۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شفاء الغليل فيما في كلام العرب من الدخيل (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۹:۰۴
، ۱۲ مارس ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'ب«' به 'ب «'
جز (جایگزینی متن - 'و«' به 'و «') |
جز (جایگزینی متن - 'ب«' به 'ب «') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
كتاب «شفاء الغليل فى ما فى كلام العرب من الدخيل»، به زبان عربى، اثر شهاب الدين، أحمد بن محمد بن عمر الخفاجى(م 1069)، مى‌باشد كه در آن، واژه‌ها و كلماتى كه از زبان‌هاى ديگر وارد ادبيات و زبان عربى شده(و در اصطلاح به آنها دخيل گفته مى‌شود) و در بين مردم رواج پيدا نموده است، گردآورى شده است. | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
مؤلف، در ذيل هر يك از كلمات دخيل توضيحات ارزش‌مندى را ذكر نموده است؛ به‌عنوان نمونه: | مؤلف، در ذيل هر يك از كلمات دخيل توضيحات ارزش‌مندى را ذكر نموده است؛ به‌عنوان نمونه: | ||
1. در مورد كلمه «بُخت نُصَّر» مى‌فرمايد: نون، مضموم است و صاد، مفتوح و مشدد؛ ساكن كردن آن، تنها در شعر جايز است. «بخت نصر»، نام شخصى است كه بيت المقدس و شامات را ويران نمود و قوم يهود را از آن ديار آواره كرد و عده زيادى از آنها را به قتل رساند. اين اسم، معرب و مركب است، مانند«حَضرموت» و ««بعلبك». لازم به يادآورى است كه «نُصَّر» مانند«بُقَّم» با تشديد عين الفعل تلفظ مى‌شود... و در | 1. در مورد كلمه «بُخت نُصَّر» مى‌فرمايد: نون، مضموم است و صاد، مفتوح و مشدد؛ ساكن كردن آن، تنها در شعر جايز است. «بخت نصر»، نام شخصى است كه بيت المقدس و شامات را ويران نمود و قوم يهود را از آن ديار آواره كرد و عده زيادى از آنها را به قتل رساند. اين اسم، معرب و مركب است، مانند«حَضرموت» و ««بعلبك». لازم به يادآورى است كه «نُصَّر» مانند«بُقَّم» با تشديد عين الفعل تلفظ مى‌شود... و در كتاب «المقتضب» ابن سيد، چنين آمده است: | ||
«بُخت» معرب بوخت بوده و به معنى پسر و «نصر» اسم بتى است كه آن پسر، در نزد آن يافت شده است و چون پدرى از براى وى شناخته نشده، به اين اسم ناميده شده است. | «بُخت» معرب بوخت بوده و به معنى پسر و «نصر» اسم بتى است كه آن پسر، در نزد آن يافت شده است و چون پدرى از براى وى شناخته نشده، به اين اسم ناميده شده است. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
قبل از | قبل از كتاب «شفاء الغليل»، كتاب‌هاى متعددى همچون «المُعرِب» ابومنصور جواليقى، «المُزهِر» [[سيوطى]] و «ادب الكاتب» [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، موضوع خود را به گردآورى كلمات دخيل اختصاص داده‌اند، ولى نويسنده اين كتاب، علاوه بر ادامه راه مؤلفين قبل از خود، لهجه‌هاى محلى هر يك از مناطق و شهرهاى گوناگون را نيز در كتاب آورده است؛ بدين‌سان مطالعه اين كتاب، فوايد زير را در بر دارد: | ||
1. شناختن ملل مختلفى كه در آن زمان با كشور مصر روابط تجارى و سياسى داشته و يا با آن كشور به كارزار و جنگ پرداخته‌اند؛ | 1. شناختن ملل مختلفى كه در آن زمان با كشور مصر روابط تجارى و سياسى داشته و يا با آن كشور به كارزار و جنگ پرداخته‌اند؛ | ||