خواجویی، اسماعیل بن محمدحسین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ملا اسماعيل خواجوئى' به 'ملا اسماعيل خواجوئى ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
! نام!! data-type='authorName'|خواجویی، اسماعیل بن محمدحسین | ! نام!! data-type='authorName'|خواجویی، اسماعیل بن محمدحسین | ||
|- | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
|data-type='authorOtherNames'| خواجوئی، محمداسماعیل بن حسین | |data-type='authorOtherNames'|خواجوئی، محمداسماعیل بن حسین | ||
مازندرانی خواجوئی، محمداسماعیل | مازندرانی خواجوئی، محمداسماعیل | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
محمد بن الحسین | محمد بن الحسین | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type='authorfatherName'| | |data-type='authorfatherName'|محمدحسین (علاءالدین مازندرانی) | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type='authorbirthDate'| | |data-type='authorbirthDate'|۱۱۰۰ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type='authorBirthPlace'| | |data-type='authorBirthPlace'|مازندران | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type='authorDeathDate'| | |data-type='authorDeathDate'|1173ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type='authorTeachers'| | |data-type='authorTeachers'|[[فاضل هندی، محمد بن حسن|بهاءالدين محمد اصفهانى]] | ||
ملا محمد تنكابنى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type='authorWritings'|[[جامع الشتات]] | |data-type='authorWritings'|[[جامع الشتات]] | ||
[[مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین]] | [[مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین]] | ||
[[مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیله]] | |||
|-class='articleCode' | |-class='articleCode' | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type='authorCode'| | |data-type='authorCode'|AUTHORCODE00070AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|مازندرانی (ابهام زدایی)}} | |||
'''محمداسماعیل خواجویی مازندرانی''' (1100- 1173ق)، معروف به ملا اسماعيل خواجوئى، فقیه، متکلم، حکیم،ریاضی دان، محدث بزرگ عصر افشاریه، يكى از بزرگترين دانشوران قرن دوازدهم هجرى است. از حوادث عصر او فتنه افغانها در ایران و به ویژه در اصفهان بود. [[نراقی، مهدی بن ابی‌ذر|ملا مهدی نراقی]] از شاگردان اوست. | |||
== ولادت == | |||
او در سال ۱۱۰۰ق در مازندران به دنیا آمد، شهرت وی به «اصفهانی» به این سبب بوده است که محل رشد، مراحل تحصیلات و تألیفات وی در شهر اصفهان بوده است. شهرت او به «خواجویی» نیز بدان سبب بوده که وی در سال (1133 ق) به محله «خواجو» که در آن هنگام خارج از شهر اصفهان بوده ـ هجرت کرده است. از نوشته‌های کهن استفاده می‌شود که این محله را قبل از حکومت صفویه، «باغ کاردان» و «طراز آباد» می‌نامیده‌اند و در عهد صفویه و پس از آن گاهی «خواجو» و زمانی «خواجه» گفته شده است. سبب این نامگذاری ظاهراً سکونت جمعی از خواجه‌سرایان حرم سلاطین سلجوقی یا صفوی در این ناحیه بوده است و «خواجه» در اثر کثرت استعمال به «خواجو» تبدیل شده است. | |||
== اساتید == | |||
از اساتيد او اطلاع دقيقى در دست نيست. وى ظاهرا نزد [[فاضل هندی، محمد بن حسن|بهاءالدين محمد اصفهانى]] مشهور به «[[فاضل هندی، محمد بن حسن|فاضل هندى]]» و ملا محمد تنكابنى مشهور به «فاضل سراب» تحصيل مى‌كرده است. اواسط زندگى خواجوئى مقارن با حمله افغانها و محاصره اصفهان است. | |||
در اين سالها (1134-1137) ه.ق بسيارى از مردم شهر در اثر قحطى جان سپردند و عده ديگرى به دست مهاجمان افغان كشته شدند. سقوط سلسله صفويه و بروز قحطى و هرج و مرج و آشفتگى و اوضاع و نابسامانى وضع معيشتى مردم موجب از هم گسيختگى حوزۀ بزرگ علمى، ادبى و هنرى اصفهان شد. پس از فرار افغانها از ايران و فروكش كردن آتش فتنه، آنچه باقى ماند خرابى و ويرانى شهر و از دست رفتن هزاران دانشمند و نابودى صدها كتابخانه و مركز علمى بود. ملا اسماعيل خواجوئى از معدود كسانى بود كه با همت والاى خود كمر به إحياى حوزۀ علمى اصفهان زد و با رونق بخشيدن به مدارس علميه و برپايى جلسات درس و تأليفات بسيار، بار ديگر از نابودى حتمى حوزۀ علميه اصفهان جلوگيرى كرد. | |||
خواجوئى در فقه، اصول كلام، حكمت، رياضى، هيئت و ادبيات مهارت به سزايى داشت و از كسانى بود كه فلسفه صدرايى (حكمت متعاليه) را به نسل‌هاى بعد انتقال داد. از او آثار علمى بسيارى به جاى مانده است كه از همه مهمتر «مفتاح الفلاح» در شرح دعاى صباح، «جامع الشتات»، «ابطال الزمان الموهوم، «رسالة سهو النبى» و «حاشيه بر اربعين» را مى‌توان نام برد. [[نراقی، مهدی بن ابی‌ذر|ملا محمد مهدى نراقى]]، آقا محمد بيد آبادى، ميرزا ابوالقاسم مدرس و ملا محراب گيلانى مشهورترين شاگردان خواجوئى به شمار مى‌روند. | |||
== وفات == | |||
سرانجام وى در سال 1173 ه.ق به ديار باقى شتافت. | |||
== وابسته‌ها == | ==منابع مقاله== | ||
[http://wiki.ahlolbait.com/%D9%85%D9%84%D8%A7_%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%88%D9%8A%DB%8C دانشنامه اسلامی] | |||
[http://nbo.ir/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C__a-180.aspx فرهیختگان تمدن شیعی] | |||
{{متکلمان شیعه}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[جامع الشتات]] | [[جامع الشتات]] | ||
[[الرسایل الفقهیه (للخواجویی)]] | [[الرسایل الفقهیه (للخواجویی)]] | ||
[[مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین]] | [[مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین]] | ||
[[التعلیقه علی الرساله الصومیه (للشیخ البهایی)]] | [[التعلیقه علی الرساله الصومیه (للشیخ البهایی)]] | ||
[[الفوائد الرجالیة]] | [[الفوائد الرجالیة]] | ||
| خط ۶۱: | خط ۸۳: | ||
[[سبع رسائل]] | [[سبع رسائل]] | ||
[[مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیله]] | [[مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیله]] | ||
[[مفتاح الفلاح و مصباح النجاح في شرح دعاء الصباح]] | |||
[[الرسائل | [[الرسائل الاعتقادية]] | ||
[[الأربعون | [[الأربعون حديثاً (خواجویی)]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:متکلمان شیعه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۴
محمداسماعیل خواجویی مازندرانی (1100- 1173ق)، معروف به ملا اسماعيل خواجوئى، فقیه، متکلم، حکیم،ریاضی دان، محدث بزرگ عصر افشاریه، يكى از بزرگترين دانشوران قرن دوازدهم هجرى است. از حوادث عصر او فتنه افغانها در ایران و به ویژه در اصفهان بود. ملا مهدی نراقی از شاگردان اوست.
| نام | خواجویی، اسماعیل بن محمدحسین |
|---|---|
| نام‌های دیگر | خواجوئی، محمداسماعیل بن حسین
مازندرانی خواجوئی، محمداسماعیل خواجوئی اصفهانی، اسماعیل بن محمدحسین محمد بن الحسین |
| نام پدر | محمدحسین (علاءالدین مازندرانی) |
| متولد | ۱۱۰۰ق |
| محل تولد | مازندران |
| رحلت | 1173ق |
| اساتید | بهاءالدين محمد اصفهانى
ملا محمد تنكابنى |
| برخی آثار | جامع الشتات
مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیله
|
| کد مؤلف | AUTHORCODE00070AUTHORCODE |
ولادت
او در سال ۱۱۰۰ق در مازندران به دنیا آمد، شهرت وی به «اصفهانی» به این سبب بوده است که محل رشد، مراحل تحصیلات و تألیفات وی در شهر اصفهان بوده است. شهرت او به «خواجویی» نیز بدان سبب بوده که وی در سال (1133 ق) به محله «خواجو» که در آن هنگام خارج از شهر اصفهان بوده ـ هجرت کرده است. از نوشته‌های کهن استفاده می‌شود که این محله را قبل از حکومت صفویه، «باغ کاردان» و «طراز آباد» می‌نامیده‌اند و در عهد صفویه و پس از آن گاهی «خواجو» و زمانی «خواجه» گفته شده است. سبب این نامگذاری ظاهراً سکونت جمعی از خواجه‌سرایان حرم سلاطین سلجوقی یا صفوی در این ناحیه بوده است و «خواجه» در اثر کثرت استعمال به «خواجو» تبدیل شده است.
اساتید
از اساتيد او اطلاع دقيقى در دست نيست. وى ظاهرا نزد بهاءالدين محمد اصفهانى مشهور به «فاضل هندى» و ملا محمد تنكابنى مشهور به «فاضل سراب» تحصيل مى‌كرده است. اواسط زندگى خواجوئى مقارن با حمله افغانها و محاصره اصفهان است.
در اين سالها (1134-1137) ه.ق بسيارى از مردم شهر در اثر قحطى جان سپردند و عده ديگرى به دست مهاجمان افغان كشته شدند. سقوط سلسله صفويه و بروز قحطى و هرج و مرج و آشفتگى و اوضاع و نابسامانى وضع معيشتى مردم موجب از هم گسيختگى حوزۀ بزرگ علمى، ادبى و هنرى اصفهان شد. پس از فرار افغانها از ايران و فروكش كردن آتش فتنه، آنچه باقى ماند خرابى و ويرانى شهر و از دست رفتن هزاران دانشمند و نابودى صدها كتابخانه و مركز علمى بود. ملا اسماعيل خواجوئى از معدود كسانى بود كه با همت والاى خود كمر به إحياى حوزۀ علمى اصفهان زد و با رونق بخشيدن به مدارس علميه و برپايى جلسات درس و تأليفات بسيار، بار ديگر از نابودى حتمى حوزۀ علميه اصفهان جلوگيرى كرد.
خواجوئى در فقه، اصول كلام، حكمت، رياضى، هيئت و ادبيات مهارت به سزايى داشت و از كسانى بود كه فلسفه صدرايى (حكمت متعاليه) را به نسل‌هاى بعد انتقال داد. از او آثار علمى بسيارى به جاى مانده است كه از همه مهمتر «مفتاح الفلاح» در شرح دعاى صباح، «جامع الشتات»، «ابطال الزمان الموهوم، «رسالة سهو النبى» و «حاشيه بر اربعين» را مى‌توان نام برد. ملا محمد مهدى نراقى، آقا محمد بيد آبادى، ميرزا ابوالقاسم مدرس و ملا محراب گيلانى مشهورترين شاگردان خواجوئى به شمار مى‌روند.
وفات
سرانجام وى در سال 1173 ه.ق به ديار باقى شتافت.