خزران

خزران
پدیدآوران	کستلر، آرتور (نویسنده) موحد، محمدعلی (مترجم)
ناشر	شرکت سهامي انتشارات خوارزمي
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1361ش.
چاپ	يکم
زبان	فارسی
کد کنگره	‏DK 34/خ۴،ک۹

خزران، نوشته آرتور کُستلر، ترجمه محمدعلی موحد، این کتاب که نویسنده آن فردی یهودی است بیانگر سرنوشت قومی تیره‌بخت، جنگجو و مزاحم است که در آن طرف دریای خزر که امروز سرزمین‌هایی از قلمرو جمهوری‌های اتحاد شوروی را شامل می‌شود، ساکن بوده‌اند.

این قوم ستیزه‌جو که در کنار دولت‌های بیزانس (روم) و ایران قرار داشتند و هر چند وقت به سرزمین‌های مجاور حمله می‌کردند، آنان حتی یک بار تا قلب ایران (دینور و همدان) نیز آمده بودند.

مؤلف کتاب خود را در دو بخش اصلی تنظیم کرده است. بخش اول کتاب چگونگی پیدایش و در نهایت افول این قوم را از نظر می‌گذراند.

نویسنده بر آن است که خزرها اصالتا قومی ترک‌تبار بوده‌اند و احتمالا در سال 740 میلادی در اثر مقابله با مسلمانان یهودی شدند و سرانجام بر اثر فشار روس‌ها و حمله تاتارها در قرن‌های دوازدهم و سیزدهم میلادی امپراتوری آن‌ها منقرض شد. آنان در اواخر همین قرون به کشورهای مختلف اروپایی از جمله اوکراین، مجارستان، لهستان و لیتوانی مهاجرت کردند.

نویسنده در بخش دوم می‌کوشد تا میراث خزران را در سرزمین‌های اروپایی از جمله لهستان و اتریش نشان دهد.

نویسنده نشان می‌دهد که یهودیان اروپایی که اکنون جمعیت غالب اسرائیل را تشکیل می‌دهند از خزرها بوده‌اند و از نظر نژاد ربطی به اسباط دوازده‌گانه ندارند.

از این کتاب ترجمه‌ای دیگر با مشخصات کتابشناختی زیر در بازار نشر موجود است: کُستلر، آرتور، قبیله سیزدهم: امپراتوری خزران و میراث آن، ترجمه جمشید ستاری، تهران: آلفا، چاپ اول، 1361، 237ص، کتابنامه.

منابع مقاله

شرفایی، محسن، رمضانعلی ایزانلو، محمدحسین محمدپور، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1391ش.