الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده دوم

شیخ طوسی

مقبره شیخ طوسی در نجف اشرف

ابوجعفر محمد بن حسن طوسی (385 -460ق)، معروف به شیخ طوسی، و شیخ‌الطائفه، کنیه او ابوجعفر، از بزرگترین محدثان و فقیهان شیعه. وی نویسنده دو کتاب التهذیب و الاستبصار از کتاب‌های چهارگانه حدیثی شیعه است. 

شیخ طوسی رحمه‌الله با ورود به بغداد، در مجلس درس شیخ مفید - که در آن زمان، شیخ متکلّمان و فقیهان شیعه و رئیس آنها شناخته می‌شد - شرکت کرد. او به مدّت پنج سال از درس شیخ مفید در اصول و کلام استفاده کرد و در همین دوره، تألیف کتاب «تهذیب الأحکام»(شرح کتاب «المقنعة» اثر شیخ مفید) را آغاز کرد. در این شرح، تأثیر جوّ کلامی بغداد بر شیخ طوسی، مشهود است.

همچنین شیخ طوسی در طول این مدّت، از درس حسین بن عبیداللَّه غضایری (م 411ق) و محمّد بن احمد بن ابی‌الفوارس (م بعد 411ق) و دیگر اساتید شیعه و اهل سنّت استفاده کرده است؛ همچنان‌که آنان هم از او استفاده بردند و از همین روست که شاگردان بسیاری از مذاهب مختلف، از درس شیخ طوسی استفاده نموده‌اند. در بغداد، سیصد نفر از مذاهب مختلف، در شمار شاگردان شیخ طوسی ذکر گردیده‌اند. پس از وفات شیخ مفید در سال 413ق، رهبری شیعیان امامی‌مذهب به سید مرتضی علم‌الهدی (413-436ق) رسید. او برجسته‌ترین شاگرد شیخ مفید بود.

شیخ طوسی در عصر شاگردی‌اش نزد سید مرتضی، کتاب «تلخیص الشافی» را - که انتخاب و ساده‌سازی کتاب سید مرتضی به نام «الشافی» بود - تألیف نمود. شیخ طوسی این کتاب را در سال 432ق به اتمام رساند.

شیخ طوسی کتاب «الرجال» و کتاب «الفهرست (طوسي)» را نیز در عصر سید مرتضی تألیف نموده است؛ چراکه در کتاب «الرجال» در شرح حال سید مرتضی با تعبیرات: «أدام اللَّه تعالی أیامه» و «مدّ اللَّه فی عمره» از وی یاد کرده است....

ادامه