اعتراض النحويين للدليل العقلي

اعتراض النحويين للدليل العقلي، اثر محمد بن عبدالرحمن بن عبدالله سبیهین، پژوهشی است پیرامون بررسی اعتراضات نحویون به تعلیلات و استدلالات عقلی در نحو.

اعتراض النحويين للدليل العقلي
پدیدآوران	سبيهين، محمد بن عبد الرحمن (نويسنده)
ناشر	المملکة العربیة السعودیة. وزارة التعلیم العالي. جامعة الامام محمد بن سعود الاسلامیة
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1426ق
چاپ	1
شابک	‎9960-04-533-1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/س2الف6 6151 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نویسنده در مقدمه، وجه تسمیه این کتاب را مفصلا توضیح داده، از جمله در مورد قید «النحويين» به این نکته اشاره نموده است که این قید برای بیرون نمودن اعتراض غیر نحویان است که برخی از استدلال‌های عقلی نحوی را - از روی طعنه یا عدم آگاهی - ضعیف و سست توصیف نموده‌اند، بدون آنکه مدرکی پیرامون آن ارائه دهند و یا در مورد ظرایف تعلیلات نحوی، تحقیقی جامع انجام داده باشند.

قید «الدلیل العقلي» را مخرج ادله سماعی و اجماعی دانسته و با قید «في البحث النحوي»، برخی از مسائلی که نحویون به آن پرداخته، ولی جزء مباحث نحوی نیستند را خارج کرده است؛ مانند برخی از اعتراضات لغوی و بلاغی به ادله نحوی که در دایره نقد لغوی ادبی می‌گنجند و به نحو مربوط نمی‌شوند.

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب را می‌توان در امور زیر، خلاصه نمود:

1. تهیه مقدمه برای هریک از فصول کتاب به‌منظور توضیح مهم‌ترین موضوعات مطرح‌شده در آن فصل و تبیین روش تحقیق مؤلف؛ در این مقدمه، منظور از این نوع اعتراض و وجوه و دلایل آن و اشکلاتی که به آن اعتراض وارد شده، مشخص شده است.
2. بررسی دقیق و علمی مسائل مربوط به هریک از اعتراضات، به‌گونه‌ای که قضاوت آن اعتراض، علمی و مبتنی بر شواهد و قرائن باشد.
3. بهره‌مندی از تلاش علمای اصول فقه در بررسی اعتراضات به ادله عقلی و راه‌های استناد به آنها و اشاره به جهات و تقسیماتی که برای این اعتراضات ذکر کرده‌اند.
4. استفاده از کتب و منابع معتبر به‌منظور استنباط ادله، همچون «الإنصاف» ابوالبرکات انباری، «التبيين» ابوالبقاء عکبری، «ائتلاف النصرة» عبداللطیف زبیدی و آثاری همچون «المقتضب»، «الأصول في النحو»، «الأمالي الشجرية»، «أسرار العربية»، «شرح المفصل»، «شرح الكافية»، «مغني اللبيب»، «التصريح بمضمون التوضيح»، «همع الهوامع» و....

منابع مقاله

مقدمه.