اخطب خوارزم، موفق بن احمد

موفق بن احمد اخطب خوارزم

نام	موفق بن احمد اخطب خوارزم
نام‌های دیگر	موفق بن احمد بن محمد ابوموید مکفي حنفي (ملقب به خوارزمی) خطيب خوارزمی، موفق بن احمد اخ‍طب خ‍وارزم‍ي‌، م‍وف‍ق ب‍ن اح‍م‍د ب‍ک‍ري م‍ک‍ي‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن اح‍م‍د خ‍وارزم‍ي‌، م‍وف‍ق ب‍ن اح‍م‍د م‍ک‍ي‌، م‍وف‍ق ب‍ن اح‍م‍د م‍ک‍ي ال‍خ‍وارزم‍ي‌، م‍وف‍ق ب‍ن اح‍م‍د م‍وف‍ق ‌ال‍م‍ک‍ي‌، اب‍و ال‍م‍دي‍د ال‍م‍وف‍ق ب‍ن اح‍م‍د م‍وف‍ق ال‍م‍ک‍ي‌، م‍وف‍ق ب‍ن اح‍م‍د م‍وف‍ق ب‍ن اح‍م‍د ال‍م‍ک‍ي‌
نام پدر	احمد
متولد	484ق
محل تولد	خوارزم
رحلت	567 ق
اساتید	عمر بن محمد بن احمد نسفی (متوفی 537ق)؛ محمود بن عمر زمخشری (متوفی 538ق)؛
برخی آثار	مقتل الحسين عليه‌السلام (خوارزمی) المناقب (الخوارزمی) كفی از یمی (ترجمه کتاب مناقب امیرالمؤمنین علیه‌السلام)
کد مؤلف	AUTHORCODE01415AUTHORCODE

موفق بن احمد اخطب خوارزم (484-567 ق)، فقیه، محدث، خطیب، ادیب، مورخ و شاعر سنی مذهب قرن ششم هجری است که «المناقب»، از جمله آثار اوست. از جمله اساتید وی، می‎توان به زمخشری و عمر بن محمد بن احمد نسفی (متوفی 537ق) و از شاگردان او، به ابن شهرآشوب، اشاره کرد.

حافظ ابوالمؤید ابومحمد موفق بن احمد بن ابوسعید اسحاق بن مؤید مکى حنفى، معروف به «اخطب خوارزم»، فقیهى دانشور، حافظى مشهور، صاحب حدیثى با اسناد فراوان، خطیبى پرآوازه، آگاه از سیره و تاریخ، شاعر، ادیبی تواناست..

حموى، در معجم الأدباء، ضمن شرح‎حال ابوالعلاء همدانى، به‎عنوان حافظ از او نام برده و صفدى در «الوافى بالوفيات» او را ثنا گفته و تقى فارسی در «عقد الثمین في تاريخ البلد الأمین» از او یاد کرده است و نیز قفطى در «أخبار نحاة»، سیوطى در «بغية الوعاة»، محمد عبدالحى در «فوائد البهية»، سید خوانساری در «روضات الجنات»، جرجى زیدان در «تاریخ آداب اللغة العربية» و صاحب «معجم المطبوعات» به نقل از «جواهر المضية» در اول کتابش، ضمن مناقب ابوحنیفة از او یاد کرده‎اند. این معاجم، یکسره از تفصیل مشایخ، اساتید، شاگردان و نام کتاب‎هاى او خالى است..

در تاریخ ولادت و وفات وی، اختلافاتی وجود دارد ولی به‎احتمال‎زیاد، وی در حدود سال 484ق متولد شده و در سال 567ق وفات یافت.

مشایخ

1. عمر بن محمد بن احمد نسفی (متوفی 537ق)؛
2. محمود بن عمر زمخشری (متوفی 538ق)؛
3. عبدالملک بن ابوالقاسم بن ابو‎سهل کروخی (متوفی 548ق)؛
4. ابوالحسن علی بن الحسین غزنوی (متوفی 551ق)
5. شیخ الدین ابوالحسن علی بن احمد بن محمویه جوینی برذی (متوفی 551ق)؛
6. ابوبکر محمد بن عبیدالله بن نصر زاغونی (متوفی 552)؛
7. محمد بن ابوجعفر محمد طائی (متوفی 555ق)؛
8. ابومنصور شهردار بين شيرویه ديلمی (متوفی 558ق)؛
9. الحسن بن احمد بن الحسين بن احمد بن محمد عطار همدان (متوفی 569ق)؛
10. عبدالملک بن علی بن محمد همدانی؛
11. سعد بن عبدالله بن حسن همدانی مروزی؛
12. محمد بن محمد شيحی خطيب؛
13. محمد بن الحسن بن ابوجعفر بن ابوسهل زورقی؛
14. عبدالواحد بن حسن باقرحی؛
15. عثمان بن احمد صرام خوارزمی و....

شاگردان

1. ناصر بن ابوالمكارم عبدالسید مطرزی خوارزمی حنفی (متوفی 610ق)
2. مسلم بن علی ابن الأُخت (متوفی 689ق)؛
3. طاهر بن ابو‎المكارم عبدالسید بن علی خوارزمی؛
4. ابومحمد عبدالله بن جعفر بن محمد حسینی؛
5. ابوجعفر محمد بن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی (متوفی 588ق)؛
6. جمال‎الدین بن معین؛
7. ابوالقاسم ناصر بن احمد بن بكر نحوی (متوفی 607ق).

تألیفات

1. مناقب الإمام ابوحنیفه؛
2. رد الشمس لأمیرالمؤمنين علی(ع)؛
3. الأربعين في مناقب النبي الأمین و وصيه أمیرالمؤمنين(ع)؛
4. قضايا أمیرالمؤمنين(ع)؛
5. مقتل الإمام السبط الشهيد(ع)؛
6. المناقب.

منابع مقاله

امینی، عبدالحسین، «الغدير في الكتاب و السنة»، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، قم، چاپ اول، 1416.

وابسته‌ها

مقتل الحسين عليه‌السلام (خوارزمی)

المناقب (الخوارزمی)

كفی از یمی (ترجمه کتاب مناقب امیرالمؤمنین علیه‌السلام)

شرح غم حسین