پژوهشی در باب قرض‌الحسنه در اسلام

پژوهشی در باب قرض الحسنه در اسلام
پدیدآوران	پویان، مرتضی (نويسنده)
ناشر	سازمان تبليغات اسلامی. شركت چاپ و نشر بين الملل
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1393ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-304-613-2
موضوع	قرض الحسنه - قرض الحسنه - احادیث - قرض الحسنه - جنبه های قرآنی - اسلام و اقتصاد
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	پ9پ4 192 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

پژوهشی در باب قرض‌الحسنه در اسلام اثر مرتضی پویان در تعریف قرض‌الحسنه و اشاره به اهمیت آن در قرآن و سنت، در کنار بیان مذمت و مصادیق ربا.

برخی از احکام و شرایعی که در دین اسلام آمده است، مانند نماز و روزه، جنبه فردی دارند و بخشی دیگر نیز جنبه اجتماعی دارند؛ مانند حدود، قصاص، دیات و قرض. دستور قرض در اسلام، برای رفع‌حاجت و نیاز مسلمانان وضع شده و ازاین‌جهت حکم آن در اسلام، دارای جایگاه ویژه‌ای است. در این کتاب، تلاش شده است تا به تمام جوانب مسئله قرض‌الحسنه در اسلام از منظر قرآن، سنت و فقه، به نحو اختصار پرداخته شود.

در باب احادیث، به جهت اختصار، متن عربی احادیث حذف شده و به ترجمه فارسی آن‌ها اکتفا شده است، مگر در خصوص احادیثی که نیاز به توضیح و تبیین داشته که در این صورت، متن عربی نیز آورده شده است.

این اثر، به اثبات چند مسئله مهم پرداخته است:

1. وام اصطلاحی و قرض را می‌توان از قرآن فهمید و لذا قرض‌الحسنه در قرآن لزوما به معنای صدقه نیست، بلکه می‌توان به همان قرض و وام اصطلاحی نیز تفسیر و تبیین کرد.
2. معامله ربوی که جایز نیست و حرام است، در خصوص معامله بیع و قرض است، اما ربا در عقود دیگر اشکال ندارد.
3. ارائه راهکاری برای نحوه قرارداد عقد قرض‌الحسنه که در آن صورت دیگر ربا پیش نیاید.
4. هرگونه شرطی در ضمن عقد قرض‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الحسنه ربا نیست، بلکه باید دو خصوصیت داشته باشد، اول آنکه شرط در زیادی باشد و نه صرفا هرگونه شرطی و دوم اینکه این شرط باید از ناحیه قرض‌دهنده باشد و لذا اگر شرط از جانب قرض‌گیرنده باشد، هرچند زیادی است، اما ربا نیست.

از جمله مطالب، مبحثی است پیرامون مسئله کارمزد و ربا در وام‌های بانکی و صندوق‌های قرض‌الحسنه و از مصادیق ربا و حرام بودن یا نبودن جریمه دیرکرد وام‌های قرض‌الحسنه. نحوه عقد قرارداد بدون ربا و جواز شرط غیر ربوی، دلیل انحصار ربای حرام در بیع و قرض و نظریه ربای تولیدی و ربای استنتاجی و نقد و بررسی آن، از دیگر مطالب کتاب است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.