تفاسير صوفية غير منشورة

تفاسير صوفية غير منشورة: غير منشوره، جمع و تحقيق و تعليق
پدیدآوران	فجاري، مختار (نویسنده)
ناشر	عالم الکتب الحديث
مکان نشر	اردن - اربد
سال نشر	1431ق. = 2010م.
چاپ	چاپ يکم
شابک	‎978-9957-70-200-7
موضوع	تفاسير عرفاني
زبان	عربي
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏ ‎‏/‎‏ف‎‏3‎‏ت‎‏7 / 100 BP ‎‏

تفاسير صوفية غير منشورة اثر دکتر مختار فجاری

مجموعه‌ای از سه کتاب است. که دو کتاب اول آن، تفسیر حلاج و تفسیر جنید از تفاسیر تصوف و تفسیر صریح قرآن است و کتاب مفتاح الباب المقفّل لفهم القرآن المنزل تألیف فخرالدین حیرالی (متوفای 637 یا 638ق)، که در آن به تنظیم اصول کلی تفسیری پرداخت و این تفسیر ایشان در حکم اصول و قواعد تفسیر قرآن در نزد صوفیه است.

بین دو کتاب اول و کتاب سوم تفاوت صوری وجود دارد، که نقطه شروع ما در این مطالعه مقدماتی خواهد بود.

اولین جنبه این اختلاف زمانی است. این که تفسیر حلاج و جنید هر دو در نیمه دوم قرن سوم هجری شکل گرفتند، کتاب مفتاح الباب القفل در سه قرن بعد از آنها شکل گرفت، یعنی در قرن ششم.

جنبه دوم تفاوت مکانی یا جغرافیایی. حلاج و جنید هر دو متعلق به مشرق (عراق) هستند در حالی که حیرالی متعلق به مغرب و به ویژه اندلس است.

جنبه سوم که ضروری است که برای ما مهم است در کار جمع آوری و تحقیق و متعلق به نوع خطاب است.

دو تفسیر اول ایجاد شد در سنت شفاهی قبل از آنکه نوشتن یک سیستم خطابی کامل ایجاد شود.