التعليقة علی الفوائد الرضوية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
    جز (جایگزینی متن - '| پس از =↵| پیش از =↵}}↵↵↵'''' به '| پس از = | پیش از = }} '''')
     
    (۳۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR02125J1.jpg|بندانگشتی|التعلیقة علی الفوائد الرضویة]]
    | تصویر =NUR02125J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =التعلیقة علی الفوائد الرضویة
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =الفوائد الرضویه. شرح
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|التعلیقة علی الفوائد الرضویة
    [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)]] (محقق)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|الفوائد الرضویه. شرح
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)]] (محقق)


    [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید]] (نويسنده)
    [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید]] (نویسنده)


    [[خ‍م‍ی‍ن‍ی‌، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران]] (حاشيه نويس)
    [[موسوی خمینی، سید روح‌الله]] (حاشيه نويس)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏145‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏2‎‏ ‎‏ق‎‏27023‎‏
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    احادیث خاص (راس الجالوت)
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏145‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏2‎‏ ‎‏ق‎‏27023‎‏
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|احادیث خاص (راس الجالوت)


    توحید - فلسفه
    توحید - فلسفه
    خط ۲۹: خط ۱۸:
    عرفان
    عرفان


    قاضی سعید قمی، محمد سعید بن محمد مفید، 1409 - 1103؟ق. الفوائد الرضویه - نقد و تفسیر
    قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید، 1409 - 1103؟ق. الفوائد الرضویه - نقد و تفسیر
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    مؤسسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی(قدس‌سره)
    |data-type='publisher'|موسسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی(قدس سره)
    | مکان نشر =تهران - ایران
    |-
    | سال نشر = 1378 ش  
    |مکان نشر  
    |data-type='publishPlace'|تهران - ایران
    |-
    |سال نشر  
    |data-type='publishYear'| 1378 هـ.ش  
    |-class='articleCode'
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE2125AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>


     
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02125AUTOMATIONCODE
    == معرفى اجمالى ==
    | چاپ =2
    '''التعليقة على الفوائد الرضوية'''، نام كتابى است به زبان عربى كه [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس سره، به‌عنوان تعليقه‌اى بر كتاب فوائد رضويه مرحوم [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد قمى]]، از عرفاى مشهور قرن دوازدهم هجرى، نوشته است.
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =02125
    | کتابخوان همراه نور =02125
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
    '''التعليقة على الفوائد الرضوية'''، نام كتابى است به زبان عربى كه [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس‌سره، به‌عنوان تعليقه‌اى بر كتاب فوائد رضويه مرحوم [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد قمى]]، از عرفاى مشهور قرن دوازدهم هجرى، نوشته است.


    قاضى سعيد، اين كتاب را به‌عنوان شرحى بر حديث«رأس الجالوت» امام على بن موسى الرضا(ع)، نوشته است كه بيانات امام(ع) در جواب سؤال بزرگ‌ترين عالم يهودى زمان خودش كه رأس الجالوت نام داشت، مى‌باشد.
    قاضى سعيد، اين كتاب را به‌عنوان شرحى بر حديث«رأس الجالوت» امام على بن موسى الرضا(ع)، نوشته است كه بيانات امام(ع) در جواب سؤال بزرگ‌ترين عالم يهودى زمان خودش كه رأس الجالوت نام داشت، مى‌باشد.


    از آن‌جايى كه حديث شريف رأس الجالوت، داراى مضامين بسيار بلند و ويژه‌اى است كه شخصى مانند رأس الجالوت، بعد از شنيدن جواب امام به سؤال وى در مورد كفر و ايمان و شيطان و واحد متكثر و متكثر متوحد، به‌طرز عجيبى منقلب شده و شهادتين بر زبان جارى مى‌سازد و مسلمان مى‌شود، لذا قاضى سعيد اقدام به شرح مضامين آن نموده است و [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس سره نيز طبق آنچه خود در مقدمه اشاره مى‌كند، به خاطر بعضى اسرار و رموزى كه در شرح قاضى سعيد وجود دارد، لازم دانسته تا عبارات مغلق، شكافته شده و توضيحات لازم ارائه گردد، لذا در هر قسمت كه نياز به توضيح و بررسى بوده، بخش كوتاهى از عبارت قاضى سعيد را با عنوان «قوله...»، آورده و با عباراتى زيبا، روان و در پاره‌اى از مواقع مسجع، به شرح و بررسى آن پرداخته است.
    از آن‌جايى كه حديث شريف رأس الجالوت، داراى مضامين بسيار بلند و ويژه‌اى است كه شخصى مانند رأس الجالوت، بعد از شنيدن جواب امام به سؤال وى در مورد كفر و ايمان و شيطان و واحد متكثر و متكثر متوحد، به‌طرز عجيبى منقلب شده و شهادتين بر زبان جارى مى‌سازد و مسلمان مى‌شود، لذا قاضى سعيد اقدام به شرح مضامين آن نموده است و [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس‌سره نيز طبق آنچه خود در مقدمه اشاره مى‌كند، به خاطر بعضى اسرار و رموزى كه در شرح قاضى سعيد وجود دارد، لازم دانسته تا عبارات مغلق، شكافته شده و توضيحات لازم ارائه گردد، لذا در هر قسمت كه نياز به توضيح و بررسى بوده، بخش كوتاهى از عبارت قاضى سعيد را با عنوان «قوله...»، آورده و با عباراتى زيبا، روان و در پاره‌اى از مواقع مسجع، به شرح و بررسى آن پرداخته است.


    [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس سره، در بعضى جاها كلام قاضى سعيد را رد مى‌كند، مثل جايى كه قاضى سعيد كلام رأس الجالوت را در مورد آيه كريمه'''«خلق الانسان علمه البيان»'''، معنا مى‌كند و امام(ره) مى‌فرمايد: حرف شارح صحيح است، لكن در معناى حرف رأس الجالوت نمى‌باشد.
    [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس‌سره، در بعضى جاها كلام قاضى سعيد را رد مى‌كند، مثل جايى كه قاضى سعيد كلام رأس الجالوت را در مورد آيه كريمه'''«خلق الانسان علمه البيان»'''، معنا مى‌كند و امام(ره) مى‌فرمايد: حرف شارح صحيح است، لكن در معناى حرف رأس الجالوت نمى‌باشد.


    قاضى سعيد، شرح حديث را در اين كتاب، به سه فايده تقسيم كرده است كه فايده اول، بحث از معنى كفر و ايمان و جنت و نار و شيطان است كه رأس الجالوت از [[امام رضا(ع)]] پرسيده و امام(ع)، پاسخ مختصر و بسيار پرمغزى فرموده كه شرح آن را قاضى سعيد، به‌گونه‌اى دقيق، بيان نموده و امام(ره)، هيچ تعليقه‌اى بر اين بخش ننوشته‌اند.
    قاضى سعيد، شرح حديث را در اين كتاب، به سه فايده تقسيم كرده است كه فايده اول، بحث از معنى كفر و ايمان و جنت و نار و شيطان است كه رأس الجالوت از [[امام رضا(ع)]] پرسيده و امام(ع)، پاسخ مختصر و بسيار پرمغزى فرموده كه شرح آن را قاضى سعيد، به‌گونه‌اى دقيق، بيان نموده و امام(ره)، هيچ تعليقه‌اى بر اين بخش ننوشته‌اند.


    فايده دوم كه مهم‌ترين و مفصل‌ترين بخش كتاب است، در چند موضوع، پى‌گيرى شده است:
    فايده دوم كه مهم‌ترين و مفصل‌ترين بخش كتاب است، در چند موضوع، پى‌گیرى شده است:


    1. بحث از واحد متكثر: امام، تعليقه‌اى عقلى و نقلى بر اين بخش نوشته‌اند كه شرح نقلى آن، با استناد به آيه شريفه'''«انزل من السماء ماء فسالت اودية بقدرها فاحتمل السيل زبدا رابيا»'''(سوره رعد، آيه 17)، مى‌باشد كه امام(ره) تفسير اين آيه را به حضرت جمع و هويت غيبيه‌اى كه از آن، تعبير به سماء مى‌شود، نموده‌اند؛ مرتبه‌اى كه منزه از تمام نقائص و كثرات مى‌باشد و تجلى آن، در ممكنات و موجودات نمايان است كه در واقع، فيض آن واحد، در عبور از عوالم مجردات و ماديات و غير آن متكثر گرديده و به تعينات هر منزلى متعين شده است.
    1. بحث از واحد متكثر: امام، تعليقه‌اى عقلى و نقلى بر اين بخش نوشته‌اند كه شرح نقلى آن، با استناد به آيه شريفه'''«انزل من السماء ماء فسالت اودية بقدرها فاحتمل السيل زبدا رابيا»'''(سوره رعد، آيه 17)، مى‌باشد كه امام(ره) تفسير اين آيه را به حضرت جمع و هويت غيبيه‌اى كه از آن، تعبير به سماء مى‌شود، نموده‌اند؛ مرتبه‌اى كه منزه از تمام نقائص و كثرات مى‌باشد و تجلى آن، در ممكنات و موجودات نمايان است كه در واقع، فيض آن واحد، در عبور از عوالم مجردات و ماديات و غير آن متكثر گرديده و به تعينات هر منزلى متعين شده است.


    شرح عقلى كه امام قدس سره بر اين واحد متكثر نوشته‌اند، عبارت است از اينكه در حكمت متعاليه ثابت شده كه وجود در عين واحد بودن، داراى مراتب متفاوت طولى و عرضى است و اين، مورد تصديق برهان و موافق با كشف اهل عرفان است، پس تكثر، در وجود، ذاتى و حقيقى نبوده و در آن، حيث و حيثيت و تفرق و غيريتى نيست.
    شرح عقلى كه امام قدس‌سره بر اين واحد متكثر نوشته‌اند، عبارت است از اينكه در حكمت متعاليه ثابت شده كه وجود در عين واحد بودن، داراى مراتب متفاوت طولى و عرضى است و اين، مورد تصديق برهان و موافق با كشف اهل عرفان است، پس تكثر، در وجود، ذاتى و حقيقى نبوده و در آن، حيث و حيثيت و تفرق و غيريتى نيست.


    [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس سره، در بحث متكثر متوحد نيز تعليقه مفصلى نوشته‌اند كه داراى مفاهيم دقيق عرفانى مى‌باشد، از آن جمله، استنادى است كه امام(ره) به اين روايت پيغمبر اكرم(ص) نموده‌اند: «لو دليتم بحبل إلى الارض السفلى لهبطتم على الله» مى‌باشد. امام(ره)، عود موجودات به‌سوى خداوند متعال را به واسطه ولى مطلقى كه داراى نفس كليه الهيه و واجد مرتبه عقل مى‌باشد، مى‌داند.
    [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس‌سره، در بحث متكثر متوحد نيز تعليقه مفصلى نوشته‌اند كه داراى مفاهيم دقيق عرفانى مى‌باشد، از آن جمله، استنادى است كه امام(ره) به اين روايت پيغمبر اكرم(ص) نموده‌اند: «لو دليتم بحبل إلى الارض السفلى لهبطتم على الله» مى‌باشد. امام(ره)، عود موجودات به‌سوى خداوند متعال را به واسطه ولى مطلقى كه داراى نفس كليه الهيه و واجد مرتبه عقل مى‌باشد، مى‌داند.


    در شرح«جارى منجمد»، امام، تعريفى را كه قاضى سعيد براى اين اصطلاح بيان فرموده است، پذيرفته‌اند، ولى شرح و تفصيل ايشان را قبول نكرده و بر خلاف ظاهر آيه 88 نمل و عبارت حديث مى‌دانند.
    در شرح«جارى منجمد»، امام، تعريفى را كه قاضى سعيد برای اين اصطلاح بيان فرموده است، پذيرفته‌اند، ولى شرح و تفصيل ايشان را قبول نكرده و بر خلاف ظاهر آيه 88 نمل و عبارت حديث مى‌دانند.


    سومين فايده كتاب، در تحقيق جواب [[امام رضا(ع)]] به سؤال رأس الجالوت است و امام(ره)، در اين بخش، تعليقه‌اى مرقوم نفرموده است كه نشان از قبول بيانات مرحوم [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد قمى]] است.
    سومين فايده كتاب، در تحقيق جواب [[امام رضا(ع)]] به سؤال رأس الجالوت است و امام(ره)، در اين بخش، تعليقه‌اى مرقوم نفرموده است كه نشان از قبول بيانات مرحوم [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد قمى]] است.


    قاضى سعيد، خاتمه‌اى چند سطرى پس از بيان فوايد سه‌گانه آورده است كه امام(ره) نيز خاتمه‌اى از جانب خودش بيان داشته است و در آن، دو وجه را براى سؤال رأس الجالوت مطرح نموده است.
    قاضى سعيد، خاتمه‌اى چند سطرى پس از بيان فوايد سه‌گانه آورده است كه امام(ره) نيز خاتمه‌اى از جانب خودش بيان داشته است و در آن، دو وجه را برای سؤال رأس الجالوت مطرح نموده است.


    [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس سره، پايان تأليف كتاب را در شهر خمين و در ربيع الاول سال هزار و سى‌صد و چهل و هشت هجرى قمرى نوشته است.
    [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] قدس‌سره، پایان تأليف كتاب را در شهر خمين و در ربيع‌الاول سال هزار و سى‌صد و چهل و هشت هجرى قمرى نوشته است.


    == معرفى نسخه ==
    == معرفى نسخه ==
    خط ۷۸: خط ۶۴:
    اين كتاب، توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره) در سال 1375، هم‌زمان با صدمين سال‌گرد ميلاد [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره)، در يك جلد و در قطع وزيرى چاپ شده است.
    اين كتاب، توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره) در سال 1375، هم‌زمان با صدمين سال‌گرد ميلاد [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره)، در يك جلد و در قطع وزيرى چاپ شده است.


    در پايان كتاب، فهرست‌هايى به اين ترتيب آمده است:
    در پایان كتاب، فهرست‌هایى به اين ترتيب آمده است:


    فهرست آيات، فهرست احاديث، فهرست ادعيه و زيارات، فهرست انبياء، ائمه و ملائكه، فهرست اعلام، فهرست اماكن و مدن، فهرست جماعات و طوايف، فهرست اشعار، فهرست كتب وارده در اصل كتاب،فهرست مصادر تحقيق و فهرست موضوعات.
    فهرست آيات، فهرست احاديث، فهرست ادعيه و زيارات، فهرست انبياء، ائمه و ملائكه، فهرست اعلام، فهرست اماكن و مدن، فهرست جماعات و طوايف، فهرست اشعار، فهرست كتب وارده در اصل كتاب، فهرست مصادر تحقيق و فهرست موضوعات.
     
    {{امام رضا علیه‌السلام}}
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}




    == وابسته‌ها ==
    {{وابسته‌ها}}
    [[التعلیقة علی الفوائد الرضویة (خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران)]]
    [[التعلیقة علی الفوائد الرضویة (خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران)]]


    == پیوندها ==
     
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/13809 مطالعه کتاب التعلیقة علی الفوائد الرضویة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:حدیث]]
    [[رده:حدیث]]
    [[رده:متون احادیث]]
    [[رده: متون احادیث]]
    [[رده:امامت]]
    [[رده:امام رضا(ع)]]
    [[رده:آثار امام خمینی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۳۰

    التعلیقة علی الفوائد الرضویة
    التعليقة علی الفوائد الرضوية
    پدیدآورانمؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) (محقق)

    قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید (نویسنده)

    موسوی خمینی، سید روح‌الله (حاشيه نويس)
    عنوان‌های دیگرالفوائد الرضویه. شرح
    ناشرمؤسسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی(قدس‌سره)
    مکان نشرتهران - ایران
    سال نشر1378 ش
    چاپ2
    موضوعاحادیث خاص (راس الجالوت)

    توحید - فلسفه

    عرفان

    قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید، 1409 - 1103؟ق. الفوائد الرضویه - نقد و تفسیر
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏145‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏2‎‏ ‎‏ق‎‏27023‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    التعليقة على الفوائد الرضوية، نام كتابى است به زبان عربى كه امام خمينى قدس‌سره، به‌عنوان تعليقه‌اى بر كتاب فوائد رضويه مرحوم قاضى سعيد قمى، از عرفاى مشهور قرن دوازدهم هجرى، نوشته است.

    قاضى سعيد، اين كتاب را به‌عنوان شرحى بر حديث«رأس الجالوت» امام على بن موسى الرضا(ع)، نوشته است كه بيانات امام(ع) در جواب سؤال بزرگ‌ترين عالم يهودى زمان خودش كه رأس الجالوت نام داشت، مى‌باشد.

    از آن‌جايى كه حديث شريف رأس الجالوت، داراى مضامين بسيار بلند و ويژه‌اى است كه شخصى مانند رأس الجالوت، بعد از شنيدن جواب امام به سؤال وى در مورد كفر و ايمان و شيطان و واحد متكثر و متكثر متوحد، به‌طرز عجيبى منقلب شده و شهادتين بر زبان جارى مى‌سازد و مسلمان مى‌شود، لذا قاضى سعيد اقدام به شرح مضامين آن نموده است و امام خمينى قدس‌سره نيز طبق آنچه خود در مقدمه اشاره مى‌كند، به خاطر بعضى اسرار و رموزى كه در شرح قاضى سعيد وجود دارد، لازم دانسته تا عبارات مغلق، شكافته شده و توضيحات لازم ارائه گردد، لذا در هر قسمت كه نياز به توضيح و بررسى بوده، بخش كوتاهى از عبارت قاضى سعيد را با عنوان «قوله...»، آورده و با عباراتى زيبا، روان و در پاره‌اى از مواقع مسجع، به شرح و بررسى آن پرداخته است.

    امام خمينى قدس‌سره، در بعضى جاها كلام قاضى سعيد را رد مى‌كند، مثل جايى كه قاضى سعيد كلام رأس الجالوت را در مورد آيه كريمه«خلق الانسان علمه البيان»، معنا مى‌كند و امام(ره) مى‌فرمايد: حرف شارح صحيح است، لكن در معناى حرف رأس الجالوت نمى‌باشد.

    قاضى سعيد، شرح حديث را در اين كتاب، به سه فايده تقسيم كرده است كه فايده اول، بحث از معنى كفر و ايمان و جنت و نار و شيطان است كه رأس الجالوت از امام رضا(ع) پرسيده و امام(ع)، پاسخ مختصر و بسيار پرمغزى فرموده كه شرح آن را قاضى سعيد، به‌گونه‌اى دقيق، بيان نموده و امام(ره)، هيچ تعليقه‌اى بر اين بخش ننوشته‌اند.

    فايده دوم كه مهم‌ترين و مفصل‌ترين بخش كتاب است، در چند موضوع، پى‌گیرى شده است:

    1. بحث از واحد متكثر: امام، تعليقه‌اى عقلى و نقلى بر اين بخش نوشته‌اند كه شرح نقلى آن، با استناد به آيه شريفه«انزل من السماء ماء فسالت اودية بقدرها فاحتمل السيل زبدا رابيا»(سوره رعد، آيه 17)، مى‌باشد كه امام(ره) تفسير اين آيه را به حضرت جمع و هويت غيبيه‌اى كه از آن، تعبير به سماء مى‌شود، نموده‌اند؛ مرتبه‌اى كه منزه از تمام نقائص و كثرات مى‌باشد و تجلى آن، در ممكنات و موجودات نمايان است كه در واقع، فيض آن واحد، در عبور از عوالم مجردات و ماديات و غير آن متكثر گرديده و به تعينات هر منزلى متعين شده است.

    شرح عقلى كه امام قدس‌سره بر اين واحد متكثر نوشته‌اند، عبارت است از اينكه در حكمت متعاليه ثابت شده كه وجود در عين واحد بودن، داراى مراتب متفاوت طولى و عرضى است و اين، مورد تصديق برهان و موافق با كشف اهل عرفان است، پس تكثر، در وجود، ذاتى و حقيقى نبوده و در آن، حيث و حيثيت و تفرق و غيريتى نيست.

    امام خمينى قدس‌سره، در بحث متكثر متوحد نيز تعليقه مفصلى نوشته‌اند كه داراى مفاهيم دقيق عرفانى مى‌باشد، از آن جمله، استنادى است كه امام(ره) به اين روايت پيغمبر اكرم(ص) نموده‌اند: «لو دليتم بحبل إلى الارض السفلى لهبطتم على الله» مى‌باشد. امام(ره)، عود موجودات به‌سوى خداوند متعال را به واسطه ولى مطلقى كه داراى نفس كليه الهيه و واجد مرتبه عقل مى‌باشد، مى‌داند.

    در شرح«جارى منجمد»، امام، تعريفى را كه قاضى سعيد برای اين اصطلاح بيان فرموده است، پذيرفته‌اند، ولى شرح و تفصيل ايشان را قبول نكرده و بر خلاف ظاهر آيه 88 نمل و عبارت حديث مى‌دانند.

    سومين فايده كتاب، در تحقيق جواب امام رضا(ع) به سؤال رأس الجالوت است و امام(ره)، در اين بخش، تعليقه‌اى مرقوم نفرموده است كه نشان از قبول بيانات مرحوم قاضى سعيد قمى است.

    قاضى سعيد، خاتمه‌اى چند سطرى پس از بيان فوايد سه‌گانه آورده است كه امام(ره) نيز خاتمه‌اى از جانب خودش بيان داشته است و در آن، دو وجه را برای سؤال رأس الجالوت مطرح نموده است.

    امام خمينى قدس‌سره، پایان تأليف كتاب را در شهر خمين و در ربيع‌الاول سال هزار و سى‌صد و چهل و هشت هجرى قمرى نوشته است.

    معرفى نسخه

    اين كتاب، توسط مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره) در سال 1375، هم‌زمان با صدمين سال‌گرد ميلاد امام خمينى(ره)، در يك جلد و در قطع وزيرى چاپ شده است.

    در پایان كتاب، فهرست‌هایى به اين ترتيب آمده است:

    فهرست آيات، فهرست احاديث، فهرست ادعيه و زيارات، فهرست انبياء، ائمه و ملائكه، فهرست اعلام، فهرست اماكن و مدن، فهرست جماعات و طوايف، فهرست اشعار، فهرست كتب وارده در اصل كتاب، فهرست مصادر تحقيق و فهرست موضوعات.

    وابسته‌ها