المنتحل: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR51160J1.jpg | عنوان = المنتحل | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) ابو علی‌، احمد (مصحح) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = /ث7م8 3914 PJA | موضوع = |ناشر | ناشر = مطبعة التجاریة...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''المنتحل'''، نوشته ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبى (350-429ق)، شاعر، لغوی، کاتب و تاریخ‌نگار، در موضوع ادبیات (شعر) است. در ذیل آن، «المنتخل في تراجم شعراء المنتحل» با گردآوری احمد ابوعلی ذکر شده است.
'''المنتحل'''، نوشته [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبى]] (350-429ق)، شاعر، لغوی، کاتب و تاریخ‌نگار، در موضوع ادبیات (شعر) است. در ذیل آن، «المنتخل في تراجم شعراء المنتحل» با گردآوری [[ابو علی‌، احمد|احمد ابوعلی]] ذکر شده است.


==محتوای کتاب==
==محتوای کتاب==
خط ۳۳: خط ۳۳:


مؤلف پس از مقدمه‌ای کوتاه پیرامون ابواب کتاب، نام شاعران متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی را که اشعاری  از آنان در کتاب آمده، یاد کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص6-7</ref>.
مؤلف پس از مقدمه‌ای کوتاه پیرامون ابواب کتاب، نام شاعران متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی را که اشعاری  از آنان در کتاب آمده، یاد کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص6-7</ref>.
در ادامه، در ذیل هریک از ابواب و متناسب با موضوع آن،  نخست نام شاعر و سپس سروده او را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>.
در ادامه، در ذیل هریک از ابواب و متناسب با موضوع آن،  نخست نام شاعر و سپس سروده او را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص8-9</ref>.


==انتساب کتاب==
==انتساب کتاب==
برخی بر این باورند که نویسنده کتاب در حقیقت عبیدالله بن احمد مکیالی (م 436ق) است و به‌اشتباه به ابومنصور ثعالبی نسبت داده شده است<ref>ر.ک: سلوى، عبدالقادر بن عبدالرحمن، ج‏3، ص1164؛ زرکلی، خیرالدین، ج‏4، ص164 و 191</ref>. بااین‌وجود، محقق کتاب به دلایلی صحت انتساب آن را به ثعالبی منتفی ندانسته است<ref>ر.ک: مقدمه شارح، ص3</ref>.
برخی بر این باورند که نویسنده کتاب در حقیقت [[عبیدالله بن احمد مکیالی]] (متوفای 436ق) است و به‌اشتباه به [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|ابومنصور ثعالبی]] نسبت داده شده است<ref>ر.ک: سلوى، عبدالقادر بن عبدالرحمن، ج‏3، ص1164؛ زرکلی، خیرالدین، ج‏4، ص164 و 191</ref>. بااین‌وجود، محقق کتاب به دلایلی صحت انتساب آن را به ثعالبی منتفی ندانسته است<ref>ر.ک: مقدمه شارح، ص3</ref>.


==ساختار کتاب==
==ساختار کتاب==
خط ۴۵: خط ۴۶:


==المنتخل في تراجم شعراء المنتحل==
==المنتخل في تراجم شعراء المنتحل==
این کتاب، نوشته احمد بن محمد ابوعلی (م 1355ق) است.
این کتاب، نوشته [[ابو علی‌، احمد|احمد بن محمد ابوعلی]] (متوفای 1355ق) است.


این نوشتار در حقیقت رساله‌ای از محقق کتاب «المنتحل» و در معرفی شعرای آن است<ref>ر.ک: مرعشلى، یوسف عبدالرحمن‏، ج1، ص185</ref>.
این نوشتار در حقیقت رساله‌ای از محقق کتاب «المنتحل» و در معرفی شعرای آن است<ref>ر.ک: مرعشلى، یوسف عبدالرحمن‏، ج1، ص185</ref>.
خط ۵۱: خط ۵۲:
ساختار آن بر اساس حروف الفبا تنظیم شده است. نویسنده به معرفی یک‌صدوشصت‌ویک تن از شاعران نام‌برده‌شده در کتاب «المنتحل» پرداخته است. جهت آسان‌سازی دسترسی مخاطب، توضیحات خود را ذیل نام حقیقی افراد (نه کنیه و لقب آنها)، آورده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص292</ref>.
ساختار آن بر اساس حروف الفبا تنظیم شده است. نویسنده به معرفی یک‌صدوشصت‌ویک تن از شاعران نام‌برده‌شده در کتاب «المنتحل» پرداخته است. جهت آسان‌سازی دسترسی مخاطب، توضیحات خود را ذیل نام حقیقی افراد (نه کنیه و لقب آنها)، آورده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص292</ref>.


وی در شرح حال هریک از شاعران، به مصادر خود اشاره نکرده است؛ جز اینکه در مقدمه به‌صورت کلی از مصادری مانند: «يتيمة الدهر في شعراء أهل العصر» نوشته ثعالبی، «نزهة الألباء في طبقات الأدباء» ابن انباری، «مروج الذهب» مسعودی، «وفيات الأعيان» ابن خلکان و... نام برده که مطالب خود را از آنها گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص292</ref>.
وی در شرح حال هریک از شاعران، به مصادر خود اشاره نکرده است؛ جز اینکه در مقدمه به‌صورت کلی از مصادری مانند: «[[يتيمة الدهر في محاسن أهل العصر|يتيمة الدهر في شعراء أهل العصر]]» نوشته [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|ثعالبی]]، «[[نزهة الألباء في طبقات الأدباء]]» [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انباری]]، «[[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج الذهب]]» [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]]، «[[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفيات الأعيان]]» [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] و... نام برده که مطالب خود را از آنها گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص292</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۶۸: خط ۶۹:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
[[رده:زبان و ادبیات عربی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 تیر 1404]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1404 توسط فاضل گرنه زاده]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1404 توسط فاضل گرنه زاده]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1404 توسط محسن عزیزی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1404 توسط محسن عزیزی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۵، ساعت ۰۱:۵۵

المنتحل، نوشته ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبى (350-429ق)، شاعر، لغوی، کاتب و تاریخ‌نگار، در موضوع ادبیات (شعر) است. در ذیل آن، «المنتخل في تراجم شعراء المنتحل» با گردآوری احمد ابوعلی ذکر شده است.

المنتحل
المنتحل
پدیدآورانثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) ابو علی‌، احمد (مصحح)
ناشرمطبعة التجاریة
مکان نشرمصر - اسکندریه
سال نشر1319ق - 1901م
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ث7م8 3914 PJA
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

محتوای کتاب

کتاب حاضر، حاوی برگزیده‌هایی از بهترین سروده‌های شاعران بزرگ و مشهور عرب از دوره جاهلی تا زمان نویسنده در موضوعات مختلف است[۱].

خط، کتابت و بلاغت، تهنیت‌گفتن، سوگواری و مرثیه‌سرایی، کرامت‌های اخلاق، شکر و ثنا، هجو و ذم، شکایت از حال و روزگار، امثال و حکم، ادعیه، سرزنش‌ها، عیادت و...، از جمله موضوعات مطرح‌شده در ابواب یادشده است[۲].

مؤلف پس از مقدمه‌ای کوتاه پیرامون ابواب کتاب، نام شاعران متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی را که اشعاری از آنان در کتاب آمده، یاد کرده است[۳].

در ادامه، در ذیل هریک از ابواب و متناسب با موضوع آن، نخست نام شاعر و سپس سروده او را آورده است[۴].

انتساب کتاب

برخی بر این باورند که نویسنده کتاب در حقیقت عبیدالله بن احمد مکیالی (متوفای 436ق) است و به‌اشتباه به ابومنصور ثعالبی نسبت داده شده است[۵]. بااین‌وجود، محقق کتاب به دلایلی صحت انتساب آن را به ثعالبی منتفی ندانسته است[۶].

ساختار کتاب

کتاب در پانزده باب تنظیم شده است.

فعالیت محقق

محقق، ضمن تحقیق متن کتاب، به تصحیح و پیرایش آن پرداخته است. وی همچنین توضیحاتی را پیرامون برخی از الفاظ دشوار کتاب آورده و شخصیت‌های نام‌برده‌شده را در پاورقی معرفی کرده است.

المنتخل في تراجم شعراء المنتحل

این کتاب، نوشته احمد بن محمد ابوعلی (متوفای 1355ق) است.

این نوشتار در حقیقت رساله‌ای از محقق کتاب «المنتحل» و در معرفی شعرای آن است[۷].

ساختار آن بر اساس حروف الفبا تنظیم شده است. نویسنده به معرفی یک‌صدوشصت‌ویک تن از شاعران نام‌برده‌شده در کتاب «المنتحل» پرداخته است. جهت آسان‌سازی دسترسی مخاطب، توضیحات خود را ذیل نام حقیقی افراد (نه کنیه و لقب آنها)، آورده است[۸].

وی در شرح حال هریک از شاعران، به مصادر خود اشاره نکرده است؛ جز اینکه در مقدمه به‌صورت کلی از مصادری مانند: «يتيمة الدهر في شعراء أهل العصر» نوشته ثعالبی، «نزهة الألباء في طبقات الأدباء» ابن انباری، «مروج الذهب» مسعودی، «وفيات الأعيان» ابن خلکان و... نام برده که مطالب خود را از آنها گرفته است[۹].

پانویس

  1. ر.ک: سرکیس، یوسف الیان‏، ج1، ص660؛ ثعالبى، عبدالملک بن محمد، ص23
  2. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص5-6
  3. ر.ک: متن کتاب، ص6-7
  4. ر.ک: همان، ص8-9
  5. ر.ک: سلوى، عبدالقادر بن عبدالرحمن، ج‏3، ص1164؛ زرکلی، خیرالدین، ج‏4، ص164 و 191
  6. ر.ک: مقدمه شارح، ص3
  7. ر.ک: مرعشلى، یوسف عبدالرحمن‏، ج1، ص185
  8. ر.ک: متن کتاب، ص292
  9. ر.ک: همان، ص292

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. سركيس، يوسف اليان، «معجم المطبوعات العربية»، كتابخانه عمومى حضرت آيت‌الله‌العظمى مرعشى نجفى(ره)، قم، 1410ق، چاپ اول.
  3. زرکلی، خیرالدین، «الأعلام»، بیروت، دارالعلم للملايين‏، 1989م، چاپ هشتم.
  4. سلوى، عبدالقادر بن عبدالرحمن، «الكوكب الثاقب في أخبار الشعراء و غيرهم من ذوي المناقب»، مغرب، المملكة المغربية، وزارة الأوقاف و الشؤون الإسلامية، 1427ق، چاپ اول.
  5. مرعشلى، یوسف عبدالرحمن‏، «نثر الجواهر و الدرر في علماء القرن الرابع عشر»، بیروت، دارالمعرفة، 1427ق، چاپ اول.
  6. ثعالبى، عبدالملک بن محمد، «لطائف الظرفاء من طبقات الفضلاء»، محقق: رجب، عدنان كريم، بیروت، دارالعربية للموسوعات‏، 1999م، چاپ اول.

وابسته‌ها