۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'وسائل الشيعة' به 'وسائل الشيعة ') |
||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
مراد از امالى در اينجا اين است كه درس عالمى را شاگردان وى به رشتهى تحرير درآورند، اين نوشتهها نوعا شامل مطالب مختلف فقهى، حديثى، علمى، تاريخى است كه در قالب كتاب به نام «امالى يا مجالس» ناميده مىشود. اين روش در ميان علماى سلف سنّتى رايج بوده و عالمان فنون مختلف به آن مبادرت مىورزيدند. روش املاى استاد مانند روش نقل حديث است، كه استاد در ابتداى سخن مىگويد: استاد من فلانى در فلان مكان و در فلان تاريخ چنين گفت و او از استادش فلانى و همچنين تا سند را به پيامبر(ص) يا يكى از ائمه(ع) يا يك صحابى مىرساند، آنگاه مطلبى را از وى نقل مىنمايد. يا اينكه سخنى كه نياز به شرح و توضيح دارد را نقل نموده و به شرح و تفسير آن مىپردازد. اين كار موجب شده تا كتابهاى ارزشمندى در علوم و فنون مختلف به وجود آيد <ref>همان</ref>. | مراد از امالى در اينجا اين است كه درس عالمى را شاگردان وى به رشتهى تحرير درآورند، اين نوشتهها نوعا شامل مطالب مختلف فقهى، حديثى، علمى، تاريخى است كه در قالب كتاب به نام «امالى يا مجالس» ناميده مىشود. اين روش در ميان علماى سلف سنّتى رايج بوده و عالمان فنون مختلف به آن مبادرت مىورزيدند. روش املاى استاد مانند روش نقل حديث است، كه استاد در ابتداى سخن مىگويد: استاد من فلانى در فلان مكان و در فلان تاريخ چنين گفت و او از استادش فلانى و همچنين تا سند را به پيامبر(ص) يا يكى از ائمه(ع) يا يك صحابى مىرساند، آنگاه مطلبى را از وى نقل مىنمايد. يا اينكه سخنى كه نياز به شرح و توضيح دارد را نقل نموده و به شرح و تفسير آن مىپردازد. اين كار موجب شده تا كتابهاى ارزشمندى در علوم و فنون مختلف به وجود آيد <ref>همان</ref>. | ||
در ميان كتابهايى كه به اين نام معروف است، سه امالى كه در اين اثر، در كنار يكديگر قرار گرفتهاند، در ميان عالمان شيعه، از اهميت خاصى برخوردار است؛ بهگونهاى كه توجّه خاصى به آنها شده و از احاديث اينگونه آثار در مباحث فقهى استفاده برده و بدان استدلال مىنمايند، مرحوم شيخ حرّ عاملى نيز احاديث فقهى آنها را در كتاب معروف | در ميان كتابهايى كه به اين نام معروف است، سه امالى كه در اين اثر، در كنار يكديگر قرار گرفتهاند، در ميان عالمان شيعه، از اهميت خاصى برخوردار است؛ بهگونهاى كه توجّه خاصى به آنها شده و از احاديث اينگونه آثار در مباحث فقهى استفاده برده و بدان استدلال مىنمايند، مرحوم شيخ حرّ عاملى نيز احاديث فقهى آنها را در كتاب معروف «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] »، نقل كرده است كه عبارتند از: امالىهاى «[[شيخ صدوق]]» و «[[شيخ مفيد]]» و «[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]» <ref>ر.ك: همان</ref>. | ||
بشر دائما در حال پيشرفت است و با ترتيب و تدوين يافتههاى پيشين به يافتههاى جديدى دست مىيابد. در موضوع روايات و احاديث وارده از اهلبيت(ع) مىبينيم كه اصول اربعمائه بهصورت كتب اربعه مدوّن مىشود و آنها نيز با همّت و پشتكار عالمى فرهيخته، ترتيب جديدى يافته و كتاب ارزشمند | بشر دائما در حال پيشرفت است و با ترتيب و تدوين يافتههاى پيشين به يافتههاى جديدى دست مىيابد. در موضوع روايات و احاديث وارده از اهلبيت(ع) مىبينيم كه اصول اربعمائه بهصورت كتب اربعه مدوّن مىشود و آنها نيز با همّت و پشتكار عالمى فرهيخته، ترتيب جديدى يافته و كتاب ارزشمند «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] » به عالم دانش تقديم مىشود. | ||
علامه محمّدباقر مجلسى پيشتاز حركتى است كه با تدوين مجموعه عظيمى از كتابها، دايرةالمعارف «[[بحار الأنوار]]» را مىنگارد. بنابراين... اصل حركت، از قرنها پيش آغاز شده و لازم است اين كار سيرى رو به رشد داشته و همه آثار ارزشمند را در بر گيرد <ref>ر.ك: همان، ص 91</ref>. | علامه محمّدباقر مجلسى پيشتاز حركتى است كه با تدوين مجموعه عظيمى از كتابها، دايرةالمعارف «[[بحار الأنوار]]» را مىنگارد. بنابراين... اصل حركت، از قرنها پيش آغاز شده و لازم است اين كار سيرى رو به رشد داشته و همه آثار ارزشمند را در بر گيرد <ref>ر.ك: همان، ص 91</ref>. | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
الف)- «ترتيب الأمالي»، ترتيبى است بر اساس موضوعات مختلف. موضوعاتى كه حديثهاى اين كتابها بر اساس آن دستهبندى شده است، عبارتند از: عقل، علم و جهل، توحيد، عدل، موت، برزخ، معاد، بهشت و دوزخ، احتجاج، نبوّت عامّه، نبوّت خاصّه، تاريخ انبيا و اسلام و امم و ملوك، امامت، تاريخ امامان دوازدهگانه، حوادث و فتنههاى واقعشده پس از پيامبر(ص)، آنچه مرتبط به ملائكه و شياطين و جنّ و حيوانات است، خوردنىها و آشاميدنىها (كه موضوعات اخير در كتابى به نام «السماء و العالم» آمده است)، مكارم اخلاق و مساوى اخلاق، احكام معاشرت با ديگران، حقوقى كه مردم بر همديگر دارند، آداب و سنن، آداب سفر، مواعظ، نواهى و معاصى، ابواب گوناگون فقه و احكام مانند طهارت، جنائز، صلات، صوم، زكات، جهاد، خمس، حج، امر به معروف و نهى از منكر، قرآن و دعا، عقود و ايقاعات، قضايا و احكام، شهادات، جنايات، حدود، ديات و غير اينها از عنوانهاى گوناگون كه هركدام از اين عناوين، زيرمجموعههاى فراوانى دارد <ref>ر.ك: همان، ص 92</ref>. | الف)- «ترتيب الأمالي»، ترتيبى است بر اساس موضوعات مختلف. موضوعاتى كه حديثهاى اين كتابها بر اساس آن دستهبندى شده است، عبارتند از: عقل، علم و جهل، توحيد، عدل، موت، برزخ، معاد، بهشت و دوزخ، احتجاج، نبوّت عامّه، نبوّت خاصّه، تاريخ انبيا و اسلام و امم و ملوك، امامت، تاريخ امامان دوازدهگانه، حوادث و فتنههاى واقعشده پس از پيامبر(ص)، آنچه مرتبط به ملائكه و شياطين و جنّ و حيوانات است، خوردنىها و آشاميدنىها (كه موضوعات اخير در كتابى به نام «السماء و العالم» آمده است)، مكارم اخلاق و مساوى اخلاق، احكام معاشرت با ديگران، حقوقى كه مردم بر همديگر دارند، آداب و سنن، آداب سفر، مواعظ، نواهى و معاصى، ابواب گوناگون فقه و احكام مانند طهارت، جنائز، صلات، صوم، زكات، جهاد، خمس، حج، امر به معروف و نهى از منكر، قرآن و دعا، عقود و ايقاعات، قضايا و احكام، شهادات، جنايات، حدود، ديات و غير اينها از عنوانهاى گوناگون كه هركدام از اين عناوين، زيرمجموعههاى فراوانى دارد <ref>ر.ك: همان، ص 92</ref>. | ||
ب)- در اين ترتيب، بر اساس روش علاّمه مجلسى در «[[بحار الأنوار]]» و شيخ حرّ عاملى در | ب)- در اين ترتيب، بر اساس روش علاّمه مجلسى در «[[بحار الأنوار]]» و شيخ حرّ عاملى در «[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] » كار شده است، ولى مؤلّف، خود را در چارچوب روش آنها محصور نساخته؛ چراكه گاهى بابى جديد كه در آنها نيست افزوده شده است و گاهى نيز بابى كه در امالىها مطلبى در باره آن نبوده، حذف شده است <ref>ر.ك: همان</ref>. | ||
ج)- در چينش احاديث، مراعات پيشين و پسين شده است و بر همين اساس، در هر باب، ابتدا احاديث امالى [[شيخ صدوق]]، سپس احاديث امالى [[شيخ مفيد]] و آنگاه احاديث [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] آمده است. در مواردى كه هر سه كتاب يا دو تاى آن در حديثى از نظر سند و متن اتفاق دارند، ابتدا سند و متن پيشين آورده شده، آنگاه در ذيل آن به نقل كتاب دوم از اوّلى بسنده شده است. امّا در مواردى كه متن يكى بوده، ولى سندها اختلاف داشته، پس از آوردن متن و سند پيشين، سند دوم آورده شده و با آوردن كلمه «مثله» از تكرار متن خوددارى شده است و در مواردى كه اختلاف جزئى در متن بوده، به موارد اختلاف اشاره شده است و در صورتى كه اختلاف عبارتها فراوان بوده، متن بعدى نيز تكرار شده است <ref>همان</ref>. | ج)- در چينش احاديث، مراعات پيشين و پسين شده است و بر همين اساس، در هر باب، ابتدا احاديث امالى [[شيخ صدوق]]، سپس احاديث امالى [[شيخ مفيد]] و آنگاه احاديث [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] آمده است. در مواردى كه هر سه كتاب يا دو تاى آن در حديثى از نظر سند و متن اتفاق دارند، ابتدا سند و متن پيشين آورده شده، آنگاه در ذيل آن به نقل كتاب دوم از اوّلى بسنده شده است. امّا در مواردى كه متن يكى بوده، ولى سندها اختلاف داشته، پس از آوردن متن و سند پيشين، سند دوم آورده شده و با آوردن كلمه «مثله» از تكرار متن خوددارى شده است و در مواردى كه اختلاف جزئى در متن بوده، به موارد اختلاف اشاره شده است و در صورتى كه اختلاف عبارتها فراوان بوده، متن بعدى نيز تكرار شده است <ref>همان</ref>. |
ویرایش