المعجم المفصل في الجموع

المعجم المفصل في الجموع
پدیدآوران	[[]] (نویسنده) [[]] (محقق) [[]] (مترجم)
کد کنگره	‏

المعجم المفصل في الجموع، گردآوری امیل بدیع یعقوب، فرهنگ واژگان جمع در زبان عربی است که در یک مجلد منتشر شده است.

جمع در اصطلاح نحویون واژه‌ای است که بر بیش از دو چیز دلالت می‌کند و در اصطلاح لغویون کلمه‌ای است که بر دو چیز یا بیشتر دلالت می‌نماید‏. در این اثر بنای بر استقصای اسامی عربی و یا معانی آنها نیست، بلکه به گردآوری جموع بسنده شده است. جموع در عربی از جهت فصاحت به چهار گونه تقسیم می‌شود:

1. گونه‌ای که قیاسی و سماعی است و بیشترین فصاحت را داراست.
2. گونه سماعی غیر قیاسی؛ که فصیح است اما فصاحت آن از گونه اول کمتر است.
3. . گونه قیاسی غیر سماعی؛ که فصیح است، اما فصاحتش از دو نوع دیگر کمتر است.
4. گونه غیر قیاسی و غیر سماعی؛ به‌کار بردن این‌گونه جایز نیست و به‌کار گرفتن آن اشتباه است.

کتاب در دو بخش تدوین شده است: بخش اول، مشتمل بر جموع و احکام آنهاست. در بخش دوم، قاموس جموع به‌ترتیب حروف الفبا ارائه شده است. شیوه ارائه واژگان بدین‌ترتیب است که گاه کلمه جمع ذکر شده و پس از معنای آن، مفردش آورده شده و گاه به‌عکس مفرد ذکر شده و پس از معنا، به جموع کلمه اشاره شده است؛ به‌عنوان مثال: الآء: ثمر شجر. واحدته: آءة.

الأبّ: العشب. ج: أوب‏.

منابع مقاله

متن کتاب.