه زیدیه بوده و به آن برای اثبات تشیع غزالی استناد می‌کرده‌اند. در واقع، شماری از زیدیان با اطمینان خاطر زیادی تلاش داشته‌اند که او را از خود بشمار آورند<ref>ر.ک: انصاری، حسن</ref>‏.
از اندیشمندان شیعی نیز [[فیض کاشانی]] (متوفای 1091ق)، که کتاب [[المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء|المحجة البيضاء]] خود را با الگوگیری از [[إحياء علوم الدين|إحیاء العلوم]] [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] و در راستای ویرایش آن تألیف نموده است، در مقدمه این کتاب، انتساب کتاب «سر العالمين» به [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را مسلّم دانسته و گزارش کرده که این کتاب بعد از گرویدن غزالی به تشیع تألیف شده است. [[شوشتری، سید نورالله بن شریف‌الدین|قاضی نورالله شوشتری]] (۹۵۶-۱۰۱۹ق)، شهید ثالث، فقیه اصولی و محدث رجالی شیعه نیز همین دیدگاه را دارد. درعین‌حال، [[انصاری قمی، حسن|حسن انصاری]]، پژوهشگر معاصر، بر این باور است که [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، شیعی و زیدی نبوده، بلکه شافعی و پیروی مذهب اشعری بوده و بسیاری از آثاری که امروزه به نام او ثبت است، در حقیقت از او نیست. انصاری بر اساس اسناد زیدی نشان می‌دهد که «سر العالمين» مورد توجه زیدیه بوده و به آن برای اثبات تشیع غزالی استناد می‌کرده‌اند. در واقع، شماری از زیدیان با اطمینان خاطر زیادی تلاش داشته‌اند که او را از خود بشمار آورند<ref>ر.ک: انصاری قمی، حسن</ref>‏.


نسخه‌های زیادی از این کتاب در دست نیست. محقق فقط به نسخه خطی این کتاب از دارالکتب المصریه دست یافته است و همان را با ویرایش متن، شرح اعلام، شرح عبارت‌های نامأنوس، معرفی مکان‌ها و درج فهرست تفصیلی برای آن<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص8</ref>‏، به‌همراه شرح کوتاهی از زندگی غزالی عرضه کرده است<ref>ر.ک: همان، ص12-9</ref>‏.
نسخه‌های زیادی از این کتاب در دست نیست. محقق فقط به نسخه خطی این کتاب از دارالکتب المصریه دست یافته است و همان را با ویرایش متن، شرح اعلام، شرح عبارت‌های نامأنوس، معرفی مکان‌ها و درج فهرست تفصیلی برای آن<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص8</ref>‏، به‌همراه شرح کوتاهی از زندگی غزالی عرضه کرده است<ref>ر.ک: همان، ص12-9</ref>‏.
خط ۵۲: خط ۵۲:
# فهرست موضوعات.
# فهرست موضوعات.
# [https://www.islamquest.net/fa/archive/question/36fa609 پایگاه اینترنتی اسلام‌کوئست،«آیا کتاب «سر العالمين و كشف ما في الدارين»، تألیف ابوحامد غزالی است»؟]  
# [https://www.islamquest.net/fa/archive/question/36fa609 پایگاه اینترنتی اسلام‌کوئست،«آیا کتاب «سر العالمين و كشف ما في الدارين»، تألیف ابوحامد غزالی است»؟]  
# [https://ansari.kateban.com/post/829 انصاری، حسن، «پاره‌هایی درباره غزالی»، بررسی‌های تاریخی]
# [https://ansari.kateban.com/post/829 انصاری قمی، حسن، «پاره‌هایی درباره غزالی»، بررسی‌های تاریخی]