إعراب ثلاثین سورة من القرآن الکریم

إعراب ثلاثين سورة من القرآن الکريم
پدیدآوران	ابن خالویه، حسین بن احمد (نویسنده)
ناشر	ناصر خسرو
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1366ش
چاپ	چاپ دوم
زبان	عربي

إعراب ثلاثين سورة من القرآن الكريم، تألیف ابوعبدالله حسین بن احمد بن خالویه (متوفای 370ق)، شاعر، اديب و نحوى برجسته ایرانى‌تبار،

این کتاب شامل تفسير و اعراب استعاذه و بسمله، سپس سوره حمد و بعد از آن سوره طارق تا پايان قرآن كه بيست‌ونه سوره است و جمعا سى سوره را شامل می‌گردد؛ لذا آن را «الطارقية» نيز مى‌خوانند.

مؤلف در این کتاب به اعراب آيات و كلمات قرآن كريم پرداخته و نيز اصول هر حرف را شرح داده و تلخيص آن و فروع کلمات را بيان داشته است و بعد از آن غريب كلمات را با ذكر مصادر و منابع مفرد و جمع و تثنيه آن و هرچه كه نياز به اعراب باشد را توضيح مى‌دهد.

گرچه برخی این کتاب را به حسین بن احمد بن خالویه شیعی منتسب کرده‌اند، ولی این انتساب نمی‌تواند صحیح باشد؛ زیرا در همین کتاب إعراب ثلاثین سورة من القرآن الکریم، نویسنده در پایان بحث از اعراب سوره حمد، بحثی را در ارتباط با اعراب آمین گفتن بعد از حمد بیان کرده و معنای آن و بحث از استحباب و وجوب آن را متذکر شده است.

از طرف دیگر صاحب الذریعه این کتاب را تألیف ابوعبدالله حسن شافعی دانسته که به دو واسطه (ابوسعید حافظ از ابوبکر نیشابوری) از محمد بن ادریس شافعی (متوفای 254ق) روایت می‌کند و در آنجا متذکر شده است که برخلاف نظر برخی همانند سیوطی در البغیه، این کتاب از تصانیف شیخ حسین بن احمد بن خالویه شیعی نیست و دلیل بر این ادعا قول به وجوب آمین در آخر حمد است؛ چیزی که هیچ‌کدام از شیعیان آن را بیان نکرده‌اند.

منابع مقاله

1. شهیدی صالحی، عبدالحسین، «تفسیر و تفاسیر شیعه»، قزوین، انتشارات حدیث امروز، چاپ اول، 1381
2. ابن خالویه، حسین بن احمد، «إعراب ثلاثین سورة من القرآن الکریم»، تهران، انتشارات ناصرخسرو، چاپ دوم، اسفند 1366.
3. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، «الذریعه»، بیروت، دار الأضواء، چاپ سوم، 1403ق- 1983م