گیلانی، محمدکاظم

نام	گیلانی، محمدکاظم
نام‎های دیگر	ميرزا محمدکاظم بن محمد رشتي گيلاني معروف به ملک‌الاطباء ملک‌الاطباء گيلاني کيلاني، محمدکاظم رشتي، محمدکاظم بن محمد
نام پدر	محمد
متولد
محل تولد	رشت
رحلت	1323ق
اساتید
برخی آثار	حفظ الصحه ناصري
کد مؤلف	AUTHORCODE22599AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، ملک‌الاطباء (ابهام زدایی) را ببینید.

برای دیگر کاربردها، گیلانی (ابهام زدایی) را ببینید.

محمدکاظم گیلانی (متوفی 1323ق)، طبیب دربار دوره قاجار و دارای القابی مانند ملک‌الاطباء و فیلسوف الدوله.

ولادت

میرزا محمدکاظم رشتی در یکی از خاندان‌های متمول و سرشناس رشت دیده به جهان گشود.

تحصیلات

او در زادگاه خود به تحصیل پزشکی و علوم متداول آن زمان به‌ویژه حکمت و عربی پرداخت. آنگاه در همان شهر مشغول طبابت گردید. از آنجا که آموخته‌های پزشکی در گیلان او را راضی نمی‌کرد، برای کسب معلومات نظری و عملی بیشتر راهی تهران شد. در پایتخت، مدت ده سال نزد میرزا حسین‌خان اصفهانی (نظام الحکماء) پزشکی خواند.

مشاغل و مناصب

در دورە پادشاهی محمدشاه در سال 1255ق به دربار قاجار راه یافت. در سال 1262ق پزشک مخصوص مهد علیا، ملکه مادر شد و روستای محمودآباد را به‌عنوان تیول دریافت نمود. پس از درگذشت محمدشاه (1264ق)، جذب دربار ناصرالدین‌شاه قاجار شد و پزشک مخصوص او گردید. به سبب آمد و شد میرزا کاظم در حرم‌سرا، در میان درباریان و زنان دربار هواخواهانی پیدا کرد و گاه از موقعیت آنان به نفع خود بهره‌مند می‌شد. به‌عنوان‌مثال در محرم سال 1299ق توسط امینه اقدس از همسران محبوب و مورد اعتماد شاه تقاضای نشان تمثال کرد. او بر اثر ابراز لیاقت و شایستگی حکیم‌باشی دربار گردید و نیز ابتدا ملقب به «ملک الاطباء»، سپس «فیلسوف الدوله» و «فیلسوف زمان» شد. میرزا کاظم رشتی مانند همتای معاصر خود میرزا محمدتقی شیرازی ملک‌الاطباء موافق پزشکی نوین نبود؛ با این تفاوت که همکارش مخالف سرسخت طب جدید بود، لیکن او آن را کامل ندانسته و در ارتقای طب سنتی همت می‌گماشت.

وفات

فیلسوف الدوله در سال 1323ق پس از بهره‌مندی از عمری طولانی و خدمت به سه پادشاه محمدشاه، ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین‌شاه درگذشت. او در تهران در مقبره‌ای که در مدرسه و مسجد موقوفه خود در جوار امامزاده اسماعیل تدارک دیده بود به خاک سپرده شد.

آثار

و از خود یک کتاب، حدود ده رساله و ترجمه، یک مدرسه و مسجد به یادگار گذاشت. نام کتابش حفظ الصحة ناصری است.

منابع مقاله

عباسی، محمود؛ پویان، ناصر، مجله بین‌المللی چندزبانه علم و فناوری، جلد 4، شماره 9، سپتامبر 2019م

وابسته‌ها

حفظ الصحة ناصری