الوجيز في فقه الإمام الشافعي: تفاوت میان نسخه‌ها

| زبان =عربی

| ناشر =شرکة دار الأرقم بن أبي الأرقم

| سال نشر =1418ق.   = 1997م.

| چاپ =چاپ اول

کتاب با مقدمه‌ای در معرفی عصر [[غزالی، محمد بن محمد|امام غزالی]] آغاز شده است. محققین کتاب با اشاره به تأثیرپذیری انسان از جامعه و عصری که در آن زندگی می‌کند، [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را تصویری از عصری می‌داند که در آن می‌زیسته است. این موضوع از مطالعه شرح‌حال وی به‌وضوح روشن است که، [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] در عصر خویش تأثیر گذاشته و از آن تأثیر پذیرفته است. ازآنجاکه [[غزالی، محمد بن محمد|امام غزالی]] از علمای قرن پنجم هجری است، به‌اختصار برخی حوادث عمومی این عصر را بررسی کرده‌اند تا بدین‌وسیله برخی از جنبه‌های حیات و شخصیت [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] روشن شود<ref>ر.ک: مقدمه محققین، ص5</ref>‏.  

در ادامه زندگینامه [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] با ذکر اسم و نسب، ولادت و رشد، سفرها و طلب علم در نیشابور، بغداد، دمشق و...، اساتید، مشایخ و شاگردانش، تلاش علمی و تألیفاتش، برخورد او با باطنیه و صوفیه و... مورد مطالعه قرار گرفته است<ref>ر.ک: مقدمه محققین، ص64-9</ref>‏.  

محققین کتاب در بخشی از مقدمه، لیستی از آثار [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] فراهم آورده‌اند که حاوی اسامی 68 اثر [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] است<ref>ر.ک: همان، ص88-85</ref>‏.  

الوجیز یکی از نوشته‌های فقهی [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] است که مشتمل بر فقه مذهب امام شافعی است. البته در این کتاب از مذهب امام مالک، ابوحنیفه و مزنی نیز در بعضی مسائلی که با ظاهر مذهب شافعی مخالف است، سخن رفته است<ref>ر.ک: مقدمه محققین، ص 69</ref>‏.  

از جمله ویژگی‌های کتاب، عبارات آسان و روشن است. نویسنده احکام فقهی را به ایجاز و البته بدون اخلال به معنا گردآورده است. وی با کمترین الفاظ و با بهترین تعبیر مطالبش را بیان کرده است. همچنین گاه به ایماء و اشاره از حدیث نبوی حکایت کرده یا اینکه حکم فقهی را از طریق ذکر حدیث مأثور از نبی(ص) متذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص69</ref>‏.  

"[[ابوالقاسم عبدالکریم بن محمد بن عبدالکریم الرافعی القزوینی الشافعی]]" از جمله دانشمندان شافعی است که بر کتاب "الوجیز" [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] شرحی به نام "[[الفتح العزیز فی شرح الوجیز]]" نوشته است، کتاب دیگر وی به نام "المحرر" نیز اقتباس از "الوجیز" است<ref>‏استیتی، 2012، ص111</ref>‏. بدین‌جهت در پاورقی، از الرافعی در شرح، توضیح و تفصیل مباحث فقهی، بسیار نقل شده است.

در تحقیق کتاب از سه نسخه استفاده شده است. <ref>ر.ک: مقدمه محققین، ص96</ref>‏. مقابله نسخ، ضبط کتاب، اخراج احادیث (آوردن احادیث از منابع دیگر)، بررسی و توثیق راوی‌های وارده در متن، معانی الفاظ و کلمات لغوی و فقهی در پاورقی، تعلیقه بر بعضی موضوعات فقهی و نقل نظر فقهی از افراد و مذاهب دیگر، معرفی مصطلحات فقهی به ترتیب ورود در کتاب، شرح‌حال [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] و ذکر مقدمه فقهی برای کتاب از جمله فعالیت محققین کتاب بوده است. <ref>ر.ک: همان، ص100</ref>‏.