شرح رسائل شیخ انصاری (ابهام‌‌زدایی)

شرح رسائل شیخ انصاری ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• شرح فارسی بر رسائل شیخ مرتضی انصاری (أوضح الشروح في فرائد الأصول) اثر سيد عبدالله اصغرى است. به نظر مؤلف، اين شرح، نه تنها واضح‌ترين، بلكه دقيق‌ترين و جامع‌ترين و ساده‌ترين شروح رسائل به شمار مى‌رود.

• شرح رسائل تألیف على محمّدى است كه پس از ساليان متمادى تدريس رسائل شيخ انصارى، به شرح آن همّت گمارده است و بى‌شك يكى از بهترين و روان‌ترين شروح فارسى است كه در هفت جلد تدوين شده است.

• متن، ترجمه و شرح کامل رسائل شیخ انصاری «به روش پرسش و پاسخ» از جمله شروح فارسى كتاب رسائل به قلم استاد جمشيد سميعى است.

• مصباح الوسائل في مطالب الرسائل تأليف محمد بن عبدالكريم موسوى تبريزى (1363-1294ق)، به زبان عربى است. موضوع كتاب، علم اصول است و تعليقى است مختصر و كوتاه بر كتاب ارزش‌مند«فرائد الاصول(رسائل)» شيخ مرتضى انصارى. كتاب، در سال(1317ق)، تأليف گرديده است.

• أوثق الوسائل في شرح الرسائل (طبع قديم) تألیف میرزا موسى بن جعفر بن احمد تبريزى (متوفاى 1307 قمرى)، یکى از بهترين شروح فرائد الأصول (رسائل) شيخ اعظم انصارى است و از نظر وسعت تتبع و تنوع مطالب كم نظير مى‌باشد.

• درر الفوائد فى شرح الفرائد اثر آیت‌الله سيد يوسف مدنى يكى از شروح با ارزش فرائد الاصول شيخ انصارى به‌شمار مى‌رود. ايشان در شرح كتاب به حواشى مختلف مراجعه نموده و از نظريّات متقدّمين و متأخرين بهره وافر برده است.

• درر الفوائد في الحاشیة علی الفرائد اثرآخوند مولى محمدكاظم خراسانى است. اثر حاضر از حواشى ارزشمند مرحوم آخوند خراسانى است كه به همّت آقاى سيدمهدى شمس‌الدين به چاپ رسيده است. قابل توجه اين كه آخوند دوبار بر رسائل حاشيه نوشته است، يكى معروف به حاشيه قديم و ديگرى جديد و اين مطلب از اشارات و تصريحات خود آخوند مستفاد مى‌شود.

• مجمع الفوائد في شرح الفرائد شرح بر کتاب «فرائد الأصول» یا رسائل شیخ انصاری (متوفی 1214ق)، تقریرات دروس استاد موسوی تهرانی است که به کوشش جمعی از شاگردان وی نگارش و در چهار جلد تنظیم و منتشر شده است. تصحیح این اثر نیز به قلم خود اوست.

• سفينة الأصول: ترجمه و تبیین فرائد الأصول ترجمه و تبیین درس رسائل (فرائد الأصول) شیخ مرتضی انصاری (متوفی 1281ق) است که توسط استاد حسین خادمیان صورت گرفته و به همت خانم‌ها صاعلی، ذوالقدر و نصرالله نژاد، گردآوری و تدوین شده است. موضوع این اثر، اصول فقه شیعه است.

• تمهيد الوسائل في شرح الرسائل از شروح ارزشمند كتاب رسائل به قلم شيخ على مروّجى قزوينى است. اين اثر جمع بين توضيح و تحقيق پيرامون فرائد الاصول است كه در دوازده جلد نوشته شده است.

• بحر الفوائد في شرح الفرائد (طبع قدیم) تألیف ميرزا محمدحسن آشتيانى تهرانى (1248 - 1319ق) از بزرگان فقه و از مراجع زمان خود و از مبرزترین شاگردان شيخ انصارى است و تقريرات او گسترده‌ترين و مفصل‌ترين تقريرات درس شيخ و شرح فرائد الأصول (معروف به رسائل) شيخ مرتضى انصارى است.

• وسيلة الوسائل في شرح الرسائل اثر محمدباقر يزدى است كه به زبان عربى، در شرح كتاب «رسائل» شيخ انصارى نوشته شده است، بنا بر اين كليات مطالب كتاب و ترتيب آنها بر اساس«رسائل» مى‌باشد؛ به اضافه اينكه در پايان، رساله‌اى با نام «رسالة حل العقول لعقد الفحول»، مشتمل بر 86 مسئله و هر مسئله با عنوان «عقد و حل»، در حل برخى از مشكلات كه غالب آنها به علم اصول مربوط مى‌شود، ذكر شده است.