بونی، احمد بن علی

بونی، احمد بن علی

نام	بونی، احمد بن علی
نام های دیگر
نام پدر
متولد
محل تولد
رحلت	622 هـ.ق
اساتید
برخی آثار
کد مؤلف	AUTHORCODE3329AUTHORCODE

«بونى، ابوالعباس احمد بن على بن يوسف قُرَشى»، (د پس از 627ق / 1230م)، ملقب به محيى‌الدين، تقى‌الدين و شرف‌الدين، از مردم بندر بونه و از نامورترين مؤلفان مسلمان در علوم غريبه، است.

از منابع متقدم، آگاهى چندانى درباره زندگى و تحصيلات او به دست نمى‌آيد. بونى خود در پايان «شمس المعارف»، از استادان خويش از جمله ابوعبدالله قرشى (599ق / 1203م) و ابوالحسن حرالى (د 637 يا 638ق) نام برده است. بونى از كبار مشايخ زمان خود بود و با دانشمندان مغرب و مصر مصاحبت داشت و دانشمند مشهور، ابن سبعين از شاگردان او بود.

وى سرانجام در قاهره درگذشت و درگورستان قرافه به خاک سپرده شد.

آثار

در منابع، بيش از 40 اثر در علم حروف، جفر، اعداد، اسماء الهى و جز آن به بونى منسوب شده است.

برخى از اين آثار، به‌ويژه «شمس المعارف» و «اللمعة النورانية»، به‌زودى شهرتى همسنگ آثار مجريطى، غزالى و ابن عربى يافتند.

البته برخى از اين آثار، تلخيص يا برگرفته از برخى ديگر (به‌ويژه شمس المعارف) است و نيز گاه دست‌نوشته‌هاى يك اثر، نام‌هاى گوناگون دارند.

بونى در آثار خود به موضوعاتى چون فضايل حروف الفبا، بسمله، اسماء الهى، برخى آيات و سور قرآن و ادعيه و نيز حرز، طلسمات، جداول وفقى و جادويى كه به نظر وى موجب تصرف در طبيعت و كائنات است، توجهى ويژه دارد. وى بر آن است كه شيوه آگاهى از راز تناسب ميان حروف، اعداد و جز آنها، ذوقى، شهودى و نيازمند توفيق الهى است و علوم و قياسات عقلى را بدان راهى نيست. ابن خلدون، بونى را از اصحاب طلسمات و شيوه او را شرعاً ممنوع و غير قابل اعتماد دانسته است.

بونى همچون بيشتر معتقدان به علوم غريبه براى درمان بيمارى‌هايى چون قولنج، وبا، ذات‌الجنب، چشم‌درد، صرع و نيز آسان‌زايى، شيوه‌هاى غريب ياد كرده است.

در آثار بونى، عناصر و اسامى سريانى و عبرى و نيز نشانه‌هايى از جادوى دوره يونانى‌مآبى و خرافات رايج در شرق و شمال افريقا به چشم مى‌خورد؛ بااين‌حال، منابع بونى احتمالاً بيشتر ريشه در فرهنگ مردم دارد. تأثير عناصر ايرانى نيز بر آثار بونى از آنجا پيداست كه وى - به زعم شيبى براى نخستين بار - الفبا را با در شمار آوردن 4 حرف «پ، چ، ژ، گ»، 32 حرف دانسته است كه در آغاز آفرينش به آدم آموخته‌اند.

برخى از آثار بونى از اين قرار است:

1. شمس المعارف و لطائف العوارف؛

2. اللمعة النورانية في الاوراد الربانية؛

3. الاصول و الضوابط المحكمة كه مقدمه‌اى بر علوم خفيه است به همراه 3 اثر ديگر بونى به نام‌هاى «شرح الجلجلوتية الكبرى»، «بغية المشتاق في معرفة وضع الاوفاق» و «شرح البرهتية» (معروف به شرح العهد القديم)، در يك مجلد به نام «منبع اصول الحكمة» چاپ شده است.

منابع مقاله

دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 13، ص40 - 42، محمدحسين احمدى.

وابسته‌ها

شمس المعارف الکبری

شمس المعارف الصغری المعروف بشمس المعارف و لطائف العوارف الصغری

شمس المعارف الکبری و لطایف العوارف