تفسیر نمونه: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'محمدجعفر امامى' به 'محمدجعفر امامى') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'تفسیر نمونه (ابهام زدایی)' به 'تفسیر نمونه (ابهامزدایی)') |
||
(۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR01908J1.jpg | |||
| عنوان =تفسیر نمونه | |||
| عنوانهای دیگر =تفسیر و بررسی تازهای درباره قرآن مجید با در نظر گرفتن نیازها، خواستها، پرسشها، مکتبها و مسائل روز | |||
| پدیدآوران = | |||
[[جمعی از نویسندگان]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[مکارم شیرازی، ناصر]] (زير نظر) | [[مکارم شیرازی، ناصر]] (زير نظر) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 98 /م7 ت7076 | ||
| موضوع = | |||
تفاسیر شیعه - قرن ۱۴ | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
تفاسیر شیعه - قرن 14 - فهرستها | تفاسیر شیعه - قرن 14 - فهرستها | ||
مکارم شیرازی، ناصر، 1305 -. تفسیر نمونه - فهرستها | مکارم شیرازی، ناصر، 1305 -. تفسیر نمونه - فهرستها | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دار الکتب الإسلامیة ج: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 | ||
| مکان نشر =تهران - ایران ج: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 | |||
| سال نشر = 1380 ش | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01908AUTOMATIONCODE | |||
| | | چاپ =32 | ||
| | | تعداد جلد =28 | ||
| | | کتابخانۀ دیجیتال نور =01908 | ||
| کتابخوان همراه نور =01908 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|تفسیر نمونه (ابهامزدایی)}} | |||
'''تفسير نمونه: تفسير و بررسى تازهاى درباره قرآن مجيد با در نظر گرفتن نيازها، خواستها، پرسشها، مكتبها و مسائل روز'''، اثر فارسى [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]] و گروهى از دانشمندان حوزه علميه قم، حجج اسلام [[محمدرضا آشتیانی]]، [[امامي، محمدجعفر|محمدجعفر امامى]]، [[ایمانی، اسدالله|اسدالله ایمانی]]، عبدالرسول حسنى، سيد حسن شجاعى، [[عبداللهی، محمود|محمود عبداللهى]]، [[قرائتی، محسن|محسن قرائتى]]، [[محمدی اشتهاردی، محمد|محمد محمدى اشتهاردى]] و شهيد سيد نورالله طباطبايىنژاد مىباشد<ref>فعال عراقىنژاد، حسین، ص38</ref> | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
</ | |||
اين تفسير، از متداولترين تفاسير فارسى عصر ماست كه به زبان ساده و گويا بيان شده و قابل استفاده براى عموم به نگارش درآمده و همچنين مورد استقبال اقشار مختلف قرار گرفته كه تجديد چاپهاى فراوان آن در طول سالهاى اخير، دليل اين مدعاست.<ref>همان</ref> | |||
اين تفسير، از متداولترين تفاسير فارسى عصر ماست كه به زبان ساده و گويا بيان شده و قابل استفاده براى عموم به نگارش درآمده و همچنين مورد استقبال اقشار مختلف قرار گرفته كه تجديد چاپهاى فراوان آن در طول سالهاى اخير، دليل اين مدعاست<ref>همان</ref> | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، با مقدمه [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]] آغاز و مطالب در بيست و هفت جلد، تنظيم شده است. | كتاب، با مقدمه [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]] آغاز و مطالب در بيست و هفت جلد، تنظيم شده است. | ||
«نمونه»، تفسيرى كامل مىباشد كه شامل تمام قرآن، در 27 جلد و با ويژگى عصرى و اجتماعى بودن در ميان قرآنپژوهان مطرح است؛ زيرا مناسب با نيازها و پرسشهاى عصر، [[پیام قرآن]] را با زبان روز تبيين كرده و از مباحث فنى و كلاسيك ادبى پرهيز نموده است<ref>فعال عراقىنژاد، | «نمونه»، تفسيرى كامل مىباشد كه شامل تمام قرآن، در 27 جلد و با ويژگى عصرى و اجتماعى بودن در ميان قرآنپژوهان مطرح است؛ زيرا مناسب با نيازها و پرسشهاى عصر، [[پیام قرآن]] را با زبان روز تبيين كرده و از مباحث فنى و كلاسيك ادبى پرهيز نموده است.<ref>فعال عراقىنژاد، حسین، ص38</ref> | ||
روش ارائه مطالب در اين تفسير، چنين است كه در آغاز، پس از بيان نكات كلى و عام در هر سوره، به فضاى حاكم بر سوره، | روش ارائه مطالب در اين تفسير، چنين است كه در آغاز، پس از بيان نكات كلى و عام در هر سوره، به فضاى حاكم بر سوره، سبک و سياق و موضوعات مهم مطرحشده در سوره اشاره مىشود، آنگاه به مضمون آيه پرداخته و با روش بيانى و تحليلى در تفسير، مسائل زندگى و هدايت انسان تشريح مىگردد<ref>همان، ص39</ref> | ||
اين تفسير فقط به شرح تفسير آيات بسنده ننموده، بلكه در كنار شرح و بسط آيات، به مسائل اجتماعى نيز پرداخته و به تناسب موضوع، به بسيارى از سؤالات و شبهاتى كه ممكن است ذهنها، بهويژه نسل جوان را به خود مشغول دارد، پاسخ گفته است. تفسير نمونه از بيان مطالب علمى نيز بازنمانده است<ref>همان</ref> | اين تفسير فقط به شرح تفسير آيات بسنده ننموده، بلكه در كنار شرح و بسط آيات، به مسائل اجتماعى نيز پرداخته و به تناسب موضوع، به بسيارى از سؤالات و شبهاتى كه ممكن است ذهنها، بهويژه نسل جوان را به خود مشغول دارد، پاسخ گفته است. تفسير نمونه از بيان مطالب علمى نيز بازنمانده است.<ref>همان</ref> | ||
ازهمينرو، تفسير نمونه، از تفاسير علمى معاصر محسوب مىگردد. مفسران در اين تفسير، عنايت دارند آياتى را كه مربوط به آفرينش انسان، حيوان و جهان طبيعت است و احتمالا اشارههايى به نظريات و اكتشافات جديد دارد، منطبق سازند<ref>همان</ref> | ازهمينرو، تفسير نمونه، از تفاسير علمى معاصر محسوب مىگردد. مفسران در اين تفسير، عنايت دارند آياتى را كه مربوط به آفرينش انسان، حيوان و جهان طبيعت است و احتمالا اشارههايى به نظريات و اكتشافات جديد دارد، منطبق سازند<ref>همان</ref> | ||
روش گردآورى مطالب در اين تفسير، بدينگونه است كه نخست آيات قرآن در بخشهاى مختلف، ميان مفسران تقسيم شده و با راهنمايىهاى لازم قبلى از طرف [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]]، تفاسير مختلفى كه منابع اصلى تفسير بود و به قلم محققان بزرگ اين فن، اعم از شيعه و سنى نگاشته شده بود، مورد بررسى قرار مىگرفت (مانند: تفسير «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» محقق طبرسى، «أنوار التنزيل» قاضى بيضاوى، «[[الدر المنثور في التفسير بالمأثور|الدر المنثور]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|جلالالدين سيوطى]]، «برهان» [[محدث بحرانى]]، «[[الميزان في تفسير القرآن|الميزان]]» [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]]، «المنار» تقرير درس محمد عبده، «في ظلال» [[سید قطب]]، «مراغي» احمد مصطفى مراغى، «[[التفسير الكبير (فخر رازی)|مفاتيح الغيب]]» [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]]، «[[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن|روح الجنان]]» ابوالفتح رازى، «[[أسباب النزول]]» واحدى، «قرطبي» محمد بن احمد انصارى قرطبى، «روح المعاني» علامه شهابالدين محمد [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسى]]، «نور الثقلين» عبدعلى بن جمعه حويزى، «صافي» [[فیض کاشانی، محمد بن شاهمرتضی|ملامحسن فيض كاشانى]] و «تبيان» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و بعضى تفاسير ديگر) و سپس يافتهها را كه بر نيازها و تقاضاهاى روز تطبيق داشت، جمعآورى نموده، در جلسات عمومى اين هيئت كه همهروز تشكيل مىشد، مطرح مىگرديد و در همان جلسه، دريافتهاى تازه را از قرآن كه مىبايست بر آنها افزوده شود، افزوده مىشد و پس از بحث و گفتگو و مشاوره پيرامون مباحث مختلف و مراجعه به منابع گوناگون، [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]] مطالب را املا كرده و توسط ديگران، نوشته مىشد<ref>مقدمه، | روش گردآورى مطالب در اين تفسير، بدينگونه است كه نخست آيات قرآن در بخشهاى مختلف، ميان مفسران تقسيم شده و با راهنمايىهاى لازم قبلى از طرف [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]]، تفاسير مختلفى كه منابع اصلى تفسير بود و به قلم محققان بزرگ اين فن، اعم از شيعه و سنى نگاشته شده بود، مورد بررسى قرار مىگرفت (مانند: تفسير «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» محقق طبرسى، «أنوار التنزيل» قاضى بيضاوى، «[[الدر المنثور في التفسير بالمأثور|الدر المنثور]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|جلالالدين سيوطى]]، «برهان» [[محدث بحرانى]]، «[[الميزان في تفسير القرآن|الميزان]]» [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]]، «المنار» تقرير درس محمد عبده، «في ظلال» [[سید قطب]]، «مراغي» احمد مصطفى مراغى، «[[التفسير الكبير (فخر رازی)|مفاتيح الغيب]]» [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]]، «[[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن|روح الجنان]]» ابوالفتح رازى، «[[أسباب النزول]]» واحدى، «قرطبي» محمد بن احمد انصارى قرطبى، «روح المعاني» علامه شهابالدين محمد [[آلوسی، محمود بن عبدالله|آلوسى]]، «نور الثقلين» عبدعلى بن جمعه حويزى، «صافي» [[فیض کاشانی، محمد بن شاهمرتضی|ملامحسن فيض كاشانى]] و «تبيان» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و بعضى تفاسير ديگر) و سپس يافتهها را كه بر نيازها و تقاضاهاى روز تطبيق داشت، جمعآورى نموده، در جلسات عمومى اين هيئت كه همهروز تشكيل مىشد، مطرح مىگرديد و در همان جلسه، دريافتهاى تازه را از قرآن كه مىبايست بر آنها افزوده شود، افزوده مىشد و پس از بحث و گفتگو و مشاوره پيرامون مباحث مختلف و مراجعه به منابع گوناگون، [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]] مطالب را املا كرده و توسط ديگران، نوشته مىشد<ref>مقدمه، صبيست و هفت</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه، به اين پرسش پرداخته شده كه تفسير مطلوب در اين عصر، كدام است؟ در پاسخ به اين سؤال، تفسير مطلوب، تفسيرى معرفى شده كه بتواند عظمت قرآن را به تحقيق و نه به تقليد، به ما نشان دهد و به نيازها، دردها و مشكلات ما در اين عصر، پاسخ گويد<ref>فعال عراقىنژاد، حسین، ص38</ref> | |||
در مقدمه، به اين پرسش پرداخته شده كه تفسير مطلوب در اين عصر، كدام است؟ در پاسخ به اين سؤال، تفسير مطلوب، تفسيرى معرفى شده كه بتواند عظمت قرآن را به تحقيق و نه به تقليد، به ما نشان دهد و به نيازها، دردها و مشكلات ما در اين عصر، پاسخ گويد<ref>فعال عراقىنژاد، | |||
برخى از ويژگىها و مزاياى اين تفسير را مىتوان در نكات زير، خلاصه نمود: | برخى از ويژگىها و مزاياى اين تفسير را مىتوان در نكات زير، خلاصه نمود: | ||
#از آنجا كه قرآن، كتاب زندگى و حيات است، در تفسير آيات بهجاى پرداختن به مسائل ادبى و عرفان و مانند آن توجه خاصى به مسائل سازنده زندگى مادى و معنوى و بهويژه مسائل اجتماعى شده و به اندازه كافى روى مسائلى كه تماس | #از آنجا كه قرآن، كتاب زندگى و حيات است، در تفسير آيات بهجاى پرداختن به مسائل ادبى و عرفان و مانند آن توجه خاصى به مسائل سازنده زندگى مادى و معنوى و بهويژه مسائل اجتماعى شده و به اندازه كافى روى مسائلى كه تماس نزدیک با حيات فرد و اجتماع دارد، تكيه گرديده است.<ref>همان، ص39</ref> | ||
#تناسب عناوينى كه در آيات مطرح مىشود: در ذيل هر آيه بحث فشرده و مستقلى درباره موضوعاتى مانند ربا، بردگى، حقوق زن، فلسفه حج، اسرار تحريم قمار، شراب، گوشت خوك، اركان و اهداف جهاد اسلامى و مانند آن آمده است تا خوانندگان در يك مطالعه اجمالى، از مراجعه به كتابهاى ديگر بىنياز گردند<ref>همان</ref> | #تناسب عناوينى كه در آيات مطرح مىشود: در ذيل هر آيه بحث فشرده و مستقلى درباره موضوعاتى مانند ربا، بردگى، حقوق زن، فلسفه حج، اسرار تحريم قمار، شراب، گوشت خوك، اركان و اهداف جهاد اسلامى و مانند آن آمده است تا خوانندگان در يك مطالعه اجمالى، از مراجعه به كتابهاى ديگر بىنياز گردند<ref>همان</ref> | ||
#كوشش شده، ترجمه ذيل آيات، روان، سليس و گويا و دقيق و در نوع خود، جالب و رسا بوده باشد<ref>همان</ref> | #كوشش شده، ترجمه ذيل آيات، روان، سليس و گويا و دقيق و در نوع خود، جالب و رسا بوده باشد<ref>همان</ref> | ||
#بهجاى پرداختن به بحثهاى كمحاصل، توجه مخصوص به ريشه لغات و شأن نزول آيات كه هر دو در فهم دقيق معانى قرآن مؤثر هستند، شده است<ref>همان</ref> | #بهجاى پرداختن به بحثهاى كمحاصل، توجه مخصوص به ريشه لغات و شأن نزول آيات كه هر دو در فهم دقيق معانى قرآن مؤثر هستند، شده است.<ref>همان</ref> | ||
#اشكالات و ايرادات و سؤالات مختلفى كه گاهى در پيرامون اصول و فروع اسلام مطرح مىگردد، بهتناسب هر آيه طرح شده و پاسخ فشرده آن، ذكر گرديده است؛ مانند شبهه آكل و مأكول، معراج، تعدد زوجات، علت تفاوت ارث زن و مرد، تفاوت ديه زن و مرد، حروف مقطعه قرآن، نسخ احكام، جنگها و غزوات اسلامى، آزمايشهاى گوناگون الهى و دهها مسئله ديگر؛ بهطورى كه هنگام مطالعه آيات، علامت استفهامى در ذهن خواننده باقى نماند<ref>همان</ref> | #اشكالات و ايرادات و سؤالات مختلفى كه گاهى در پيرامون اصول و فروع اسلام مطرح مىگردد، بهتناسب هر آيه طرح شده و پاسخ فشرده آن، ذكر گرديده است؛ مانند شبهه آكل و مأكول، معراج، تعدد زوجات، علت تفاوت ارث زن و مرد، تفاوت ديه زن و مرد، حروف مقطعه قرآن، نسخ احكام، جنگها و غزوات اسلامى، آزمايشهاى گوناگون الهى و دهها مسئله ديگر؛ بهطورى كه هنگام مطالعه آيات، علامت استفهامى در ذهن خواننده باقى نماند<ref>همان</ref> | ||
#از اصطلاحات پيچيده علمى كه نتيجه آن اختصاص كتاب به صنف خاصى است، در متن كتاب دورى و به هنگام ضرورت، در پاورقى آمده تا براى دانشمندان و صاحبنظران نيز مفيد باشد<ref>همان</ref> | #از اصطلاحات پيچيده علمى كه نتيجه آن اختصاص كتاب به صنف خاصى است، در متن كتاب دورى و به هنگام ضرورت، در پاورقى آمده تا براى دانشمندان و صاحبنظران نيز مفيد باشد<ref>همان</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب هر جلد، در ابتداى همان جلد آمده است. | فهرست مطالب هر جلد، در ابتداى همان جلد آمده است. | ||
خط ۹۴: | خط ۷۲: | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
1. مقدمه و متن كتاب. | 1. مقدمه و متن كتاب. | ||
2. فعال عراقىنژاد، | 2. فعال عراقىنژاد، حسین «مفسران معاصر / تفسير نمونه [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]]»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: دو هفتهنامه گلستان قرآن، دى 1379، شماره 46 (3 صفحه، از 38 تا 40). | ||
3. علىبابايى، احمد «برگزيده تفسير نمونه»، زير نظر [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]]، تهران، دارالكتب الإسلامية، 1374 - 1376. | 3. علىبابايى، احمد «برگزيده تفسير نمونه»، زير نظر [[مکارم شیرازی، ناصر|آيتالله مكارم شيرازى]]، تهران، دارالكتب الإسلامية، 1374 - 1376. | ||
{{تفاسیر}} | {{تفاسیر}} | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[تفسیر نمونه (انتشارات اسلامیه)]] | |||
[[الأمثل في تفسیر کتاب الله المنزل]] | [[الأمثل في تفسیر کتاب الله المنزل]] | ||
[[شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه]] | [[شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه]] | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: تفسیر]] | [[رده: تفسیر]] | ||
[[رده:متون تفاسیر]] | [[رده: متون تفاسیر]] |
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۴۰
تفسیر نمونه | |
---|---|
پدیدآوران | جمعی از نویسندگان (نویسنده) مکارم شیرازی، ناصر (زير نظر) |
عنوانهای دیگر | تفسیر و بررسی تازهای درباره قرآن مجید با در نظر گرفتن نیازها، خواستها، پرسشها، مکتبها و مسائل روز |
ناشر | دار الکتب الإسلامیة ج: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 |
مکان نشر | تهران - ایران ج: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 |
سال نشر | 1380 ش |
چاپ | 32 |
موضوع | تفاسیر شیعه - قرن ۱۴
تفاسیر شیعه - قرن 14 - فهرستها مکارم شیرازی، ناصر، 1305 -. تفسیر نمونه - فهرستها |
زبان | فارسی |
تعداد جلد | 28 |
کد کنگره | BP 98 /م7 ت7076 |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تفسير نمونه: تفسير و بررسى تازهاى درباره قرآن مجيد با در نظر گرفتن نيازها، خواستها، پرسشها، مكتبها و مسائل روز، اثر فارسى آيتالله مكارم شيرازى و گروهى از دانشمندان حوزه علميه قم، حجج اسلام محمدرضا آشتیانی، محمدجعفر امامى، اسدالله ایمانی، عبدالرسول حسنى، سيد حسن شجاعى، محمود عبداللهى، محسن قرائتى، محمد محمدى اشتهاردى و شهيد سيد نورالله طباطبايىنژاد مىباشد[۱]
اين تفسير، از متداولترين تفاسير فارسى عصر ماست كه به زبان ساده و گويا بيان شده و قابل استفاده براى عموم به نگارش درآمده و همچنين مورد استقبال اقشار مختلف قرار گرفته كه تجديد چاپهاى فراوان آن در طول سالهاى اخير، دليل اين مدعاست.[۲]
ساختار
كتاب، با مقدمه آيتالله مكارم شيرازى آغاز و مطالب در بيست و هفت جلد، تنظيم شده است.
«نمونه»، تفسيرى كامل مىباشد كه شامل تمام قرآن، در 27 جلد و با ويژگى عصرى و اجتماعى بودن در ميان قرآنپژوهان مطرح است؛ زيرا مناسب با نيازها و پرسشهاى عصر، پیام قرآن را با زبان روز تبيين كرده و از مباحث فنى و كلاسيك ادبى پرهيز نموده است.[۳]
روش ارائه مطالب در اين تفسير، چنين است كه در آغاز، پس از بيان نكات كلى و عام در هر سوره، به فضاى حاكم بر سوره، سبک و سياق و موضوعات مهم مطرحشده در سوره اشاره مىشود، آنگاه به مضمون آيه پرداخته و با روش بيانى و تحليلى در تفسير، مسائل زندگى و هدايت انسان تشريح مىگردد[۴]
اين تفسير فقط به شرح تفسير آيات بسنده ننموده، بلكه در كنار شرح و بسط آيات، به مسائل اجتماعى نيز پرداخته و به تناسب موضوع، به بسيارى از سؤالات و شبهاتى كه ممكن است ذهنها، بهويژه نسل جوان را به خود مشغول دارد، پاسخ گفته است. تفسير نمونه از بيان مطالب علمى نيز بازنمانده است.[۵]
ازهمينرو، تفسير نمونه، از تفاسير علمى معاصر محسوب مىگردد. مفسران در اين تفسير، عنايت دارند آياتى را كه مربوط به آفرينش انسان، حيوان و جهان طبيعت است و احتمالا اشارههايى به نظريات و اكتشافات جديد دارد، منطبق سازند[۶]
روش گردآورى مطالب در اين تفسير، بدينگونه است كه نخست آيات قرآن در بخشهاى مختلف، ميان مفسران تقسيم شده و با راهنمايىهاى لازم قبلى از طرف آيتالله مكارم شيرازى، تفاسير مختلفى كه منابع اصلى تفسير بود و به قلم محققان بزرگ اين فن، اعم از شيعه و سنى نگاشته شده بود، مورد بررسى قرار مىگرفت (مانند: تفسير «مجمع البيان» محقق طبرسى، «أنوار التنزيل» قاضى بيضاوى، «الدر المنثور» جلالالدين سيوطى، «برهان» محدث بحرانى، «الميزان» علامه طباطبايى، «المنار» تقرير درس محمد عبده، «في ظلال» سید قطب، «مراغي» احمد مصطفى مراغى، «مفاتيح الغيب» فخر رازى، «روح الجنان» ابوالفتح رازى، «أسباب النزول» واحدى، «قرطبي» محمد بن احمد انصارى قرطبى، «روح المعاني» علامه شهابالدين محمد آلوسى، «نور الثقلين» عبدعلى بن جمعه حويزى، «صافي» ملامحسن فيض كاشانى و «تبيان» شيخ طوسى و بعضى تفاسير ديگر) و سپس يافتهها را كه بر نيازها و تقاضاهاى روز تطبيق داشت، جمعآورى نموده، در جلسات عمومى اين هيئت كه همهروز تشكيل مىشد، مطرح مىگرديد و در همان جلسه، دريافتهاى تازه را از قرآن كه مىبايست بر آنها افزوده شود، افزوده مىشد و پس از بحث و گفتگو و مشاوره پيرامون مباحث مختلف و مراجعه به منابع گوناگون، آيتالله مكارم شيرازى مطالب را املا كرده و توسط ديگران، نوشته مىشد[۷]
گزارش محتوا
در مقدمه، به اين پرسش پرداخته شده كه تفسير مطلوب در اين عصر، كدام است؟ در پاسخ به اين سؤال، تفسير مطلوب، تفسيرى معرفى شده كه بتواند عظمت قرآن را به تحقيق و نه به تقليد، به ما نشان دهد و به نيازها، دردها و مشكلات ما در اين عصر، پاسخ گويد[۸]
برخى از ويژگىها و مزاياى اين تفسير را مىتوان در نكات زير، خلاصه نمود:
- از آنجا كه قرآن، كتاب زندگى و حيات است، در تفسير آيات بهجاى پرداختن به مسائل ادبى و عرفان و مانند آن توجه خاصى به مسائل سازنده زندگى مادى و معنوى و بهويژه مسائل اجتماعى شده و به اندازه كافى روى مسائلى كه تماس نزدیک با حيات فرد و اجتماع دارد، تكيه گرديده است.[۹]
- تناسب عناوينى كه در آيات مطرح مىشود: در ذيل هر آيه بحث فشرده و مستقلى درباره موضوعاتى مانند ربا، بردگى، حقوق زن، فلسفه حج، اسرار تحريم قمار، شراب، گوشت خوك، اركان و اهداف جهاد اسلامى و مانند آن آمده است تا خوانندگان در يك مطالعه اجمالى، از مراجعه به كتابهاى ديگر بىنياز گردند[۱۰]
- كوشش شده، ترجمه ذيل آيات، روان، سليس و گويا و دقيق و در نوع خود، جالب و رسا بوده باشد[۱۱]
- بهجاى پرداختن به بحثهاى كمحاصل، توجه مخصوص به ريشه لغات و شأن نزول آيات كه هر دو در فهم دقيق معانى قرآن مؤثر هستند، شده است.[۱۲]
- اشكالات و ايرادات و سؤالات مختلفى كه گاهى در پيرامون اصول و فروع اسلام مطرح مىگردد، بهتناسب هر آيه طرح شده و پاسخ فشرده آن، ذكر گرديده است؛ مانند شبهه آكل و مأكول، معراج، تعدد زوجات، علت تفاوت ارث زن و مرد، تفاوت ديه زن و مرد، حروف مقطعه قرآن، نسخ احكام، جنگها و غزوات اسلامى، آزمايشهاى گوناگون الهى و دهها مسئله ديگر؛ بهطورى كه هنگام مطالعه آيات، علامت استفهامى در ذهن خواننده باقى نماند[۱۳]
- از اصطلاحات پيچيده علمى كه نتيجه آن اختصاص كتاب به صنف خاصى است، در متن كتاب دورى و به هنگام ضرورت، در پاورقى آمده تا براى دانشمندان و صاحبنظران نيز مفيد باشد[۱۴]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب هر جلد، در ابتداى همان جلد آمده است.
در پاورقىها علاوه بر ذكر منابع، برخى از لغات و عبارات مشكل متن، توضيح داده شده است.
متن فارسى اين تفسير، دهها بار چاپ و منتشر شده و ترجمه كامل آن به زبان «اردو» در (27) جلد نيز بارهاى به چاپ رسيده است و ترجمه كامل آن به زبان «عربى» نيز به نام تفسير «الأمثل» اخيرا در بيروت به چاپ رسيده است. ترجمه آن به زبان «انگليسى» نيز هماكنون در دست تهيه مىباشد[۱۵]
پانويس
منابع مقاله
1. مقدمه و متن كتاب.
2. فعال عراقىنژاد، حسین «مفسران معاصر / تفسير نمونه آيتالله مكارم شيرازى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: دو هفتهنامه گلستان قرآن، دى 1379، شماره 46 (3 صفحه، از 38 تا 40).
3. علىبابايى، احمد «برگزيده تفسير نمونه»، زير نظر آيتالله مكارم شيرازى، تهران، دارالكتب الإسلامية، 1374 - 1376.