اسرائیلیات و تأثیر آن بر داستان‌های انبیاء در تفاسیر قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'ی‎ب' به 'ی‌ب')
    جز (جایگزینی متن - 'ی‎ج' به 'ی‌ج')
    خط ۴۲: خط ۴۲:
    اسرائیلیات‎گسترها به‌همراهی سایر داستان‌سرایان درباره زندگی پیامبران افسانه‌ها ساختند. همین افسانه‌ها سینه به سینه می‌گشت تا در قرن دوم هجری با آغاز نهضت تفسیرنویسی، این داستان‌ها که به دست افراد مغرض یا ساده‌اندیش و بی‌احتیاط به حدیث تبدیل شده بود، یعنی به پیامبر اسلام(ص) یا صحابه ایشان مانند [[امام على(ع)|علی(ع)]] و ابن عباس و... نسبت داده می‌شد، به کتاب‌های تفسیری راه یافت و این کتاب‌ها را سرشار از این خرافات و داستان‌های موهوم و موهون کرد. متأسفانه این قبیل مجعولات تا این زمان نیز در میان بسیاری از تفاسیر جای گرفته و گاهی از ناحیه برخی کج‎اندیشان تلقی به قبول شده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص1-2</ref>.
    اسرائیلیات‎گسترها به‌همراهی سایر داستان‌سرایان درباره زندگی پیامبران افسانه‌ها ساختند. همین افسانه‌ها سینه به سینه می‌گشت تا در قرن دوم هجری با آغاز نهضت تفسیرنویسی، این داستان‌ها که به دست افراد مغرض یا ساده‌اندیش و بی‌احتیاط به حدیث تبدیل شده بود، یعنی به پیامبر اسلام(ص) یا صحابه ایشان مانند [[امام على(ع)|علی(ع)]] و ابن عباس و... نسبت داده می‌شد، به کتاب‌های تفسیری راه یافت و این کتاب‌ها را سرشار از این خرافات و داستان‌های موهوم و موهون کرد. متأسفانه این قبیل مجعولات تا این زمان نیز در میان بسیاری از تفاسیر جای گرفته و گاهی از ناحیه برخی کج‎اندیشان تلقی به قبول شده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص1-2</ref>.


    نویسنده در مقدمه درباره انگیزه تألیف این کتاب می‌گوید: «هرچند علما و دانشمندان اسلامی از گذشته تا حال، در جای‎جای آثار خود کوشیده‌اند تا بی‌اعتباری روایات اسرائیلی را نشان دهند و مهر بطلان بر بسیاری از خرافات و مجعولاتی که به آثار اسلامی راه یافته‌اند بنهند، اما باید گفت آثار مستقلی که به موضوع اسرائیلیات پرداخته و جوانب مختلف این موضوع - همچون بحث از عوامل و زمینه‌های نفوذ اسرائیلیات به فرهنگ اسلامی یا تأثیر ناگوار اسرائیلیات بر آثار اسلامی - ‎را بررسی کرده‌اند یا بسیار نادرند یا به دلیل یک‎سویه‎نگری‎ها و تعصبات و پیشداوری‎های مؤلفان آنها، به ریشه‌های واقعی و ابعاد گسترده این موضوع توجه شایانی نکرده‌اند. باید گفت تاکنون در آثار فارسی جز چند رساله دانشگاهی که به بررسی برخی از ابعاد این موضوع پرداخته‌اند، کتابی مستقل و جامع در این‎باره به رشته تحریر درنیامده است.
    نویسنده در مقدمه درباره انگیزه تألیف این کتاب می‌گوید: «هرچند علما و دانشمندان اسلامی از گذشته تا حال، در جای‌جای آثار خود کوشیده‌اند تا بی‌اعتباری روایات اسرائیلی را نشان دهند و مهر بطلان بر بسیاری از خرافات و مجعولاتی که به آثار اسلامی راه یافته‌اند بنهند، اما باید گفت آثار مستقلی که به موضوع اسرائیلیات پرداخته و جوانب مختلف این موضوع - همچون بحث از عوامل و زمینه‌های نفوذ اسرائیلیات به فرهنگ اسلامی یا تأثیر ناگوار اسرائیلیات بر آثار اسلامی - ‎را بررسی کرده‌اند یا بسیار نادرند یا به دلیل یک‎سویه‎نگری‎ها و تعصبات و پیشداوری‎های مؤلفان آنها، به ریشه‌های واقعی و ابعاد گسترده این موضوع توجه شایانی نکرده‌اند. باید گفت تاکنون در آثار فارسی جز چند رساله دانشگاهی که به بررسی برخی از ابعاد این موضوع پرداخته‌اند، کتابی مستقل و جامع در این‎باره به رشته تحریر درنیامده است.
    این زمینه‌ها سبب شد تا ما با توکل بر ذات احدیت، پای در این وادی خطیر گذاریم و با بضاعت علمی اندک خود، به بررسی ابعادی چند از این موضوع بسیار گسترده و مهم بپردازیم. اما باید اعتراف کرد که با شروع کار دریافتیم هریک از فصول این تحقیق، خود کتابی مستقل و جامع را می‎طلبد و این امر ما را بر آن داشت تا در برخی فصل‎ها تنها به شرح مختصری از موضوع‎های طرح‎شده بسنده کنیم و بسط و تفصیل آن را به مجالی دیگر واگذار کنیم»<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>.
    این زمینه‌ها سبب شد تا ما با توکل بر ذات احدیت، پای در این وادی خطیر گذاریم و با بضاعت علمی اندک خود، به بررسی ابعادی چند از این موضوع بسیار گسترده و مهم بپردازیم. اما باید اعتراف کرد که با شروع کار دریافتیم هریک از فصول این تحقیق، خود کتابی مستقل و جامع را می‎طلبد و این امر ما را بر آن داشت تا در برخی فصل‎ها تنها به شرح مختصری از موضوع‎های طرح‎شده بسنده کنیم و بسط و تفصیل آن را به مجالی دیگر واگذار کنیم»<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>.