دیوان سیدای نسفی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: واگردانی دستی |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR۶۳۱۶/د۹ | ||
| موضوع =شعر فارسی - قرن 11ق. | | موضوع =شعر فارسی - قرن 11ق. | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان سیدای نسفی'''، مجموعه اشعار میرعباد سیدای نسفی (احتمالا متولد بین 1046-1047ق/ 1637-1638م - زنده در 1091ق/ 1713م) است که با تصحیح و تعلیق حسن | '''دیوان سیدای نسفی'''، مجموعه اشعار [[سیدای نسفی، میرعابد|میرعباد سیدای نسفی]] (احتمالا متولد بین 1046-1047ق/ 1637-1638م - زنده در 1091ق/ 1713م) است که با تصحیح و تعلیق [[رهبری، حسن|حسن رهبری]]، منتشر شده است. | ||
این دیوان، 8422 بیت دارد که شامل قصاید، مثنویات، رباعیات، مخمسات، مسدسات، غزلیات، بهارات و شهرآشوب است. وجه غالب اشعار سیدا را، به‌خصوص در غزلیات، سبک هندی تشکیل می‌دهد. همان گونه که از خصوصیات بارز سبک هندی، لطافت موضوع، باریک‌نگری، نکته‌سنجی، دقت خیال، مضمون‌یابی‌های خاص، آرایش‌های لفظی و معنوی و مردم‌گرایی است، در جای‌جای اشعار | این دیوان، 8422 بیت دارد که شامل قصاید، مثنویات، رباعیات، مخمسات، مسدسات، غزلیات، بهارات و شهرآشوب است. وجه غالب اشعار [[سیدای نسفی، میرعابد|سیدا]] را، به‌خصوص در غزلیات، سبک هندی تشکیل می‌دهد. همان گونه که از خصوصیات بارز سبک هندی، لطافت موضوع، باریک‌نگری، نکته‌سنجی، دقت خیال، مضمون‌یابی‌های خاص، آرایش‌های لفظی و معنوی و مردم‌گرایی است، در جای‌جای اشعار [[سیدای نسفی، میرعابد|سیدا]]، این ویژگی‌ها، خودنمایی می‌کند<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص20</ref>. | ||
بیشتر تلمیحات، استعارات و تشبیهات مورد استفاده در اشعار | بیشتر تلمیحات، استعارات و تشبیهات مورد استفاده در اشعار [[سیدای نسفی، میرعابد|سیدا]]، از اطلاعات عمیق وی درباره مفاهیم قرآنی، تاریخ، عرفان اسلامی، فلسفه، منطق و تاریخ و ادب ایران‌زمین، حکایت می‌کند. دوری وی از ایران، به‌عنوان مهد فرهنگ و ادبیات فارسی، هیچ‌وقت کلام او را از سبک نوشتاری شعرای پارسی‌گوی ایرانی، بیگانه نساخته است. او به زبانی در بخارا شعر سروده است که [[صائب، محمدعلی|صائب]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و... در اصفهان، شیراز و...<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
او در شعر، زبان گفتاری شعرای ایران‌زمین را بر زبان فارسی تاجیکی ترجیح داده و بدان‌گونه شعر سروده و بدین‌وسیله، به قافله پارسی‌گویان، پیوسته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | او در شعر، زبان گفتاری شعرای ایران‌زمین را بر زبان فارسی تاجیکی ترجیح داده و بدان‌گونه شعر سروده و بدین‌وسیله، به قافله پارسی‌گویان، پیوسته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
سیدا در خلق آثار خود، به صائب، پدر سبک هندی، توجه خاصی دارد: | [[سیدای نسفی، میرعابد|سیدا]] در خلق آثار خود، به صائب، پدر سبک هندی، توجه خاصی دارد: | ||
{{شعر}} | |||
می‌کند پیروی خاطر استاد هنوز | {{ب|''سیدا خامه من گرچه سخنور شده است''|2=''می‌کند پیروی خاطر استاد هنوز''<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
او اکثر اشعار صائب را به بهترین وجه، استقبال کرده و بیشتر قالب‌های شعری خود را به پیروی از وزن، قافیه و ردیف اشعار او، برگزیده است: | او اکثر اشعار [[صائب، محمدعلی|صائب]] را به بهترین وجه، استقبال کرده و بیشتر قالب‌های شعری خود را به پیروی از وزن، قافیه و ردیف اشعار او، برگزیده است: | ||
صائب: | [[صائب، محمدعلی|صائب]]: | ||
{{شعر}} | |||
این زره تا چند در زیر قبا باشد مرا'' | {{ب|''تا به کی بند گران‌جانی به پا باشد مرا''|2=''این زره تا چند در زیر قبا باشد مرا''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
سیدا: | سیدا: | ||
{{شعر}} | |||
بستر و بالین ز نقش بوریا باشد مرا'' | {{ب|''خانه بر دوشم دو زانو متکا باشد مرا''|2=''بستر و بالین ز نقش بوریا باشد مرا''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
صائب: | صائب: | ||
{{شعر}} | |||
باغ‌های دلگشا در زیر پا باشد مرا'' | {{ب|''نیستم بلبل که بر گلشن نظر باشد مرا''|2=''باغ‌های دلگشا در زیر پا باشد مرا''}} | ||
سیدا: | {{پایان شعر}} | ||
[[سیدای نسفی، میرعابد|سیدا]]: | |||
همچو گل در انجمن‌ها جا به سر باشد مرا | {{شعر}} | ||
{{ب|''غنچه دارد در بغل گر مشت زر باشد مرا''|2=''همچو گل در انجمن‌ها جا به سر باشد مرا''<ref>ر.ک: همان</ref>}} | |||
سیدا علاوه بر صائب، از مضامین شعری و قوافی دیگر شعرا نیز اقتباس و استقبال کرده است، مانند: | {{پایان شعر}} | ||
سیدا علاوه بر [[صائب، محمدعلی|صائب]]، از مضامین شعری و قوافی دیگر شعرا نیز اقتباس و استقبال کرده است، مانند: | |||
سعدی: | سعدی: | ||
{{شعر}} | |||
مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد'' | {{ب|''بی‌رنج، گنج مسیر نمی‌شود''|2=''مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
سیدا: | سیدا: | ||
{{شعر}} | |||
در ساغر زمانه می خوش‌گوار کو | {{ب|''سیدا بی‌دردسر نشاط میسر نمی‌شود''|2=''در ساغر زمانه می خوش‌گوار کو''<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references /> | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۵: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۳۹
| دیوان سیدای نسفی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیدای نسفی، میرعابد (نويسنده) رهبری، حسن (مصحح) |
| سال نشر | 1382ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 11ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR۶۳۱۶/د۹ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دیوان سیدای نسفی، مجموعه اشعار میرعباد سیدای نسفی (احتمالا متولد بین 1046-1047ق/ 1637-1638م - زنده در 1091ق/ 1713م) است که با تصحیح و تعلیق حسن رهبری، منتشر شده است.
این دیوان، 8422 بیت دارد که شامل قصاید، مثنویات، رباعیات، مخمسات، مسدسات، غزلیات، بهارات و شهرآشوب است. وجه غالب اشعار سیدا را، به‌خصوص در غزلیات، سبک هندی تشکیل می‌دهد. همان گونه که از خصوصیات بارز سبک هندی، لطافت موضوع، باریک‌نگری، نکته‌سنجی، دقت خیال، مضمون‌یابی‌های خاص، آرایش‌های لفظی و معنوی و مردم‌گرایی است، در جای‌جای اشعار سیدا، این ویژگی‌ها، خودنمایی می‌کند[۱].
بیشتر تلمیحات، استعارات و تشبیهات مورد استفاده در اشعار سیدا، از اطلاعات عمیق وی درباره مفاهیم قرآنی، تاریخ، عرفان اسلامی، فلسفه، منطق و تاریخ و ادب ایران‌زمین، حکایت می‌کند. دوری وی از ایران، به‌عنوان مهد فرهنگ و ادبیات فارسی، هیچ‌وقت کلام او را از سبک نوشتاری شعرای پارسی‌گوی ایرانی، بیگانه نساخته است. او به زبانی در بخارا شعر سروده است که صائب و حافظ، سعدی و... در اصفهان، شیراز و...[۲].
او در شعر، زبان گفتاری شعرای ایران‌زمین را بر زبان فارسی تاجیکی ترجیح داده و بدان‌گونه شعر سروده و بدین‌وسیله، به قافله پارسی‌گویان، پیوسته است[۳].
سیدا در خلق آثار خود، به صائب، پدر سبک هندی، توجه خاصی دارد:
| سیدا خامه من گرچه سخنور شده است | می‌کند پیروی خاطر استاد هنوز[۴] |
او اکثر اشعار صائب را به بهترین وجه، استقبال کرده و بیشتر قالب‌های شعری خود را به پیروی از وزن، قافیه و ردیف اشعار او، برگزیده است: صائب:
| تا به کی بند گران‌جانی به پا باشد مرا | این زره تا چند در زیر قبا باشد مرا |
سیدا:
| خانه بر دوشم دو زانو متکا باشد مرا | بستر و بالین ز نقش بوریا باشد مرا |
صائب:
| نیستم بلبل که بر گلشن نظر باشد مرا | باغ‌های دلگشا در زیر پا باشد مرا |
سیدا:
| غنچه دارد در بغل گر مشت زر باشد مرا | همچو گل در انجمن‌ها جا به سر باشد مرا[۵] |
سیدا علاوه بر صائب، از مضامین شعری و قوافی دیگر شعرا نیز اقتباس و استقبال کرده است، مانند: سعدی:
| بی‌رنج، گنج مسیر نمی‌شود | مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد |
سیدا:
| سیدا بی‌دردسر نشاط میسر نمی‌شود | در ساغر زمانه می خوش‌گوار کو[۶] |
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار.