نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۳۰

نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل

نام	نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل
نام‌های دیگر
نام پدر	اسماعیل
متولد	4 ذی الحجه سال 1050ق برابر با 1640م
محل تولد	دمشق
رحلت	24 شعبان 1143ق
اساتید	اسماعیل بن عبدالغنی نجم‌الدين، محمد بن بدرالدين، محمد غزى احمد بن محمد قلعى
برخی آثار	الحضرة الأنسية في الرحلة القدسية التوحید(ماتریدی)
کد مؤلف	AUTHORCODE00635AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، نابلسی (ابهام زدایی) را ببینید.

عبدالغنی بن اسماعیل نابلسی (1050-1143ق)، عالم دینی، ادیب، شاعر، صوفی

ولادت

عبدالغنى بن اسماعيل بن عبدالغنى بن اسماعيل كنانى مقدسى دمشقى، مشهور به ابن نابلسى، در 4 ذی الحجه سال 1050ق برابر با 1640م، در دمشق به دنيا آمد.

وى حنفى‌مذهب بود. اجدادش از خاندان بنى جماعه، در بيت‌المقدس بودند و سپس به نابلس نقل مكان كردند. نسب ايشان به عمر بن خطاب مى‌رسد. پدر و جد وى، هر دو، از علما و فضلاى مشهور زمان خود بوده‌اند. جد وى بر «جامع الصغير» سيوطى، تفسير نوشته است.

تحصیلات

نابلسى، در 9 سالگى قرآن كريم را از حفظ كرد و سپس به فراگيرى علوم دينى و لغوى پرداخت و هنگامى كه به 20 سالگى رسيد، به تأليف و تدريس در جامع اموى پرداخت. در 1075ق، به قسطنطنيه (استانبول) سفر كرد و در آنجا با عبدالرزاق گيلانى، نوه عبدالقادر گيلانى، ديدار كرد و از طريق او به طريقت قادريه پيوست و «تاج قادرى» و شمشير اجدادى عبدالرزاق را از وى دريافت نمود. پس از بازگشت به دمشق، در مكانى مقابل قبر يحيى بن زكريا، به تدريس علوم گوناگون و آثار كسانى چون سيوطى و ابن عربى پرداخت. در 1087ق، به واسطه حضور ابوسعيد بلخى نقش‌بندى در دمشق، به طريقت نقش‌بندیه پيوست و خرقه و عكّاز (عصا) اين طريقت را از وى دريافت كرد و به سفارش وى، بر رساله منسوب به تاج‌الدين نقش‌بندى، شرحى به نام «مفتاح المعية» نوشت.

عبدالغنى، پس از رسيدن به 40 سالگى، هفت سال را در عزلت، رياضت و مطالعه آثار ابن عربى، ابن سبعين و عفيف‌الدين تلمسانى سپرى كرد و در اثناى اين خلوت، «بواطن القرآن» و «مواطن الفرقان» را در پنج هزار بيت سرود.

نابلسى پس از ترك خلوت، سياحت در پيش گرفت و به لبنان، بيت‌المقدس، مصر، شام و حجاز سفر كرد. حاصل اين سفرها، چهار سفرنامه است كه همگى به چاپ رسيده‌اند.وى، سپس به دمشق بازگشت و تا پايان عمر در آنجا ماند و به تدريس مشغول شد و در 1113ق، نيز به مقام افتا در مذهب حنفى دست يافت.

اساتيد

پدرش؛ اسماعیل بن عبدالغنی
نجم‌الدين، محمد بن بدرالدين، محمد غزى، مؤلف «الكواكب السائرة فى اعيان المائة العاشرة؛
احمد بن محمد قلعى حمصى دمشقى حنفى، استاد وى در فقه و اصول؛
عبدالباقى بن عبدالباقى حنبلى دمشقى، استاد او در حديث؛
محمد بن كمال‌الدين حنفى، مشهور به ابن حمزه، نقيب الاشراف دمشق، استاد او در حديث؛
محمود كردى دمشقى، استاد او در صرف و نحو و معانى و بيان.

شاگردان

محمدامين بن فضل‌الله محبى دمشقى حنفى؛
محمد بن ابراهيم دكدكجى؛
مصطفى عُمَرى، مشهور به ابن عبدالهادى؛
محمد بن ابى‌بكر مرعشى، مشهور به ساجقلى‌زاده يا سچاقلى‌زاده؛
مرتضى دمشقى، مشهور به امير كردى؛
صفى‌الدين، موسى بن جلال‌الدين، على مولوى رومى، مشهور به صفى‌دده؛
اسماعيل بن محمد عجلونى؛
عبدالرحمن بن محمد بهلول نحلاوى شافعى دمشقى؛
شمس‌الدين، محمد بن عبدالرحمن غزى.

وفات

نابلسى در 24 شعبان 1143ق، در دمشق درگذشت و در صالحيه، در قبه‌اى كه در 1126 ساخته شده بود، به خاک سپرده شد. مصطفى نابلسى، يكى از نوادگانش، در كنار مقبره وى، مسجد جامعى بنا نمود كه در 1410ق، تجديد بنا و در آن مدرسه‌اى نيز براى تعليم وحفظ قرآن ساخته شد و يكى ديگر از نوادگان نابلسى، به نام راتب نابلسى، در آنجا به تدريس پرداخت. ^[۱]، ^[۲]

آثار

جواهر النصوص فى حل كلمات الفصوص (در موضوع تصوف)؛
كتاب الوجود (در موضوع تصوف)؛
الرد المتين على منتقص العارف محيى‌الدين (در موضوع تصوف)؛
كشف السر الغامض (در موضوع تصوف)؛
جمع الأسرار فى منع الأشرار عن الطعن فى الصوفية الأخيار (در موضوع تصوف)؛
الصراط السوى (در موضوع تصوف)؛
الحضرة الأنسية فى الرحلة القدسية (سفرنامه فلسطين)؛
التحفة النابلسية فى الرحلة الطرابلسية (سفرنامه طرابلس)؛
الحقيقة و المجاز فى الرحلة الى بلاد الشام و مصر و الحجاز؛
حلة الذهب الابريز فى رحلة بعلبك و البقاع العزيز؛
ديوان الحقائق و مجموع الرقائق؛
ايضاح الدلالات فى سماع الآلات؛
تحقيق القضية فى الفرق بين الرشوة و الهدية؛
ربع الإفادات فى ربع العبادات؛
كشف السر الغامض (در شرح ديوان ابن فارض)؛
العقود اللؤلؤية فى طريق السادة المولویة؛
مسائل فى التوحيد و التصوف؛
القول المتين فى بيان توحيد العارفين، مشهور به نخبة المسئلة (شرح رساله «التحفة المرسلة فى علم حقيقة الشريعة المحمدية»، از محمد بن فضل‌الله هندى صوفى)؛
الصلح بين الإخوان فى حكم إباحة الدخان؛
ذخائر المواريث فى الدلالة على مواضع الأحاديث؛
فتح العين عن الفرق بين التسميتين (در رد تثليث مسيحيت)؛
كشف النور عن اصحاب القبور (در بيان كرامات اوليا پس از مرگشان و حكم بناى
مقبره براى آنان)؛
تحرير الحاوى (در شرح تفسير بيضاوى)؛
كفاية المستفيد فى علم التجويد؛
تعطير الأنام فى تعبير المنام؛
علم الملاحة فى علم الفلاحة (مختصر «جامع فرائد الملاحة فى جوامع فوائد الفلاحة» رضى‌الدين، ابوالفضل، محمد عامرى غزى شافعى)؛
كوكب المبانى و موكب المعانى؛
مفتاح المعية فى دستور الطريقة النقشبندیة؛
الأجوبة على 161 سؤالا؛
الميزان الذرية المبينة لعقائد الفرق العلية؛
اللؤلؤ المكنون فى حكم الإخبار عما سيكون.^[۳]

پانویس

منابع مقاله

وابسته‌ها

الحضرة الأنسية في الرحلة القدسية

التوحید(ماتریدی)

تعطير الأنام في تعبير المنام

شرح دیوان ابن الفارض

دیوان الحقائق و مجموع الرقائق

کشف النور عن أصحاب القبور

کوکب المباني و موکب المعاني

إيضاح المقصود من وحدة الوجود

القول المتین في بیان توحید العارفین

المیزان الذریة المبینة لعقائد الفرق العلیة

کتاب الوجود

الحقيقة و المجاز في الرحلة إلي بلاد الشام و مصر و الحجاز

الوجود الحق و الخطاب الصدق

النادرات العینیة لعبد الکریم الجیلي، مع شرح النابلسي

جواهر النصوص فی حل كلمات الفصوص

مفتاح المعیة في دستور الطریقة النقشبندیة

عنوان التوفیق في آداب الطریق

الاجوبه علی 161 سؤالا

شرح جواهر النصوص فی حل کلمات الفصوص (ویرایش قدیم)

الصوفية في شعر ابن الفارض

اللؤلؤ المکنون في حکم الإخبار عما سيکون

جواهر النصوص في شرح الفصوص

شرح ديوان ابن الفارض (قاهره)

عطر خوش در تأویل خواب و رؤیا تعطیر الانام فی تعبیر المنام

[1] نسیم الشام

[2] السطور

[3] الرق المنشور

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR00635.jpg|بندانگشتی|نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل
+! نام!! data-type="authorName" |نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |اسماعیل
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |4 ذی الحجه سال 1050ق برابر با 1640م
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |دمشق
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|1162 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |24 شعبان 1143ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[اسماعیل بن عبدالغنی]]
+[[نجم‌الدين، محمد بن بدرالدين، محمد غزى]]
+[[احمد بن محمد قلعى]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |[[الحضرة الأنسية في الرحلة القدسية]]
-|-class='articleCode'
+[[التوحید(ماتریدی)]]
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE635AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00635AUTHORCODE
 |}
 </div>
+{{کاربردهای دیگر|نابلسی (ابهام زدایی)}}
-==ولادت==
+'''عبدالغنی بن اسماعیل نابلسی''' (1050-1143ق)، عالم دینی، ادیب، شاعر، صوفی
-'''عبدالغنى بن اسماعيل بن عبدالغنى بن اسماعيل كنانى مقدسى دمشقى، مشهور به ابن نابلسى'''، در 1050ق، در دمشق به دنيا آمد.
+== ولادت ==
+عبدالغنى بن اسماعيل بن عبدالغنى بن اسماعيل كنانى مقدسى دمشقى، مشهور به ابن نابلسى، در 4 ذی الحجه سال 1050ق برابر با 1640م، در دمشق به دنيا آمد.
-==مذهب و خاندان==
 وى حنفى‌مذهب بود. اجدادش از خاندان بنى جماعه، در بيت‌المقدس بودند و سپس به نابلس نقل مكان كردند. نسب ايشان به عمر بن خطاب مى‌رسد. پدر و جد وى، هر دو، از علما و فضلاى مشهور زمان خود بوده‌اند. جد وى بر «جامع الصغير» سيوطى، تفسير نوشته است.
-==کسب علم و دانش==
+==تحصیلات==
-نابلسى، در 9 سالگى قرآن كريم را از حفظ كرد و سپس به فراگيرى علوم دينى و لغوى پرداخت و هنگامى كه به 20 سالگى رسيد، به تأليف و تدريس در جامع اموى پرداخت. در 1075ق، به قسطنطنيه (استانبول) سفر كرد و در آنجا با عبدالرزاق گيلانى، نوه عبدالقادر گيلانى، ديدار كرد و از طريق او به طريقت قادريه پيوست و «تاج قادرى» و شمشير اجدادى عبدالرزاق را از وى دريافت نمود. پس از بازگشت به دمشق، در مكانى مقابل قبر يحيى بن زكريا، به تدريس علوم گوناگون و آثار كسانى چون [[سيوطى]] و [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] پرداخت. در 1087ق، به واسطه حضور ابوسعيد بلخى نقش‌بندى در دمشق، به طريقت نقش‌بنديه پيوست و خرقه و عكّاز (عصا) اين طريقت را از وى دريافت كرد و به سفارش وى، بر رساله منسوب به تاج‌الدين نقش‌بندى، شرحى به نام «مفتاح المعية» نوشت.
+نابلسى، در 9 سالگى قرآن كريم را از حفظ كرد و سپس به فراگيرى علوم دينى و لغوى پرداخت و هنگامى كه به 20 سالگى رسيد، به تأليف و تدريس در جامع اموى پرداخت. در 1075ق، به قسطنطنيه (استانبول) سفر كرد و در آنجا با عبدالرزاق گيلانى، نوه عبدالقادر گيلانى، ديدار كرد و از طريق او به طريقت قادريه پيوست و «تاج قادرى» و شمشير اجدادى عبدالرزاق را از وى دريافت نمود. پس از بازگشت به دمشق، در مكانى مقابل قبر يحيى بن زكريا، به تدريس علوم گوناگون و آثار كسانى چون [[سيوطى]] و [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] پرداخت. در 1087ق، به واسطه حضور ابوسعيد بلخى نقش‌بندى در دمشق، به طريقت نقش‌بندیه پيوست و خرقه و عكّاز (عصا) اين طريقت را از وى دريافت كرد و به سفارش وى، بر رساله منسوب به تاج‌الدين نقش‌بندى، شرحى به نام «مفتاح المعية» نوشت.
 عبدالغنى، پس از رسيدن به 40 سالگى، هفت سال را در عزلت، رياضت و مطالعه آثار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، ابن سبعين و عفيف‌الدين تلمسانى سپرى كرد و در اثناى اين خلوت، «بواطن القرآن» و «مواطن الفرقان» را در پنج هزار بيت سرود.
@@ خط ۴۷: / خط ۵۳: @@
 نابلسى پس از ترك خلوت، سياحت در پيش گرفت و به لبنان، بيت‌المقدس، مصر، شام و حجاز سفر كرد. حاصل اين سفرها، چهار سفرنامه است كه همگى به چاپ رسيده‌اند.وى، سپس به دمشق بازگشت و تا پايان عمر در آنجا ماند و به تدريس مشغول شد و در 1113ق، نيز به مقام افتا در مذهب حنفى دست يافت.
-==برخى از اساتيد نابلسى==
+==اساتيد==
-پدرش؛
+#پدرش؛ [[اسماعیل بن عبدالغنی]]
-#نجم‌الدين، محمد بن بدرالدين، محمد غزى، مؤلف «الكواكب السائرة فى اعيان المائة العاشرة؛
+#[[نجم‌الدين، محمد بن بدرالدين، محمد غزى]]، مؤلف «[[الكواكب السائرة فى اعيان المائة العاشرة]]؛
-#احمد بن محمد قلعى حمصى دمشقى حنفى، استاد وى در فقه و اصول؛
+#[[احمد بن محمد قلعى]] حمصى دمشقى حنفى، استاد وى در فقه و اصول؛
 #عبدالباقى بن عبدالباقى حنبلى دمشقى، استاد او در حديث؛
 #محمد بن كمال‌الدين حنفى، مشهور به ابن حمزه، نقيب الاشراف دمشق، استاد او در حديث؛
 #محمود كردى دمشقى، استاد او در صرف و نحو و معانى و بيان.
-== برخى از شاگردان نابلسى==
+== شاگردان ==
 # محمدامين بن فضل‌الله محبى دمشقى حنفى؛
@@ خط ۶۸: / خط ۷۴: @@
 # شمس‌الدين، محمد بن عبدالرحمن غزى.
-==برخى از آثار نابلسى==
+==وفات==
+نابلسى در 24 شعبان 1143ق، در دمشق درگذشت و در صالحيه، در قبه‌اى كه در 1126 ساخته شده بود، به خاک سپرده شد. مصطفى نابلسى، يكى از نوادگانش، در كنار مقبره وى، مسجد جامعى بنا نمود كه در 1410ق، تجديد بنا و در آن مدرسه‌اى نيز براى تعليم وحفظ قرآن ساخته شد و يكى ديگر از نوادگان نابلسى، به نام راتب نابلسى، در آنجا به تدريس پرداخت. <ref>[https://naseemalsham.com/subjects/view/28362 نسیم الشام]</ref>، <ref>[https://sotor.com/%D9%86%D8%A8%D8%B0%D8%A9_%D8%B9%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%B3%D9%8A#.D9.85.D8.A4.D9.84.D9.81.D8.A7.D8.AA_.D8.B9.D8.A8.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D8.BA.D9.86.D9.8A_.D8.A7.D9.84.D9.86.D8.A7.D8.A8.D9.84.D8.B3.D9.8A السطور]</ref>
+==آثار ==
+{{ستون-شروع|2}}
 # جواهر النصوص فى حل كلمات الفصوص (در موضوع تصوف)؛
@@ خط ۹۸: / خط ۱۱۰: @@
 # علم الملاحة فى علم الفلاحة (مختصر «جامع فرائد الملاحة فى جوامع فوائد الفلاحة» رضى‌الدين، ابوالفضل، محمد عامرى غزى شافعى)؛
 # كوكب المبانى و موكب المعانى؛
-# مفتاح المعية فى دستور الطريقة النقشبندية؛
+# مفتاح المعية فى دستور الطريقة النقشبندیة؛
 # الأجوبة على 161 سؤالا؛
 # الميزان الذرية المبينة لعقائد الفرق العلية؛
-# اللؤلؤ المكنون فى حكم الإخبار عما سيكون.
+# اللؤلؤ المكنون فى حكم الإخبار عما سيكون.<ref>[https://app.alreq.com/ar/Authors/Author/193cb868-f9a3-4e2d-df7a-08d7902f2e12 الرق المنشور]</ref>
+{{پایان}}
-==وفات==
+==پانویس ==
+<references />
-نابلسى در 1143ق، در دمشق درگذشت و در صالحيه، در قبه‌اى كه در 1126 ساخته شده بود، به خاك سپرده شد. مصطفى نابلسى، يكى از نوادگانش، در كنار مقبره وى، مسجد جامعى بنا نمود كه در 1410ق، تجديد بنا و در آن مدرسه‌اى نيز براى تعليم وحفظ قرآن ساخته شد و يكى ديگر از نوادگان نابلسى، به نام راتب نابلسى، در آنجا به تدريس پرداخت.
+==منابع مقاله==
+#[https://naseemalsham.com/subjects/view/28362 نسیم الشام]
+#[https://app.alreq.com/ar/Authors/Author/193cb868-f9a3-4e2d-df7a-08d7902f2e12 الرق المنشور]
+#[https://sotor.com/%D9%86%D8%A8%D8%B0%D8%A9_%D8%B9%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%B3%D9%8A#.D9.85.D8.A4.D9.84.D9.81.D8.A7.D8.AA_.D8.B9.D8.A8.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D8.BA.D9.86.D9.8A_.D8.A7.D9.84.D9.86.D8.A7.D8.A8.D9.84.D8.B3.D9.8A السطور]
-== وابسته‌ها ==
+==وابسته‌ها==
 {{وابسته‌ها}}
 [[الحضرة الأنسية في الرحلة القدسية]]
-[[کشف النور عن اصحاب القبور]]
+[[التوحید(ماتریدی)]]
+[[تعطير الأنام في تعبير المنام]]
+[[شرح دیوان ابن الفارض]]
+[[دیوان الحقائق و مجموع الرقائق]]
+[[کشف النور عن أصحاب القبور]]
+[[کوکب المباني و موکب المعاني]]
+[[إيضاح المقصود من وحدة الوجود]]
-[[المیزان الذریه المبینه لعقاید الفرق العلیه]]
+[[القول المتین في بیان توحید العارفین]]
-[[التوحید(ماتریدی)]]
+[[المیزان الذریة المبینة لعقائد الفرق العلیة]]
 [[کتاب الوجود]]
-[[شرح دیوان ابن الفارض من شرحی الشیخ بدر الدین الحسن بن محمد البورینی و الشیخ عبدالغنی بن اسماعیل النابلسی]]
+[[الحقيقة و المجاز في الرحلة إلي بلاد الشام و مصر و الحجاز]]
+[[الوجود الحق و الخطاب الصدق]]
+[[النادرات العینیة لعبد الکریم الجیلي، مع شرح النابلسي]]
 [[جواهر النصوص فی حل كلمات الفصوص]]
-[[مفتاح المعیه فی دستور الطریقه النقشبندیه]]
+[[مفتاح المعیة في دستور الطریقة النقشبندیة]]
-[[الاجوبه علی 161 سوالا]]
+[[عنوان التوفیق في آداب الطریق]]
-[[دیوان الحقایق و مجموع الرقایق]]
+[[الاجوبه علی 161 سؤالا]]
-[[تعطیر الأنام فی تعبیر المنام]]
 [[شرح جواهر النصوص فی حل کلمات الفصوص (ویرایش قدیم)]]
@@ خط ۱۳۶: / خط ۱۶۸: @@
 [[الصوفية في شعر ابن الفارض]]
-[[الـلؤلؤ المکنون في حکم الإخبار عما سيکون]]
+[[اللؤلؤ المکنون في حکم الإخبار عما سيکون]]
 [[جواهر النصوص في شرح الفصوص]]
-[[کوکب المباني و موکب المعاني: شرح صلوات القطب الجيلاني]]
 [[شرح ديوان ابن الفارض (قاهره)]]
@@ خط ۱۴۷: / خط ۱۷۷: @@
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:آبان(1400)]]