بطلیوسی، عبدالله بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها =={{وابسته‌ها}}' به '== وابسته‌ها == {{وابسته‌ها}} ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR00780.jpg|بندانگشتی|بطلیوسی، عبدالله بن محمد]] | [[پرونده:NUR00780.jpg|بندانگشتی|بطلیوسی، عبدالله بن محمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |بطلیوسی، عبدالله بن محمد | ||
|- | |- | ||
|نامهای دیگر | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |محمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |444ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |اندلس | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |521 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |برادرش ابوالحسن على | ||
ابوالفضل بغدادى | |||
ابوسعيد وراق | |||
عبدالدائم قيروانى | |||
ابوعلى غسانى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة]] | ||
|-class= | |||
[[الإقتضاب في شرح أدب الکتاب]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00780AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابومحمد عبدالله بن محمد بن سيد بطليوسى''' (444 –521 ق)، نحوى، اديب، لغوى، شاعر و فيلسوف اندلسى | |||
== ولادت == | |||
در سال 444ق /1052م به دنيا آمد. | |||
نياكان وى از شِلْب به بطليوس كوچيدند و ابومحمد در آنجا ديده به جهان گشود و همان‌جا رشد يافت. وى را به سبب انتساب به جدش، ابن سيد نيز خوانده‌اند. | نياكان وى از شِلْب به بطليوس كوچيدند و ابومحمد در آنجا ديده به جهان گشود و همان‌جا رشد يافت. وى را به سبب انتساب به جدش، ابن سيد نيز خوانده‌اند. | ||
== تحصیلات == | |||
بطليوسى در ايام جوانى، تجارت پيشه ساخت، اما ديرى نپاييد كه راه تحصيل و دانش‌اندوزى در پيش گرفت؛ بدين‌منظور، نخست نزد برادر خود، ابوالحسن على (د488ق1095/م) علوم مقدماتى را آموخت. آن‌گاه رهسپار المريه و سپس قرطبه شد كه در آن ايام، كانون علمى و ادبى غرب جهان اسلام به‌شمار مى‌رفت. | بطليوسى در ايام جوانى، تجارت پيشه ساخت، اما ديرى نپاييد كه راه تحصيل و دانش‌اندوزى در پيش گرفت؛ بدين‌منظور، نخست نزد برادر خود، ابوالحسن على (د488ق1095/م) علوم مقدماتى را آموخت. آن‌گاه رهسپار المريه و سپس قرطبه شد كه در آن ايام، كانون علمى و ادبى غرب جهان اسلام به‌شمار مى‌رفت. | ||
او در اين دوران، از محضر مشاهيرى چون ابوالفضل بغدادى، ابوسعيد وراق، عبدالدائم قيروانى و ابوعلى غسانى مقدمات | او در اين دوران، از محضر مشاهيرى چون ابوالفضل بغدادى، ابوسعيد وراق، عبدالدائم قيروانى و ابوعلى غسانى مقدمات دانش‌هایى همچون لغت، شعر و حديث را فرا گرفت و رفته‌رفته بر بيشتر علوم زمان از جمله عروض، فقه، فلسفه، منطق و علم هيئت، تسلط يافت. | ||
بطليوسى به مدد فضل و كمال خود، مقرب امرا و كارگزاران ملوك الطوايف اندلس گشت و به دربار آنان راه يافت. او چندى در طليطله در كنف حمايت ابن ذى‌النون زيست. آن‌گاه از الطاف ابن رزين اميرسهله، بهره‌مند شد و دبير دربار او گرديد، اما پس از چندى ميان آن‌دو به‌هم خورد و به زندانى شدن بطليوسى در شنتمريه انجاميد. | بطليوسى به مدد فضل و كمال خود، مقرب امرا و كارگزاران ملوك الطوايف اندلس گشت و به دربار آنان راه يافت. او چندى در طليطله در كنف حمايت ابن ذى‌النون زيست. آن‌گاه از الطاف ابن رزين اميرسهله، بهره‌مند شد و دبير دربار او گرديد، اما پس از چندى ميان آن‌دو به‌هم خورد و به زندانى شدن بطليوسى در شنتمريه انجاميد. | ||
| خط ۵۰: | خط ۶۵: | ||
بطليوسى را به فضل و دانش، خاصه در نحو و لغت بسيار ستوده و به شيوه اندلسيان او را «استاد» لقب داده‌اند؛ برخى، او را از جمله فقيهان و دانشمندان مالكى مذهب نيز شمرده‌اند. | بطليوسى را به فضل و دانش، خاصه در نحو و لغت بسيار ستوده و به شيوه اندلسيان او را «استاد» لقب داده‌اند؛ برخى، او را از جمله فقيهان و دانشمندان مالكى مذهب نيز شمرده‌اند. | ||
بطليوسى شعر نيز مى‌سرود و | بطليوسى شعر نيز مى‌سرود و گزيده‌هایى از اشعار او را به‌طور پراكنده در منابع مختلف مى‌توان يافت. وى در سخنورى به سبک ابوالعلاء معرى و متنبى دلبستگى تام داشت، چندان كه برخى از تشبيهات و تركيبات آنان را در اشعار خود تكرار كرده است. او در اكثر موضوعات شعرى از مدح، وصف و رثا گرفته، تا غزل و زهد، شعر سروده است. | ||
== وفات == | |||
وى سرانجام در 15 رجب 521ق27/ ژوئيه1127م ديده از جهان فروبست. | وى سرانجام در 15 رجب 521ق27/ ژوئيه1127م ديده از جهان فروبست. | ||
== آثار== | == آثار== | ||
از جمله آثار بطليوسى است: | از جمله آثار بطليوسى است: | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة. | |||
# الحلل في شرح ابيات الجمل. | |||
# الإقتضاب في شرح أدب الكتّاب. | |||
# الإنتصار ممن عدل عن الإستبصار. | |||
# الإنصاف في التنبيه على المعانى و الإسباب التى اوجبت الإختلاف بين المسلمين في آرائهم. | |||
# الإسم و المسمى. | |||
# شروح سقط الزند. | |||
# شرح المختار من لزوميات ابى‌العلاء. | |||
# الفرق بين الأحرف الخمسة. | |||
# المثلث في اللغة بغداد. | |||
# المسائل و الأجوبة. | |||
{{پایان}} | |||
==منابع مقاله== | |||
[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/7847 دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، 1383، ج12، ص270، نوشته: عزت ملاابراهیمى]. | |||
==وابسته‌ها== | |||
== وابسته‌ها == | |||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
| خط ۹۴: | خط ۱۰۰: | ||
[[الإقتضاب في شرح أدب الکتاب]] | [[الإقتضاب في شرح أدب الکتاب]] | ||
[[الإنصاف في التنبية علی المعاني و الأسباب التي أوجبت الإختلاف بین المسلمين في آرائهم]] | |||
[[شروح سقط الزند]] | [[شروح سقط الزند]] | ||
[[مجموع رسائل اليواقيت في علوم الحديث]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۵
| نام | بطلیوسی، عبدالله بن محمد |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 444ق |
| محل تولد | اندلس |
| رحلت | 521 ق |
| اساتید | برادرش ابوالحسن على
ابوالفضل بغدادى ابوسعيد وراق عبدالدائم قيروانى ابوعلى غسانى |
| برخی آثار | الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00780AUTHORCODE |
ابومحمد عبدالله بن محمد بن سيد بطليوسى (444 –521 ق)، نحوى، اديب، لغوى، شاعر و فيلسوف اندلسى
ولادت
در سال 444ق /1052م به دنيا آمد.
نياكان وى از شِلْب به بطليوس كوچيدند و ابومحمد در آنجا ديده به جهان گشود و همان‌جا رشد يافت. وى را به سبب انتساب به جدش، ابن سيد نيز خوانده‌اند.
تحصیلات
بطليوسى در ايام جوانى، تجارت پيشه ساخت، اما ديرى نپاييد كه راه تحصيل و دانش‌اندوزى در پيش گرفت؛ بدين‌منظور، نخست نزد برادر خود، ابوالحسن على (د488ق1095/م) علوم مقدماتى را آموخت. آن‌گاه رهسپار المريه و سپس قرطبه شد كه در آن ايام، كانون علمى و ادبى غرب جهان اسلام به‌شمار مى‌رفت.
او در اين دوران، از محضر مشاهيرى چون ابوالفضل بغدادى، ابوسعيد وراق، عبدالدائم قيروانى و ابوعلى غسانى مقدمات دانش‌هایى همچون لغت، شعر و حديث را فرا گرفت و رفته‌رفته بر بيشتر علوم زمان از جمله عروض، فقه، فلسفه، منطق و علم هيئت، تسلط يافت.
بطليوسى به مدد فضل و كمال خود، مقرب امرا و كارگزاران ملوك الطوايف اندلس گشت و به دربار آنان راه يافت. او چندى در طليطله در كنف حمايت ابن ذى‌النون زيست. آن‌گاه از الطاف ابن رزين اميرسهله، بهره‌مند شد و دبير دربار او گرديد، اما پس از چندى ميان آن‌دو به‌هم خورد و به زندانى شدن بطليوسى در شنتمريه انجاميد.
سرانجام وى از زندان گريخت و با سرودن قصيده‌اى ستايش‌آميز، به دربار المستعين بالله ابن هود در سرقسطه پناه برد.
بطليوسى پس از سقوط ملوك الطوايف، گويا بر اثر اوضاع آشفته‌اى كه در پى تاخت و تازهاى مسيحيان از يك‌سو و به قدرت رسيدن مرابطون از سوى ديگر، بر آن ديار حاكم شده بود، از خدمت به امرا و سلاطين روى برتافت و از آن پس، در بلنسيه سكنى گزيد و تا پايان عمر در همان‌جا زيست و به تأليف، تصنيف و تربيت دانش‌پژوهان همت گماشت.
در ميان شاگردان برجسته وى، مى‌توان به قاضى عياض و ابن اقليشى مقرى، اشاره كرد.
وى با بيشتر مشاهير علم و ادب روزگار خود دوستى و مجالست داشت و مكاتباتى ميان آنان رد و بدل مى‌شد.
بطليوسى را به فضل و دانش، خاصه در نحو و لغت بسيار ستوده و به شيوه اندلسيان او را «استاد» لقب داده‌اند؛ برخى، او را از جمله فقيهان و دانشمندان مالكى مذهب نيز شمرده‌اند.
بطليوسى شعر نيز مى‌سرود و گزيده‌هایى از اشعار او را به‌طور پراكنده در منابع مختلف مى‌توان يافت. وى در سخنورى به سبک ابوالعلاء معرى و متنبى دلبستگى تام داشت، چندان كه برخى از تشبيهات و تركيبات آنان را در اشعار خود تكرار كرده است. او در اكثر موضوعات شعرى از مدح، وصف و رثا گرفته، تا غزل و زهد، شعر سروده است.
وفات
وى سرانجام در 15 رجب 521ق27/ ژوئيه1127م ديده از جهان فروبست.
آثار
از جمله آثار بطليوسى است:
- الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة.
- الحلل في شرح ابيات الجمل.
- الإقتضاب في شرح أدب الكتّاب.
- الإنتصار ممن عدل عن الإستبصار.
- الإنصاف في التنبيه على المعانى و الإسباب التى اوجبت الإختلاف بين المسلمين في آرائهم.
- الإسم و المسمى.
- شروح سقط الزند.
- شرح المختار من لزوميات ابى‌العلاء.
- الفرق بين الأحرف الخمسة.
- المثلث في اللغة بغداد.
- المسائل و الأجوبة.
منابع مقاله
دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، 1383، ج12، ص270، نوشته: عزت ملاابراهیمى.