فرهنگ انجمن آرای ناصری: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR10932J1.jpg | عنوان = فرهنگ انجمن آرای ناصری | عنوان‌...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - ']] ↵' به ' [[')
     
    (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱۳: خط ۱۳:
    | ناشر = کتابفروشی اسلاميه
    | ناشر = کتابفروشی اسلاميه
    | مکان نشر = ایران - تهران
    | مکان نشر = ایران - تهران
    | سال نشر = 13سده
    | سال نشر = سده13
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10932AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10932AUTOMATIONCODE
    | چاپ = 1
    | چاپ = 1
    خط ۲۴: خط ۲۴:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    لطفا از اینجا شروع به نوشتن کنید.
    '''فرهنگ انجمن آرای ناصری''' اثر [[هدایت، رضاقلی|رضاقلى خان هدایت]] (1179- ۱۲۵۰ش)، فرهنگ لغاتی است شامل بیست و چهار «انجمن» که در سه بخش مقدمه، واژگان و کنایات، بر اساس فرهنگ‌نامه‌های پیش از خود، تدوین شده است.
     
    انجمن آرای ناصری فرهنگی است که بر اساس لغات فرهنگ‌های متقدم، خاصه [[فرهنگ سروری‌]]، جهانگیری‌، [[رشیدی‌]]، [[فرهنگ فارسی برهان قاطع|برهان قاطع]] و [[برهان جامع]]، نوشته‌ شده‌ است‌. این فرهنگ که تقلید و اقتباس‌گونه‌ای از [[فرهنگ جهانگیری]] و امثال آن است، دنباله‌رو فرهنگ‌‌هایی‌ چون‌ برهان قاطع و [[فرهنگ رشیدی]] است. مؤلف در برخی‌ موارد‌ عینا جملات [[فرهنگ فارسی برهان قاطع|برهان قاطع]] را بدون تحقیق علمی در متن خود گنجانده است، لیکن باید گفت که این فرهنگ‌ در‌ صحت‌ و اعتبار به پای [[فرهنگ فارسی برهان قاطع|برهان قاطع]] نمی‌رسد<ref>افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، ص4</ref>.
     
    هدایت انگیزه خود را از‌ تدوین‌ این فرهنگ را زدودن لغات‌ فارسى‌ از پراکندگى و تشویش و تمایز‌ واژه‌هاى‌ فارسى از عربى معرفى نموده و در مقدمه کتابش از چهل و یک فرهنگ‌ نام‌ برده که از آنها استفاده کرده‌ است‌<ref>ر.ک: رضایی، سیده نرگس، ص185</ref>.
     
    وی کتاب را‌ به سه بخش تقسیم کرده است:
     
    بخش نخست آن در واقع مقدمه کتاب است. در‌ این‌ بخش، سابقه فرهنگ‌نویسی (به صورت مختصر)، تحقیق در واژگان پارسی و عربی، برخی‌ نقدها‌ و تحقیقات‌ مؤلف درباره اشتباهات فرهنگ‌نویسان پیش از خود و بحث و نقد مفصل در نکات و مباحث‌ دستوری، درمجموع، در دوازده آرایش نوشته شده است.
     
    بخش دوم، بخش عمده و اصلی‌ کتاب‌، دربردارنده‌ ٢٤‌ انجمن‌ است‌. هدایت در این بخش به واژگان فارسی پرداخته است.
     
    بخش سوم شامل کنایات و استعاره‌های زبان فارسی و عربی است که با شواهد شعری از بزرگان ادب فارسی‌ آمده است. این بخش از فرهنگ در سه بخش (پیرایش) نوشته شده است: پیرایش نخست فقط شامل کنایات فارسی است، پیرایش دوم درباره کنایاتی است که از واژه‌های فارسی و عربی‌ ترکیب‌ یافته و پیرایش سوم، شامل کنایات عربی است که در زبان و ادب پارسی کاربرد داشته است<ref>افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، ص4- 6</ref>.
     
    بررسى سيصد مدخل از اين فرهنگ، نشان مى‌دهد 64‌ درصد‌ از مدخل‌هاى آن از‌ نظر‌ ساختمانى ساده و 25 درصد مرکب و 5 درصد نيز مشتق است. فعل‌ها نيز حجمى کمتر از 6 درصد از اين فرهنگ را در بر مى‌گيرد؛ به عبارت‌ها‌، جمله‌ها‌، وندها و حروف نيز کمتر‌ توجه‌ شده يا به عبارتى، بى‌توجهى شده است؛ آن چنانکه هريک از آنها، يک درصد از مدخل‌ها را به خود اختصاص داده است<ref>ر.ک: رضایی، سیده نرگس، ص185</ref>.
     
     
    ==پانویس ==
    ==پانویس ==
    <references/>
    <references />
     
    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    #[[:noormags:1066790| افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، «نقدی بر فرهنگ انجمن‌آرای ناصری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کهن نامه ادب پارسی، بهار 1393، سال پنجم- شماره 1]].
    #[[:noormags:863695| رضایی، سیده نرگس، «معرفی و نقد اصول فرهنگ نویسی در انجمن ارای ناصری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نثرپژوهی ادب فارسی، زمستان 1388- شماره 23- دوره جدید]].
    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:فاقد مقاله]]
    [[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
    [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
    [[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
    [[رده:مقالات آبان 01 مکرمی]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده1]]
     
     
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1401]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۳

    فرهنگ انجمن آرای ناصری
    فرهنگ انجمن آرای ناصری
    پدیدآورانهدایت، رضا قلی بن محمد هادی (نويسنده)
    ناشرکتابفروشی اسلاميه
    مکان نشرایران - تهران
    سال نشرسده13
    چاپ1
    شابک-
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /ه4ف4 2952 PIR
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    فرهنگ انجمن آرای ناصری اثر رضاقلى خان هدایت (1179- ۱۲۵۰ش)، فرهنگ لغاتی است شامل بیست و چهار «انجمن» که در سه بخش مقدمه، واژگان و کنایات، بر اساس فرهنگ‌نامه‌های پیش از خود، تدوین شده است.

    انجمن آرای ناصری فرهنگی است که بر اساس لغات فرهنگ‌های متقدم، خاصه فرهنگ سروری‌، جهانگیری‌، رشیدی‌، برهان قاطع و برهان جامع، نوشته‌ شده‌ است‌. این فرهنگ که تقلید و اقتباس‌گونه‌ای از فرهنگ جهانگیری و امثال آن است، دنباله‌رو فرهنگ‌‌هایی‌ چون‌ برهان قاطع و فرهنگ رشیدی است. مؤلف در برخی‌ موارد‌ عینا جملات برهان قاطع را بدون تحقیق علمی در متن خود گنجانده است، لیکن باید گفت که این فرهنگ‌ در‌ صحت‌ و اعتبار به پای برهان قاطع نمی‌رسد[۱].

    هدایت انگیزه خود را از‌ تدوین‌ این فرهنگ را زدودن لغات‌ فارسى‌ از پراکندگى و تشویش و تمایز‌ واژه‌هاى‌ فارسى از عربى معرفى نموده و در مقدمه کتابش از چهل و یک فرهنگ‌ نام‌ برده که از آنها استفاده کرده‌ است‌[۲].

    وی کتاب را‌ به سه بخش تقسیم کرده است:

    بخش نخست آن در واقع مقدمه کتاب است. در‌ این‌ بخش، سابقه فرهنگ‌نویسی (به صورت مختصر)، تحقیق در واژگان پارسی و عربی، برخی‌ نقدها‌ و تحقیقات‌ مؤلف درباره اشتباهات فرهنگ‌نویسان پیش از خود و بحث و نقد مفصل در نکات و مباحث‌ دستوری، درمجموع، در دوازده آرایش نوشته شده است.

    بخش دوم، بخش عمده و اصلی‌ کتاب‌، دربردارنده‌ ٢٤‌ انجمن‌ است‌. هدایت در این بخش به واژگان فارسی پرداخته است.

    بخش سوم شامل کنایات و استعاره‌های زبان فارسی و عربی است که با شواهد شعری از بزرگان ادب فارسی‌ آمده است. این بخش از فرهنگ در سه بخش (پیرایش) نوشته شده است: پیرایش نخست فقط شامل کنایات فارسی است، پیرایش دوم درباره کنایاتی است که از واژه‌های فارسی و عربی‌ ترکیب‌ یافته و پیرایش سوم، شامل کنایات عربی است که در زبان و ادب پارسی کاربرد داشته است[۳].

    بررسى سيصد مدخل از اين فرهنگ، نشان مى‌دهد 64‌ درصد‌ از مدخل‌هاى آن از‌ نظر‌ ساختمانى ساده و 25 درصد مرکب و 5 درصد نيز مشتق است. فعل‌ها نيز حجمى کمتر از 6 درصد از اين فرهنگ را در بر مى‌گيرد؛ به عبارت‌ها‌، جمله‌ها‌، وندها و حروف نيز کمتر‌ توجه‌ شده يا به عبارتى، بى‌توجهى شده است؛ آن چنانکه هريک از آنها، يک درصد از مدخل‌ها را به خود اختصاص داده است[۴].


    پانویس

    1. افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، ص4
    2. ر.ک: رضایی، سیده نرگس، ص185
    3. افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، ص4- 6
    4. ر.ک: رضایی، سیده نرگس، ص185

    منابع مقاله

    1. افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، «نقدی بر فرهنگ انجمن‌آرای ناصری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کهن نامه ادب پارسی، بهار 1393، سال پنجم- شماره 1.
    2. رضایی، سیده نرگس، «معرفی و نقد اصول فرهنگ نویسی در انجمن ارای ناصری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، نثرپژوهی ادب فارسی، زمستان 1388- شماره 23- دوره جدید.


    وابسته‌ها