مسند ابن الجعد: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎د' به 'می‌د'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'می‎د' به 'می‌د')
خط ۴۲: خط ۴۲:
محقق در مقدمه، تاریخ سنت در سه قرن اول را به‎اختصار با اشاره به مسئله کتابت سنت بیان کرده است. وی مسئله کتابت را با جمع بین نصوصی که ظاهرشان تعارض است مطرح کرده است؛ زیرا برخی از این نصوص مفید نهی از کتابت سنت و برخی دیگر مشوق کتابت سنت هستند و مشخص می‎شود که به جهت اختلاف‎زمانی تعارضی در این موضوع وجود ندارد و زمان نهی همان زمان امر نیست بلکه نهی مقدم بر امر آمده است... همچنین در مقدمه دلایل انتخاب این موضوع و شیوه و روش تحقیق مطرح شده است<ref>ر.ک: همان، ص18-17</ref>‏.
محقق در مقدمه، تاریخ سنت در سه قرن اول را به‎اختصار با اشاره به مسئله کتابت سنت بیان کرده است. وی مسئله کتابت را با جمع بین نصوصی که ظاهرشان تعارض است مطرح کرده است؛ زیرا برخی از این نصوص مفید نهی از کتابت سنت و برخی دیگر مشوق کتابت سنت هستند و مشخص می‎شود که به جهت اختلاف‎زمانی تعارضی در این موضوع وجود ندارد و زمان نهی همان زمان امر نیست بلکه نهی مقدم بر امر آمده است... همچنین در مقدمه دلایل انتخاب این موضوع و شیوه و روش تحقیق مطرح شده است<ref>ر.ک: همان، ص18-17</ref>‏.


باب اول کتاب در شش فصل مطرح شده است. در فصل اول حوادث زمان ابن جعد از نواحی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی موردبحث قرار گرفته است؛ البته تمرکز بر فرهنگ بوده است؛ زیرا اساس و اوج مباحث ابن جعد در موضوعات فرهنگی است چنان‎که از سنت در این عصر، با ذکر مشهورترین علمای این روزگار، خبر می‎دهد<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>‏.
باب اول کتاب در شش فصل مطرح شده است. در فصل اول حوادث زمان ابن جعد از نواحی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی موردبحث قرار گرفته است؛ البته تمرکز بر فرهنگ بوده است؛ زیرا اساس و اوج مباحث ابن جعد در موضوعات فرهنگی است چنان‎که از سنت در این عصر، با ذکر مشهورترین علمای این روزگار، خبر می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>‏.


در فصول دوم تا ششم باب اول به ترتیب نسب و نسبت ابن جعد، دانش‎اندوزی و مشایخ او، شاگردانش، جایگاه علمی او و نقشش در علم حدیث، نظر ائمه جرح‎وتعدیل درباره او ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص19-18</ref>‏.
در فصول دوم تا ششم باب اول به ترتیب نسب و نسبت ابن جعد، دانش‎اندوزی و مشایخ او، شاگردانش، جایگاه علمی او و نقشش در علم حدیث، نظر ائمه جرح‎وتعدیل درباره او ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص19-18</ref>‏.
خط ۵۰: خط ۵۰:
در فصل دوم این باب به مسند ابن جعد و این‎که بغوی این نام را برای کتاب انتخاب کرده اشاره شده است. در حقیقت نام کتاب علی بن جعد به او باز نمی‎گردد؛ چراکه او این کتاب را تألیف نکرد و بالطبع نامش نیز از او نیست. شاگردش ابوالقاسم بغوی این کتاب را از آنچه از ابن جعد و دیگران روایت کرد گردآوری نمود. بغوی پس‎ازآنکه کتاب را جمع کرد نامش را «حدیث علی بن الجعد الجوهری» گذاشت. این نام بر جلد هر جزء از اجزای کتاب نوشته شده: «الجزء... من حدیث علی بن الجعد» و همچنین در انتهای کتاب نوشته است: «آخر حدیث علی بن الجعد الجوهری». این دلیل قطعی است بر این‎که بغوی نام «حدیث ابن الجعد» را بر کتاب گذاشته است. این‎که اکنون اسم دیگری بر کتاب گذاشته شد تنها برای رعایت اختصار یا کامل بودن در اسم ابن الجعد است<ref>ر.ک: همان، ص199</ref>‏.
در فصل دوم این باب به مسند ابن جعد و این‎که بغوی این نام را برای کتاب انتخاب کرده اشاره شده است. در حقیقت نام کتاب علی بن جعد به او باز نمی‎گردد؛ چراکه او این کتاب را تألیف نکرد و بالطبع نامش نیز از او نیست. شاگردش ابوالقاسم بغوی این کتاب را از آنچه از ابن جعد و دیگران روایت کرد گردآوری نمود. بغوی پس‎ازآنکه کتاب را جمع کرد نامش را «حدیث علی بن الجعد الجوهری» گذاشت. این نام بر جلد هر جزء از اجزای کتاب نوشته شده: «الجزء... من حدیث علی بن الجعد» و همچنین در انتهای کتاب نوشته است: «آخر حدیث علی بن الجعد الجوهری». این دلیل قطعی است بر این‎که بغوی نام «حدیث ابن الجعد» را بر کتاب گذاشته است. این‎که اکنون اسم دیگری بر کتاب گذاشته شد تنها برای رعایت اختصار یا کامل بودن در اسم ابن الجعد است<ref>ر.ک: همان، ص199</ref>‏.


تعداد مشایخ ابن جعد که بغوی احادیثش را از آن‎ها در مسند گردآورده شصت تن هستند که با تحقیق در آن معلوم می‎شود که بیشتر احادیث مسند از ثقات روایت شده است. قریب به نصف مسند (از شماره 60 تا 1809) از شعبة بن حجاج که در روایت بسیار سختگیر است نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص211</ref>‏. شعبة بن حجاج در برخورد‎ با پدیده تدلیس و مدلسان سختگیری و شدت عمل زیادی بکار برد. در منابع مختلف‎ عبارات‎ شدیداللحنی به نقل از وی در مخالفت با تدلیس وارد شده است. به‎طور مثال وی تدلیس را «برادر کذب» یا «بدتر از زنا» می‎داند. علاوه بر‎ این، در برخی از گزارشات رویکرد نقادانه و برخوردهای عملی وی با مدلسان گزارش شده است. از جمله آن‎ها، دو گزارشی است که در آن شعبه با نگاهی انتقادی به احادیث قتاده‎ نگریسته‎ است. شعبه با دقت در الفاظ تحملی که قتاده به هنگام نقل حدیث بکار برده است، روایات مدلس وی را از بقیه روایاتش تشخیص داده است<ref>ر.ک: لطفی، سید مهدی؛ معارف، مجید؛ ص69</ref>‏.
تعداد مشایخ ابن جعد که بغوی احادیثش را از آن‎ها در مسند گردآورده شصت تن هستند که با تحقیق در آن معلوم می‎شود که بیشتر احادیث مسند از ثقات روایت شده است. قریب به نصف مسند (از شماره 60 تا 1809) از شعبة بن حجاج که در روایت بسیار سختگیر است نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص211</ref>‏. شعبة بن حجاج در برخورد‎ با پدیده تدلیس و مدلسان سختگیری و شدت عمل زیادی بکار برد. در منابع مختلف‎ عبارات‎ شدیداللحنی به نقل از وی در مخالفت با تدلیس وارد شده است. به‎طور مثال وی تدلیس را «برادر کذب» یا «بدتر از زنا» می‌داند. علاوه بر‎ این، در برخی از گزارشات رویکرد نقادانه و برخوردهای عملی وی با مدلسان گزارش شده است. از جمله آن‎ها، دو گزارشی است که در آن شعبه با نگاهی انتقادی به احادیث قتاده‎ نگریسته‎ است. شعبه با دقت در الفاظ تحملی که قتاده به هنگام نقل حدیث بکار برده است، روایات مدلس وی را از بقیه روایاتش تشخیص داده است<ref>ر.ک: لطفی، سید مهدی؛ معارف، مجید؛ ص69</ref>‏.


مسند ابن جعد مشتمل بر احادیث مرفوعه و فتاوی صحابه و تابعین و اخبار گروهی از روات و سیره آن‎هاست. البته احادیث مرفوعه ویژگی غالب بر آن است و احادیثی در این کتاب ذکر شده که در دیگر کتبی اهل سنت نیامده است. همچنین به اعتقاد محقق کتاب حدیث موضوع و ساختگی در این مسند وارد نشده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص212</ref>‏.
مسند ابن جعد مشتمل بر احادیث مرفوعه و فتاوی صحابه و تابعین و اخبار گروهی از روات و سیره آن‎هاست. البته احادیث مرفوعه ویژگی غالب بر آن است و احادیثی در این کتاب ذکر شده که در دیگر کتبی اهل سنت نیامده است. همچنین به اعتقاد محقق کتاب حدیث موضوع و ساختگی در این مسند وارد نشده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص212</ref>‏.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش