جواد، مصطفی: تفاوت میان نسخه‌ها

مصطفی جواد
مصطفی جواد
نام کامل	مصطفی جواد مصطفی ابراهیم بیاتی
نام پدر	جواد
ولادت	1904م
محل تولد	بغداد، عراق
رحلت	17 دسامبر 1969م
طول عمر	65 سالگی
پیشه	شاعر، محقق، زبان‌شناس، مورخ
اطلاعات علمی
درجه علمی	دکتری
دانشگاه	سوربن پاریس
اساتید	أنستاس کرملی
برخی آثار	شناخت‌نامه ابوجعفر النقیب: زندگانی، آرا و اندیشه‌ها; رحلة مدام دیولافوا من المحمرة إلی البصرة و بغداد; الدیوان; نساء الخلفاء المسمی جهات الأئمة الخلفاء من الحرائر والإماء;
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۴

مصطفی جواد (1321-1388ق)، شاعر، نویسنده، محقق، مصحح، تاریخ‌دان، زبان‌شناس عراقی، عضو «المجمع العربی» در دمشق و بغداد

ولادت

مصطفی بن جواد بن مصطفی بن ابراهیم بیاتی در سال 1904م در منطقه القشلة بغداد از پدر و مادری از طایفه ترکمن به دنیا آمد.^[۱] او نسب به خاندانی از غلات ساکن «قره تپه» کرکوک می‌رسانید.^[۲] نیای پدرش، ابراهیم، یا نیای خودش، مصطفی، از غالیگری دست برداشته، مذهب شیعه امامی اختیار کرده و از «قره تپه» کرکوک به بغداد کوچیده بود.

پدرش، استاد جواد خیاط، از خیاطان نامور و بلندآوازه بغداد بود که دچار نابینایی شد.^[۳]

از سنین کودکی به با پدرش به مجالس سوگواری امام حسین(ع) شرکت می‌کرد، در این مجالس او با بسیاری از اشعار و مراثی در سوگ اهل بیت(ع) آشنا شد و بسیاری از آن اشعار را حفظ می‌کرد. همین عامل سبب گرایش او به شعر و ادب و شکوفایی اشعارش گردید. بعدها از خود او نقل کردند شمار اشعاری که حفظ کرده بود، کمتر از بیست و پنج هزار بیت نیست.

تحصیلات

مصطفی پس از درگذشت پدر، مدتی را به اشتغال گذراند تا به مدد یکی از خویشانش به مدرسۀ جعفریۀ بغداد راه یافت و در آنجا به حفظ بیشتر متون ادبی و شعری و نیز آموختن زبان بیگانه تشویق شد.

عاقبت به دارالمعلمین راەیافت و در آنجا آشنایی و دلبستگی افزونتری بە ادبیات عربی، و تاریخ سرزمین‌های عربی زبان -به ویژه عراق- یافت.

گفته‌اند دو چیر مایه تعمیق و توسعۀ گرایشهای ادب آموزانه و تاریخ پژوهانۀ وی گردید: یکی ارتباط با پدر أنستاس کرملی(١٨۴۶-١٩۴٧م) کە ادیب و تاریخ‌دانی برجسته بود. دیگر، حضور درپاريس و ارتباط با علّامه محمّد قزوینی.^[۴]

مصطفی جواد پس از خروج از دارالمعلمین، چندی به آموزگاری پرداخت. سپس در قاهره زبان فرانسه آموخت و آنگاه راهی دانشگاه سوربن در پاریس (1934-1939) شد و کارشناسی ارشد و دکتری خود را در دانشگاه سوربن در رشته ادبیات عرب به پایان رسانید.^[۵]

در پاریس با علامۀ قزوینی آشنایی ومراوده یافت. مصطفی جواد از قزوینی بسیار آموخت؛ او هم به این فاضل جوان اعتقاد و علاقه پیدا کرد.

مصطفی جواد در پاريس بسيار صرفه جویانه زیست و تا می‌توانست از وقت و درآمدش در راه عكسبردارى و استنساخ نسخ خطی ارزشمند بهره برد. زمانی که از پاریس با درجۀ دکتری باز می‌گشت، انبوهی عکس و رونوشت نسخەهای خطی را به همراه آورد.

در سال 1939 به بغداد بازگشت و به سمت استادی در دارالمعلمین (دانشکده معارف فعلی) منصوب شد. در سال 1967 به مقام استادی تمام رسید.^[۶]

وفات

سرانجام در 17 دسامبر 1969م برابر با 1388ق در بغداد درگذشت.^[۷]

آثار

المباحث اللغویه فی العراق
سیّدات البلاط العبّاسی
دراسارت فی فلسفة النحو و الصرف و اللغة و الرسم
عصر الإمام الغزالي
الشعور المنسجم
الجامع الکبیر فی صناعة المنظوم و المنثور
تکملة الاکمال فی الاسماء و الانساب و الالقاب و ...^[۸]
قل و لاتقل ^[۹]

پانويس

منابع مقاله

وابسته‌ها

شناخت‌نامه ابوجعفر النقیب: زندگانی، آرا و اندیشه‌ها

رحلة مدام دیولافوا من المحمرة إلی البصرة و بغداد

الدیوان

نساء الخلفاء المسمی جهات الأئمة الخلفاء من الحرائر والإماء

الفتوة (معمار بغدادی حنبلی)

الجامع الكبير في صناعة المنظوم من الكلام و المنثور

المختصر المحتاج إليه من تاريخ الحافظ أبي عبد الله محمد بن سعيد بن محمد بن الدبيثي

الجامع المختصر في عنوان التواريخ و عيون السير

تلخیص مجمع الآداب في معجم الألقاب

الحوادث الجامعة و التجا‌رب‌ النا‌فعة فی‌ الما‌ئة السا‌بعة

الإكمال في رفع الإرتياب عن المؤتلف و المختلف في الأسماء و الكنى و الأنساب

تكملة إكمال الإكمال في الأنساب و الأسماء و الألقاب

مختصر التاريخ: من‌ اول‌ الزما‌ن‌ الی‌ منتهی‌ دولة‌ بنی‌ العبا‌س‌

التمام في تفسير أشعار هذيل مما أغفله أبو سعيد السکري

الإملاء الفرید: يتضمن أشهر قواعد الإملاء مقزونة بتطبیقات وافیة ...

تحقیق الأماني لطلاب الأمالي: تحقیق الأماني لطلاب الأمالي

رحلة أبي طالب خان إلی العراق و أُوروبة

الإستدراك على کتاب قل و لا تقل: مباحث لغویة فیها استدراک علی کتاب «قل و لا تقل» الذي ألفه العلامة الدکتور مصطفی جواد

مختصر التاریخ

بغداد بأقلام رحالة

الربط الصوفية البغدادية و أثرها في الثقافة الإسلامية

قل و لاتقل

المباحث اللغویة في العراق: محاضرات . ألقاها

في التراث العربي؛ التا‌ریخ‌ - الخطط - الأدب‌ - اللغة - التراث‌ الشعبي‌ - النقد

مشهد الكاظمين علیهما السلام

ابو جعفر النقيب

سيدات البلاط العباسي

دراسات في فلسفة النحو و الصرف و اللغة و الرسم: ورد علی رووف جمال الدین مولف مناقشات مع الدکتور مصطفی جواد

المدرسة المستنصرية: أول جامعة في العالمين العربي و الاسلامي

رحلة نیبور الکاملة إلی العراق

[1] ر.ک: یوسف العلی، حارس اللغة

[2] ر.ک: پایگاه العتبة الحسینیة المقدسة

[3] ر.ک: شادان، جبرییل، ص85

[4] ر.ک: شادان، جبرییل، ص85

[5] ر.ک: یوسف العلی، حارس اللغة

[6] ر.ک: پایگاه العتبة الحسینیة المقدسة

[7] ر.ک: شادان، جبرییل، ص86

[8] ر.ک: شادان، جبرییل، ص87

[9] «قل و لاتقل»

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 | توضیح تصویر=
 |سرشناسی =
-|نام کامل =مصطفی جواد
+|نام کامل =مصطفی جواد مصطفی ابراهیم بیاتی
 |نام‌های دیگر=
 |لقب =
@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 |شهادت =
 |مدفن =
-|طول عمر=
+|طول عمر=65 سالگی
 |نام همسر=
 |فرزندان=
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 |دین =
 |مذهب =
-|پیشه =
+|پیشه =شاعر، محقق، زبان‌شناس، مورخ
-|درجه علمی=
+|درجه علمی= دکتری
-|دانشگاه =
+|دانشگاه =سوربن پاریس
 |علایق پژوهشی =
 |کد پدیدآور=
@@ خط ۳۲: / خط ۳۲: @@
 |پس از=
 |پیش از=
-|اساتید =
+|اساتید =[[أنستاس کرملی]]
 |مشایخ =
 |معاصرین=
 |شاگردان =
 |اجازه اجتهاد از =
-|آثار=
+|آثار={{فهرست جعبه عمودی | [[شناخت‌نامه ابوجعفر النقیب: زندگانی، آرا و اندیشه‌ها]] | [[رحلة مدام دیولافوا من المحمرة إلی البصرة و بغداد]] | [[الدیوان]]| [[نساء الخلفاء المسمی جهات الأئمة الخلفاء من الحرائر والإماء]]}}
 |سبک نوشتاری =
 |وبگاه رسمی =
@@ خط ۴۳: / خط ۴۳: @@
 |کد مؤلف =AUTHORCODE04666AUTHORCODE}}
-'''مصطفی جواد''' (1321-1388ق)، شاعر، نویسنده، زبان‌شناس عراقی
+'''مصطفی جواد''' (1321-1388ق)، شاعر، نویسنده، محقق، مصحح، تاریخ‌دان، زبان‌شناس عراقی، عضو «المجمع العربی» در دمشق و بغداد
 ==ولادت==
-در سال 1904م در منطقه القشلة بغداد از پدر و مادری از طایفه ترکمن به دنیا آمد.<ref> [https://www.alestiklal.net/ar/article/dep-news-1639855430 ر.ک: یوسف العلی، حارس اللغة]</ref> نسب به خاندانی از غلات ساکن «قره تپه» می‌رسانید. نیای پدرش، ابراهیم، یا نیای خودش، مصطفی، از غالیگری دست برداشته، مذهب شیعه امامی اختیار کرده و از «قره تپه» کرکوک به بغداد کوچیده بود.
+مصطفی بن جواد بن مصطفی بن ابراهیم بیاتی در سال 1904م در منطقه القشلة بغداد از پدر و مادری از طایفه ترکمن به دنیا آمد.<ref> [https://www.alestiklal.net/ar/article/dep-news-1639855430 ر.ک: یوسف العلی، حارس اللغة]</ref> او نسب به خاندانی از غلات ساکن «قره تپه» کرکوک می‌رسانید.<ref> [https://imamhussain.org/arabic/33036 ر.ک: پایگاه العتبة الحسینیة المقدسة]</ref> نیای پدرش، ابراهیم، یا نیای خودش، مصطفی، از غالیگری دست برداشته، مذهب شیعه امامی اختیار کرده و از «قره تپه» کرکوک به بغداد کوچیده بود.
-پدرش، استاد جواد خیاط، از خیاطان نامور و بلندآوازه بغداد بود که دچار نابینایی شد و این پسر، مصطفی، در این روزگار دستگیر و مددکار وی گردید تا بتواند از جایی به جای دیگر برود.<ref> ر.ک: شادان، جبرییل، ص85</ref>
+پدرش، استاد جواد خیاط، از خیاطان نامور و بلندآوازه بغداد بود که دچار نابینایی شد.<ref> ر.ک: شادان، جبرییل، ص85</ref>
-از سنین کودکی به با پدرش به مجالس سوگواری امام حسین(ع) شرکت می‌کرد، در این مجالس او با بسیاری از اشعار و مراثی و ستایشنامه‌های منظوم در سوگ اهل بیت(ع) آشنا شد و بسیاری از آن اشعار را حفظ می‌کرد. همین عامل سبب گرایش او به شعر و ادب و شکوفایی اشعارش گردید. بعدها از خود او نقل کردند شمار اشعاری که حفظ کرده بود، کمتر از بیست و پنج هزار بیت نیست.
+از سنین کودکی به با پدرش به مجالس سوگواری [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] شرکت می‌کرد، در این مجالس او با بسیاری از اشعار و مراثی در سوگ اهل بیت(ع) آشنا شد و بسیاری از آن اشعار را حفظ می‌کرد. همین عامل سبب گرایش او به شعر و ادب و شکوفایی اشعارش گردید. بعدها از خود او نقل کردند شمار اشعاری که حفظ کرده بود، کمتر از بیست و پنج هزار بیت نیست.
@@ خط ۵۸: / خط ۵۸: @@
 عاقبت به دارالمعلمین راەیافت و در آنجا آشنایی و دلبستگی افزونتری بە ادبیات عربی، و تاریخ سرزمین‌های عربی زبان -به ویژه عراق- یافت.
-گفته‌اند دو چیر مایه تعمیق و توسعۀ گرایشهای ادب آموزانه و تاریخ پژوهانۀ وی گردید: یکی ارتباط با پدر أنستاس کرملی(١٨۴۶-١٩۴٧م) کە ادیب و تاریخدانی برجسته بود. دیگر، حضور درپاريس وارتباط با علّامه محمّد قزوینی.
+گفته‌اند دو چیر مایه تعمیق و توسعۀ گرایشهای ادب آموزانه و تاریخ پژوهانۀ وی گردید: یکی ارتباط با پدر [[أنستاس کرملی]](١٨۴۶-١٩۴٧م) کە ادیب و تاریخ‌دانی برجسته بود. دیگر، حضور درپاريس و ارتباط با [[قزوینی، محمد|علّامه محمّد قزوینی]].<ref> ر.ک: شادان، جبرییل، ص85</ref>
-مصطفی جواد پس از خروج از دارالمعلمین، چندی به آموزگاری پرداخت. سیس در قاهره زبان فرانسه آموخت و آنگاه راهی دانشگاه سوربون در پاریس شد.
+مصطفی جواد پس از خروج از دارالمعلمین، چندی به آموزگاری پرداخت. سپس در قاهره زبان فرانسه آموخت و آنگاه راهی دانشگاه سوربن در پاریس (1934-1939) شد و کارشناسی ارشد و دکتری خود را در دانشگاه سوربن در رشته ادبیات عرب به پایان رسانید.<ref> [https://www.alestiklal.net/ar/article/dep-news-1639855430 ر.ک: یوسف العلی، حارس اللغة]</ref>
+در پاریس با [[قزوینی، محمد|علامۀ قزوینی]] آشنایی ومراوده یافت. مصطفی جواد از قزوینی بسیار آموخت؛ او هم به این فاضل جوان اعتقاد و علاقه پیدا کرد.
-در پاریس با علامة قزوینی آشنایی ومراوده یافت. مصطفی جواد از قزوینی بسیار آموخت؛ او هم به این فاضل جوان اعتقاد و علاقه پیدا کرد.
 مصطفی جواد در پاريس بسيار صرفه جویانه زیست و تا می‌توانست از وقت و درآمدش در راه عكسبردارى و استنساخ نسخ خطی ارزشمند بهره برد. زمانی که از پاریس با درجۀ دکتری باز می‌گشت، انبوهی عکس و رونوشت نسخەهای خطی را به همراه آورد.
+در سال 1939 به بغداد بازگشت و به سمت استادی در دارالمعلمین (دانشکده معارف فعلی) منصوب شد. در سال 1967 به مقام استادی تمام رسید.<ref> [https://imamhussain.org/arabic/33036 ر.ک: پایگاه العتبة الحسینیة المقدسة]</ref>
 ==وفات==
-سرانجام در 17 دسامبر 1969م در بغداد درگذشت.
+سرانجام در 17 دسامبر 1969م برابر با 1388ق در بغداد درگذشت.<ref> ر.ک: شادان، جبرییل، ص86</ref>
 ==آثار==
+#المباحث اللغویه فی العراق
+#سیّدات البلاط العبّاسی
+#دراسارت فی فلسفة النحو و الصرف و اللغة و الرسم
+#عصر الإمام الغزالي
+#الشعور المنسجم
-<ref> ر.ک: -----</ref>
+#الجامع الکبیر فی صناعة المنظوم و المنثور
+#تکملة الاکمال فی الاسماء و الانساب و الالقاب و ...<ref> ر.ک: شادان، جبرییل، ص87</ref>
+#قل و لاتقل <ref>[https://noorlib.ir/book/info/78378  «قل و لاتقل»]</ref>
@@ خط ۸۵: / خط ۸۹: @@
 ==منابع مقاله==
 #[[:noormags:89913| شادان، جبرییل، آشنایی با مصححان و محققان: دکتر مصطفی جواد، پیشینه پژوه واژه اندیش، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله آینه میراث تابستان 1380 - شماره 13 ISC (‎3 صفحه - از 85 تا 87)]]
-#[https://www.alestiklal.net/ar/article/dep-news-1639855430 یوسف العلی، حارس اللغة، مصطفى جواد.. عالم عراقي درس العربية للملك وصحح الخطأ لرئيس الوزراء]
+#[https://www.alestiklal.net/ar/article/dep-news-1639855430 یوسف العلی، حارس اللغة، مصطفى جواد.. عالم عراقي درس العربية للملك وصحح الخطأ لرئيس الوزراء، پایگاه استقلال]
+#[https://imamhussain.org/arabic/33036 446 - مصطفی جواد (1321 - 1388 ق / 1904 - 1969م)، پایگاه العتبة الحسینیة المقدسة]
+#[https://noorlib.ir/book/info/78378  «قل و لاتقل» کتابخانه دیجیتال نور]
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
+[[شناخت‌نامه ابوجعفر النقیب: زندگانی، آرا و اندیشه‌ها]]
+[[رحلة مدام دیولافوا من المحمرة إلی البصرة و بغداد]]
+[[الدیوان]]
+[[نساء الخلفاء المسمی جهات الأئمة الخلفاء من الحرائر والإماء]]
+[[الفتوة (معمار بغدادی حنبلی)]]
-==وابسته‌ها==
-{{وابسته‌ها}}
 [[الجامع الكبير في صناعة المنظوم من الكلام و المنثور]]
 [[المختصر المحتاج إليه من تاريخ الحافظ أبي عبد الله محمد بن سعيد بن محمد بن الدبيثي]]
-[[نساء الخلفاء]]
 [[الجامع المختصر في عنوان التواريخ و عيون السير]]
@@ خط ۱۰۴: / خط ۱۱۵: @@
 [[الإكمال في رفع الإرتياب عن المؤتلف و المختلف في الأسماء و الكنى و الأنساب]]
-[[الفتوة]]
 [[تكملة إكمال الإكمال في الأنساب و الأسماء و الألقاب]]
@@ خط ۱۳۴: / خط ۱۴۳: @@
 [[مشهد الكاظمين علیهما السلام]]
-[[شناخت‌نامه ابوجعفر النقیب: زندگانی، آرا و اندیشه‌ها]]
 [[ابو جعفر النقيب]]
@@ خط ۱۴۲: / خط ۱۴۹: @@
 [[دراسات في فلسفة النحو و الصرف و اللغة و الرسم: ورد علی رووف جمال الدین مولف مناقشات مع الدکتور مصطفی جواد]]
-[[رحلة مدام دیولافوا من المحمرة إلی البصرة و بغداد]]
-[[الدیوان]]
 [[المدرسة المستنصرية:  أول جامعة في العالمين العربي و الاسلامي]]
@@ خط ۱۵۵: / خط ۱۵۸: @@
 [[رده:زندگی‌نامه]]
 [[رده:مقالات(آبان) باقی زاده]]
-[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
+[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1403]]
+[[رده:شاعران]]
+[[رده:ادیبان]]
+[[رده:نویسندگان]]
+[[رده:مصححان]]
+[[رده:مورّخان]]