صحیفه عشق

صحیفه‌ی عشق

نام کتاب	صحیفه‌ی عشق
نام های دیگر کتاب	صحیفه سجادیه. برگزیده. شرح صحیفه‏ی عشق: برگرفته‏ای کوتاه از دعای مکارم الاخلاق سید عشاق حضرت سجاد علیه السلام
پدیدآورندگان	نکونام، محمدرضا (نويسنده)
زبان	فارسی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏270‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏70422‎‏ ‎‏ن‎‏8
موضوع	اخلاق اسلامی دعای مکارم الاخلاق - نقد و تفسیر
ناشر	ظهور شفق
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1384 هـ.ش
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE17149AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

صحيفه‌ى عشق، اثر محمدرضا نكونام، به زبان فارسى، شرحى است كوتاه بر دعاى مكارم الأخلاق امام سجاد(ع).

مطالب اين كتاب، گزيده و برگرفته‌اى كوتاه از درس‌هايى است كه نگارنده ساليانى پيش در حوزه علميه قم داشته است (ر.ك: پيشگفتار، ص22).

ساختار

كتاب، مشتمل بر يك پيشگفتار و بيست و يك فراز است. مؤلف در هر فراز، بخشى از دعاى مكارم الأخلاق را ذكر كرده و در ذيل عناوين متعدد، به شرح آن پرداخته است.

گزارش محتوا

درباره محتوا و ويژگى‌هاى اين اثر، نكات زير قابل توجه است:

1. نگارنده، نخست، گزاره‌هاى اخلاقى را در سه حوزه‌ى كلامى، فلسفى و عرفانى معرفى نموده و مراتب چهارگانه‌ى اخلاق عرفانى و گونه‌هاى اخلاق فلسفى و عرفانى را برشمرده و معيار سنجش هريك از مكتب‌هاى اخلاقى را مطرح كرده است و در ادامه به تعريف عرفان و عارف پرداخته است (پيشگفتار، ص21).

2. مؤلف، واژه‌هاى «مكارم اخلاق» را بررسى كرده و به برخى از پرسش‌هاى مطرح در فلسفه اخلاق، پاسخ داده است. وى نزديك‌ترين و آسان‌ترين راه وصول به حضرت حق و چگونگى سير و سلوك را معرفى نموده و والاترين اخلاق عرفانى را صحيفه عشق (صحيفه سجاديه) دانسته و پاره‌اى از ويژگى‌هاى آن را بيان داشته و بعد از معرفى آن، به‌اختصار وارد شرح و تفسير دعاى مكارم اخلاق شده است (همان، ص22).

3. نويسنده، پيرامون اخلاق كلامى، اخلاق حكمى و اخلاق عرفانى با اين شرح سخن گفته است: «كلاميان، اخلاق را به معناى آراستگى به دارايى‌هاى كمالى و خوبى‌ها و به دست آودن سرشت شايسته مى‌دانند. دارايى‌هاى كمالى، امرى نسبى است و به لحاظ ورود نسبيت در هويت اخلاق كلامى، اين علم انگيزه‌هاى متفاوتى همچون سودمندى و لذت‌گرايى دنيوى يا اخروى را برمى‌تابد و اوج و بلنداى آن فراتر از لذت‌گرايى اخروى نمى‌رود...

در اخلاق حكمى و فلسفى، حكيم متخلّق و فيلسوف هوشمند در حكمت نظرى و عملى مى‌كوشد تا با عنايت به اين دو سرمايه‌ى ارزشمند و تخلق و تحقق به عالم عقلى، مظهر علم و حكمت الهى گردد...

اخلاق عرفانى، به دنبال آن است كه سالك را به‌طور كلى از عنصر «من» و «منيّت» برهاند تا خلق و خوى حقّى در وى پديدار شود؛ به‌گونه‌اى كه چيزى را از خود نداند و خود را به‌دور از كمال و جمال بشمارد و اين باور از او هويدا و آفتابى باشد كه هرچه هست از حضرت حق است يا آنكه او خود اوست... اخلاق عرفانى، چهار مرحله را براى وصول سالك به مرتبه‌ى فقر و فنا و نادارى و تلبّس و تخلّق و تحقق صفات حقانى به كمالات ربوبى و اتصاف به ربوبيت ذات، مورد شناسايى قرار داده است:

الف)- تخليه و پاك شدن نفس از ناپسندى‌هاى حيوانى و وسوسه‌هاى نفسانى و تجليه و آراستن آن به ملكات فاضله‌ى ربوبى...

ب)- تحليه و فنا در صفات الهى...

ج)- فناى از فنا و فناى در ذات...

د)- سير في الخلق بالحق... (ر.ك: همان، ص25 و 26).

وضعيت كتاب

فهرست مطالب، در ابتداى كتاب آمده است. در پاورقى‌ها منابع منقولات كتاب ذكر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.

پیوندها

مطالعه کتاب صحیفه‌ی عشق در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور