ولدنامه: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[سلطان ولد، محمد بن محمد]] (نويسنده) | [[سلطان ولد، محمد بن محمد]] (نويسنده) | ||
[[همایی، | [[همایی، جلال‌الدین]] (مصحح) | ||
[[همايي، ماهدخت بانو]] (ساير) | [[همايي، ماهدخت بانو]] (ساير) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| موضوع =شعر فارسی - قرن 7ق. - مولوی، | | موضوع =شعر فارسی - قرن 7ق. - مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = مؤسسه نشر هما | | ناشر = مؤسسه نشر هما | ||
| مکان نشر = ایران - تهران | | مکان نشر = ایران - تهران | ||
| سال نشر = 1376ش | | سال نشر = 1376ش | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE106298AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE120587AUTOMATIONCODE، AUTOMATIONCODE106298AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = 1 | | چاپ = 1 | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''ولدنامه'''، یا «مثنوی ولدی» نوشته بهاءالدین محمد (یا بهاءالدین احمد)، مشهور به سلطان‌ولد(712-623ق) عارف، شاعر و فرزند | '''ولدنامه'''، یا «مثنوی ولدی» نوشته [[سلطان‌ولد، محمد بن محمد|بهاءالدین محمد]] (یا [[سلطان‌ولد، محمد بن محمد|بهاءالدین احمد]])، مشهور به [[سلطان‌ولد، محمد بن محمد|سلطان‌ولد]] (712-623ق) عارف، شاعر و فرزند [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدین محمد رومی بلخی]](672-604ق) است. اثری عرفانی که در آن زندگی جسمانی و روحانی پدر خویش را به نظم درآورده است. | ||
این مثنوی در سال 690 هجری، در بحر «خفیف محبون مقصور» و هم‌وزن الهی‌نامه یا حدیقۀ سنایی (فاعلاتن مفاعلن فعلن – فعلاتن مفاعلن فعلات) سروده شده است.<ref>ر.ک: همان، ص: دوازده</ref> سلطان‌ولد دو مثنوی دیگر نیز سروده است که متمم و مفسر این اثر شمرده می‌شوند.<ref>ر.ک: همان، ص: سیزده</ref>ولدنامه با مقدمه بسیار جامع و تصحیح | این مثنوی در سال 690 هجری، در بحر «خفیف محبون مقصور» و هم‌وزن [[الهی‌نامه]] یا [[حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة|حدیقۀ سنایی]] (فاعلاتن مفاعلن فعلن – فعلاتن مفاعلن فعلات) سروده شده است.<ref>ر.ک: همان، ص: دوازده</ref> سلطان‌ولد دو مثنوی دیگر نیز سروده است که متمم و مفسر این اثر شمرده می‌شوند.<ref>ر.ک: همان، ص: سیزده</ref>ولدنامه با مقدمه بسیار جامع و تصحیح [[همایی، جلال‌الدین|جلال‌الدین همایی]](1359-1278ش) چاپ شده است. | ||
موضوع و سبب سرودن ولدنامه، درج داستانی از زندگی، کرامت‌ها و مقامهای مولوی و یاران و مصاحبان او (همچون محقق ترمذی، شمس تبریزی، زرکوب قونوی و | موضوع و سبب سرودن ولدنامه، درج داستانی از زندگی، کرامت‌ها و مقامهای [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] و یاران و مصاحبان او (همچون [[محقق ترمذی، سید برهان‌الدین حسین|محقق ترمذی]]، [[شمس تبریزی، محمد|شمس تبریزی]]، [[زرکوب قونوی]] و [[حسام‌الدین چلپی]]) است.<ref>ر.ک: همان، ص: پانزده</ref>ازاین‌رو، این مثنوی قدیمی‌ترین و صحیح‌ترین سند قاطع تاریخی از شرح حال آنان است. همچنین، دارای ارزش بی‌نظیر معنوی است چراکه، مهم‌ترین موضوع‌های دقیق در تصوف و خاصه طریقۀ مولویه را -که بیشتر آداب و رسومش ساختۀ همین ولد است- با سند قظعی عرضه شده است.<ref>ر.ک: همان، ص: شانزده</ref> | ||
این اثر جایگاه ویژه‌ای نزد بهاءالدین محمد داشته است؛ به گونه‌ای که در اواخر آن، مثنوی خود را بسیار می‌ستاید و به خواندنش سفارش می‌نماید و از منکرانش بدگویی می‌کند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 332-331</ref>و آن را سراسر، سر قرآن می‌خواند و به نمکلانی (نمکزار) مانند می‌کند که هر ناپاکی از آن پاک می‌شود: این کتابم چو آن نمکلان است / همه معنی و سر قرآن است. <ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص: ده</ref> | این اثر جایگاه ویژه‌ای نزد بهاءالدین محمد داشته است؛ به گونه‌ای که در اواخر آن، مثنوی خود را بسیار می‌ستاید و به خواندنش سفارش می‌نماید و از منکرانش بدگویی می‌کند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 332-331</ref>و آن را سراسر، سر قرآن می‌خواند و به نمکلانی (نمکزار) مانند می‌کند که هر ناپاکی از آن پاک می‌شود: این کتابم چو آن نمکلان است / همه معنی و سر قرآن است. <ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص: ده</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
ولدنامه نزدیک به ده هزار بیت دارد و با اینکه فن سلطان‌ولد شاعری نبوده، آن را چهارماهه سروده است. از سوی دیگر، او خواسته به پیروی از پدر (در مثنوی معنوی) در تفهیم معانی بکوشد و از قید و قیود قافیه و رسم شاعری آزاد باشد. اما به تعبیر همایی، «با این تفاوت که آن آزادی همچون تلاطم امواج بود در دریا و این همچون معلق‌زدن قطرۀ کوچک در هوا».<ref>ر.ک: همان، ص: چهارده</ref> سبک شعری این مثنوی بسیار به سبک عطار نیشابوری شبیه است. | ولدنامه نزدیک به ده هزار بیت دارد و با اینکه فن سلطان‌ولد شاعری نبوده، آن را چهارماهه سروده است. از سوی دیگر، او خواسته به پیروی از پدر (در مثنوی معنوی) در تفهیم معانی بکوشد و از قید و قیود قافیه و رسم شاعری آزاد باشد. اما به تعبیر همایی، «با این تفاوت که آن آزادی همچون تلاطم امواج بود در دریا و این همچون معلق‌زدن قطرۀ کوچک در هوا».<ref>ر.ک: همان، ص: چهارده</ref> سبک شعری این مثنوی بسیار به سبک عطار نیشابوری شبیه است. | ||
از میان اشعار فارسی، عربی و ترکی این مثنوی، شعرهای عربی چندان محکم و دلپسند نیستند. همچنین، خود سلطان‌ولد نیز از شعرهای ترکیش بیزاری جسته است. در نظم فارسی آن نیز، شعرهای سست و | از میان اشعار فارسی، عربی و ترکی این مثنوی، شعرهای عربی چندان محکم و دلپسند نیستند. همچنین، خود [[سلطان‌ولد، محمد بن محمد|سلطان‌ولد]] نیز از شعرهای ترکیش بیزاری جسته است. در نظم فارسی آن نیز، شعرهای سست و قافیه‌های ناتندرست فراوان است اما شعرهای محکم و پرمعنی هم در آن یافت می‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص: هفده</ref>نثر ولدنامه از ذخیره‌های ادبی به شمار می‌آید و چنانچه، سرفصل‌های آن گردآوری شود، کتابی بسیار ساده و فصیح در زبان فارسی راجع به مطالب عرفانی و تاریخی فراهم خواهد شد.<ref>ر.ک: همان، ص: شانزده</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[مثنوی ولدی یا ولدنامه]] | |||
[[ابتدانامه]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:نویسندگان و آثار انفرادی]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1401 توسط سید | [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1401]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1401 توسط سید حمیدرضا حسینی هاشمی]] | |||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1401 توسط فریدون سبحانی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1401 توسط فریدون سبحانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۶
| ولد نامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سلطان ولد، محمد بن محمد (نويسنده)
همایی، جلال‌الدین (مصحح) همايي، ماهدخت بانو (ساير) |
| عنوان‌های دیگر | مثنوی ولدی |
| ناشر | مؤسسه نشر هما |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1376ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 7ق. - مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، 604 - 672ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ولدنامه، یا «مثنوی ولدی» نوشته بهاءالدین محمد (یا بهاءالدین احمد)، مشهور به سلطان‌ولد (712-623ق) عارف، شاعر و فرزند جلال‌الدین محمد رومی بلخی(672-604ق) است. اثری عرفانی که در آن زندگی جسمانی و روحانی پدر خویش را به نظم درآورده است.
این مثنوی در سال 690 هجری، در بحر «خفیف محبون مقصور» و هم‌وزن الهی‌نامه یا حدیقۀ سنایی (فاعلاتن مفاعلن فعلن – فعلاتن مفاعلن فعلات) سروده شده است.[۱] سلطان‌ولد دو مثنوی دیگر نیز سروده است که متمم و مفسر این اثر شمرده می‌شوند.[۲]ولدنامه با مقدمه بسیار جامع و تصحیح جلال‌الدین همایی(1359-1278ش) چاپ شده است.
موضوع و سبب سرودن ولدنامه، درج داستانی از زندگی، کرامت‌ها و مقامهای مولوی و یاران و مصاحبان او (همچون محقق ترمذی، شمس تبریزی، زرکوب قونوی و حسام‌الدین چلپی) است.[۳]ازاین‌رو، این مثنوی قدیمی‌ترین و صحیح‌ترین سند قاطع تاریخی از شرح حال آنان است. همچنین، دارای ارزش بی‌نظیر معنوی است چراکه، مهم‌ترین موضوع‌های دقیق در تصوف و خاصه طریقۀ مولویه را -که بیشتر آداب و رسومش ساختۀ همین ولد است- با سند قظعی عرضه شده است.[۴]
این اثر جایگاه ویژه‌ای نزد بهاءالدین محمد داشته است؛ به گونه‌ای که در اواخر آن، مثنوی خود را بسیار می‌ستاید و به خواندنش سفارش می‌نماید و از منکرانش بدگویی می‌کند.[۵]و آن را سراسر، سر قرآن می‌خواند و به نمکلانی (نمکزار) مانند می‌کند که هر ناپاکی از آن پاک می‌شود: این کتابم چو آن نمکلان است / همه معنی و سر قرآن است. [۶]
ولدنامه نزدیک به ده هزار بیت دارد و با اینکه فن سلطان‌ولد شاعری نبوده، آن را چهارماهه سروده است. از سوی دیگر، او خواسته به پیروی از پدر (در مثنوی معنوی) در تفهیم معانی بکوشد و از قید و قیود قافیه و رسم شاعری آزاد باشد. اما به تعبیر همایی، «با این تفاوت که آن آزادی همچون تلاطم امواج بود در دریا و این همچون معلق‌زدن قطرۀ کوچک در هوا».[۷] سبک شعری این مثنوی بسیار به سبک عطار نیشابوری شبیه است.
از میان اشعار فارسی، عربی و ترکی این مثنوی، شعرهای عربی چندان محکم و دلپسند نیستند. همچنین، خود سلطان‌ولد نیز از شعرهای ترکیش بیزاری جسته است. در نظم فارسی آن نیز، شعرهای سست و قافیه‌های ناتندرست فراوان است اما شعرهای محکم و پرمعنی هم در آن یافت می‌شود.[۸]نثر ولدنامه از ذخیره‌های ادبی به شمار می‌آید و چنانچه، سرفصل‌های آن گردآوری شود، کتابی بسیار ساده و فصیح در زبان فارسی راجع به مطالب عرفانی و تاریخی فراهم خواهد شد.[۹]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب