رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '�' به '') |
جز (جایگزینی متن - 'در باره' به 'درباره') |
||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
مؤلف، بعد از بيان يك مقدمه كوتاه، شروع مىكند به طرح مباحث لازم در زمينه موضوع رساله و براى راحتى فهم، آنها را به صورت سؤال و جواب، بيان مىنمايد. سؤال اول، | مؤلف، بعد از بيان يك مقدمه كوتاه، شروع مىكند به طرح مباحث لازم در زمينه موضوع رساله و براى راحتى فهم، آنها را به صورت سؤال و جواب، بيان مىنمايد. سؤال اول، درباره موجب وجود واجب الوجود است كه مؤلف پاسخ آن را با تقسيم ادراكات انسان(به حسب مدركات) به سه قسم آغاز مىكند و مىگويد: مدركات انسان؛ يعنى همه پديدههايى كه توسط انسان درك مىشوند، يا مادى و محسوسند يا منتزع از ماده ومتخيل و موهوم يا مجرد از ماده؛ از آنجا كه هيچيك از اين گروههاى سهگانه، قابليت استقلال ندارند، ناچار بايد موجودى باشد كه وجودش بالذات باشد، نه مانند اينها بالغير و همان موجود بالذات است كه پديد آورنده اين موجودات است. | ||
سؤال دوم، | سؤال دوم، درباره فرق بين وجود واجبى و وجود ممكنات است كه جوابش، بالذات و بىنياز از غير بودن وجود واجب و بالغير و نيازمند بودن ممكنات مىباشد. سومين سؤال، درباره موجب ايجاد موجودات است كه جوابش عبارت است از ظهور اول حق. | ||
از جمله سؤالات مطرح شده، سؤال | از جمله سؤالات مطرح شده، سؤال درباره ماهيت صادر اول است كه مؤلف، در جواب مىگويد: آن، موجودى است كه قابليت اول شدن در خلقت را داراست و چيزى نمىتواند حائز اين مرتبه گردد غير از عقل كل كه عين دانش است، سپس به همين مناسبت توضيحاتى را راجع به قدر و منزلت عقل ارائه مىكند. | ||
[[ابنسینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، در ادامه سخنى دارد در مورد اينكه چرا خلقت واجب الوجود به صادر اول خاتمه نيافت و ديگر موجودات را نيز خلق كرد و پاسخ مىدهد كه عقل اول نيز مانند واجب الوجود ظاهر بالاستقلال نيست، بلكه به واسطه آثار و معلولهاى خود ظاهر مىگردد، فلذا ناگزير بايد آثارى از او پديد مىآمد تا او نيز به مرتبه ظهور برسد. | [[ابنسینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، در ادامه سخنى دارد در مورد اينكه چرا خلقت واجب الوجود به صادر اول خاتمه نيافت و ديگر موجودات را نيز خلق كرد و پاسخ مىدهد كه عقل اول نيز مانند واجب الوجود ظاهر بالاستقلال نيست، بلكه به واسطه آثار و معلولهاى خود ظاهر مىگردد، فلذا ناگزير بايد آثارى از او پديد مىآمد تا او نيز به مرتبه ظهور برسد. | ||
اينكه چه موجوداتى از طريق عقل اول به وجود آمدهاند، موضوع سؤال ديگرى است كه مؤلف طرح كرده و بدان پاسخ داده؛ سخن، | اينكه چه موجوداتى از طريق عقل اول به وجود آمدهاند، موضوع سؤال ديگرى است كه مؤلف طرح كرده و بدان پاسخ داده؛ سخن، درباره چيستى و چگونگى اولين عنصرى كه به وجود آمده، در همين راستا مىباشد. در ذيل همين مسئله، توضيحاتى در مورد اجرام فلكى و چگونگى آنها آمده است. | ||
اين قسمت، مفصلترين بخش رساله است و حاوى مطالب مهم و قابل توجهى است؛ از جمله، بيان اسامى افلاك نهگانه كه عبارتند از: فلك الافلاك، فلك البروج، فلك زحل، فلك مشترى، فلك مريخ، فلك شمس، فلك زهره، فلك عطارد و فلك قمر. بو على، در ادامه به بيان چگونگى تركيب عناصر اربعه و به وجود آمدن مراتب جمادات و حيوانات و ارواح پرداخته و توضيحى اجمالى در مورد قوس نزول و قوس صعود ارائه مىنمايد. | اين قسمت، مفصلترين بخش رساله است و حاوى مطالب مهم و قابل توجهى است؛ از جمله، بيان اسامى افلاك نهگانه كه عبارتند از: فلك الافلاك، فلك البروج، فلك زحل، فلك مشترى، فلك مريخ، فلك شمس، فلك زهره، فلك عطارد و فلك قمر. بو على، در ادامه به بيان چگونگى تركيب عناصر اربعه و به وجود آمدن مراتب جمادات و حيوانات و ارواح پرداخته و توضيحى اجمالى در مورد قوس نزول و قوس صعود ارائه مىنمايد. |