تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR67970J1.jpg | عنوان = تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ف‍خ‍ری‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د (نويسنده) خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د (محقق) خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د ( مقدمه نويس) |ز...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - '( ' به '(')
     
    (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
    خط ۶: خط ۶:
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[ف‍خ‍ری‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د]] (نويسنده)
    [[ف‍خ‍ری‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د]] (نويسنده)
    [[خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د ]] (محقق)
    [[خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د]] (محقق)
    [[خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د]] ( مقدمه نويس)
    [[خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د]] (مقدمه‌نويس)
    |زبان
    |زبان
    | زبان = عربی
    | زبان = عربی
    خط ۲۶: خط ۲۶:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان'''، نوشته متکلم قرن نهم هجری، [[ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری]]، فرقه‌های کلامی همه ادیان جهان (اسلامی، یهودی، مسیحی، مجوس، فلاسفه، براهمه و پرستندگان خورشید، ماه و...) را معرفی می‌کند و در بین فرقه‌های اسلامی، «اهل سنت و جماعت» را «فرقه ناجیه» می‌شمارد و نسبت به سایر ادیان و مذاهب، «تعصب مضاعف» دارد<ref> ر.ک: مقدمه محقق، ص26</ref> و آنان را گرفتار «ضعف عقل»، «ظلمت بصائر» و «خبث باطن» می‌شمارد<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص42</ref>.
    '''تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان'''، نوشته متکلم قرن نهم هجری، [[ف‍خ‍ری‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د|ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری]]، فرقه‌های کلامی همه ادیان جهان (اسلامی، یهودی، مسیحی، مجوس، فلاسفه، براهمه و پرستندگان خورشید، ماه و...) را معرفی می‌کند و در بین فرقه‌های اسلامی، «اهل سنت و جماعت» را «فرقه ناجیه» می‌شمارد و نسبت به سایر ادیان و مذاهب، «تعصب مضاعف» دارد<ref> ر.ک: مقدمه محقق، ص26</ref> و آنان را گرفتار «ضعف عقل»، «ظلمت بصائر» و «خبث باطن» می‌شمارد<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص42</ref>.
    یادآوری: نقدهای ‌بسیاری ‌بر این ‌اثر، وارد است، ولی بیش‌ از این‌، در معرفی ‌اجمالی ‌حاضر نگنجد.
    یادآوری: نقدهای ‌بسیاری ‌بر این ‌اثر، وارد است، ولی بیش‌ از این‌، در معرفی ‌اجمالی ‌حاضر نگنجد.


    ==نویسنده کیست؟==
    ==نویسنده کیست؟==
    محقق کتاب، [[رشید خیُّون‌]]، گوید:
    محقق کتاب، [[خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د|رشید خیُّون‌]]، گوید:
    * سیره و شرح‌حال [[ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری]] در هیچ‌یک از کتاب‌های رجالی مطرح نشده است و از او اطلاعی در دست نیست، جز اینکه مورخ سوری، [[عمر رضا کحاله]]، در [[معجم المؤلفين]] فقط نام او و نسخه خطی را ذکر می‌کند و دیگر، هیچ. [[کحاله]] این مطلب را از خاورشناس آلمانی، [[کارل بروکلمان]] گرفته است. [[بروکلمان]] او را از متکلمان قرن نهم هجری می‌شمارد که یکی از آثارش «تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان» است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7</ref>.
    * سیره و شرح‌حال [[ف‍خ‍ری‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د|ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری]] در هیچ‌یک از کتاب‌های رجالی مطرح نشده است و از او اطلاعی در دست نیست، جز اینکه مورخ سوری، [[عمر رضا کحاله]]، در [[معجم المؤلفين تراجم مصنفي الكتب العربية|معجم المؤلفين]] فقط نام او و نسخه خطی را ذکر می‌کند و دیگر، هیچ. [[کحاله]] این مطلب را از خاورشناس آلمانی، [[کارل بروکلمان]] گرفته است. [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] او را از متکلمان قرن نهم هجری می‌شمارد که یکی از آثارش «تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان» است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7</ref>.
    * ملک ظاهر، به [[ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری]] تکلیف کرده است که کتاب حاضر را بنویسد و همین موضوع دلالت دارد که نویسنده جایگاهی در دولت داشته و از فقیهان و اهالی فرهنگ بوده است، ولی معلوم نیست که چرا نام او در کتاب‌های شرح ‌حال دانشوران یمنی نیامده است و حتی به نام او در تاریخ دولت رسولیان و سایر دولت‌های معاصر، نیز اشاره‌ای نشده است<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>.
    * ملک ظاهر، به [[ف‍خ‍ری‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د|ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری]] تکلیف کرده است که کتاب حاضر را بنویسد و همین موضوع دلالت دارد که نویسنده جایگاهی در دولت داشته و از فقیهان و اهالی فرهنگ بوده است، ولی معلوم نیست که چرا نام او در کتاب‌های شرح ‌حال دانشوران یمنی نیامده است و حتی به نام او در تاریخ دولت رسولیان و سایر دولت‌های معاصر، نیز اشاره‌ای نشده است<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>.


    ==هدف==
    ==هدف==
    خط ۷۲: خط ۷۲:


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
     
    [[رده:فلسفه، مذهب و روانشناسی]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:ادیان، اسطوره‌شناسی، خردگرایی]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1402]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مهر 1402 توسط محمد خردمند]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ مهر 1402 توسط محمد خردمند]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مهر 1402 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ مهر 1402 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۰۰

    تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان
    تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان
    پدیدآورانف‍خ‍ری‌، ع‍ل‍ی‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د (نويسنده)

    خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د (محقق)

    خ‍ی‍ون‌، رش‍ی‍د (مقدمه‌نويس)
    ناشرمدارک
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر2011م
    چاپ2
    شابک978-9953-566-07-8
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /ف۳ت۸ 75 BL
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان، نوشته متکلم قرن نهم هجری، ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری، فرقه‌های کلامی همه ادیان جهان (اسلامی، یهودی، مسیحی، مجوس، فلاسفه، براهمه و پرستندگان خورشید، ماه و...) را معرفی می‌کند و در بین فرقه‌های اسلامی، «اهل سنت و جماعت» را «فرقه ناجیه» می‌شمارد و نسبت به سایر ادیان و مذاهب، «تعصب مضاعف» دارد[۱] و آنان را گرفتار «ضعف عقل»، «ظلمت بصائر» و «خبث باطن» می‌شمارد[۲]. یادآوری: نقدهای ‌بسیاری ‌بر این ‌اثر، وارد است، ولی بیش‌ از این‌، در معرفی ‌اجمالی ‌حاضر نگنجد.

    نویسنده کیست؟

    محقق کتاب، رشید خیُّون‌، گوید:

    • سیره و شرح‌حال ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری در هیچ‌یک از کتاب‌های رجالی مطرح نشده است و از او اطلاعی در دست نیست، جز اینکه مورخ سوری، عمر رضا کحاله، در معجم المؤلفين فقط نام او و نسخه خطی را ذکر می‌کند و دیگر، هیچ. کحاله این مطلب را از خاورشناس آلمانی، کارل بروکلمان گرفته است. بروکلمان او را از متکلمان قرن نهم هجری می‌شمارد که یکی از آثارش «تلخيص البيان في ذكر فرق أهل الأديان» است[۳].
    • ملک ظاهر، به ع‍ل‍ی ‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن عبدالله ف‍خ‍ری تکلیف کرده است که کتاب حاضر را بنویسد و همین موضوع دلالت دارد که نویسنده جایگاهی در دولت داشته و از فقیهان و اهالی فرهنگ بوده است، ولی معلوم نیست که چرا نام او در کتاب‌های شرح ‌حال دانشوران یمنی نیامده است و حتی به نام او در تاریخ دولت رسولیان و سایر دولت‌های معاصر، نیز اشاره‌ای نشده است[۴].

    هدف

    نویسنده گوید: این کتاب را با فرمان ملک الظاهربالله (از شاهان دولت رسولیان یمن، درگذشته 842ق) نوشتم تا جمیع فرقه‌های اسلامی و غیر اسلامی و فرقه ناجیه را بشناسانم و کفر و ضلالت بقیه را آشکار سازم[۵].

    ساختار و محتوا

    نویسنده، کتابش را به 2 بخش تقسیم کرده است:

    1. ارباب دیانات و ملل و اهوا و نحل:
      1. فرقه ناجیه؛
      2. خوارج (18 فرقه)؛
      3. معتزله (18 فرقه)؛
      4. شیعه (زیدی، غالی و باطنی: 18 فرقه)؛
      5. مرجئه (18 فرقه)؛
      6. یهود (4 فرقه)؛
      7. مسیحیت (3 فرقه)؛
      8. مجوس؛
      9. فلاسفه؛
      10. براهمه؛
    2. پرستندگان دیگر:
      1. بندگان ملائکه؛
      2. بندگان خورشید؛
      3. بندگان ماه؛
      4. بندگان زحل؛
      5. بندگان زهره؛
      6. بندگان شعرا و عبور؛
      7. بندگان آب؛
      8. بندگان آتش؛
      9. بندگان بت‌ها؛
      10. بندگان بشر.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه محقق، ص26
    2. ر.ک: مقدمه کتاب، ص42
    3. ر.ک: مقدمه محقق، ص7
    4. ر.ک: همان، ص26
    5. ر.ک: مقدمه کتاب، ص43-44

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها