المسائل في الطب للمتعلمين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '==منابع مقاله== ' به '==منابع مقاله== ') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
[[عرب، مرسی محمد]] (محقق) | [[عرب، مرسی محمد]] (محقق) | ||
[[حنین بن اسحاق]] ( | [[حنین بن اسحاق]] (نویسنده) | ||
[[ابوریان، محمدعلی]] (محقق) | [[ابوریان، محمدعلی]] (محقق) | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12635AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12635AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12635 | |||
| کتابخوان همراه نور =12635 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المسائل في الطب للمتعلمين''' تألیف حنين بن اسحاق (متوفى 260ق) پزشک معروف سده سوم هجرى است. ابن اصيبعة در مورد اين كتاب مى‌گويد: «كتاب مسائل مدخل و پيش‌درآمد براى آشنايى با صناعت پزشکى است، زيرا حنين بن اسحاق، آنچه را كه براى ورود به آموزش پزشکى لازم بود، در اين كتاب جمع‌آورى نموده است؛ البته همه اين كتاب را حنين ننگاشته، بلكه شاگرد او حبيش كار ناتمام او را به | '''المسائل في الطب للمتعلمين''' تألیف [[حنین بن اسحاق|حنين بن اسحاق]] (متوفى 260ق) پزشک معروف سده سوم هجرى است. ابن اصيبعة در مورد اين كتاب مى‌گويد: «كتاب مسائل مدخل و پيش‌درآمد براى آشنايى با صناعت پزشکى است، زيرا حنين بن اسحاق، آنچه را كه براى ورود به آموزش پزشکى لازم بود، در اين كتاب جمع‌آورى نموده است؛ البته همه اين كتاب را حنين ننگاشته، بلكه شاگرد او حبيش كار ناتمام او را به پایان رسانده است.»(عيون الابناء في طبقات الاطباء، ص271). | ||
ابن ابى‌صادق در شرح اين كتاب مى‌نويسد: «كتاب مسائل در ميان كاغذ پاره‌ها و به‌صورت ناتمام بود تا آنكه شاگرد و خواهرزاده حنين، حبيش آن را مرتب كرد و مطالبى بر آن افزود». (مقدمه المسائل في الطب، ص23). | ابن ابى‌صادق در شرح اين كتاب مى‌نويسد: «كتاب مسائل در ميان كاغذ پاره‌ها و به‌صورت ناتمام بود تا آنكه شاگرد و خواهرزاده حنين، حبيش آن را مرتب كرد و مطالبى بر آن افزود». (مقدمه المسائل في الطب، ص23). | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۸: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
مؤلف اين اثر را در هشت فصل تدوين نموده است. شيوه بحث وى، شروع از مباحث عمومى و مباحث نظرى و سپس وارد شدن به امور جزئى‌تر است. | مؤلف اين اثر را در هشت فصل تدوين نموده است. شيوه بحث وى، شروع از مباحث عمومى و مباحث نظرى و سپس وارد شدن به امور جزئى‌تر است. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در فصول مختلف كتاب مباحثى همچون كليات طب، علم بيمارى‌ها، اسباب بيمارى‌ها، دلائل و علامات بيمارى‌ها، علم درمان بيمارى‌ها، ادويه مفرده و مركبه مورد بررسى قرار گرفته است. | در فصول مختلف كتاب مباحثى همچون كليات طب، علم بيمارى‌ها، اسباب بيمارى‌ها، دلائل و علامات بيمارى‌ها، علم درمان بيمارى‌ها، ادويه مفرده و مركبه مورد بررسى قرار گرفته است. | ||
كتاب از مصادر | كتاب از مصادر اولیه طب سنتى است. علاوه بر قدمت اين اثر كه قابل توجه تاريخ‌نگاران علوم است، از دو جهت ديگر نيز قابل بررسى است: | ||
اول: آنكه مؤلف با مبانى و اقوال حكما و پزشکان يونانى خصوصاً [[بقراط]] و [[جالینوس]] آشناست؛ به عبارتى ديگر كتاب او تقريباً برگرفته از طب يونانى است. | اول: آنكه مؤلف با مبانى و اقوال حكما و پزشکان يونانى خصوصاً [[بقراط]] و [[جالینوس]] آشناست؛ به عبارتى ديگر كتاب او تقريباً برگرفته از طب يونانى است. | ||
دوم: جامعيت نسبى اين نگاشته كه على‌رغم آنكه از | دوم: جامعيت نسبى اين نگاشته كه على‌رغم آنكه از اولین مصنفات در حوزه پزشکى بعد از اسلام است، جامعيت آن نيز قابل توجه است. | ||
اين دو خصيصه باعث آن شده است كه اين اثر بعد از تأليف مورد توجه پزشکان بسيارى قرار گيرد، به‌گونه‌اى كه كتاب‌هاى زير پيرامون آن تألیف شده است: | اين دو خصيصه باعث آن شده است كه اين اثر بعد از تأليف مورد توجه پزشکان بسيارى قرار گيرد، به‌گونه‌اى كه كتاب‌هاى زير پيرامون آن تألیف شده است: | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۷: | ||
2. شرح ابن نفيس | 2. شرح ابن نفيس | ||
3. شرح و گزيده ابواسحاق | 3. شرح و گزيده ابواسحاق ابراهیم معروف به غضنفر تبريزى با عنوان حاصل المسائل | ||
4. مختصر مسائل حنين تأليف ابوسهل سعيد بن عبدالعزيز نيلى. | 4. مختصر مسائل حنين تأليف ابوسهل سعيد بن عبدالعزيز نيلى. | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
اين كتاب به همت دكتر محمدعلى ابوريان، دكتر موسى محمد عرب و دكتر جلال محمد موسى و بر اساس هشت نسخه خطى تصحيح و تحقيق شده است. | اين كتاب به همت دكتر محمدعلى ابوريان، دكتر موسى محمد عرب و دكتر جلال محمد موسى و بر اساس هشت نسخه خطى تصحيح و تحقيق شده است. | ||
| خط ۷۳: | خط ۶۹: | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[روش تندرستی در اسلام]] | |||
[[من الآداب الطبية]] | |||
[[الأدوية المفردة في كتاب «القانون في الطب» لابن سينا]] | |||
[[جالينوس إلی غلوقن في التأتي لشفاء الأمراض]] | |||
[[مطلب السؤال]] | |||
[[شش رساله کهن پزشکی]] | |||
[[حفظ البدن (رساله‌ای فارسی در بهداشت و تندرستی)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:علوم پزشکی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۹
| المسائل في الطب للمتعلمین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موسی، جلال محمد (محقق)
عرب، مرسی محمد (محقق) حنین بن اسحاق (نویسنده) ابوریان، محمدعلی (محقق) |
| ناشر | دار الجامعات المصرية |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1978 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 پزشکی سنتی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 128/3 /ح9م5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المسائل في الطب للمتعلمين تألیف حنين بن اسحاق (متوفى 260ق) پزشک معروف سده سوم هجرى است. ابن اصيبعة در مورد اين كتاب مى‌گويد: «كتاب مسائل مدخل و پيش‌درآمد براى آشنايى با صناعت پزشکى است، زيرا حنين بن اسحاق، آنچه را كه براى ورود به آموزش پزشکى لازم بود، در اين كتاب جمع‌آورى نموده است؛ البته همه اين كتاب را حنين ننگاشته، بلكه شاگرد او حبيش كار ناتمام او را به پایان رسانده است.»(عيون الابناء في طبقات الاطباء، ص271).
ابن ابى‌صادق در شرح اين كتاب مى‌نويسد: «كتاب مسائل در ميان كاغذ پاره‌ها و به‌صورت ناتمام بود تا آنكه شاگرد و خواهرزاده حنين، حبيش آن را مرتب كرد و مطالبى بر آن افزود». (مقدمه المسائل في الطب، ص23).
حنين اين اثر را هنگام خلافت متوكل عباسى در بغداد تأليف نمود و يكى از منابع اروپائيان در زمينه پزشکى در دوران قرون وسطى بوده و بارها به لاتين ترجمه شده است.
ساختار
مؤلف اين اثر را در هشت فصل تدوين نموده است. شيوه بحث وى، شروع از مباحث عمومى و مباحث نظرى و سپس وارد شدن به امور جزئى‌تر است.
مؤلف در اين اثر مهم‌ترين مسائل پزشکى، به صورت سؤال و جواب مطرح و البته سعى او بر اين است كه سؤال و جواب‌ها كوتاه و مختصر ولى در عين حال گويا و رسا باشد. از اين‌رو از پرداختن به مناقشات اجتناب مى‌ورزد، بلكه از وارد شدن به مباحث استدلالى خوددارى مى‌كند. همچنين به نقل اقوال از ديگران -حتى جالینوس - نمى‌پردازد تا ذهن خواننده پريشان و مشوّش نشود.
گزارش محتوا
در فصول مختلف كتاب مباحثى همچون كليات طب، علم بيمارى‌ها، اسباب بيمارى‌ها، دلائل و علامات بيمارى‌ها، علم درمان بيمارى‌ها، ادويه مفرده و مركبه مورد بررسى قرار گرفته است.
كتاب از مصادر اولیه طب سنتى است. علاوه بر قدمت اين اثر كه قابل توجه تاريخ‌نگاران علوم است، از دو جهت ديگر نيز قابل بررسى است:
اول: آنكه مؤلف با مبانى و اقوال حكما و پزشکان يونانى خصوصاً بقراط و جالینوس آشناست؛ به عبارتى ديگر كتاب او تقريباً برگرفته از طب يونانى است.
دوم: جامعيت نسبى اين نگاشته كه على‌رغم آنكه از اولین مصنفات در حوزه پزشکى بعد از اسلام است، جامعيت آن نيز قابل توجه است.
اين دو خصيصه باعث آن شده است كه اين اثر بعد از تأليف مورد توجه پزشکان بسيارى قرار گيرد، به‌گونه‌اى كه كتاب‌هاى زير پيرامون آن تألیف شده است:
1. شرح عبدالرحمن بن على نيشابورى
2. شرح ابن نفيس
3. شرح و گزيده ابواسحاق ابراهیم معروف به غضنفر تبريزى با عنوان حاصل المسائل
4. مختصر مسائل حنين تأليف ابوسهل سعيد بن عبدالعزيز نيلى.
وضعيت كتاب
اين كتاب به همت دكتر محمدعلى ابوريان، دكتر موسى محمد عرب و دكتر جلال محمد موسى و بر اساس هشت نسخه خطى تصحيح و تحقيق شده است.
مصححين اين اثر علاوه بر تصحيح متن كتاب مقدمه‌اى در زندگانى و آثار مؤلف و شيوه تحقيق كتاب نگاشته‌اند و در انتهاى كتاب نيز پس از معرفى نسخ خطى‌اى كه در تصحيح متن مورد استفاده قرار گرفته، فصول كتاب را تحليل و بررسى كرده‌اند.همچنين تدوين فهرست مفردات و مصطلحات به‌كار رفته در كتاب و نيز نقل زندگى حنين از كتاب تاريخ التراث العربى، تأليف سزگين از ديگر كارهاى مصححين اين اثر است. فهرست مطالب نيز در انتهاى كتاب آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب