ابونصر فارابی؛ فیلسوف فرهنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

ابونصر فارابی(ابراهیمی دینانی، غلام حسین)
ابونصر فارابی(ابراهیمی دینانی، غلام حسین)
پدیدآوران	ابراهیمی دینانی، غلام حسین (نويسنده) منصوری لاریجانی، اسماعیل (نویسنده) احمدزاده، ناصر (ويراستار)
عنوان‌های دیگر	فیلسوف فرهنگ: مجموعه گفتارهای معرفت بازخوانی اندیشه و آثار فارابی
ناشر	صدا و سيمای جمهوری اسلامی ايران. انتشارات سروش
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1403ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-12-2494-5
موضوع	فارابی، محمد بن محمد، 260؟ - 339ق. - فیلسوفان اسلامی - فلسفه اسلامی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	2الف2الف 327 BBR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۰۱

ابونصر فارابی فیلسوف فرهنگ، به قلم غلامحسین ابراهیمی دینانی (متولد ۱۳۱۳ش)، فیلسوف و پژوهشگر حوزه حکمت و فلسفه نوشته شده است. این کتاب مجموعه‌ای از گفتارها در بازخوانی اندیشه و آثار ابونصر فارابی، فیلسوف بزرگ و تأثیرگذار جهان اسلام است که به معرفی جنبه‌های مختلف فلسفه، حکمت، اخلاق و سیاست او می‌پردازد.

اهمیت کتاب

معرفی یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان جهان اسلام: فارابی به‌عنوان «نخستین فیلسوف بزرگ جهان اسلام» شناخته می‌شود و این کتاب به بازخوانی عمیق اندیشه و آثار او می‌پردازد.
ارتباط با مسائل معاصر: اندیشه‌های فارابی، با گذشت سالیان طولانی، همچنان موردتوجهه و بحث است و این کتاب تلاش می‌کند تا فلسفه او را در زمینه مسائل و چالش‌های امروزین موردبررسی قرار دهد و نشان دهد که چگونه فلسفه او می‌تواند به مسائل روز پاسخ دهد.
جامعیت مباحث فارابی: فارابی در زمینه‌های متنوعی چون منطق، فلسفه، اخلاق، سیاست، شعر، موسیقی، ریاضیات و نجوم، آثار و دیدگاه‌هایی داشته است و این کتاب به این جامعیت می‌پردازد و ابعاد مختلف اندیشه او را پوشش می‌دهد^[۱].

ساختار

کتاب شامل یک مقدمه، سیزده فصل اصلی، بخش منابع و نمایه است.

سبک نگارش

سبک نگارش کتاب تلفیقی از رویکرد علمی، فلسفی و ادبی است. این اثر با هدف ایجاد شناخت عمیق در مخاطبان علاقه‌مند به فلسفه اسلامی نگاشته شده است. از ویژگی‌های اصلی آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استفاده از شواهد ادبی: برای توضیح مفاهیم، از اشعار و اقوال بزرگان ادب فارسی نظیر مولوی و حافظ بهره می‌گیرد^[۲].
تکیه بر عقلانیت و حکمت: محتوای کتاب تأکید زیادی بر جنبه‌های عقلانی و حکمی اندیشه فارابی دارد^[۳].

گزارش محتوا

مقدمه: مقدمه کتاب به معرفی ابونصر فارابی، یکی از برجسته‌ترین حکمای جهان اسلام می‌پردازد. او به «معلم ثانی» پس از ارسطو شهرت یافت و در منطق، فلسفه و اخلاق تبحر خاصی داشت^[۴].

فصل اول: کلیاتی درباره حکیم فارابی: این فصل به کلیات زندگی و اندیشه‌های فارابی می‌پردازد. این فصل همچنین به رابطه فارابی با فلسفه یونان اشاره می‌کند و بیان می‌کند که او افکار افلاطون و ارسطو را درهم‌آمیخته و به‌نوعی آشتی داده است^[۵].

فصل دوم: تعریف فلسفه و قواعد آن: این فصل به تعریف فلسفه از دیدگاه فارابی و اصول آن می‌پردازد. فارابی فلسفه را به‌عنوان یک ساماندهی فکری و اندیشه‌ای تعریف می‌کند ^[۶].

فصل سوم: گفتمان فلسفی فارابی: این بخش به گفتمان فلسفی فارابی، به‌ویژه نظریه «مدینه فاضله» او می‌پردازد. فارابی به بررسی چگونگی اداره جامعه می‌پردازد و عدالت را از ارکان اصلی مدینه فاضله می‌داند. وی بر این باور است که حاکم جامعه باید فیلسوف و حکیم باشد^[۷].

فصل چهارم: راه‌های معرفت از نگاه فارابی: این فصل به بحث درباره چگونگی حصول معرفت از دیدگاه فارابی می‌پردازد. او معتقد است که معرفت از حواس ظاهری شروع می‌شود و سپس به حواس باطنی (مانند حس مشترک، خیال، حافظه و وهم) و در نهایت به عقل می‌رسد^[۸].

فصل پنجم: انواع عقل: در این فصل، انواع عقل از دیدگاه فارابی موردبررسی قرار می‌گیرد. فارابی عقل را به شش قسم تقسیم می‌کند: عقل عام، عقل کلامی، عقل فطری، عقل تجربی، عقل نظری و عقل فعال^[۹].

فصل ششم: معرفت اشراق: این فصل به معرفت اشراقی از دیدگاه فارابی می‌پردازد. معرفت اشراقی نوعی درک مستقیم و بی‌واسطه است وی برای اشراق سه مؤلفه را لازم می‌داند: روح پاک، عقل نظری و افاضه معقولات^[۱۰].

فصل هفتم: جوهره عقل اشراق: در این فصل، نویسندگان به عمق جوهره عقل اشراقی در فلسفه فارابی می‌پردازند. این جوهره در واقع همان عقل فعال است که عالم را اداره می‌کند^[۱۱].

فصل هشتم: کلیاتی درباره حکیم فارابی: این فصل که عنوانی مشابه فصل اول دارد، به تبیین دقیق‌تر رابطه «عالم خیال» و «عالم عقل» در اندیشه فارابی می‌پردازد. ایشان معرفت را از حس شروع می‌کند و به خیال می‌رسد و از خیال به عقل و از عقل به مافوق عقل می‌رسد که ذات حق تبارک‌وتعالی است و آن ذات از هرگونه ادراک محجوب است ^[۱۲].

فصل نهم: جامعه سیاسی از نظر فارابی: این فصل به نظریه سیاسی فارابی، به‌ویژه مفهوم «مدینه فاضله» و «حکیم مسئول» (حاکم ایده‌آل) می‌پردازد^[۱۳].

فصل دهم: نیایش فارابی: این فصل به اهمیت دعا و نیایش در اندیشه فارابی اختصاص دارد. فارابی نیایش را راهی برای ارتباط با خداوند و طلب حکمت و کمال می‌داند. نیایش برای او صرفاً درخواست مادی نیست، بلکه بیان ارادت و خلوص بنده در برابر خداوند است^[۱۴].

فصل یازدهم: نیایش ظهور: در این فصل، نیایش به‌عنوان راهی برای «ظهور» و «آشکارشدن» حقایق الهی بررسی می‌شود. فارابی معتقد است که از طریق نیایش، انسان می‌تواند با خداوند ارتباط برقرار کند و به مرحله‌ای از معرفت برسد که در آن حجاب‌ها برطرف شده و حقایق آشکار می‌شوند^[۱۵].

فصل دوازدهم: طلب کمال در دعا: این فصل به اهمیت دعا برای طلب کمال و رسیدن به مقام اعلای وجود می‌پردازد. فارابی در دعاهای خود بر رهایی از تعلقات مادی تأکید دارد^[۱۶].

فصل سیزدهم: نیایش حکیمانه: فصل پایانی کتاب به نیایش‌های حکیمانه فارابی می‌پردازد که در آن‌ها خرد و معنویت درهم‌تنیده شده‌اند^[۱۷].

پانویس

↑ متن کتاب، ص22-11
↑ همان، ص34، 49
↑ همان، ص42
↑ مقدمه، ص10- 7
↑ متن کتاب، ص22-11
↑ همان، ص34- 23
↑ همان، ص46- 35
↑ همان، ص58-47
↑ همان، ص70-59
↑ همان، ص80- 71
↑ همان، ص94-81
↑ همان، ص106- 95
↑ همان، ص118-107
↑ همان، ص128- 119
↑ همان، ص142-129
↑ همان، ص154-143
↑ همان، ص155- 166

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

[1] متن کتاب، ص22-11

[2] همان، ص34، 49

[3] همان، ص42

[4] مقدمه، ص10- 7

[5] متن کتاب، ص22-11

[6] همان، ص34- 23

[7] همان، ص46- 35

[8] همان، ص58-47

[9] همان، ص70-59

[10] همان، ص80- 71

[11] همان، ص94-81

[12] همان، ص106- 95

[13] همان، ص118-107

[14] همان، ص128- 119

[15] همان، ص142-129

[16] همان، ص154-143

[17] همان، ص155- 166

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 | پدیدآوران =
 [[ابراهیمی دینانی، غلام حسین]] (نويسنده)
-[[منصوری لاریجانی، اسماعیل ]] (نویسنده)
+[[منصوری لاریجانی، اسماعیل]] (نویسنده)
-[[احمدزاده، ناصر]] ( ويراستار)
+[[احمدزاده، ناصر]] (ويراستار)
 |زبان
 | زبان = فارسی
@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 | پیش از =
 }}
-'''ابونصر فارابی فیلسوف فرهنگ'''، به قلم [[غلامحسین ابراهیمی دینانی]] (متولد ۱۳۱۳ش)، فیلسوف و پژوهشگر حوزه حکمت و فلسفه نوشته شده است. این کتاب مجموعه‌ای از گفتارها در بازخوانی اندیشه و آثار ابونصر فارابی، فیلسوف بزرگ و تأثیرگذار جهان اسلام است که به معرفی جنبه‌های مختلف فلسفه، حکمت، اخلاق و سیاست او می‌پردازد.
+'''ابونصر فارابی فیلسوف فرهنگ'''، به قلم [[ابراهیمی دینانی، غلامحسین|غلامحسین ابراهیمی دینانی]] (متولد ۱۳۱۳ش)، فیلسوف و پژوهشگر حوزه حکمت و فلسفه نوشته شده است. این کتاب مجموعه‌ای از گفتارها در بازخوانی اندیشه و آثار [[فارابی، محمد بن محمد|ابونصر فارابی]]، فیلسوف بزرگ و تأثیرگذار جهان اسلام است که به معرفی جنبه‌های مختلف فلسفه، حکمت، اخلاق و سیاست او می‌پردازد.
 ==اهمیت کتاب==
-# معرفی یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان جهان اسلام: فارابی به‌عنوان «نخستین فیلسوف بزرگ جهان اسلام» شناخته می‌شود و این کتاب به بازخوانی عمیق اندیشه و آثار او می‌پردازد.
+# معرفی یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان جهان اسلام: [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] به‌عنوان «نخستین فیلسوف بزرگ جهان اسلام» شناخته می‌شود و این کتاب به بازخوانی عمیق اندیشه و آثار او می‌پردازد.
-# ارتباط با مسائل معاصر: اندیشه‌های فارابی، با گذشت سالیان طولانی، همچنان موردتوجهه و بحث است و این کتاب تلاش می‌کند تا فلسفه او را در زمینه مسائل و چالش‌های امروزین موردبررسی قرار دهد و نشان دهد که چگونه فلسفه او می‌تواند به مسائل روز پاسخ دهد.
+# ارتباط با مسائل معاصر: اندیشه‌های [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]، با گذشت سالیان طولانی، همچنان موردتوجهه و بحث است و این کتاب تلاش می‌کند تا فلسفه او را در زمینه مسائل و چالش‌های امروزین موردبررسی قرار دهد و نشان دهد که چگونه فلسفه او می‌تواند به مسائل روز پاسخ دهد.
-# جامعیت مباحث فارابی: فارابی در زمینه‌های متنوعی چون منطق، فلسفه، اخلاق، سیاست، شعر، موسیقی، ریاضیات و نجوم، آثار و دیدگاه‌هایی داشته است و این کتاب به این جامعیت می‌پردازد و ابعاد مختلف اندیشه او را پوشش می‌دهد<ref>متن کتاب، ص22-11</ref>.
+# جامعیت مباحث فارابی: [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در زمینه‌های متنوعی چون منطق، فلسفه، اخلاق، سیاست، شعر، موسیقی، ریاضیات و نجوم، آثار و دیدگاه‌هایی داشته است و این کتاب به این جامعیت می‌پردازد و ابعاد مختلف اندیشه او را پوشش می‌دهد<ref>متن کتاب، ص22-11</ref>.
 ==ساختار==
@@ خط ۳۸: / خط ۳۸: @@
 ==سبک نگارش==
 سبک نگارش کتاب تلفیقی از رویکرد علمی، فلسفی و ادبی است. این اثر با هدف ایجاد شناخت عمیق در مخاطبان علاقه‌مند به فلسفه اسلامی نگاشته شده است. از ویژگی‌های اصلی آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-# استفاده از شواهد ادبی: برای توضیح مفاهیم، از اشعار و اقوال بزرگان ادب فارسی نظیر مولوی و حافظ بهره می‌گیرد<ref>همان، ص34، 49</ref>.
+# استفاده از شواهد ادبی: برای توضیح مفاهیم، از اشعار و اقوال بزرگان ادب فارسی نظیر [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] بهره می‌گیرد<ref>همان، ص34، 49</ref>.
 # تکیه بر عقلانیت و حکمت: محتوای کتاب تأکید زیادی بر جنبه‌های عقلانی و حکمی اندیشه فارابی دارد<ref>همان، ص42</ref>.
 ==گزارش محتوا==
-مقدمه: مقدمه کتاب به معرفی ابونصر فارابی، یکی از برجسته‌ترین حکمای جهان اسلام می‌پردازد. او به «معلم ثانی» پس از ارسطو شهرت یافت و در منطق، فلسفه و اخلاق تبحر خاصی داشت<ref>مقدمه، ص10- 7</ref>.
+مقدمه: مقدمه کتاب به معرفی [[فارابی، محمد بن محمد|ابونصر فارابی]]، یکی از برجسته‌ترین حکمای جهان اسلام می‌پردازد. او به «معلم ثانی» پس از ارسطو شهرت یافت و در منطق، فلسفه و اخلاق تبحر خاصی داشت<ref>مقدمه، ص10- 7</ref>.
-فصل اول: کلیاتی درباره حکیم فارابی: این فصل به کلیات زندگی و اندیشه‌های فارابی می‌پردازد. این فصل همچنین به رابطه فارابی با فلسفه یونان اشاره می‌کند و بیان می‌کند که او افکار افلاطون و ارسطو را درهم‌آمیخته و به‌نوعی آشتی داده است<ref>متن کتاب، ص22-11</ref>.
+فصل اول: کلیاتی درباره [[فارابی، محمد بن محمد|حکیم فارابی]]: این فصل به کلیات زندگی و اندیشه‌های [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] می‌پردازد. این فصل همچنین به رابطه فارابی با فلسفه یونان اشاره می‌کند و بیان می‌کند که او افکار افلاطون و ارسطو را درهم‌آمیخته و به‌نوعی آشتی داده است<ref>متن کتاب، ص22-11</ref>.
-فصل دوم: تعریف فلسفه و قواعد آن: این فصل به تعریف فلسفه از دیدگاه فارابی و اصول آن می‌پردازد. فارابی فلسفه را به‌عنوان یک ساماندهی فکری و اندیشه‌ای تعریف می‌کند <ref>همان، ص34- 23</ref>.
+فصل دوم: تعریف فلسفه و قواعد آن: این فصل به تعریف فلسفه از دیدگاه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] و اصول آن می‌پردازد. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] فلسفه را به‌عنوان یک ساماندهی فکری و اندیشه‌ای تعریف می‌کند <ref>همان، ص34- 23</ref>.
-فصل سوم: گفتمان فلسفی فارابی: این بخش به گفتمان فلسفی فارابی، به‌ویژه نظریه «مدینه فاضله» او می‌پردازد. فارابی به بررسی چگونگی اداره جامعه می‌پردازد و عدالت را از ارکان اصلی مدینه فاضله می‌داند. وی بر این باور است که حاکم جامعه باید فیلسوف و حکیم باشد<ref>همان، ص46- 35</ref>.
+فصل سوم: گفتمان فلسفی [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]: این بخش به گفتمان فلسفی [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]، به‌ویژه نظریه «مدینه فاضله» او می‌پردازد. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] به بررسی چگونگی اداره جامعه می‌پردازد و عدالت را از ارکان اصلی مدینه فاضله می‌داند. وی بر این باور است که حاکم جامعه باید فیلسوف و حکیم باشد<ref>همان، ص46- 35</ref>.
-فصل چهارم: راه‌های معرفت از نگاه فارابی: این فصل به بحث درباره چگونگی حصول معرفت از دیدگاه فارابی می‌پردازد. او معتقد است که معرفت از حواس ظاهری شروع می‌شود و سپس به حواس باطنی (مانند حس مشترک، خیال، حافظه و وهم) و در نهایت به عقل می‌رسد<ref>همان، ص58-47</ref>.
+فصل چهارم: راه‌های معرفت از نگاه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]: این فصل به بحث درباره چگونگی حصول معرفت از دیدگاه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] می‌پردازد. او معتقد است که معرفت از حواس ظاهری شروع می‌شود و سپس به حواس باطنی (مانند حس مشترک، خیال، حافظه و وهم) و در نهایت به عقل می‌رسد<ref>همان، ص58-47</ref>.
 فصل پنجم: انواع عقل: در این فصل، انواع عقل از دیدگاه فارابی موردبررسی قرار می‌گیرد. فارابی عقل را به شش قسم تقسیم می‌کند: عقل عام، عقل کلامی، عقل فطری، عقل تجربی، عقل نظری و عقل فعال<ref>همان، ص70-59</ref>.
-فصل ششم: معرفت اشراق: این فصل به معرفت اشراقی از دیدگاه فارابی می‌پردازد. معرفت اشراقی نوعی درک مستقیم و بی‌واسطه است وی برای اشراق سه مؤلفه را لازم
+فصل ششم: معرفت اشراق: این فصل به معرفت اشراقی از دیدگاه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] می‌پردازد. معرفت اشراقی نوعی درک مستقیم و بی‌واسطه است وی برای اشراق سه مؤلفه را لازم
 می‌داند: روح پاک، عقل نظری و افاضه معقولات<ref>همان، ص80- 71</ref>.
-فصل هفتم: جوهره عقل اشراق: در این فصل، نویسندگان به عمق جوهره عقل اشراقی در فلسفه فارابی می‌پردازند. این جوهره در واقع همان عقل فعال است که عالم را اداره می‌کند<ref>همان، ص94-81</ref>.
+فصل هفتم: جوهره عقل اشراق: در این فصل، نویسندگان به عمق جوهره عقل اشراقی در فلسفه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] می‌پردازند. این جوهره در واقع همان عقل فعال است که عالم را اداره می‌کند<ref>همان، ص94-81</ref>.
-فصل هشتم: کلیاتی درباره حکیم فارابی: این فصل که عنوانی مشابه فصل اول دارد، به تبیین دقیق‌تر رابطه «عالم خیال» و «عالم عقل» در اندیشه فارابی می‌پردازد. ایشان معرفت را از حس شروع می‌کند و به خیال می‌رسد و از خیال به عقل و از عقل به مافوق عقل می‌رسد که ذات حق تبارک‌وتعالی است و آن ذات از هرگونه ادراک محجوب است <ref>همان، ص106- 95</ref>.
+فصل هشتم: کلیاتی درباره [[فارابی، محمد بن محمد|حکیم فارابی]]: این فصل که عنوانی مشابه فصل اول دارد، به تبیین دقیق‌تر رابطه «عالم خیال» و «عالم عقل» در اندیشه فارابی می‌پردازد. ایشان معرفت را از حس شروع می‌کند و به خیال می‌رسد و از خیال به عقل و از عقل به مافوق عقل می‌رسد که ذات حق تبارک‌وتعالی است و آن ذات از هرگونه ادراک محجوب است <ref>همان، ص106- 95</ref>.
-فصل نهم: جامعه سیاسی از نظر فارابی: این فصل به نظریه سیاسی فارابی، به‌ویژه مفهوم «مدینه فاضله» و «حکیم مسئول» (حاکم ایده‌آل) می‌پردازد<ref>همان، ص118-107</ref>.
+فصل نهم: جامعه سیاسی از نظر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]: این فصل به نظریه سیاسی [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]، به‌ویژه مفهوم «مدینه فاضله» و «حکیم مسئول» (حاکم ایده‌آل) می‌پردازد<ref>همان، ص118-107</ref>.
-فصل دهم: نیایش فارابی: این فصل به اهمیت دعا و نیایش در اندیشه فارابی اختصاص دارد. فارابی نیایش را راهی برای ارتباط با خداوند و طلب حکمت و کمال می‌داند. نیایش برای او صرفاً درخواست مادی نیست، بلکه بیان ارادت و خلوص بنده در برابر خداوند است<ref>همان، ص128- 119</ref>.
+فصل دهم: نیایش [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]: این فصل به اهمیت دعا و نیایش در اندیشه فارابی اختصاص دارد. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] نیایش را راهی برای ارتباط با خداوند و طلب حکمت و کمال می‌داند. نیایش برای او صرفاً درخواست مادی نیست، بلکه بیان ارادت و خلوص بنده در برابر خداوند است<ref>همان، ص128- 119</ref>.
-فصل یازدهم: نیایش ظهور: در این فصل، نیایش به‌عنوان راهی برای «ظهور» و «آشکارشدن» حقایق الهی بررسی می‌شود. فارابی معتقد است که از طریق نیایش، انسان می‌تواند با خداوند ارتباط برقرار کند و به مرحله‌ای از معرفت برسد که در آن حجاب‌ها برطرف شده و حقایق آشکار می‌شوند<ref>همان، ص142-129</ref>.
+فصل یازدهم: نیایش ظهور: در این فصل، نیایش به‌عنوان راهی برای «ظهور» و «آشکارشدن» حقایق الهی بررسی می‌شود. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] معتقد است که از طریق نیایش، انسان می‌تواند با خداوند ارتباط برقرار کند و به مرحله‌ای از معرفت برسد که در آن حجاب‌ها برطرف شده و حقایق آشکار می‌شوند<ref>همان، ص142-129</ref>.
 فصل دوازدهم: طلب کمال در دعا: این فصل به اهمیت دعا برای طلب کمال و رسیدن به مقام اعلای وجود می‌پردازد. فارابی در دعاهای خود بر رهایی از تعلقات مادی تأکید دارد<ref>همان، ص154-143</ref>.
-فصل سیزدهم: نیایش حکیمانه: فصل پایانی کتاب به نیایش‌های حکیمانه فارابی می‌پردازد که در آن‌ها خرد و معنویت درهم‌تنیده شده‌اند<ref>همان، ص155- 166</ref>.
+فصل سیزدهم: نیایش حکیمانه: فصل پایانی کتاب به نیایش‌های حکیمانه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] می‌پردازد که در آن‌ها خرد و معنویت درهم‌تنیده شده‌اند<ref>همان، ص155- 166</ref>.
 ==پانویس==
@@ خط ۸۷: / خط ۸۸: @@
 [[رده:فیلسوفان، آ–ی]]
 [[رده:فارابی ابونصر محمد بن محمد، 260-339ق]]
+[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1404]]
-[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
 [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مهر 1404 توسط عباس مکرمی]]
 [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مهر 1404 توسط فریدون سبحانی]]