شرح بر مقامات اربعین یا مبانی سیر و سلوک عرفانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ابوعلى سينا' به 'ابوعلى سينا ') |
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
وى بر اين باور است كه اصطلاح عارف و عرفان، در قرن سوم هجرى معمول بوده است، براى اينكه در كلمات جنيد (متوفى 280ق) اين اصطلاحات آمده و محتمل است كه ريشه اين كلمه، در قرن دوم هجرى پا گرفته باشد و اولين كسى از حكماى اسلامى كه عرفان به معنى مصطلح را داخل حكمت و فلسفه كرده، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|[[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] ]] است كه دو فصل مهم، يعنى نمط نهم و دهم كتاب «اشارات» را به شرح مقامات عارفين و اسرار كرامات و خرق عادات تخصيص داده است. | وى بر اين باور است كه اصطلاح عارف و عرفان، در قرن سوم هجرى معمول بوده است، براى اينكه در كلمات جنيد (متوفى 280ق) اين اصطلاحات آمده و محتمل است كه ريشه اين كلمه، در قرن دوم هجرى پا گرفته باشد و اولين كسى از حكماى اسلامى كه عرفان به معنى مصطلح را داخل حكمت و فلسفه كرده، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|[[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] ]] است كه دو فصل مهم، يعنى نمط نهم و دهم كتاب «اشارات» را به شرح مقامات عارفين و اسرار كرامات و خرق عادات تخصيص داده است. | ||
در ادامه، «مقامات» و «اربعين» از نظر لغت و اصطلاح مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. مقصود نويسنده از مقامات، مفهوم آن در معنى داستانِ مسجع كوتاه يا خطبه، موعظه و روايتى كه در مجمع مردمان و مجلس عام ايراد گرديده و در ادبيات عربى، در كلام بديع‌الزمان همدانى و مقامات حريرى اثر قاسم بن على، آمده است. در زبان فارسى نيز، در «مقامات حميدى» قاضى | در ادامه، «مقامات» و «اربعين» از نظر لغت و اصطلاح مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. مقصود نويسنده از مقامات، مفهوم آن در معنى داستانِ مسجع كوتاه يا خطبه، موعظه و روايتى كه در مجمع مردمان و مجلس عام ايراد گرديده و در ادبيات عربى، در كلام بديع‌الزمان همدانى و مقامات حريرى اثر قاسم بن على، آمده است. در زبان فارسى نيز، در «مقامات حميدى» قاضى حميدالدين بلخى به‌كار رفته است و بنابر قول يكى از شارحان مقامات حريرى «مقصود از آن، جمع درر الفاظ و غرر بيان و لغات مشكله و نوادر كلام از منظوم و منثور...» نيست، بلكه مراد او، «مقامات در اصطلاح صوفيان» است. | ||
به اعتقاد وى، مقام در نزد صوفيان، عبارت از ملكه است و ملكه، قدرت بر هر چيزى است هرگاه اراده كند، بى آنكه به فكر نيازمند شود و يا امر بر او دشوار گردد. وى معتقد است كه مقامات در اصطلاح صوفيان، اقامت بنده است در عبادت، از آغاز سلوك، به درجه‌اى كه بدان توسل كرده است. شرط سالك آن است كه از مقامى به مقام ديگر ترقى كند و در تعريف آن آورده‌اند كه مراد از مقام، مرتبه‌اى است از مراتب سلوك كه در تحت قدم سالك آيد و محل استقامت او گردد و زوال نپذيرد. | به اعتقاد وى، مقام در نزد صوفيان، عبارت از ملكه است و ملكه، قدرت بر هر چيزى است هرگاه اراده كند، بى آنكه به فكر نيازمند شود و يا امر بر او دشوار گردد. وى معتقد است كه مقامات در اصطلاح صوفيان، اقامت بنده است در عبادت، از آغاز سلوك، به درجه‌اى كه بدان توسل كرده است. شرط سالك آن است كه از مقامى به مقام ديگر ترقى كند و در تعريف آن آورده‌اند كه مراد از مقام، مرتبه‌اى است از مراتب سلوك كه در تحت قدم سالك آيد و محل استقامت او گردد و زوال نپذيرد. | ||