طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
جز (جایگزینی متن - 'ته اند' به 'ته‌اند')
 
(۵۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR02073.jpg|بندانگشتی|طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم ]]
[[پرونده:NUR02073.jpg|بندانگشتی|طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم
! نام!! data-type="authorName" |طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| ت‍ه‍ران‍ی‌، اب‍و ال‍ف‍ض‍ل‌ ب‍ن‌ اب‍و ال‍ق‍اس‍م‌
| data-type="authorOtherNames" | ت‍ه‍ران‍ی‌، اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ب‍ن‌ اب‍وال‍ق‍اس‍م‌


طه‍ران‍ی‌، اب‍و ال‍ف‍ض‍ل‌ اح‍م‍د
طه‍ران‍ی‌، اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ اح‍م‍د


ک‍لان‍ت‍ری‌، اح‍م‍د ب‍ن‌ اب‍ی ‌ال‍ق‍اس‍م‌
ک‍لان‍ت‍ری‌، اح‍م‍د ب‍ن‌ اب‍ی ‌ال‍ق‍اس‍م‌


م‍ی‍رزا اب‍و ال‍ف‍ض‍ل‌ ت‍ه‍ران‍ی‌
م‍ی‍رزا اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ت‍ه‍ران‍ی‌


ن‍وری‌ طه‍ران‍ی‌، اب‍و ال‍ف‍ض‍ل‌ ب‍ن‌ اب‍و ال‍ق‍اس‍م‌
ن‍وری‌ طه‍ران‍ی‌، اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ب‍ن‌ اب‍وال‍ق‍اس‍م‌


ک‍لان‍ت‍ر ت‍ه‍ران‍ی‌، اب‍و ال‍ف‍ض‍ل‌
ک‍لان‍ت‍ر ت‍ه‍ران‍ی‌، اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |اب‍وال‍ق‍اس‍م‌
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|
| data-type="authorbirthDate" |1273ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |تهران
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|1316 هـ.ق
| data-type="authorDeathDate" |1316 ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |[[قمشه‌ای، محمدرضا|محمدرضا قمشه‌اى]]
 
[[جلوه، سید ابوالحسن|ميرزا ابوالحسن جلوه]]
 
[[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|ميرزاى شيرازى]]
 
[[نوری، حسین بن محمدتقی|میرزا حسین نوری]]
 
[[رشتی، حبیب‌الله|ميرزا حبيب‌اللّه رشتى]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|[[‏دیوان ابی الفضل الطهرانی]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
| data-type="authorWritings" |[[‏دیوان ابی‌الفضل الطهرانی|‏]][[شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور]]
|-class='articleCode'
[[‏دیوان ابی‌الفضل الطهرانی|دیوان أبی الفضل الطهرانی]]
|کد مولف
|- class="articleCode"
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE2073AUTHORCODE
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE02073AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|طهرانی (ابهام زدایی)}}


'''ابوالفضل بن ابوالقاسم طهرانى''' (1273-1316ق)، مشهور به میرزا ابوالفضل مجتهد کلانتر و ابوالفضل نوری'''،''' عالم فاضل، متبحر در فقه، اصول، رجال، آشنا با حكمت، رياضى، سيره و تاريخ و شاعرى توانمند كه به دو زبان عربى و فارسى شعر مى‌سروده است. ایشان پدر [[ثقفی تهرانی، محمد|محمد ثقفی تهرانی]] پدر زن [[امام خمینی|امام خمینی ره]] هستند.


==ولادت==
== ولادت ==
 
در سال 1273ق  در تهران متولد شد.از آنجا که اصل وی از شهر نور مازندران بود، ابوالفضل نوری نیز خوانده شده است.
 
مرحوم ابو الفضل بن ابى القاسم طهرانى در سال 1273 هجرى قمرى متولد شده، دانشمندى فاضل، متبحر در فقه، اصول، رجال، آشنا با حكمت، رياضى، سيره و تاريخ و شاعرى توانمند كه به دو زبان عربى و فارسى شعر مى‌سروده است.
 
==گفتار بزرگان==
 
 
محدث بزرگوار حاج [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]] (ره) در كتاب الكنى و الألقاب خود ذيل ذكر احوال والد ماجد كتاب شفاء الصدور مى‌نويسد:
 
«و رثاه ابنه العالم الأديب الأريب خاتم رقيمة الأدب و الفضل الحاج ميرزا أبو الفضل صاحب كتاب شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور...


تا اين كه مى‌فرمايد: و كان الميرزا أبو الفضل المذكور عالما فاضلا فقيها أصوليا متكلما عارفا بالحكمة و الرياضي، مطلعا على السير و التواريخ، أديبا شاعرا، حسن المحاضرة، ينظم الشعر الجيد (ثم قال) توفى في طهران في حدود سنة 1317».
برخی منابع نام او را احمد ذکر کرده و ابوالفضل را که بدان مشهور است، کنیه‌اش دانسته‌اند؛ اما با توجه به این‌که فرزندش، میرزا محمد ثقفی  از این موضوع اظهار بی اطلاعی کرده و نیز از خود وی نقل شده که پدرش پیش از تولد او نامش را ابوالفضل تعیین کرده بوده است، نمی‌توان آن را درست دانست. 


مرحوم شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] عليه الرحمة در [[طبقات أعلام الشيعة]]، نقباء البشر في القرن الرابع عشر، جزء اول، صفحۀ 53 مى‌فرمايد:
پدر میرزا ابوالفضل، میرزا ابوالقاسم تهرانی، از جهت انتساب به دایی خود، محمودخان کلانتر، به کلانتری شهرت یافت و فرزندش، ابوالفضل، به این نام نیز خوانده شده است. 
 
«هو الشيخ الميرزا أبو الفضل بن الشيخ الميرزا أبو القاسم الكلنتري النوري الطهراني، عالم متفنن و فقيه متبحر كان عالما فاضلا فقيها، أصوليا، مورخا، شاعرا، في اللغتين، متبحرا في أكثر الفنون لم ير نظير في عصره بكثرة الحفظ...و له ديوان جليل هو من الآثار القيمة و له تصانيف منها «شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور».


==تحصيلات==
==تحصيلات==


میرزا ابوالفضل در کودکی تحصیل علوم دینی را آغاز کرد. او نخست علوم و فنون مقدماتی را نزد پدر خود آموخت، تا جایی که پیش از بلوغ، آن‌ها را کاملاً فراگرفته بود، آنگاه تحصیل فقه و اصول را در دوره سطح آغاز کرد و پس از آن دوره خارج را نزد [[سید محمد صادق طباطبایی]] و [[میرزا عبدالرحیم نهاوندی]] گذراند و به درجه اجتهاد رسید، فلسفه و عرفان را نیز از [[قمشه‌ای، محمدرضا|محمدرضا قمشه‌اى]] و [[جلوه، سید ابوالحسن|ميرزا ابوالحسن جلوه]] فراگرفت.


مصنف در سنين جوانى نزد پدر، منقول را فراگرفت، معقول را نزد آقا محمدرضا قمشه‌اى و ميرزا ابو الحسن جلوه فراگرفت.
میرزا ابوالفضل در ۱۳۰۰ رهسپار نجف شد و چندین ماه در آنجا ماند و در درس علامه [[رشتی، حبیب‌الله|ميرزا حبيب‌اللّه رشتى]] شرکت کرد.  


در سال 1300 قمرى به سمت نجف اشرف هجرت كرده، مدتى در درس علامه ميرزا حبيب اللّه رشتى عليه الرحمة تلميذ نمود، سپس به سامراء رفته به شاگردى مجدد بزرگ ميرزاى شيرازى مفتخر گرديد تا اين كه در سال 1309 قمرى به تهران مراجعت نموده به انجام وظايف شرعى مشغول گرديد.
سپس به سامراء رفته به شاگردى مجدد بزرگ [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|ميرزاى شيرازى]] مفتخر گرديد همچنین در آنجا رجال و دیگر علوم حدیثی را از [[نوری، حسین بن محمدتقی|میرزا حسین نوری]] آموخت و از [[محمدحسین کاظمینی]] (کاظمی) اجازه روایت گرفت..


مرحوم شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] در نقباء البشر في القرن الرابع عشر مى‌نويسد: «ولد 1273 و اشتغل في المنقول على والده و العلامة السيد محمد صادق الطباطبائي و الميرزا عبد الرحيم النهاوندي و في المعقول على الحكيمين المعروفين الآغا محمدرضا القمشئي المتوفى بطهران 1306 و الميرزا أبو الحسن جلوه.
او در ۱۳۰۶ق برای انجام مراسم حج به مکه رفت و در بازگشت مدتی در نجف اقامت کرد تا اینکه به دعوت گروهی از مردم به تهران بازگشت  منابع سال بازگشت وی را مختلف ذکر کرده‌اند، ولی فرزندش، میرزا محمد ثقفی، بازگشت او را در ۱۳۱۰ گفته است. میرزا ابوالفضل پس از بازگشت به تهران، به تدریس فقه و اصول و رجال و کلام پرداخت و نماز جماعت و مجلس وعظ و خطابه برپا داشت. او در ۱۳۱۲ مدرسه سپهسالار از بناهای میرزا حسین خان سپهسالار را افتتاح کرد، طلاب را در آن جای داد و در آن حلقه درس دایر کرد.


و في 1300 هاجر إلى النجف الأشرف فحضر برهة على العلامة الميرزا حبيب اللّه الرشتي ثم سافر إلى سامراء فالتحق بتلاميذ المجدد الشيرازي و اختص به، و عاد إلى طهران 1309 و قام فيها بالوظائف الشرعية إلى أن توفى 1316 و دفن في مشهد عبد العظيم».
گفته شده ابوالفضل، ابیات بسیاری را در حافظه داشته است. سیدحیدر حِلّی، از شاعران عراق، هنگام رفتن به سامرا از هماوردی با ابوالفضل ناتوان شد و در مدح او قصیده‌ای سرود. حَبُّوبی از دیگر شاعران نیز وی را ستوده است. آقابزرگ طهرانی نوشته او نثری شیوا داشت.


==اجازۀ روايت==
==اجازۀ روايت==




والد ايشان مرحوم ميرزا ابو القاسم داراى اجازۀ نقل احاديث از مرحوم [[شيخ انصارى]] بوده كه مصنف محترم نيز از طريق پدر از [[شيخ انصارى]] روايت نقل مى‌نموده است.
والد ايشان مرحوم ميرزا ابوالقاسم داراى اجازۀ نقل احاديث از مرحوم [[شيخ انصارى]] بوده كه مصنف محترم نيز از طريق پدر از [[شيخ انصارى]] روايت نقل مى‌نموده است.


سيد احمد حسينى در تراجم الرجال، جزء اول، صفحۀ 42 مى‌نويسد: «إنه يروى عن أبيه عن الشيخ المرتضى الأنصاري و ذكر أنه طرقه كثيرة، لا يظن أحدا من علماء عصره أكثر طرقا منه إلى أخبار الأئمة عليهم السلام».
سيد احمد حسينى در تراجم الرجال، جزء اول، صفحۀ 42 مى‌نويسد: «إنه يروى عن أبيه عن الشيخ المرتضى الأنصاري و ذكر أنه طرقه كثيرة، لا يظن أحدا من علماء عصره أكثر طرقا منه إلى أخبار الأئمة عليهم‌السلام».


==تأليفات==
==وفات==


وفات او در تهران در غرۀ شهر صفر سال 1316 هجرى قمرى بوده و در مقبرۀ پدرش در صحن امام‌زاده حمزه در بارگاه حضرت عبدالعظيم مدفون است.


1 - شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور، كتاب مورد بحث.
==آثار==
 
{{ستون-شروع|2}}
2 - ديوان شعر عربى كه در سال 1369 در تهران به اشراف سيد جلال الدين [[محدث، جلال‌الدین|محدث ارموى]] به همراه مقدمه‌اى در زندگى‌نامه و خصوصيات مصنف به چاپ رسيد.
 
# شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور، كتاب مورد بحث.
3 - صدح الحمامة، در زندگى‌نامۀ والد ماجدش و زندگى‌نامۀ خود.
# ديوان شعر عربى كه در سال 1369 در تهران به اشراف سيد جلال‌الدين [[محدث، سید جلال‌الدین|محدث ارموى]] به همراه مقدمه‌اى در زندگى‌نامه و خصوصيات مصنف به چاپ رسيد.
 
# صدح الحمامة، در زندگى‌نامۀ والد ماجدش و زندگى‌نامۀ خود.
4 - قلائد الدرر، در علم صرف
# قلائد الدرر، در علم صرف
 
# الدر الفتيق، در علم رجال
5 - الدر الفتيق، در علم رجال
# تميمة الحديث، در علم درايه
 
# ميزان الفلك، در علم هيئت
6 - تميمة الحديث، در علم درايه
# منظومة النحو، در علم نحو تا باب حال
 
# حاشية المتاجر
7 - ميزان الفلك، در علم هيئت
# تنقیح المقالة فی تحقیق الدلالة
 
# الإصابة فی مَن أجمعت علیه العصابة
8 - منظومة النحو، در علم نحو تا باب حال
{{پایان}}
 
9 - حاشية المتاجر
 
==وفات==
 


وفات او در تهران در غرۀ شهر صفر سال 1316 هجرى قمرى بوده و در مقبرۀ والد ماجدش در صحن امام‌زاده حمزه در بارگاه حضرت عبد العظيم مدفون است رحمة اللّه عليهم.
==منابع مقاله==
#[http://wiki.ahlolbait.com/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C ر.ک. دانشنامه اسلامی]
#[https://fa.wikishia.net/view/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C ر.ک. ویکی‌شیعه]


{{سرور شهیدان}}


== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
[[شفاء الصدور فی شرح زیاره العاشور]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
{{وابسته‌ها}}


[[شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور]]  


[[ دیوان أبی الفضل الطهرانی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[دیوان أبی الفضل الطهرانی]]  


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:عاشوراپژوهان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۱۶

ابوالفضل بن ابوالقاسم طهرانى (1273-1316ق)، مشهور به میرزا ابوالفضل مجتهد کلانتر و ابوالفضل نوری، عالم فاضل، متبحر در فقه، اصول، رجال، آشنا با حكمت، رياضى، سيره و تاريخ و شاعرى توانمند كه به دو زبان عربى و فارسى شعر مى‌سروده است. ایشان پدر محمد ثقفی تهرانی پدر زن امام خمینی ره هستند.

طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم
نام طهرانی، ابوالفضل بن ابوالقاسم
نام‌های دیگر ت‍ه‍ران‍ی‌، اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ب‍ن‌ اب‍وال‍ق‍اس‍م‌

طه‍ران‍ی‌، اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ اح‍م‍د

ک‍لان‍ت‍ری‌، اح‍م‍د ب‍ن‌ اب‍ی ‌ال‍ق‍اس‍م‌

م‍ی‍رزا اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ت‍ه‍ران‍ی‌

ن‍وری‌ طه‍ران‍ی‌، اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ب‍ن‌ اب‍وال‍ق‍اس‍م‌

ک‍لان‍ت‍ر ت‍ه‍ران‍ی‌، اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌

نام پدر اب‍وال‍ق‍اس‍م‌
متولد 1273ق
محل تولد تهران
رحلت 1316 ق
اساتید محمدرضا قمشه‌اى

ميرزا ابوالحسن جلوه

ميرزاى شيرازى

میرزا حسین نوری

ميرزا حبيب‌اللّه رشتى

برخی آثار شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور

دیوان أبی الفضل الطهرانی

کد مؤلف AUTHORCODE02073AUTHORCODE

ولادت

در سال 1273ق در تهران متولد شد.از آنجا که اصل وی از شهر نور مازندران بود، ابوالفضل نوری نیز خوانده شده است.

برخی منابع نام او را احمد ذکر کرده و ابوالفضل را که بدان مشهور است، کنیه‌اش دانسته‌اند؛ اما با توجه به این‌که فرزندش، میرزا محمد ثقفی  از این موضوع اظهار بی اطلاعی کرده و نیز از خود وی نقل شده که پدرش پیش از تولد او نامش را ابوالفضل تعیین کرده بوده است، نمی‌توان آن را درست دانست. 

پدر میرزا ابوالفضل، میرزا ابوالقاسم تهرانی، از جهت انتساب به دایی خود، محمودخان کلانتر، به کلانتری شهرت یافت و فرزندش، ابوالفضل، به این نام نیز خوانده شده است. 

تحصيلات

میرزا ابوالفضل در کودکی تحصیل علوم دینی را آغاز کرد. او نخست علوم و فنون مقدماتی را نزد پدر خود آموخت، تا جایی که پیش از بلوغ، آن‌ها را کاملاً فراگرفته بود، آنگاه تحصیل فقه و اصول را در دوره سطح آغاز کرد و پس از آن دوره خارج را نزد سید محمد صادق طباطبایی و میرزا عبدالرحیم نهاوندی گذراند و به درجه اجتهاد رسید، فلسفه و عرفان را نیز از محمدرضا قمشه‌اى و ميرزا ابوالحسن جلوه فراگرفت.

میرزا ابوالفضل در ۱۳۰۰ رهسپار نجف شد و چندین ماه در آنجا ماند و در درس علامه ميرزا حبيب‌اللّه رشتى شرکت کرد.

سپس به سامراء رفته به شاگردى مجدد بزرگ ميرزاى شيرازى مفتخر گرديد همچنین در آنجا رجال و دیگر علوم حدیثی را از میرزا حسین نوری آموخت و از محمدحسین کاظمینی (کاظمی) اجازه روایت گرفت..

او در ۱۳۰۶ق برای انجام مراسم حج به مکه رفت و در بازگشت مدتی در نجف اقامت کرد تا اینکه به دعوت گروهی از مردم به تهران بازگشت  منابع سال بازگشت وی را مختلف ذکر کرده‌اند، ولی فرزندش، میرزا محمد ثقفی، بازگشت او را در ۱۳۱۰ گفته است. میرزا ابوالفضل پس از بازگشت به تهران، به تدریس فقه و اصول و رجال و کلام پرداخت و نماز جماعت و مجلس وعظ و خطابه برپا داشت. او در ۱۳۱۲ مدرسه سپهسالار از بناهای میرزا حسین خان سپهسالار را افتتاح کرد، طلاب را در آن جای داد و در آن حلقه درس دایر کرد.

گفته شده ابوالفضل، ابیات بسیاری را در حافظه داشته است. سیدحیدر حِلّی، از شاعران عراق، هنگام رفتن به سامرا از هماوردی با ابوالفضل ناتوان شد و در مدح او قصیده‌ای سرود. حَبُّوبی از دیگر شاعران نیز وی را ستوده است. آقابزرگ طهرانی نوشته او نثری شیوا داشت.

اجازۀ روايت

والد ايشان مرحوم ميرزا ابوالقاسم داراى اجازۀ نقل احاديث از مرحوم شيخ انصارى بوده كه مصنف محترم نيز از طريق پدر از شيخ انصارى روايت نقل مى‌نموده است.

سيد احمد حسينى در تراجم الرجال، جزء اول، صفحۀ 42 مى‌نويسد: «إنه يروى عن أبيه عن الشيخ المرتضى الأنصاري و ذكر أنه طرقه كثيرة، لا يظن أحدا من علماء عصره أكثر طرقا منه إلى أخبار الأئمة عليهم‌السلام».

وفات

وفات او در تهران در غرۀ شهر صفر سال 1316 هجرى قمرى بوده و در مقبرۀ پدرش در صحن امام‌زاده حمزه در بارگاه حضرت عبدالعظيم مدفون است.

آثار

  1. شفاء الصدور في شرح زيارة العاشور، كتاب مورد بحث.
  2. ديوان شعر عربى كه در سال 1369 در تهران به اشراف سيد جلال‌الدين محدث ارموى به همراه مقدمه‌اى در زندگى‌نامه و خصوصيات مصنف به چاپ رسيد.
  3. صدح الحمامة، در زندگى‌نامۀ والد ماجدش و زندگى‌نامۀ خود.
  4. قلائد الدرر، در علم صرف
  5. الدر الفتيق، در علم رجال
  6. تميمة الحديث، در علم درايه
  7. ميزان الفلك، در علم هيئت
  8. منظومة النحو، در علم نحو تا باب حال
  9. حاشية المتاجر
  10. تنقیح المقالة فی تحقیق الدلالة
  11. الإصابة فی مَن أجمعت علیه العصابة

منابع مقاله

  1. ر.ک. دانشنامه اسلامی
  2. ر.ک. ویکی‌شیعه

وابسته‌ها