مهدوی، سید مصلح‌الدین: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر')
    جز (جایگزینی متن - ' می کرد' به ' می‌کرد')
     
    (۵۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR00450.jpg|بندانگشتی|مهدوی، مصلح‌الدین]]
    [[پرونده:NUR00450.jpg|بندانگشتی|مهدوی، مصلح‌الدین]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|مهدوی، مصلح‌الدین
    ! نام!! data-type="authorName" |مهدوی، مصلح‌الدین
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| مهدوی، محمد حسین
    | data-type="authorOtherNames" | مهدوی، محمد حسین
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |سید محمدتقى
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1294 هـ.ش
    | data-type="authorbirthDate" |1294ش
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |بیدآباد اصفهان
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1374 هـ.ش یا 1416 هـ.ق
    | data-type="authorDeathDate" |1374ش یا 1416ق
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[حبیب‌آبادی، محمدعلی|میرزا محمدعلى معلم حبیب‌آبادى]]
     
    [[تونی، عبدالله بن محمد|محمدحسین فاضل تونى]]
     
    [[عصار، سید محمدکاظم|آیت‌الله سید محمدکاظم عصار]]
     
    [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]
     
    [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتیانی]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    | data-type="authorWritings" |[[اعلام اصفهان]]
    |-class='articleCode'
     
    [[اصفهان دار العلم شرق: مدارس دینی اصفهان]]
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE450AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00450AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{کاربردهای دیگر|مهدوی (ابهام زدایی)}}


    '''سید محمدحسین مهدوى''' (1294-1374ش)، ملقب به مصلح‌ا‌لدین، نویسنده، محقق، مترجم، تاریخ‌نگار، اصفهان‌شناس، مدرس


    '''سيد مصلح‌الدين مهدوى''' فرزند سيد محمدتقى، ملقب به سيد شهاب‌الدين، نحوى اصفهانى از علماى پرهيزگار و اديبى برجسته بود. مادرش دختر علامه فقيد آخوند ملا محمدحسین کرمانى از مدرسان و ائمه جماعت و صاحب مسند قضا بود.
    == ولادت ==
    او فرزند سید محمدتقى، ملقب به سید شهاب‌الدین، نحوى اصفهانى از علماى پرهیزگار و ادیبى برجسته بود. مادرش دختر علامه فقید آخوند ملا محمدحسین کرمانى از مدرسان و ائمه جماعت و صاحب مسند قضا بود.


    مصلح‌الدين در بامداد 15 محرم الحرام سال 1334ق، در يكى از محلات قديمى اصفهان به نام بيدآباد، در خاندانى بزرگوار و اهل علم، به دنيا آمد. وى در شش سالگى پدر را از دست داد و تحت سرپرستى مادر و برادرانش كه همه اهل علم بودند، تربيت يافت. دوره ابتدايى را در مدارس جديد اقدسيه و گلبهار گذراند.
    نام اصلی مهدوی، محمدحسین و لقب وی مصلح‌الدین است؛ اما ایشان به «مصلح‌الدین» معروف بود، ولی پدر و عموهای او به نحوی معروف بودند.


    هم‌زمان با تحصيل علوم جديد، شوق يادگيرى علوم اسلامى وى را به مدارس علميه كشانيد. صرف و نحو، معانى، بيان، فقه و اصول را فراگرفت و سيوطى، [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]]  و [[المطول|مطول]]  را نزد آقاميرزا محمد على معلم حبيب‌آبادى، مؤلف كتاب گران‌سنگ مكارم‌الآثار، خواند. آشنايى با اين مورخ و دانشمند او را به تاريخ و رجال علاقه‌مند ساخت و سال‌هاى بسيارى از عمر شريف خود را صرف تحقيق در اين باره كرد. از ديگر اساتيد او در آن دوران مى‌توان از آيت‌الله مير سيد حسن مدرسى، مير محمد صادقى، حاج ميرزا محمدباقرامامى، حاج شيخ محمد على کرمانى، شيخ محمدحسن قاضى عسكر، كمال‌الدين خوانسارى در اصفهان، [[تونی، عبدالله بن محمد|شيخ محمدحسین فاضل تونى]]  و آيت‌الله سيد محمد كاظم عصار در تهران نام برد.
    مصلح‌الدین در بامداد 15 محرم الحرام سال 1334ق، در یکى از محلات قدیمى اصفهان به نام بیدآباد، در خاندانى بزرگوار و اهل علم، به دنیا آمد. وى در شش سالگى پدر را از دست داد و تحت سرپرستى مادر و برادرانش که همه اهل علم بودند، تربیت یافت.  


    وى بعدها به مدرسه سعدى، كه در آن وقت زير نظر مرحوم محمدتقى خان صدرى اداره مى‌شد، رفت. ناظم اين مدرسه مرحوم سيد على خان نوربخشى آزاد از شعرا و محترمين اصفهان بود. اين مدرسه معلمان بسيار عالى داشت مثل مرحوم ملا محمد هادى كه از هم‌دوره‌اى‌ها و هم‌درسان آيت‌الله ارباب بود.
    == تحصیلات ==
    دوره ابتدایى را در مدارس جدید اقدسیه و گلبهار گذراند.


    مصلح‌الدين در خارج از دبيرستان هم در مدرسه صدر در خدمت بعضى از بزرگان تحصيلاتى كرد و در سال 1315ش به دانشسراى علمى تهران رفت و از محضر اساتيد كسب فيض نمود. او در سال 1316ش به خدمت نظام رفت و افسر وظيفه شد و در پادگان اصفهان به خدمت مشغول گرديد.
    هم‌زمان با تحصیل علوم جدید، شوق یادگیرى علوم اسلامى وى را به مدارس علمیه کشانید. صرف و نحو، معانى، بیان، فقه و اصول را فراگرفت و سیوطى، [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]] و [[المطول|مطول]] را نزد آقا [[حبیب‌آبادی، محمدعلی|میرزا محمدعلى معلم حبیب‌آبادى]]، مؤلف کتاب گران‌سنگ [[مكارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار|مکارم‌ الآثار]]، خواند. آشنایى با این مورخ و دانشمند او را به تاریخ و رجال علاقه‌مند ساخت و سال‌هاى بسیارى از عمر شریف خود را صرف تحقیق در این باره کرد. از دیگر اساتید او در آن دوران مى‌توان از [[آیت‌الله میر سید حسن مدرسى]]، میر محمد صادقى، حاج میرزا محمدباقر امامى، حاج شیخ محمد على کرمانى، شیخ [[محمدحسن قاضى عسکر]]، [[کمال‌الدین خوانسارى]] در اصفهان بودند.


    وى از چند نفر از بزرگان مجتهد و آيات عظام به اجازه روايت مفتخر شده بود كه عبارت‌اند از: شيخ [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ طهرانى]]، سيد [[مرعشی، شهاب‌الدین|شهاب‌الدين مرعشى نجفى]]، حاج شيخ [[کمره‎‌ای، محمدباقر|محمدباقركمره‌اى]]، شيخ محمد على عراقى، معلم حبيب‌آبادى، سيد اسماعيل هاشمى، سيد ضياءالدين علامه، حاج سيد على حسينى اصفهانى مشهور به علامه فانى، سيد محمود شيرازى، حاج سيد مصطفى صفايى خوانسارى و حاج سيد محمد على روضاتى. ضمناً مرحوم مهدوى از جلسات درسى آيات عظام ميلانى و شيرازى در مشهد نيز سود جسته بود. ايشان سى و چند سال از عمر خود را با اشتياق و پشتكار فراوان در راه تعليم و تربيت صرف كرد.
    وى بعدها به مدرسه سعدى، که در آن وقت زیر نظر مرحوم محمدتقى خان صدرى اداره مى‌شد، رفت. ناظم این مدرسه مرحوم سید على خان نوربخشى آزاد از شعرا و محترمین اصفهان بود. این مدرسه معلمان بسیار عالى داشت مثل مرحوم ملا محمد هادى که از هم‌دوره‌اى‌ها و هم‌درسان آیت‌الله ارباب بود.


    == آثار ==
    مصلح‌الدین در خارج از دبیرستان هم در مدرسه صدر در خدمت بعضى از بزرگان تحصیلاتى کرد و در سال 1315ش به دانشسراى عالی تهران رفت و در رشته فلسفه و علوم تربیتی به تحصیل پرداخت. استادان او در این دوره، [[تونی، عبدالله بن محمد|محمدحسین فاضل تونی]]، [[عصار، سید محمدکاظم|سید محمدکاظم عصار]]، [[صادق رضازاده شفق]]، آقا [[نصیرالدین خواجوی نوری]]، [[فروزانفر، بدیع‌الزمان|بدیع‌الزمان فروزانفر]]، [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال آشتیانی]] و [[سید جمال‌الدین رضوان خوانساری]] بودند. او در سال 1317ش به خدمت سربازی اعزام شد و افسر وظیفه شد و در پادگان اصفهان به خدمت مشغول گردید.
     
    سفر به عتبات؛ او در سال 1323ش به عتبات عالیات سفر و با عده‌ای از علمای آن دیار دیدار کرد. او در مدرسه بزرگ آخوند خراسانی نزد همشهری خود شیخ [[ابوالفضل معزی]] رفت، و آن دو، خدمت [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شیخ آقا بزرگ تهرانی]] رسیدند، و از ایشان اجازه روایت دریافت کردند.
     
    == اجازه اجتهاد ==
    وى از چند نفر از بزرگان مجتهد و آیات عظام به اجازه روایت مفتخر شده بود که عبارتند از: شیخ [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ طهرانى]]، سید [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|شهاب‌الدین مرعشى نجفى]]، حاج شیخ [[کمره‎‌ای، محمدباقر|محمدباقرکمره‌اى]]، شیخ محمد على عراقى، معلم حبیب‌آبادى، سید اسماعیل هاشمى، سید ضیاءالدین علامه، حاج سید على حسینى اصفهانى مشهور به علامه فانى، سید محمود شیرازى، حاج سید مصطفى صفایى خوانسارى و حاج سید محمد على روضاتى. ضمناً مرحوم مهدوى از جلسات درسى آیات عظام میلانى و شیرازى در مشهد نیز سود جسته بود. ایشان سى و چند سال از عمر خود را با اشتیاق و پشتکار فراوان در راه تعلیم و تربیت صرف کرد.
     
    == تدریس ==
    وی چندین سال در تهران به تحقیق و مطالعه پرداخت. در سال 1331ش به استخدام آموزش و پرورش درآمد، و مدتی در دبیرستان پهلوی سابق به تدریس پرداخت. سپس به اصفهان منتقل شد، و در دبیرستان‌های ادب، گلبهار و سعدی به تدریس تاریخ، جغرافیا، منطق و تعلیمات دینی پرداخت.
     
    او برای تدریس در دبیرستان‌ها در زمان حکومت پهلوی و دریافت حقوق از دولت از [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] کسب اجازه کرد.


    سید مصلح‌الدین مهدوی، اغلب اوقات فراغت خود را صرف یادداشت برداری از کتاب‌ها، جستجو در آثار و ابنیه تاریخی اصفهان می‌نمود و هر روز که می‌گذشت، بر دامنه تحقیقات و بررسی‌های خود می‌افزود.


    ايشان پس از بازنشستگى اوقات خود را صرف تحقيق و تأليف كرد و با كوشش بسيار آثار ارزشمندى درباره امامان شيعه، دانشمندان، شخصيت‌هاى علمى و فرهنگى شيعه و فرهنگ و هنر اصفهان به رشته تحرير درآورد. تاكنون بيش از بيست و شش كتاب و مقاله نامبرده به شرح ذيل انتشار يافته است:
    او پژوهش‌گری امانت دار بود. همیشه در نوشتن منبع مطالب خود اصرار داشت و سعی می‌کرد مطلبی را بدون مأخذ نقل نکند، علاوه بر کتاب‌ها، از افراد مطلع نیز در تهیه مطالب مورد نظر خود استفاده می‌کرد و از نسخه‌های خطی، کتیبه‌های ابنیه تاریخی و اسناد بهره می‌برد. او مطالب نقل شده از کتاب‌ها را مورد بررسی و نقد قرار می‌داد، و تلاش می‌کرد که اشتباهات آنها را رفع کند و مطالب مستند و دقیق به چاپ برساند. بیشتر آثار ایشان مربوط به تاریخ علمى، فرهنگى و مشاهیر اصفهان شامل فقها، محدثان، مفسران، ادبا، عرفا، مورخان و شعرا است. وى به زنده نگاه داشتن و معرفى خدمات صادقانه بزرگان دین و فرهنگ علاقه‌مند بود.


    # ابطال الصفا: درباره اسامى شهداى واقعه جانسوز كربلا
    == وفات ==
    # ارمغان اصفهان: شرح حال مرحوم آيت‌الله حاج مير سيد على بهبهانى
    ایشان در روز دوشنبه چهارم تیر ماه 1374ش مطابق با 26 محرم الحرام 1416ق، بدرود حیات گفت و در تکیه مهدوى تخت فولاد اصفهان در بقعه خانوادگی خاندان مهدوی ، به خاک سپرده شد.
    # بيان المفاخر: در شرح حال حاج سيد محمدباقرحجت‌الاسلام شفتى و خاندانش
    # تاريخچه شهر سامرا
    # تاريخچه محل خواجوى اصفهان
    # تاريخ علمى و اجتماعى اصفهان در دو قرن اخير
    # تذكره شعراى معاصر اصفهان: شرح‌حال و نمونه اشعار 486 نفر از شعراى اصفهان
    # دانشمندان و بزرگان اصفهان يا تذكره القبور
    # رجال اصفهان: حواشى بر تذكرة القبور علامه مولى عبدالكريم گزى
    # زندگى‌نامه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردى]]
    # زندگى حضرتين عسكريين(ع)
    # زندگى‌نامه علامه مولى [[مجلسی، محمدباقر|محمدباقرمجلسى]]
    # زندگى امام محمدباقر(ع)
    # سيرى در تاريخ تخت‌فولاد يا لسان الارض، شرح تاريخچه قبرستان تخت‌فولاد و تكايا و مدفونين در آنجا
    # شرح حال شهيد اصفهانى حاج ميرزا ابوالحسن آل‌رسول موسوى و خاندان ايشان در تحفه الابرار
    # شرح حال چهار نفر از خاندان مرحوم حاج محمد ابراهيم كلباسى
    # شرح حال آيت‌الله نجفى مرعشى؛ هفته‌نامه نويد اصفهان
    # شرح حال آقا شيخ محمد رضا نجفى؛ مجله نور علم قم
    # شرح حال حاج [[شفتی بیدآبادی، محمدباقر بن محمدتقی|سيد محمدباقرشفتى]]؛ مجله نور علم قم
    # شرح حال مرحوم حاج آقا حسين عمادزاده اصفهانى؛ هفته‌نامه نويد اصفهان
    # شرح حال حاج شيخ مرتضى مظاهرى؛ هفته‌نامه نويد اصفهان
    # شرح حال مرحوم سيد كريم نيك‌زاد حسينى دهكردى؛ هفته‌نامه نويد اصفهان
    # غايه الامال و الامانى: شرح حال [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سيد هاشم بحرانى]] در مقدمه كتاب لوامع النورانية
    # عطية الجواد و كلمات قصار حضرت جواد الائمه(ع)
    # محيط ادب: فهرست اجمالى مدارس دينى قديمى و جديد اصفهان
    # يك دوره پنج جلدى تعليمات دينى با مشاركت عده‌اى از همكاران براى دبيرستان‌ها.


    آثار بسيار ديگرى از ايشان به‌جا مانده كه هنوز به زيور چاپ آراسته نشده است. از جمله:
    == آثار ==


    # امام‌زاده‌هاى اصفهان و توابع
    ایشان پس از بازنشستگى اوقات خود را صرف تحقیق و تألیف کرد و با کوشش بسیار آثار ارزشمندى درباره امامان شیعه، دانشمندان، شخصیت‌هاى علمى و فرهنگى شیعه و فرهنگ و هنر اصفهان به رشته تحریر درآورد. تاکنون بیش از بیست و شش کتاب و مقاله نامبرده به شرح ذیل انتشار یافته است:
    # تاريخ علما و محدثين اصفهان
    # تاريخ كاظمين
    # خاندان خجنديان
    # رساله تاريخچه زندگانى باقرخان خوراسگانى با صفحه‌اى از تاريخ اصفهان در عهد زنديه
    # در فدك و سير تاريخى آن
    # شرح حال معصومين(ع) و كلمات قصار آن‌ها.
    # الحائريون در ذكر جمعى از علماى مدفون در كربلا
    # در تاريخ تشيع مردم اصفهان


    بيشتر آثار ايشان مربوط به تاريخ علمى، فرهنگى و مشاهير اصفهان شامل فقها، محدثان، مفسران، ادبا، عرفا، مورخان و شعرا است. وى به زنده نگاه داشتن و معرفى خدمات صادقانه بزرگان دين و فرهنگ علاقه‌مند بوده است.
    # ابطال الصفا: درباره اسامى شهداى واقعه جانسوز کربلا
    # ارمغان اصفهان: شرح حال مرحوم آیت‌الله حاج میر سید على بهبهانى
    # بیان المفاخر: در شرح حال حاج سید محمدباقرحجت‌الاسلام شفتى و خاندانش
    # تاریخچه شهر سامرا
    # تاریخچه محل خواجوى اصفهان
    # تاریخ علمى و اجتماعى اصفهان در دو قرن اخیر
    # تذکره شعراى معاصر اصفهان: شرح‌حال و نمونه اشعار 486 نفر از شعراى اصفهان
    # دانشمندان و بزرگان اصفهان یا تذکره القبور
    # رجال اصفهان: حواشى بر تذکرة القبور علامه مولى عبدالکریم گزى
    # زندگى‌نامه [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]]
    # زندگى حضرتین عسکریین(ع)
    # زندگى‌نامه علامه مولى [[مجلسی، محمدباقر|محمدباقرمجلسى]]
    # زندگى امام محمد باقر(ع)
    # سیرى در تاریخ تخت‌فولاد یا لسان الارض، شرح تاریخچه قبرستان تخت‌فولاد و تکایا و مدفونین در آنجا
    # شرح حال شهید اصفهانى حاج میرزا ابوالحسن آل‌رسول موسوى و خاندان ایشان در تحفه الابرار
    # شرح حال چهار نفر از خاندان مرحوم حاج محمد ابراهیم کلباسى
    # شرح حال آیت‌الله نجفى مرعشى؛ هفته‌نامه نوید اصفهان
    # شرح حال آقا شیخ محمدرضا نجفى؛ مجله نور علم قم
    # شرح حال حاج [[شفتی بیدآبادی، سید محمدباقر|سید محمدباقرشفتى]]؛ مجله نور علم قم
    # شرح حال مرحوم حاج آقا حسین عمادزاده اصفهانى؛ هفته‌نامه نوید اصفهان
    # شرح حال حاج شیخ مرتضى مظاهرى؛ هفته‌نامه نوید اصفهان
    # شرح حال مرحوم سید کریم نیک‌زاد حسینى دهکردى؛ هفته‌نامه نوید اصفهان
    # غایه الامال و الامانى: شرح حال [[بحرانی، سید هاشم بن سلیمان|سید هاشم بحرانى]] در مقدمه کتاب لوامع النورانیة
    # عطیة الجواد و کلمات قصار حضرت جواد الائمه(ع)
    # محیط ادب: فهرست اجمالى مدارس دینى قدیمى و جدید اصفهان
    # یک دوره پنج جلدى تعلیمات دینى با مشارکت عده‌اى از همکاران براى دبیرستان‌ها.


    ايشان در چهارم تير ماه 1374ش مطابق با 26 محرم الحرام 1416ق، بدرود حيات گفت و در تكيه مهدوى تخت فولاد اصفهان در كوچه روبه‌روى غسالخانه قديم، كه اكنون به مخابرات تبديل گرديده است، به خاك سپرده شد. روحش شاد و يادش جاويدان باد.
    آثار بسیار دیگرى از ایشان به‌جا مانده که هنوز به زیور چاپ آراسته نشده است. از جمله:


    # امام‌زاده‌هاى اصفهان و توابع
    # تاریخ علما و محدثین اصفهان
    # تاریخ کاظمین
    # خاندان خجندیان
    # رساله تاریخچه زندگانى باقرخان خوراسگانى با صفحه‌اى از تاریخ اصفهان در عهد زندیه
    # در فدک و سیر تاریخى آن
    # شرح حال معصومین(ع) و کلمات قصار آن‌ها.
    # الحائریون در ذکر جمعى از علماى مدفون در کربلا
    # در تاریخ تشیع مردم اصفهان


    == وابسته‌ها ==
    == منابع مقاله ==
    [http://takhtefoulad.ir/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C/Mashahir?ItemId=1086 ر.ک. مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان]
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[اعلام اصفهان]]  
    [[اعلام اصفهان]]  


    [[اصفهان دار العلم شرق: مدارس دینی اصفهان]]  
    [[اصفهان دار العلم شرق: مدارس دینی اصفهان]]  
    [[مزارات اصفهان از قرن سوم هجری تا زمان حاضر]]
    [[تذکرة القبور]]
    [[لسان الأرض]] 


    [[زندگی نامه علامه مجلسی]]  
    [[زندگی نامه علامه مجلسی]]  
    خط ۱۰۳: خط ۱۳۹:
    [[بیان المفاخر]]  
    [[بیان المفاخر]]  


    [[زندگینامه علامه مجلسی: تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در قرن 11 هجری شامل مباحث اجتماعی، انتقادی...]]  
    [[زندگی‌نامه علامه مجلسی: تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در قرن 11 هجری شامل مباحث اجتماعی، انتقادی...]]  


    [[اصفهان، یا، دارالعلم شرق]]  
    [[اصفهان، یا، دارالعلم شرق]]  


    [[مجتهد نجف آبادی: مجموعه مقالات و مصاحبه هایی در شرح حال، زندگی علمی، اجتماعی و سیاسی آیت‌الله حاج میر سید علی (آیت) نجف آبادی قدس سره]]  
    [[مجتهد نجف آبادی: مجموعه مقالات و مصاحبه‌هایی در شرح حال، زندگی علمی، اجتماعی و سیاسی آیت‌الله حاج میر سید علی (آیت) نجف آبادی قدس‌سره]]  


    [[غایة الآمال و الأماني في أحوال العلامة البحراني]] / نوع اثر: مقاله / نقش: نويسنده
    [[غایة الآمال و الأماني في أحوال العلامة البحراني]]  


    [[دانشمندان و بزرگان اصفهان]]  
    [[دانشمندان و بزرگان اصفهان]]  
    خط ۱۱۵: خط ۱۵۱:
    [[حقوق زن و ميراث]]  
    [[حقوق زن و ميراث]]  


    [[تذکره شعراي معاصر اصفهان]]  
    [[تذکره شعرای معاصر اصفهان]]  


    [[ياران باوفاي حسين‌ عليه‌السلام]]  
    [[ياران باوفای حسين‌ عليه‌السلام]]  


    [[زندگي نامه آیت‌الله العظمي آقا نجفي اصفهانی]]  
    [[زندگی نامه آیت‌الله العظمي آقا نجفي اصفهانی]]  


    [[رجال اصفهان يا تذکرة القبور]]  
    [[رجال اصفهان يا تذکرة القبور]]  
    خط ۱۲۵: خط ۱۶۱:
    [[تاريخچه محله خواجو و تاريخ ساختمان حمام شريف و عين وقفنامه حمام]]  
    [[تاريخچه محله خواجو و تاريخ ساختمان حمام شريف و عين وقفنامه حمام]]  


    [[يادنامه فقيه اهل بيت، عارف الهي آیت‌الله [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|سيد بحر العلوم]]  ميردامادي همراه با رساله سير و سلوک]]  
    [[يادنامه فقيه اهل‌بيت، عارف الهي آیت‌الله سيد بحر العلوم ميردامادي همراه با رساله سير و سلوک]]  


    [[تذکرة القبور يا دانشمندان و بزرگان اصفهان]]  
    [[تاريخ علمي و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخير]]  


    [[تاريخ علمي و اجتماعي اصفهان در دو قرن اخير]]  
    [[تاريخچه شهر سامرا و زندگی عسکريين عليهما‌السلام، بيان و تاريخچه ساختمان حمام و حسینیه شهر سامرا]]  


    [[لسان الارض يا تاريخ تخت فولاد اصفهان]]  
    [[عطية الجواد در شرح زندگانی حضرت امام محمد تقي‌عليه‌السلام و ترجمه و شرح کلمات قصار منقول از آن حضرت]]  


    [[تاريخچه شهر سامرا و زندگي عسکريين عليهما‌السلام، بيان و تاريخچه ساختمان حمام و حسينيه شهر سامرا]]  
    [[ارمغان اصفهان در شرح حال علامه بهبهان، مير سيد علي موسوي بهبهاني]]  


    [[عطية الجواد در شرح زندگاني حضرت امام محمد تقي‌عليه‌السلام و ترجمه و شرح کلمات قصار منقول از آن حضرت]]
    [[تاريخچه ارزنان و مقبره عليا جناب زينب خاتون معروف به زينبيه دختر گرامي حضرت موسي بن جعفر علیهاالسلام]]  
     
    [[ارمغان اصفهان در شرح حال علامه بهبهان، مير سيد علي موسوي بهبهاني]]  


    [[تاريخچه ارزنان و مقبره عليا جناب زينب خاتون معروف به زينبيه دختر گرامي حضرت موسي بن جعفر عليها السلام]]  
    [[خاندان شيخ‌الاسلام اصفهان، در طول چهار صد سال از علامه محقق سبزواری تا دکتر علی شیخ‌الاسلام]]  


    [[خاندان شيخ الاسلام اصفهان، در طول چهار صد سال از علامه محقق سبزواری تا دکتر علی شیخ الاسلام]]


    [[مزارات اصفهان از قرن سوم هجري تا زمان حاضر]]


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:مهر(1400)]]
    [[رده:مورّخان]]
    [[رده:نویسندگان]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۴

    مهدوی، مصلح‌الدین
    نام مهدوی، مصلح‌الدین
    نام‌های دیگر مهدوی، محمد حسین
    نام پدر سید محمدتقى
    متولد 1294ش
    محل تولد بیدآباد اصفهان
    رحلت 1374ش یا 1416ق
    اساتید میرزا محمدعلى معلم حبیب‌آبادى

    محمدحسین فاضل تونى

    آیت‌الله سید محمدکاظم عصار

    بدیع‌الزمان فروزانفر

    عباس اقبال آشتیانی

    برخی آثار اعلام اصفهان

    اصفهان دار العلم شرق: مدارس دینی اصفهان

    کد مؤلف AUTHORCODE00450AUTHORCODE

    سید محمدحسین مهدوى (1294-1374ش)، ملقب به مصلح‌ا‌لدین، نویسنده، محقق، مترجم، تاریخ‌نگار، اصفهان‌شناس، مدرس

    ولادت

    او فرزند سید محمدتقى، ملقب به سید شهاب‌الدین، نحوى اصفهانى از علماى پرهیزگار و ادیبى برجسته بود. مادرش دختر علامه فقید آخوند ملا محمدحسین کرمانى از مدرسان و ائمه جماعت و صاحب مسند قضا بود.

    نام اصلی مهدوی، محمدحسین و لقب وی مصلح‌الدین است؛ اما ایشان به «مصلح‌الدین» معروف بود، ولی پدر و عموهای او به نحوی معروف بودند.

    مصلح‌الدین در بامداد 15 محرم الحرام سال 1334ق، در یکى از محلات قدیمى اصفهان به نام بیدآباد، در خاندانى بزرگوار و اهل علم، به دنیا آمد. وى در شش سالگى پدر را از دست داد و تحت سرپرستى مادر و برادرانش که همه اهل علم بودند، تربیت یافت.

    تحصیلات

    دوره ابتدایى را در مدارس جدید اقدسیه و گلبهار گذراند.

    هم‌زمان با تحصیل علوم جدید، شوق یادگیرى علوم اسلامى وى را به مدارس علمیه کشانید. صرف و نحو، معانى، بیان، فقه و اصول را فراگرفت و سیوطى، مغنى و مطول را نزد آقا میرزا محمدعلى معلم حبیب‌آبادى، مؤلف کتاب گران‌سنگ مکارم‌ الآثار، خواند. آشنایى با این مورخ و دانشمند او را به تاریخ و رجال علاقه‌مند ساخت و سال‌هاى بسیارى از عمر شریف خود را صرف تحقیق در این باره کرد. از دیگر اساتید او در آن دوران مى‌توان از آیت‌الله میر سید حسن مدرسى، میر محمد صادقى، حاج میرزا محمدباقر امامى، حاج شیخ محمد على کرمانى، شیخ محمدحسن قاضى عسکر، کمال‌الدین خوانسارى در اصفهان بودند.

    وى بعدها به مدرسه سعدى، که در آن وقت زیر نظر مرحوم محمدتقى خان صدرى اداره مى‌شد، رفت. ناظم این مدرسه مرحوم سید على خان نوربخشى آزاد از شعرا و محترمین اصفهان بود. این مدرسه معلمان بسیار عالى داشت مثل مرحوم ملا محمد هادى که از هم‌دوره‌اى‌ها و هم‌درسان آیت‌الله ارباب بود.

    مصلح‌الدین در خارج از دبیرستان هم در مدرسه صدر در خدمت بعضى از بزرگان تحصیلاتى کرد و در سال 1315ش به دانشسراى عالی تهران رفت و در رشته فلسفه و علوم تربیتی به تحصیل پرداخت. استادان او در این دوره، محمدحسین فاضل تونی، سید محمدکاظم عصار، صادق رضازاده شفق، آقا نصیرالدین خواجوی نوری، بدیع‌الزمان فروزانفر، عباس اقبال آشتیانی و سید جمال‌الدین رضوان خوانساری بودند. او در سال 1317ش به خدمت سربازی اعزام شد و افسر وظیفه شد و در پادگان اصفهان به خدمت مشغول گردید.

    سفر به عتبات؛ او در سال 1323ش به عتبات عالیات سفر و با عده‌ای از علمای آن دیار دیدار کرد. او در مدرسه بزرگ آخوند خراسانی نزد همشهری خود شیخ ابوالفضل معزی رفت، و آن دو، خدمت شیخ آقا بزرگ تهرانی رسیدند، و از ایشان اجازه روایت دریافت کردند.

    اجازه اجتهاد

    وى از چند نفر از بزرگان مجتهد و آیات عظام به اجازه روایت مفتخر شده بود که عبارتند از: شیخ آقابزرگ طهرانى، سید شهاب‌الدین مرعشى نجفى، حاج شیخ محمدباقرکمره‌اى، شیخ محمد على عراقى، معلم حبیب‌آبادى، سید اسماعیل هاشمى، سید ضیاءالدین علامه، حاج سید على حسینى اصفهانى مشهور به علامه فانى، سید محمود شیرازى، حاج سید مصطفى صفایى خوانسارى و حاج سید محمد على روضاتى. ضمناً مرحوم مهدوى از جلسات درسى آیات عظام میلانى و شیرازى در مشهد نیز سود جسته بود. ایشان سى و چند سال از عمر خود را با اشتیاق و پشتکار فراوان در راه تعلیم و تربیت صرف کرد.

    تدریس

    وی چندین سال در تهران به تحقیق و مطالعه پرداخت. در سال 1331ش به استخدام آموزش و پرورش درآمد، و مدتی در دبیرستان پهلوی سابق به تدریس پرداخت. سپس به اصفهان منتقل شد، و در دبیرستان‌های ادب، گلبهار و سعدی به تدریس تاریخ، جغرافیا، منطق و تعلیمات دینی پرداخت.

    او برای تدریس در دبیرستان‌ها در زمان حکومت پهلوی و دریافت حقوق از دولت از آیت‌الله بروجردی کسب اجازه کرد.

    سید مصلح‌الدین مهدوی، اغلب اوقات فراغت خود را صرف یادداشت برداری از کتاب‌ها، جستجو در آثار و ابنیه تاریخی اصفهان می‌نمود و هر روز که می‌گذشت، بر دامنه تحقیقات و بررسی‌های خود می‌افزود.

    او پژوهش‌گری امانت دار بود. همیشه در نوشتن منبع مطالب خود اصرار داشت و سعی می‌کرد مطلبی را بدون مأخذ نقل نکند، علاوه بر کتاب‌ها، از افراد مطلع نیز در تهیه مطالب مورد نظر خود استفاده می‌کرد و از نسخه‌های خطی، کتیبه‌های ابنیه تاریخی و اسناد بهره می‌برد. او مطالب نقل شده از کتاب‌ها را مورد بررسی و نقد قرار می‌داد، و تلاش می‌کرد که اشتباهات آنها را رفع کند و مطالب مستند و دقیق به چاپ برساند. بیشتر آثار ایشان مربوط به تاریخ علمى، فرهنگى و مشاهیر اصفهان شامل فقها، محدثان، مفسران، ادبا، عرفا، مورخان و شعرا است. وى به زنده نگاه داشتن و معرفى خدمات صادقانه بزرگان دین و فرهنگ علاقه‌مند بود.

    وفات

    ایشان در روز دوشنبه چهارم تیر ماه 1374ش مطابق با 26 محرم الحرام 1416ق، بدرود حیات گفت و در تکیه مهدوى تخت فولاد اصفهان در بقعه خانوادگی خاندان مهدوی ، به خاک سپرده شد.

    آثار

    ایشان پس از بازنشستگى اوقات خود را صرف تحقیق و تألیف کرد و با کوشش بسیار آثار ارزشمندى درباره امامان شیعه، دانشمندان، شخصیت‌هاى علمى و فرهنگى شیعه و فرهنگ و هنر اصفهان به رشته تحریر درآورد. تاکنون بیش از بیست و شش کتاب و مقاله نامبرده به شرح ذیل انتشار یافته است:

    1. ابطال الصفا: درباره اسامى شهداى واقعه جانسوز کربلا
    2. ارمغان اصفهان: شرح حال مرحوم آیت‌الله حاج میر سید على بهبهانى
    3. بیان المفاخر: در شرح حال حاج سید محمدباقرحجت‌الاسلام شفتى و خاندانش
    4. تاریخچه شهر سامرا
    5. تاریخچه محل خواجوى اصفهان
    6. تاریخ علمى و اجتماعى اصفهان در دو قرن اخیر
    7. تذکره شعراى معاصر اصفهان: شرح‌حال و نمونه اشعار 486 نفر از شعراى اصفهان
    8. دانشمندان و بزرگان اصفهان یا تذکره القبور
    9. رجال اصفهان: حواشى بر تذکرة القبور علامه مولى عبدالکریم گزى
    10. زندگى‌نامه آیت‌الله بروجردى
    11. زندگى حضرتین عسکریین(ع)
    12. زندگى‌نامه علامه مولى محمدباقرمجلسى
    13. زندگى امام محمد باقر(ع)
    14. سیرى در تاریخ تخت‌فولاد یا لسان الارض، شرح تاریخچه قبرستان تخت‌فولاد و تکایا و مدفونین در آنجا
    15. شرح حال شهید اصفهانى حاج میرزا ابوالحسن آل‌رسول موسوى و خاندان ایشان در تحفه الابرار
    16. شرح حال چهار نفر از خاندان مرحوم حاج محمد ابراهیم کلباسى
    17. شرح حال آیت‌الله نجفى مرعشى؛ هفته‌نامه نوید اصفهان
    18. شرح حال آقا شیخ محمدرضا نجفى؛ مجله نور علم قم
    19. شرح حال حاج سید محمدباقرشفتى؛ مجله نور علم قم
    20. شرح حال مرحوم حاج آقا حسین عمادزاده اصفهانى؛ هفته‌نامه نوید اصفهان
    21. شرح حال حاج شیخ مرتضى مظاهرى؛ هفته‌نامه نوید اصفهان
    22. شرح حال مرحوم سید کریم نیک‌زاد حسینى دهکردى؛ هفته‌نامه نوید اصفهان
    23. غایه الامال و الامانى: شرح حال سید هاشم بحرانى در مقدمه کتاب لوامع النورانیة
    24. عطیة الجواد و کلمات قصار حضرت جواد الائمه(ع)
    25. محیط ادب: فهرست اجمالى مدارس دینى قدیمى و جدید اصفهان
    26. یک دوره پنج جلدى تعلیمات دینى با مشارکت عده‌اى از همکاران براى دبیرستان‌ها.

    آثار بسیار دیگرى از ایشان به‌جا مانده که هنوز به زیور چاپ آراسته نشده است. از جمله:

    1. امام‌زاده‌هاى اصفهان و توابع
    2. تاریخ علما و محدثین اصفهان
    3. تاریخ کاظمین
    4. خاندان خجندیان
    5. رساله تاریخچه زندگانى باقرخان خوراسگانى با صفحه‌اى از تاریخ اصفهان در عهد زندیه
    6. در فدک و سیر تاریخى آن
    7. شرح حال معصومین(ع) و کلمات قصار آن‌ها.
    8. الحائریون در ذکر جمعى از علماى مدفون در کربلا
    9. در تاریخ تشیع مردم اصفهان

    منابع مقاله

    ر.ک. مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان

    وابسته‌ها

    اعلام اصفهان

    اصفهان دار العلم شرق: مدارس دینی اصفهان

    مزارات اصفهان از قرن سوم هجری تا زمان حاضر

    تذکرة القبور

    لسان الأرض

    زندگی نامه علامه مجلسی

    بیان المفاخر

    زندگی‌نامه علامه مجلسی: تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در قرن 11 هجری شامل مباحث اجتماعی، انتقادی...

    اصفهان، یا، دارالعلم شرق

    مجتهد نجف آبادی: مجموعه مقالات و مصاحبه‌هایی در شرح حال، زندگی علمی، اجتماعی و سیاسی آیت‌الله حاج میر سید علی (آیت) نجف آبادی قدس‌سره

    غایة الآمال و الأماني في أحوال العلامة البحراني

    دانشمندان و بزرگان اصفهان

    حقوق زن و ميراث

    تذکره شعرای معاصر اصفهان

    ياران باوفای حسين‌ عليه‌السلام

    زندگی نامه آیت‌الله العظمي آقا نجفي اصفهانی

    رجال اصفهان يا تذکرة القبور

    تاريخچه محله خواجو و تاريخ ساختمان حمام شريف و عين وقفنامه حمام

    يادنامه فقيه اهل‌بيت، عارف الهي آیت‌الله سيد بحر العلوم ميردامادي همراه با رساله سير و سلوک

    تاريخ علمي و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخير

    تاريخچه شهر سامرا و زندگی عسکريين عليهما‌السلام، بيان و تاريخچه ساختمان حمام و حسینیه شهر سامرا

    عطية الجواد در شرح زندگانی حضرت امام محمد تقي‌عليه‌السلام و ترجمه و شرح کلمات قصار منقول از آن حضرت

    ارمغان اصفهان در شرح حال علامه بهبهان، مير سيد علي موسوي بهبهاني

    تاريخچه ارزنان و مقبره عليا جناب زينب خاتون معروف به زينبيه دختر گرامي حضرت موسي بن جعفر علیهاالسلام

    خاندان شيخ‌الاسلام اصفهان، در طول چهار صد سال از علامه محقق سبزواری تا دکتر علی شیخ‌الاسلام