فرائد غیاثی

فرائد غیاثی
پدیدآوران	يوسف اهل، جلال‌الدين (نويسنده) موید سنندجی، حشمت (مصحح)
ناشر	بنياد فرهنگ ايران
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	13سده
چاپ	0
موضوع	مجموعه‌ها‌ نا‌مه‌ها‌ی فا‌رسی‌
زبان	فارسی
تعداد جلد	2
کد کنگره	PN ۶۱۳۵/ی۹ف۴
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

فرائد غیاثی، جلد یکم «في رسائل السلاطين مع الملوك و الوزراء» اثر جلال‌الدین یوسف اهل، مفصل‌ترین متنی است که در خصوص منشآت فارسی، در دست می‌باشد. این کتاب، به کوشش حشمت مؤید منتشر شده است.

کتاب «فرائد غیاثی»، مجموعه بزرگی است که بیش از 650 نامه دیوانی، درباری، دوستانه و عارفانه را از دانشمندان، فرمانروایان و شاعران، از سده دوم تا سده هشتم هجری شامل شده و فهرست نویسندگان نامه، به حدود 200 نام کمابیش مشهور و غیر مشهور می‌رسد که اثر حاضر، تنها باب اول را که شامل 114 نامه از آن مجموعه است، در بر دارد.

مطالب کتاب، در ده باب تنظیم شده است. مؤلف اساس تألیف خود را، تدوین نامه‌های خاندان جامی قرار داده بود، اما آنچه از نامه‌های دیگر بزرگان که در قرون پیش‌تر از وی می‌زیسته‌اند، به چنگ آورده را نیز در کتاب خود، گنجانده است؛ از جمله: نامه امام محمد غزالی به خواجه ضیاءالملک پسر نظام‌الملک وزیر، نامه خواجه نصیرالدین طوسی از طرف سلطان هلاکوخان پس از فتح بغداد خطاب به سلطان محمود و پاسخی که از مصر به او نوشته‌اند.

به‌عنوان نمونه، با سیری در کتاب، برخی از نامه‌هایی که دارای ارزش تاریخی مشخصی هستند، ذکر می‌شود:

1. نخسیتن مکتوبی که در کتاب، بدان پرداخته شده، مربوط به دوره سلطان سنجر سلجوقی است. آن هنگام، شیخ احمد جام (متوفی 536ق)، جمعی رعایا را برای ساختن خانگاهی به خدمت گرفته بود و حاکم منصوب سنجر، به نام طغرل تکین، در سنگ و ستون فراهم‌آمده، طمع بست و آنها را مصادره کرد. اما ناگهان چند سوار سر می‌رسند و سر از تن طغرل تکین برمی‌گیرند. با وصول خبر که از آن بوی طغیان استشمام می‌شد، سنجر تهدید به سرکوب اهالی جام کرد و شیخ احمد طی مکتوبی، واقعه را شرح داده و دفع خطر از مردمان آن سامان کرده است.
2. نامه دوم، مکتوبی است که خواجه معین‌الدین جامی به شاه شجاع نوشته و طی آن، مرگ امیر مبارزالدین (متوفی 765ق) را تسلیت گفته است.

منابع مقاله

1. پیشگفتار.
2. خیراندیش، عبدالرسول، ««فرائد غیاثی» و فوائد تاریخی آن»»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، خرداد 1379- شماره 32.