ستوده، منوچهر

ستوده، منوچهر

نام	ستوده، منوچهر
نام‎های دیگر
نام پدر
متولد	1292 ش
محل تولد	محله عودلاجان تهران
رحلت	۵ فروردین ۱۳۹۵ش
اساتید	سید محمد مشکات علی‌اکبر شهابی
برخی آثار	نامنامه ایلات و عشایر و طوایف (ایران تاریخی و فرهنگی) مهمان نامه بخارا (تاریخ پادشاهی محمد شیبانی) عجایب المخلوقات تاریخ گیلان و دیلمستان تاریخ رویان هفت کشور، يا، صور الأقاليم احیاء الملوک مجمل رشوند
کد مؤلف	AUTHORCODE00474AUTHORCODE

منوچهر ستوده (1292-1395ش)، ایران‌شناس، جغرافی‌دان، استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، استاد برجسته دانشگاه تهران، عضو جامعه ملی جغرافیای آمریکا، عضو انجمن ایران‌شناسی به ریاست ابراهیم پورداود، سخنرانی در کنگره‌های مهم ایران‌شناسی همچون کنگره بین‌المللی تاریخ و هنر و باستان‌شناسی ایران در دانشگاه آکسفورد و کنگره بین‌المللی ابوریحان در پاکستان.

ولادت

در ۲۸ تیر سال 1292ش در محله عودلاجان تهران ديده به جهان گشود. خانواده ايشان، اهل منطقه اطراف نور مازندران بوده، اما خود وى، متولد سرچشمه تهران مى‌باشد.

تحصیلات

ستوده تا چهار سالگی در محله سرچشمه زندگی کرد. در هفت سالگی به مدرسه ابتدایی آمریکایی رفت و دوره شش ساله ابتدایی را در این مدرسه گذراند

او دوران تحصیل در دبیرستان البرز کتابدار کتابخانهٔ دبیرستان هم بود، او در سال 1314ش، به دانش‌سراى عالى، راه يافت و نزد استادانی چون سید محمد مشکات و علی‌اکبر شهابی درس خواند و به دريافت درجه ليسانس در رشته زبان و ادبيات فارسى نايل آمد. وى در سال 1319ش، دوره تحصيلى دانشكده افسرى را نيز به اتمام رسانيده و مفتخر به دريافت درجه افسرى گرديد.

ايشان در سال 1320ش، به خدمت وزارت فرهنگ درآمد. از سال 1335ش تا 1350ش در دانشكده الهيات و معارف اسلامى به تدريس جغرافياى تاريخى اسلامى و از 1350ش تا 1357ش در دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران، به تدريس كتيبه‌هاى اسلامى و تاريخ خطوط اسلامى در رشته باستان‌شناسى پرداخت و در پايان اين سال بازنشسته گرديد.

كتاب «از آستارا تا استارباد»، از جمله آثار ايشان مى‌باشد كه در دوره ششم كتاب سال جمهورى اسلامى ايران، از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، به‌عنوان كتاب سال برگزيده شد. همان طور كه از نام كتاب برمى‌آيد، دكتر ستوده براى اين تحقيق سنگين و معتبر جغرافيايى - فرهنگى - تاريخى، از گوشه غربى درياى مازندران در آستارا آغاز كرده و تا خليج حسينقلى در استارباد (استراباد) در شرق اين دريا را مطالعه و بررسى نموده است.

ايشان برگزيده بيست و ششمين دوره كتاب سال جمهورى اسلامى و شانزدهمين دوره جايزه جهانى كتاب سال را نيز به خود اختصاص داده است.

وفات

منوچهر ستوده در ۵ فروردین ۱۳۹۵ بر اثر بیماری عفونت ریه در بیمارستان طالقانی چالوس بستری شد و سرانجام در ۲۰ فروردین ۱۳۹۵ در ۱۰۲ سالگی درگذشت.

آثار

1. آثار و احياء (متن فارسى درباره فن كشاورزى)؛
2. استوناوند دژ 3500 ساله؛
3. تاريخ بنادر و جزاير خليج فارس؛
4. تاريخ خانى؛
5. تاريخ رويان؛
6. تاريخ گيلان؛
7. تاريخ گيلان و ديلمستان؛
8. تاريخ مازندران؛
9. راهنماى قطغن و بدخشان؛
10. روزنامه سفر گيلان، دست‌خط ناصرالدين شاه قاجار؛
11. صيدنه؛
12. فرهنگ نايينى؛
13. نام‌نامه ايلات و عشاير و طوايف (ايران فرهنگى و تاريخى).
14. فرهنگ‌گیلکی
15. فرهنگ کرمانی
16. فرهنگ بهدینان
17. مهمان‌نامه بخارا
18. جغرافیای اصفهان
19. عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات
20. قلاع اسماعیلیه در رشته‌کوه‌های البرز
21. از آستارا تا استرآباد در ده جلد
22. تاریخ بدخشان
23. جغرافیای تاریخی شمیران.

منابع مقاله

1. پایگاه دانشگاه تهران
2. ویکی‌پدیای فارسی

وابسته‌ها

نامنامه ایلات و عشایر و طوایف (ایران تاریخی و فرهنگی)

مهمان نامه بخارا (تاریخ پادشاهی محمد شیبانی)

عجایب المخلوقات

تاریخ گیلان و دیلمستان

تاریخ رویان

هفت کشور، يا، صور الأقاليم

احیاء الملوک

مجمل رشوند

حدود العالم من المشرق إلی المغرب (به کوشش ستوده)

ظفرنامه خسروی: شرح حکمروایی سید امیر نصرالله بهادر سلطان بن حیدر (1277-1242 ه.ق) «در بخارا و سمرقند»

اسناد پادریان کرملی، بازمانده از عصر شاه عباس صفوی

تاریخ راقم

تاریخ خانی شامل حوادث چهل ساله گیلان

تاریخ گیلان

تاریخ مازندران

جغرافیای تاریخی رودبار کرج شامل نواحی لورا و شهرستانک

آثار تاریخی ورارود و خوارزم

از آستارا تا استارباد

تاریخ خاندان مرعشی مازندران

اسناد خاندان خلعتبری (شهسوار (تنکابن) - ايران)

کتابه‌های حرم مطهر حضرت معصومه علیها سلام و حظیره‌های اطراف آن

دیوان امیر پازواری، تصحیح و ترجمه