کتاب‌شناسی عدم تحریف قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
خط ۴۶: خط ۴۶:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
پیشگفتار کتاب حاضر پیرامون اهمیت موضوع عدم تحریف قرآن است؛ موضوع عدم تحریف کتب آسمانی در تمام ادیان موردتوجه قرارگرفته است و با توجه به معجزه بودن قرآن به‎طور ویژه‎تری این موضوع در دین اسلام موردتوجه قرارگرفته است، زیرا پذیرش هرگونه تحریفی در قرآن به معنای تزلزل در کثیری از معارف و باورهای دینی است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص10</ref>.  
پیشگفتار کتاب حاضر پیرامون اهمیت موضوع عدم تحریف قرآن است؛ موضوع عدم تحریف کتب آسمانی در تمام ادیان موردتوجه قرار گرفته است و با توجه به معجزه بودن قرآن به‎طور ویژه‎تری این موضوع در دین اسلام موردتوجه قرارگرفته است، زیرا پذیرش هرگونه تحریفی در قرآن به معنای تزلزل در کثیری از معارف و باورهای دینی است<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص10</ref>.  


سپس به مقایسه روش تألیف کتب عدم تحریف قرآن از سابق تاکنون پرداخته و روش نگارش کتب قدیم در این موضوع را روش تاریخی و روایی می‎داند و روش کتب متأخر را روش متمایل شده به‎روش‎های فلسفی و کلامی می‎داند. با توجه به اهمیت کتاب‎شناسی در هر علمی و اینکه هر محقق و پژوهشگری برای تحقیق علمی نیاز حیاتی به کتاب‎شناسی آن علم دارد لذا نوشتار حاضر بر آن است این نیاز خطیر و ضروری را در برآورده کرده و پژوهشگران این رشته را در انجام تحقیقات خویش یاری نماید<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.
سپس به مقایسه روش تألیف کتب عدم تحریف قرآن از سابق تاکنون پرداخته و روش نگارش کتب قدیم در این موضوع را روش تاریخی و روایی می‎داند و روش کتب متأخر را روش متمایل شده به‎روش‎های فلسفی و کلامی می‎داند. با توجه به اهمیت کتاب‎شناسی در هر علمی و اینکه هر محقق و پژوهشگری برای تحقیق علمی نیاز حیاتی به کتاب‎شناسی آن علم دارد لذا نوشتار حاضر بر آن است این نیاز خطیر و ضروری را در برآورده کرده و پژوهشگران این رشته را در انجام تحقیقات خویش یاری نماید<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.


نگارنده در ادامه مباحث مقدماتی به سیر پیدایش بحث تحریف در قرآن در طی قرون متمادی پرداخته و در مبحث بعد درباره نهضت ردیه نویسی بر تحریف قرآن سخن به میان آورده است. وی بر این باور است که از پایان قرن چهارم تاکنون فقط چند نفر از علمای شیعه شناخته‎شده‎اند که از احتمال حذف یا تغییر در مصحف عثمانی حمایت کرده‎اند که برای دفع این نظریات نوشته‎های مستقل و غیرمستقلی نگاشته شد که برخی از آن‎ها عبارت‎اند از:  
نگارنده در ادامه مباحث مقدماتی به سیر پیدایش بحث تحریف در قرآن در طی قرون متمادی پرداخته و در مبحث بعد درباره نهضت ردیه نویسی بر تحریف قرآن سخن به میان آورده است. وی بر این باور است که از پایان قرن چهارم تاکنون فقط چند نفر از علمای شیعه شناخته‎شده‎اند که از احتمال حذف یا تغییر در مصحف عثمانی حمایت کرده‎اند که برای دفع این نظریات نوشته‎های مستقل و غیرمستقلی نگاشته شد که برخی از آن‎ها عبارت‎اند از:  
# نفی التحريف عن القرآن الشريف، نوشته ابوالحسن علی واحدی نیشابوری.  
# نفی التحريف عن القرآن الشريف، نوشته [[واحدی، علی بن احمد|ابوالحسن علی واحدی نیشابوری]].  
# رسالة في نفی النقیصة، نوشته علی بن عبدالعالی کرکی.  
# رسالة في نفی النقیصة، نوشته [[محقق کرکی، علی بن حسین|علی بن عبدالعالی کرکی]].  
# كشف الحجاب و النقاب في نفی تحريف القرآن، نوشته ملا محمد سلیمانی.  
# كشف الحجاب و النقاب في نفی تحريف القرآن، نوشته ملا محمد سلیمانی.  


اما به‎واسطه نگارش یک کتاب نهضت ردیه نویسی بر قرآن به اوج خود رسید، یکی از کتاب‎های جنجالی متأخر که احتمال تحریف و نقیصه را در مصحف عثمانی را صحیح دانسته است کتاب «فصل الخطاب في تحريف القرآن»، نوشته محدث نوری است که در سال ۱۲۹۲ق تألیف و در سال ۱۲۹۸ق به انتشار رسید. ایشان در خصوص غیر آیات احکام بر این باور است که در قرآن نقیصه واقع‎شده است و اخباری که مفصلاً در کتابش نقل کرده است، اجمالاً این ادعا را ثابت می‎کند.  
اما به‎واسطه نگارش یک کتاب نهضت ردیه نویسی بر قرآن به اوج خود رسید، یکی از کتاب‎های جنجالی متأخر که احتمال تحریف و نقیصه را در مصحف عثمانی را صحیح دانسته است کتاب «فصل الخطاب في تحريف القرآن»، نوشته [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نوری]] است که در سال ۱۲۹۲ق تألیف و در سال ۱۲۹۸ق به انتشار رسید. ایشان در خصوص غیر آیات احکام بر این باور است که در قرآن نقیصه واقع‎شده است و اخباری که مفصلاً در کتابش نقل کرده است، اجمالاً این ادعا را ثابت می‎کند.  


همین امر موجب اعتراضات گسترده‎ای در جهان اسلام خصوصاً در جهان تشیع شد و کتاب‎ها و مقالاتی در کفر شیعه و نیز مقالات کتب بسیاری در رد کتاب فصل الخطاب خصوصاً توسط علمای شیعه به نگارش درآمد که برخی از آن‎ها عبارت‎اند از:  
همین امر موجب اعتراضات گسترده‎ای در جهان اسلام خصوصاً در جهان تشیع شد و کتاب‎ها و مقالاتی در کفر شیعه و نیز مقالات کتب بسیاری در رد کتاب فصل الخطاب خصوصاً توسط علمای شیعه به نگارش درآمد که برخی از آن‎ها عبارت‎اند از:  
خط ۶۳: خط ۶۳:
# البرهان علی عدم التحريف، نوشته میرزا مهدی بروجردی.  
# البرهان علی عدم التحريف، نوشته میرزا مهدی بروجردی.  


البته بعدها محدث نوری بعد مواجهه با ردیات ضمیمه‎ای به کتاب خویش اضافه نمود و همواره می‎فرمود راضی نیستم کسی کتاب فصل الخطاب را بدون ضمیمه مطالعه کند، ایشان بر این باور بود که مراد من از کتاب، قرآن موجود میان دفتین نیست؛ به علت آنکه قرآن بر آن حالتی که بین الدفتین در زمان عثمان بود اینک هنوز باقی است؛ نه زیادی بر آن عارض شده است نه نقصان. بلکه مراد من کتاب الهی نازل‎شده است<ref>ر.ک: همان، ص18-21</ref>.
البته بعدها [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نوری]] بعد مواجهه با ردیات ضمیمه‎ای به کتاب خویش اضافه نمود و همواره می‎فرمود راضی نیستم کسی کتاب فصل الخطاب را بدون ضمیمه مطالعه کند، ایشان بر این باور بود که مراد من از کتاب، قرآن موجود میان دفتین نیست؛ به علت آنکه قرآن بر آن حالتی که بین الدفتین در زمان عثمان بود اینک هنوز باقی است؛ نه زیادی بر آن عارض شده است نه نقصان. بلکه مراد من کتاب الهی نازل‎شده است<ref>ر.ک: همان، ص18-21</ref>.


پس از تألیف کتاب محدث نوری  و برخی کتب اهل سنت پیرامون تحریف قرآن  تاکنون بیشترین حجم کتاب‎ها و مقالات در موضوع عدم تحریف قرآن در جامعه شیعی نگاشته شده است، به‎گونه‎ای که حتی علمای متأخر از محدث نوری، در خلال دروس خارج اصول فقه، به مناسبت بحث حجیت ظواهر قرآن، به بحث پیرامون عدم تحریف قرآن می‎پردازند<ref>همان، ص22</ref>.
پس از تألیف کتاب [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نوری]] و برخی کتب اهل سنت پیرامون تحریف قرآن  تاکنون بیشترین حجم کتاب‎ها و مقالات در موضوع عدم تحریف قرآن در جامعه شیعی نگاشته شده است، به‎گونه‎ای که حتی علمای متأخر از [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نوری]]، در خلال دروس خارج اصول فقه، به مناسبت بحث حجیت ظواهر قرآن، به بحث پیرامون عدم تحریف قرآن می‎پردازند<ref>همان، ص22</ref>.


در بخش بعدی، مؤلف به ویژگی‎های تدوین کتاب‎شناسی عدم تحریف قرآن اشاره می‎کند. اولین آن‎ها دشواری کتاب‎شناسی است که کاری طاقت‎فرسا و زمان‎بر است و مراجعه‎کنندگان محدود دارد. دوم اینکه بخشی از مصادر و مراجع قدیمی شیعه و سنی، شامل گزاره‎های واحد یا مختصری پیرامون موضوع تحریف قرآن هستند؛ اما نوشته‎هایی نیز اختصاصاً به این موضوع پرداخته‎اند که آن‎ها را می‎توان به چند دسته تقسیم کرد:  
در بخش بعدی، مؤلف به ویژگی‎های تدوین کتاب‎شناسی عدم تحریف قرآن اشاره می‎کند. اولین آن‎ها دشواری کتاب‎شناسی است که کاری طاقت‎فرسا و زمان‎بر است و مراجعه‎کنندگان محدود دارد. دوم اینکه بخشی از مصادر و مراجع قدیمی شیعه و سنی، شامل گزاره‎های واحد یا مختصری پیرامون موضوع تحریف قرآن هستند؛ اما نوشته‎هایی نیز اختصاصاً به این موضوع پرداخته‎اند که آن‎ها را می‎توان به چند دسته تقسیم کرد:  
خط ۷۲: خط ۷۲:


بخش بعدی به معرفی منابع تدوین کتاب‎شناسی عدم تحریف پرداخته‎شده. برخی از منابعی که این کتاب‎شناسی از آن استخراج‎شده است بدین قرار است:  
بخش بعدی به معرفی منابع تدوین کتاب‎شناسی عدم تحریف پرداخته‎شده. برخی از منابعی که این کتاب‎شناسی از آن استخراج‎شده است بدین قرار است:  
# الكتب المصنفة في القرآن، نوشته ابن ندیم؛
# الكتب المصنفة في القرآن، نوشته [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]]؛
# کتاب‎شناسی ملی ایران، بی‎نام؛
# کتاب‎شناسی ملی ایران، بی‎نام؛
# کتاب‎شناسی ده ساله ایران، نوشته ایرج افشار؛
# کتاب‎شناسی ده ساله ایران، نوشته [[افشار، ایرج|ایرج افشار]]؛
# فهرست المطبوعات العراقية، عبدالجبار عبدالرحمن؛
# فهرست المطبوعات العراقية، عبدالجبار عبدالرحمن؛
# معجم الدراسات القرآنية، نوشته مرهون الصفار؛  
# معجم الدراسات القرآنية، نوشته مرهون الصفار؛  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش