الأنموذج في النحو: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر| الأنموذج (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''الأنموذج في النحو'''، نوشته ادیب، واژه‌شناس و مفسّر معتزلی شهیر [[جارالله زمخشری]] (467-538ق)، بیان یک دوره کامل از مسائل نحوی زبان عربی است. انموذج، یعنی سرمشق و نمونه. | '''الأنموذج في النحو'''، نوشته ادیب، واژه‌شناس و مفسّر معتزلی شهیر [[جارالله زمخشری]] (467-538ق)، بیان یک دوره کامل از مسائل نحوی زبان عربی است. انموذج، یعنی سرمشق و نمونه. | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
این کتاب تشکیل شده است از: | این کتاب تشکیل شده است از: | ||
# مقدمه محقق: [[سامی بن حمد منصور]] در مقدمه کوتاهش تاریخچه‌ای از زندگی زمخشری و شعری در مدح او آورده و اسامی کتاب‌هایش را فهرست و بخشی از نامه فصیح و بلیغ جارالله زمخشری را در پاسخ نامه حافظ اسکندریه ابوطاهر سلفی و نمونه‌ای از اشعار مؤلف و سرانجام، تاریخ وفاتش را ثبت کرده است. سامی | # مقدمه محقق: [[سامی بن حمد منصور]] در مقدمه کوتاهش تاریخچه‌ای از زندگی [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] و شعری در مدح او آورده و اسامی کتاب‌هایش را فهرست و بخشی از نامه فصیح و بلیغ [[زمخشری، محمود بن عمر|جارالله زمخشری]] را در پاسخ نامه حافظ اسکندریه ابوطاهر سلفی و نمونه‌ای از اشعار مؤلف و سرانجام، تاریخ وفاتش را ثبت کرده است. [[منصور، سامی بن حمد|سامی منصور]]، با درج تصاویری از نسخه خطی کتاب، افزوده که نسخه خطی این اثر در دانشگاه پرینستون موجود است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص3-12</ref>. | ||
# متن اصلی: کتاب حاضر، مختصر (20 صفحه) است و نویسنده بدون مقدمه و بی‌هیچ فصل‌بندی، وارد اصل بحث شده و با این مطلب سخنش را آغاز کرده است که: کلمه، مفرد است و آن یا اسم است (مانند «رجل»)، یا فعل (مثل «ضَرَبَ») و یا حرف (مانند «قَد»). کلام، مُرکّب است از دو اسمی که به هم اسناد داده شده‌اند (مثل «زیدٌ قائمٌ») یا فعل و اسم (مانند «ضَرَبَ زیدٌ») و جمله نامیده می‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref> و به همین ترتیب، کوتاه و گویا، مطالب در 3 باب اسم، فعل و حرف ادامه یافته و با توضیح معنای «های سَکت» پایان پذیرفته است<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>. | # متن اصلی: کتاب حاضر، مختصر (20 صفحه) است و نویسنده بدون مقدمه و بی‌هیچ فصل‌بندی، وارد اصل بحث شده و با این مطلب سخنش را آغاز کرده است که: کلمه، مفرد است و آن یا اسم است (مانند «رجل»)، یا فعل (مثل «ضَرَبَ») و یا حرف (مانند «قَد»). کلام، مُرکّب است از دو اسمی که به هم اسناد داده شده‌اند (مثل «زیدٌ قائمٌ») یا فعل و اسم (مانند «ضَرَبَ زیدٌ») و جمله نامیده می‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref> و به همین ترتیب، کوتاه و گویا، مطالب در 3 باب اسم، فعل و حرف ادامه یافته و با توضیح معنای «های سَکت» پایان پذیرفته است<ref>ر.ک: همان، ص35</ref>. | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
نویسنده که مفسر و ادیبی چیره‌دست است، از 2 شیوه در این اثر برای توضیح مطالبش استفاده کرده است: | نویسنده که مفسر و ادیبی چیره‌دست است، از 2 شیوه در این اثر برای توضیح مطالبش استفاده کرده است: | ||
# تمثیل: نویسنده از آغاز تا انجام کتاب هر مبحثی را با ذکر یک یا دو مثال توضیح داده است؛ به‌عنوان نمونه: اصل ثابت در خبر آن است که نکره بیاید، ولی گاهی معرفه می‌آید، مانند: «اللهُ إلهُنا» و «محمدٌ(ص) نبیُّنا»<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>. | # تمثیل: نویسنده از آغاز تا انجام کتاب هر مبحثی را با ذکر یک یا دو مثال توضیح داده است؛ به‌عنوان نمونه: اصل ثابت در خبر آن است که نکره بیاید، ولی گاهی معرفه می‌آید، مانند: «اللهُ إلهُنا» و «محمدٌ(ص) نبیُّنا»<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>. | ||
# استشهاد به آیات: زمخشری در 14 مورد به‌عنوان شاهد مثال به قرآن کریم استناد کرده است<ref>ر.ک: همان، ص17، 18، 19، 20، 21، 26، 29، 31 و 33</ref>. | # استشهاد به آیات: [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] در 14 مورد به‌عنوان شاهد مثال به قرآن کریم استناد کرده است<ref>ر.ک: همان، ص17، 18، 19، 20، 21، 26، 29، 31 و 33</ref>. | ||
==تعلیقات محقق== | ==تعلیقات محقق== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1401]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1401 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۳
| الأنموذج في النحو | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زمخشری، محمود بن عمر (نويسنده) منصور، سامی بن حمد (نويسنده) |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1420ق - 1999م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8الف8ز/ ۶۱۵۱ PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، الأنموذج (ابهام‌زدایی) را ببینید.
الأنموذج في النحو، نوشته ادیب، واژه‌شناس و مفسّر معتزلی شهیر جارالله زمخشری (467-538ق)، بیان یک دوره کامل از مسائل نحوی زبان عربی است. انموذج، یعنی سرمشق و نمونه.
گزارش محتوا
این کتاب تشکیل شده است از:
- مقدمه محقق: سامی بن حمد منصور در مقدمه کوتاهش تاریخچه‌ای از زندگی زمخشری و شعری در مدح او آورده و اسامی کتاب‌هایش را فهرست و بخشی از نامه فصیح و بلیغ جارالله زمخشری را در پاسخ نامه حافظ اسکندریه ابوطاهر سلفی و نمونه‌ای از اشعار مؤلف و سرانجام، تاریخ وفاتش را ثبت کرده است. سامی منصور، با درج تصاویری از نسخه خطی کتاب، افزوده که نسخه خطی این اثر در دانشگاه پرینستون موجود است[۱].
- متن اصلی: کتاب حاضر، مختصر (20 صفحه) است و نویسنده بدون مقدمه و بی‌هیچ فصل‌بندی، وارد اصل بحث شده و با این مطلب سخنش را آغاز کرده است که: کلمه، مفرد است و آن یا اسم است (مانند «رجل»)، یا فعل (مثل «ضَرَبَ») و یا حرف (مانند «قَد»). کلام، مُرکّب است از دو اسمی که به هم اسناد داده شده‌اند (مثل «زیدٌ قائمٌ») یا فعل و اسم (مانند «ضَرَبَ زیدٌ») و جمله نامیده می‌شود[۲] و به همین ترتیب، کوتاه و گویا، مطالب در 3 باب اسم، فعل و حرف ادامه یافته و با توضیح معنای «های سَکت» پایان پذیرفته است[۳].
روش
نویسنده که مفسر و ادیبی چیره‌دست است، از 2 شیوه در این اثر برای توضیح مطالبش استفاده کرده است:
- تمثیل: نویسنده از آغاز تا انجام کتاب هر مبحثی را با ذکر یک یا دو مثال توضیح داده است؛ به‌عنوان نمونه: اصل ثابت در خبر آن است که نکره بیاید، ولی گاهی معرفه می‌آید، مانند: «اللهُ إلهُنا» و «محمدٌ(ص) نبیُّنا»[۴].
- استشهاد به آیات: زمخشری در 14 مورد به‌عنوان شاهد مثال به قرآن کریم استناد کرده است[۵].
تعلیقات محقق
سامی بن حمد منصور فقط در 2 مورد تعلیقه نوشته است:
- نظر نویسنده در مورد معنای «لَن»: محقق، این دیدگاه را از آرای اعتزالی زمخشری شمرده است[۶].
- حرف تقریب «قَد»: سامی منصور، فقط در این بحث، اختلاف نسخه خطی با «نسخه چاپی همراه با شرح» را ذکر کرده است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و متن کتاب.