الكوكب الدري فيما يتخرج على الأصول النحوية من الفروع الفقهية: تفاوت میان نسخه‌ها

آنگونه که محقق اثر گفته است این اولین کتابی است که مسائل فقهی را بر اساس اصول نحوی مطرح کرده است؛ البته تصریح کرده که این بدین معنا نیست که کوشش‌هایی از جنس نوشته او که مسائل فقهی را بر مدار مسائل عربی نوشته باشند سابقه ندارد؛ به عنوان مثال کسائی به‌ویژه در مناظره‌اش با قاضی ابویوسف یا فراء نیز در مناظره با محمد بن حسن شیبانی مسائل فقهی را بر مدار مسائل عربی نوشته‌اند.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9-8</ref>‏ مقصود از نحوی به معنای عام مشتمل بر صرف و نحو است و مباحث دلالت و اصوات در آن داخل می‌شود.<ref>ر.ک: بن سعود بن فارس العصیمی، خالد، ص 133</ref>‏

در این اثر 158 مسئله در پنج باب و بیست فصل مطرح شده است. شیوه نگارش نویسنده از ابتدا تا انتهای کتاب تغییر نکرده است: او ابتدا مسأله نحوی را مطرح کرده، سپس مسأله فقهی را به دنبال آن آورده است و پس از آن حکم فقهی را بر مبنای مقتضیات قواعد فقهی به‌طور خلاصه بیان کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9</ref>‏.  در ابواب کتاب به ترتیب اسماء، افعال، حروف، تراکیب و معانی متعلق به آنها، و در آخر حقیقت و مجاز مورد بحث قرار گرفته است. در فصل اول از باب دوم، شرح حال جمال الدین اسنوی با استفاده از منابع مختلف گردآوری شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص117</ref>‏ نویسنده به تفکیک اساتید وی را در فقه، حدیث، علوم عقلی و ادبیات عرب ذکر کرده است. همچنین شاگردان و آثارش را معرفی کرده است.<ref>ر.ک:  همان، ص141-126 </ref>‏   

نویسنده در مقدمه کتاب به این نکته اشاره کرده که مسائل نحوی ذکر شده در کتابش منقول از کتب نحوی و به‌ویژه «شرح التسهیل» و «ارتشاف الضرب» ابو حیان اندلسی (متوفی 745ق) است. همانگونه که مسائل فقهی منقول از کتب فقهی و به‌ویژه «الشرح الکبیر» رافعی قزوینی (متوفی 623ق) و «روضة الطالبین و عمدة المفتین» نووی (متوفی 676ق) است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9</ref>‏   

[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]