صفوة التفاسير: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR10633J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
     
    جز (جایگزینی متن - 'صفوة (ابهام زدایی)' به 'صفوة (ابهام‌زدایی)')
     
    (۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR10633J1.jpg|بندانگشتی|صفوة التفاسیر]]
    | تصویر =NUR10633J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =صفوة التفاسیر
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =تفسیر للقرآن الکریم
    |-
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|صفوة التفاسیر
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|تفسیر للقرآن الکریم


    جامع بین الماثور و المعقول - مستمد من اوثق کتب التفسیر الطبری، الکشاف، القرطبی، الالوسی، ابن کثیر، البحر المحیط و غیرها باسلوب میسر، و تنظیم حدیث، ...
    جامع بین الماثور و المعقول - مستمد من اوثق کتب التفسیر الطبری، الکشاف، القرطبی، الالوسی، ابن کثیر، البحر المحیط و غیرها باسلوب میسر، و تنظیم حدیث،...
    |-
    | پدیدآوران =
    |پدیدآورندگان
    [[صابونی، محمد علی]] (نویسنده)
    |data-type='authors'|[[صابونی، محمد علی]] (نويسنده)
    | زبان =عربی
    |-
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏2‎‏ص‎‏7‎‏ ‎‏1380
    |زبان  
    | موضوع =
    |data-type='language'|عربی
    تفاسیر اهل سنت - قرن 14
    |-
    | ناشر =
    |کد کنگره  
    دار الفکر
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏2‎‏ص‎‏7‎‏ ‎‏1380
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر = 1421 ق یا 2001 م
    |موضوع  
    |data-type='subject'|تفاسیر اهل سنت - قرن 14
    |-
    |ناشر  
    |data-type='publisher'|دار الفکر
    |-
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1421 هـ.ق یا 2001 م
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE10633AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10633AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =3
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =10633
    | کتابخوان همراه نور =10633
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    {{کاربردهای دیگر| صفوة (ابهام‌زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر| صفوة التفاسير (ابهام‌زدایی)}}
    '''صفوة التفاسیر''' اثر [[صابونی، محمد علی|محمد على صابونى]]، تفسیر تمام سوره‌هاى قرآن کریم مى‌باشد که به زبان عرب و در سال 1399ق نوشته شده است.


    == معرفى اجمالى ==
    نویسنده معتقد است امروزه وظیفه علماست که با شیوه‌اى جدید و با بیانى روشن و واضح، بدون زواید و طول دادن و پیچیدگى و تکلف، درک و فهم کتاب خدا را براى مردم آسان سازند و شگفتى و اعجاز بیان آن را مطابق نیاز عصر جدید، تبیین و روشن کنند. از آنجا که وى تفسیرى مطابق وصف مذکور براى کتاب خدا نیافته، از این‌رو اقدام به تدوین اثر حاضر کرده است<ref>مقدمه، ج1، ص14</ref>
     
     
    «صفوة التفاسير» اثر محمدعلى صابونى، تفسير تمام سوره‌هاى قرآن كريم مى‌باشد كه به زبان عرب و در سال 1399ق نوشته شده است.
     
    نويسنده معتقد است امروزه وظيفه علماست كه با شيوه‌اى جديد و با بيانى روشن و واضح، بدون زوايد و طول دادن و پيچيدگى و تكلف، درك و فهم كتاب خدا را براى مردم آسان سازند و شگفتى و اعجاز بيان آن را مطابق نياز عصر جديد، تبيين و روشن كنند. از آنجا كه وى تفسيرى مطابق وصف مذكور براى كتاب خدا نيافته، از اين‌رو اقدام به تدوين اثر حاضر كرده است (مقدمه، ج1، ص14).


    == ساختار ==
    == ساختار ==
    کتاب با هفت تقریظ از آقایان عبدالحلیم محمود، عبدالله بن حمید، ابوالحسن الندوى، عبدالله عمر نصیف، راشد راجح، عبدالله خیاط و محمد غزالى و نیز مقدمه‌اى از نویسنده آغاز و مطالب در سه جلد سامان یافته است.


    نویسنده در مورد این تفسیر، روش و طریقه زیر را به کار برده است: ذکر پیش‌درآمد سوره که متضمن بیان اجمالى و توضیح مقاصد اساسى سوره باشد؛ ذکر مناسبت بین آیات قبلى و آیات بعدى؛ اشاره به معنى لغت و بیان اشتقاق لغوى و شواهد عربى؛ بیان سبب نزول؛ ذکر تفسیر آیات؛ اشاره به نکات بلاغى و بیان فواید و لطایف<ref>همان، ص14- 15</ref>


    كتاب با هفت تقريظ از آقايان عبدالحليم محمود، عبدالله بن حميد، ابوالحسن الندوى، عبدالله عمر نصيف، راشد راجح، عبدالله خياط و محمد غزالى و نيز مقدمه‌اى از نويسنده آغاز و مطالب در سه جلد سامان يافته است.
    نویسنده در تدوین اثر حاضر، از مهم‌ترین و معتبرترین کتب تفسیر استفاده کرده است که از جمله آن‌ها، مى‌توان به تفسیر طبرى، کشّاف، قرطبى، [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسى]]، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]]، البحر المحیط و... اشاره نمود.
     
    نويسنده در مورد اين تفسير، روش و طريقه زير را به كار برده است: ذكر پيش‌درآمد سوره كه متضمن بيان اجمالى و توضيح مقاصد اساسى سوره باشد؛ ذكر مناسبت بين آيات قبلى و آيات بعدى؛ اشاره به معنى لغت و بيان اشتقاق لغوى و شواهد عربى؛ بيان سبب نزول؛ ذكر تفسير آيات؛ اشاره به نكات بلاغى و بيان فوايد و لطايف (همان، ص14- 15).
     
    نويسنده در تدوين اثر حاضر، از مهم‌ترين و معتبرترين كتب تفسير استفاده كرده است كه از جمله آن‌ها، مى‌توان به تفسير طبرى، كشّاف، قرطبى، آلوسى، ابن كثير، البحر المحيط و... اشاره نمود.


    == گزارش محتوا ==
    == گزارش محتوا ==
    در مقدمه، به روش کار نویسنده اشاره شده است<ref>همان، ص13</ref>


    از جمله ویژگى‌هاى اثر حاضر، آن است که نویسنده در آن، صحیح‌ترین آراء و نظرات مفسران قرآن مجید را جستجو و تحقیق نموده و آن را به شیوه آسان و مختصر آورده است و اگر بتوان گفت که انتخاب انسان قسمتى از عقل و خردش باشد، بدون تردید مؤلف در رابطه با انتخاب آگاهانه تفاسیر معتبر و مراجعه به آن‌ها، به توفیقى بس بزرگ نایل آمده است. این کتاب که با استفاده از آثار گرانبهاى پیشینیان به بار نشسته است، همچون ستاره تابناکى بر تارک آسمان تحقیقات و تألیفات نویسنده، مى‌درخشد<ref>تقريظ عبدالحليم محمود، ج1، ص5</ref>


    در مقدمه، به روش كار نويسنده اشاره شده است (همان، ص13).
    آنچه باعث امتیاز اثر حاضر مى‌گردد، آن است که نویسنده در زمینه تألیف و گردآورى و برگزیدن اصح و ارجح اقوال در تفسیر کتاب خدا سعى و تلاش فراوان و قابل توجهى را به کار برده و در این تفسیر، مأثور و معقول را به اسلوبى واضح و روشى نوین و آسان با هم آورده است و در پیش درآمد سوره، خلاصه‌اى از مقاصد اساسى را یادآور شده است. همچنین معانى کلمات و بیان اشتقاق آن‌ها را توضیح داده و ارتباط بین آیات پیشین و پسین را بیان کرده و به ذکر سبب نزول آیات پرداخته است. وى تفسیر آیات را بدون بیان وجوه اعراب آغاز نموده و فواید مربوط به آیات و مطالب استنباط شده از آن‌ها را یادآور گردیده و فنون و نکته‌هاى بلاغى را نیز توضیح داده است<ref>تقريظ عبدالله بن حميد، همان، ص6</ref>


    از جمله ويژگى‌هاى اثر حاضر، آن است كه نويسنده در آن، صحيح‌ترين آراء و نظرات مفسران قرآن مجيد را جستجو و تحقيق نموده و آن را به شيوه آسان و مختصر آورده است و اگر بتوان گفت كه انتخاب انسان قسمتى از عقل و خردش باشد، بدون ترديد مؤلف در رابطه با انتخاب آگاهانه تفاسير معتبر و مراجعه به آن‌ها، به توفيقى بس بزرگ نايل آمده است. اين كتاب كه با استفاده از آثار گرانبهاى پيشينيان به بار نشسته است، همچون ستاره تابناكى بر تارك آسمان تحقيقات و تأليفات نويسنده، مى‌درخشد (تقريظ عبدالحليم محمود، ج1، ص5).
    پیرامون ویژگى‌هاى این اثر، مى‌توان به این نکته نیز اشاره نمود که در عصرهاى نخستین تألیفات اسلامى، نظر علمى متداول، عبارت بود از برگرفتن تمام گفته‌ها و روایاتى که درباره موضوع مورد نظر، وارد شده بود؛ ازاین‌رو کتب مؤلفان در زمینه تفسیر، حدیث، سیره و تاریخ، به دایرةالمعارف‌هاى علمى، شبیه‌تر بود. هرچند چنین نظر و روش متداول، فوایدى در برداشت که بزرگ‌ترین آن‌ها، عبارت بود از حفظ و صیانت این ثروت علمى از نابودى و این‌که خواننده امکان یابد مطالب نزدیک ‌تر به ذوق خود را اختیار کند، اما این امر خالى از اشکال نبود. به‌ویژه در عصر حاضر و آن این‌که جوینده تازه‌کار و جوان در برگزیدن اقوالى که به صواب نزدیک تر است، متحیّر و ذهنش پراکنده و آشفته مى‌گردد و در نتیجه نظر و گفته‌اى در ذهنش رسوخ پیدا نمى‌کند و خود را در میان دریایى از اقوال و نظرات و مذاهب مى‌یابد. از این‌رو در هر عصر، مؤلفان زیادى از این روش بهره‌اى روگردان شده و نزدیک ‌ترین و قوى‌ترین اقوال را برگرفته‌اند و کتاب‌هایى که این سبک و روش، تألیف یافتند، براى جویندگان دانش، فایده و برکتى عظیم دربر داشتند. عصر حاضر نیز به دلیل وقت کوتاه و همت ضعیف و اذهان پراکنده، از هر زمان بیشتر به این روش تألیف نیازمند است و نویسنده در این اثر، در این امر کاملاً موفق بوده و به هدف زده است؛ چون براى طالبان علم تفسیر، وقت و زمانى زیاد را ذخیره کرده است و براى دستیابى به چکیده بررسى‌ها و مطالعات خود و خلاصه تفسیرها، آن‌ها را راهنمایى کرده‌است. تنها کسى قادر به ایفاى چنین عمل و ارائه چنین اثرى است که از مطالعه و تحقیقات فراوانى برخوردار بوده و از ذوقى سالم و تلاش و کوششى وافر در زمینه تألیف و تدریس برخوردار باشد<ref>تقريظ على الحسنى الندوى، همان، ص7</ref>


    آنچه باعث امتياز اثر حاضر مى‌گردد، آن است كه نويسنده در زمينه تأليف و گردآورى و برگزيدن اصح و ارجح اقوال در تفسير كتاب خدا سعى و تلاش فراوان و قابل توجهى را به كار برده و در اين تفسير، مأثور و معقول را به اسلوبى واضح و روشى نوين و آسان با هم آورده است و در پيش درآمد سوره، خلاصه‌اى از مقاصد اساسى را يادآور شده است. همچنين معانى كلمات و بيان اشتقاق آن‌ها را توضيح داده و ارتباط بين آيات پيشين و پسين را بيان كرده و به ذكر سبب نزول آيات پرداخته است. وى تفسير آيات را بدون بيان وجوه اعراب آغاز نموده و فوايد مربوط به آيات و مطالب استنباط شده از آن‌ها را يادآور گرديده و فنون و نكته‌هاى بلاغى را نيز توضيح داده است (تقريظ عبدالله بن حميد، همان، ص6).
    نکته قابل ذکر دیگر آن‌که، بسیارى بر این باورند آن تفسیرى باارزش و سودمند است که مطالب پراکنده در کتاب‌هاى معتبر را به صورت اجمال دربر داشته باشد و عموم را از مراجعه به منابع مطول، بى‌نیاز نماید و نظر و اندیشه روشن را در زمینه ادب و زبان قرآن و سبب نزول آیات، به او یاد دهد و معانى را برایش آسان کند و از آن توشه بردارد. به تصریح بسیارى از بزرگان، در کتاب حاضر، حلقه گم گشته را مى‌توان یافت، زیرا نویسنده به تمام موارد مذکور توجه داشته و این نیاز را برآورده ساخته است<ref>ر.ک: تقريظ عبدالله خياط، همان، ص10</ref>


    پيرامون ويژگى‌هاى اين اثر، مى‌توان به اين نكته نيز اشاره نمود كه در عصرهاى نخستين تأليفات اسلامى، نظر علمى متداول، عبارت بود از برگرفتن تمام گفته‌ها و رواياتى كه درباره موضوع مورد نظر، وارد شده بود؛ ازاين‌رو كتب مؤلفان در زمينه تفسير، حديث، سيره و تاريخ، به دايرةالمعارف‌هاى علمى، شبيه‌تر بود. هرچند چنين نظر و روش متداول، فوايدى در برداشت كه بزرگ‌ترين آن‌ها، عبارت بود از حفظ و صيانت اين ثروت علمى از نابودى و اين‌كه خواننده امكان يابد مطالب نزديك‌تر به ذوق خود را اختيار كند، اما اين امر خالى از اشكال نبود. به‌ويژه در عصر حاضر و آن اين‌كه جوينده تازه‌كار و جوان در برگزيدن اقوالى كه به صواب نزديكتر است، متحيّر و ذهنش پراكنده و آشفته مى‌گردد و در نتيجه نظر و گفته‌اى در ذهنش رسوخ پيدا نمى‌كند و خود را در ميان دريايى از اقوال و نظرات و مذاهب مى‌يابد. از اين‌رو در هر عصر، مؤلفان زيادى از اين روش بهره‌اى روگردان شده و نزديك‌ترين و قوى‌ترين اقوال را برگرفته‌اند و كتاب‌هايى كه اين سبك و روش، تأليف يافتند، براى جويندگان دانش، فايده و بركتى عظيم دربر داشتند. عصر حاضر نيز به دليل وقت كوتاه و همت ضعيف و اذهان پراكنده، از هر زمان بيشتر به اين روش تأليف نيازمند است و نويسنده در اين اثر، در اين امر كاملاً موفق بوده و به هدف زده است؛ چون براى طالبان علم تفسير، وقت و زمانى زياد را ذخيره كرده است و براى دستيابى به چكيده بررسى‌ها و مطالعات خود و خلاصه تفسيرها، آن‌ها را راهنمايى كرده‌است. تنها كسى قادر به ايفاى چنين عمل و ارائه چنين اثرى است كه از مطالعه و تحقيقات فراوانى برخوردار بوده و از ذوقى سالم و تلاش و كوششى وافر در زمينه تأليف و تدريس برخوردار باشد (تقريظ على الحسنى الندوى، همان، ص7).
    آنچه این اثر را از سایر آثار مشابه متمایز مى‌کند، آن است که نویسنده با مدنظر قرار دادن شرایط و خواست‌هاى انسان امروزى، بر دامن سفره رنگارنگ منابع پیشینیان نشسته و به دست‌چین و اولویت‌بندى مفاهیم و مطالبى پرداخته است که در کنار غنا و پربارى، از اختصار ویژه‌اى برخوردارند. این مفاهیم در کنار ایجاد بى‌نیازى در نسل نو، از مراجعه به منابع مطوّل، ما را به ژرفاى اقیانوس بى‌کرانى مى‌برند که پیشینیان ما در آن غواصى نموده‌اند و مرواریدها صید کرده‌اند<ref>صابونى، محمدعلى، ص19</ref>


    نكته قابل ذكر ديگر آن‌كه، بسيارى بر اين باورند آن تفسيرى باارزش و سودمند است كه مطالب پراكنده در كتاب‌هاى معتبر را به صورت اجمال دربر داشته باشد و عموم را از مراجعه به منابع مطول، بى‌نياز نمايد و نظر و انديشه روشن را در زمينه ادب و زبان قرآن و سبب نزول آيات، به او ياد دهد و معانى را برايش آسان كند و از آن توشه بردارد. به تصريح بسيارى از بزرگان، در كتاب حاضر، حلقه گم گشته را مى‌توان يافت، زيرا نويسنده به تمام موارد مذكور توجه داشته و اين نياز را برآورده ساخته است (ر.ك: تقريظ عبدالله خياط، همان، ص10).
    جلد اول کتاب، از سوره مبارکه «فاتحة الکتاب» تا سوره «یونس» را در خود جاى داده و جلد دوم، از «هود» تا «سبأ». از سوره «یس» تا «الناس» نیز در جلد سوم، جاى گرفته است.


    آنچه اين اثر را از ساير آثار مشابه متمايز مى‌كند، آن است كه نويسنده با مدنظر قرار دادن شرايط و خواست‌هاى انسان امروزى، بر دامن سفره رنگارنگ منابع پيشينيان نشسته و به دست‌چين و اولويت‌بندى مفاهيم و مطالبى پرداخته است كه در كنار غنا و پربارى، از اختصار ويژه‌اى برخوردارند. اين مفاهيم در كنار ايجاد بى‌نيازى در نسل نو، از مراجعه به منابع مطوّل، ما را به ژرفاى اقيانوس بى‌كرانى مى‌برند كه پيشينيان ما در آن غواصى نموده‌اند و مرواريدها صيد كرده‌اند (صابونى، محمدعلى، ص19).
    نویسنده از این‌رو این نام را براى کتاب خویش نهاده که این کتاب، چکیده و خلاصه تفاسیر بزرگ را به‌طور اختصار و به‌صورت بسیار واضح و مرتب در خود جمع نموده است<ref>مقدمه نویسنده، ج1، ص14</ref>


    جلد اول كتاب، از سوره مباركه «فاتحة الكتاب» تا سوره «يونس» را در خود جاى داده و جلد دوم، از «هود» تا «سبأ». از سوره «يس» تا «الناس» نيز در جلد سوم، جاى گرفته است.
    == وضعیت کتاب ==


    نويسنده از اين‌رو اين نام را براى كتاب خويش نهاده كه اين كتاب، چكيده و خلاصه تفاسير بزرگ را به‌طور اختصار و به‌صورت بسيار واضح و مرتب در خود جمع نموده است (مقدمه نويسنده، ج1، ص14).
    فهرست احادیث و احادیث شریفه هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.


    == وضعيت كتاب ==
    در پاورقى‌ها علاوه بر ذکر منابع، توضیح و تشریح برخى از کلمات و عبارات متن ذکر شده است.
     
     
    فهرست احاديث و احاديث شريفه هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.
     
    در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، توضيح و تشريح برخى از كلمات و عبارات متن ذكر شده است.


    ==پانویس ==
    <references />
    == منابع مقاله ==
    == منابع مقاله ==


    #مقدمه و متن کتاب.
    #صابونى، محمدعلى، «صفوة التفاسیر»، ترجمه سید محمدطاهر حسینى، تهران، نشر احسان، 1382.


    1- مقدمه و متن كتاب.
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    2- صابونى، محمدعلى، «صفوة التفاسير»، ترجمه سيد محمدطاهر حسينى، تهران، نشر احسان، 1382.
    [[ترجمه فارسی صفوة التفاسير|ترجمه فارسی صفوة التفاسیر]]


    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/19919 مطالعه کتاب صفوة التفاسیر در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:تفسیر]]
    [[رده: تفسیر]]
    [[رده:متون تفاسیر]]
    [[رده:متون تفاسیر]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۹

    صفوة التفاسیر
    صفوة التفاسير
    پدیدآورانصابونی، محمد علی (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرتفسیر للقرآن الکریم جامع بین الماثور و المعقول - مستمد من اوثق کتب التفسیر الطبری، الکشاف، القرطبی، الالوسی، ابن کثیر، البحر المحیط و غیرها باسلوب میسر، و تنظیم حدیث،...
    ناشردار الفکر
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1421 ق یا 2001 م
    چاپ1
    موضوعتفاسیر اهل سنت - قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد3
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏2‎‏ص‎‏7‎‏ ‎‏1380
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    صفوة التفاسیر اثر محمد على صابونى، تفسیر تمام سوره‌هاى قرآن کریم مى‌باشد که به زبان عرب و در سال 1399ق نوشته شده است.

    نویسنده معتقد است امروزه وظیفه علماست که با شیوه‌اى جدید و با بیانى روشن و واضح، بدون زواید و طول دادن و پیچیدگى و تکلف، درک و فهم کتاب خدا را براى مردم آسان سازند و شگفتى و اعجاز بیان آن را مطابق نیاز عصر جدید، تبیین و روشن کنند. از آنجا که وى تفسیرى مطابق وصف مذکور براى کتاب خدا نیافته، از این‌رو اقدام به تدوین اثر حاضر کرده است[۱]

    ساختار

    کتاب با هفت تقریظ از آقایان عبدالحلیم محمود، عبدالله بن حمید، ابوالحسن الندوى، عبدالله عمر نصیف، راشد راجح، عبدالله خیاط و محمد غزالى و نیز مقدمه‌اى از نویسنده آغاز و مطالب در سه جلد سامان یافته است.

    نویسنده در مورد این تفسیر، روش و طریقه زیر را به کار برده است: ذکر پیش‌درآمد سوره که متضمن بیان اجمالى و توضیح مقاصد اساسى سوره باشد؛ ذکر مناسبت بین آیات قبلى و آیات بعدى؛ اشاره به معنى لغت و بیان اشتقاق لغوى و شواهد عربى؛ بیان سبب نزول؛ ذکر تفسیر آیات؛ اشاره به نکات بلاغى و بیان فواید و لطایف[۲]

    نویسنده در تدوین اثر حاضر، از مهم‌ترین و معتبرترین کتب تفسیر استفاده کرده است که از جمله آن‌ها، مى‌توان به تفسیر طبرى، کشّاف، قرطبى، آلوسى، ابن کثیر، البحر المحیط و... اشاره نمود.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، به روش کار نویسنده اشاره شده است[۳]

    از جمله ویژگى‌هاى اثر حاضر، آن است که نویسنده در آن، صحیح‌ترین آراء و نظرات مفسران قرآن مجید را جستجو و تحقیق نموده و آن را به شیوه آسان و مختصر آورده است و اگر بتوان گفت که انتخاب انسان قسمتى از عقل و خردش باشد، بدون تردید مؤلف در رابطه با انتخاب آگاهانه تفاسیر معتبر و مراجعه به آن‌ها، به توفیقى بس بزرگ نایل آمده است. این کتاب که با استفاده از آثار گرانبهاى پیشینیان به بار نشسته است، همچون ستاره تابناکى بر تارک آسمان تحقیقات و تألیفات نویسنده، مى‌درخشد[۴]

    آنچه باعث امتیاز اثر حاضر مى‌گردد، آن است که نویسنده در زمینه تألیف و گردآورى و برگزیدن اصح و ارجح اقوال در تفسیر کتاب خدا سعى و تلاش فراوان و قابل توجهى را به کار برده و در این تفسیر، مأثور و معقول را به اسلوبى واضح و روشى نوین و آسان با هم آورده است و در پیش درآمد سوره، خلاصه‌اى از مقاصد اساسى را یادآور شده است. همچنین معانى کلمات و بیان اشتقاق آن‌ها را توضیح داده و ارتباط بین آیات پیشین و پسین را بیان کرده و به ذکر سبب نزول آیات پرداخته است. وى تفسیر آیات را بدون بیان وجوه اعراب آغاز نموده و فواید مربوط به آیات و مطالب استنباط شده از آن‌ها را یادآور گردیده و فنون و نکته‌هاى بلاغى را نیز توضیح داده است[۵]

    پیرامون ویژگى‌هاى این اثر، مى‌توان به این نکته نیز اشاره نمود که در عصرهاى نخستین تألیفات اسلامى، نظر علمى متداول، عبارت بود از برگرفتن تمام گفته‌ها و روایاتى که درباره موضوع مورد نظر، وارد شده بود؛ ازاین‌رو کتب مؤلفان در زمینه تفسیر، حدیث، سیره و تاریخ، به دایرةالمعارف‌هاى علمى، شبیه‌تر بود. هرچند چنین نظر و روش متداول، فوایدى در برداشت که بزرگ‌ترین آن‌ها، عبارت بود از حفظ و صیانت این ثروت علمى از نابودى و این‌که خواننده امکان یابد مطالب نزدیک ‌تر به ذوق خود را اختیار کند، اما این امر خالى از اشکال نبود. به‌ویژه در عصر حاضر و آن این‌که جوینده تازه‌کار و جوان در برگزیدن اقوالى که به صواب نزدیک تر است، متحیّر و ذهنش پراکنده و آشفته مى‌گردد و در نتیجه نظر و گفته‌اى در ذهنش رسوخ پیدا نمى‌کند و خود را در میان دریایى از اقوال و نظرات و مذاهب مى‌یابد. از این‌رو در هر عصر، مؤلفان زیادى از این روش بهره‌اى روگردان شده و نزدیک ‌ترین و قوى‌ترین اقوال را برگرفته‌اند و کتاب‌هایى که این سبک و روش، تألیف یافتند، براى جویندگان دانش، فایده و برکتى عظیم دربر داشتند. عصر حاضر نیز به دلیل وقت کوتاه و همت ضعیف و اذهان پراکنده، از هر زمان بیشتر به این روش تألیف نیازمند است و نویسنده در این اثر، در این امر کاملاً موفق بوده و به هدف زده است؛ چون براى طالبان علم تفسیر، وقت و زمانى زیاد را ذخیره کرده است و براى دستیابى به چکیده بررسى‌ها و مطالعات خود و خلاصه تفسیرها، آن‌ها را راهنمایى کرده‌است. تنها کسى قادر به ایفاى چنین عمل و ارائه چنین اثرى است که از مطالعه و تحقیقات فراوانى برخوردار بوده و از ذوقى سالم و تلاش و کوششى وافر در زمینه تألیف و تدریس برخوردار باشد[۶]

    نکته قابل ذکر دیگر آن‌که، بسیارى بر این باورند آن تفسیرى باارزش و سودمند است که مطالب پراکنده در کتاب‌هاى معتبر را به صورت اجمال دربر داشته باشد و عموم را از مراجعه به منابع مطول، بى‌نیاز نماید و نظر و اندیشه روشن را در زمینه ادب و زبان قرآن و سبب نزول آیات، به او یاد دهد و معانى را برایش آسان کند و از آن توشه بردارد. به تصریح بسیارى از بزرگان، در کتاب حاضر، حلقه گم گشته را مى‌توان یافت، زیرا نویسنده به تمام موارد مذکور توجه داشته و این نیاز را برآورده ساخته است[۷]

    آنچه این اثر را از سایر آثار مشابه متمایز مى‌کند، آن است که نویسنده با مدنظر قرار دادن شرایط و خواست‌هاى انسان امروزى، بر دامن سفره رنگارنگ منابع پیشینیان نشسته و به دست‌چین و اولویت‌بندى مفاهیم و مطالبى پرداخته است که در کنار غنا و پربارى، از اختصار ویژه‌اى برخوردارند. این مفاهیم در کنار ایجاد بى‌نیازى در نسل نو، از مراجعه به منابع مطوّل، ما را به ژرفاى اقیانوس بى‌کرانى مى‌برند که پیشینیان ما در آن غواصى نموده‌اند و مرواریدها صید کرده‌اند[۸]

    جلد اول کتاب، از سوره مبارکه «فاتحة الکتاب» تا سوره «یونس» را در خود جاى داده و جلد دوم، از «هود» تا «سبأ». از سوره «یس» تا «الناس» نیز در جلد سوم، جاى گرفته است.

    نویسنده از این‌رو این نام را براى کتاب خویش نهاده که این کتاب، چکیده و خلاصه تفاسیر بزرگ را به‌طور اختصار و به‌صورت بسیار واضح و مرتب در خود جمع نموده است[۹]

    وضعیت کتاب

    فهرست احادیث و احادیث شریفه هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است.

    در پاورقى‌ها علاوه بر ذکر منابع، توضیح و تشریح برخى از کلمات و عبارات متن ذکر شده است.

    پانویس

    1. مقدمه، ج1، ص14
    2. همان، ص14- 15
    3. همان، ص13
    4. تقريظ عبدالحليم محمود، ج1، ص5
    5. تقريظ عبدالله بن حميد، همان، ص6
    6. تقريظ على الحسنى الندوى، همان، ص7
    7. ر.ک: تقريظ عبدالله خياط، همان، ص10
    8. صابونى، محمدعلى، ص19
    9. مقدمه نویسنده، ج1، ص14

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. صابونى، محمدعلى، «صفوة التفاسیر»، ترجمه سید محمدطاهر حسینى، تهران، نشر احسان، 1382.

    وابسته‌ها