حکمت، علی‌اصغر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۹:۴۲

حکمت، علی‌اصغر

نام	حکمت، علی‌اصغر
نام‎های دیگر
نام پدر	احمدعلی مستوفی معظم‌الدوله (حشمت‌الممالک)
متولد	۲۶ مرداد ۱۲۷۱ش
محل تولد	روستای پیراشکفت فارس
رحلت	۳ شهریور ۱۳۵۹ش
اساتید	آيت‌الله ميرزا طاهر تنكابنى
برخی آثار	هزار و يک شب «الف ليلة و ليلة» كشف الأسرار و عدة الأبرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری) جامی، متضمن تحقیقات در تاريخ احوال و آثار منظوم و منثور عبدالرحمن جامی تذکره مجالس النفائس
کد مؤلف	AUTHORCODE03464AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، حکمت (ابهام‌زدایی) را ببینید.

على‌اصغر حكمت (۱۲۷۱ – ۱۳۵۹ش)، شاعر، نویسنده و مترجم معاصر ايرانى، از رجال سیاسی عصر پهلوی، نخستین رئیس دانشگاه در ایران، بنیان‌گذار کتابخانه ملّی ایران و نشریه فروغ تربیت

ولادت

علی‌اصغر حکمت فرزند احمدعلی مستوفی معظم‌الدوله (حشمت‌الممالک) در 23 رمضان 1310 برابر با 26مرداد 1271ش در روستای پیراشکفت -در هفت کیلومتری خان زنیان و ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شیراز - متولد شد. اجداد پدری‌اش از علمای شیراز بودند و از طرف مادر نیز نوه حسن فسایی نویسنده کتاب فارسنامه ناصری و جدش سید علی خان امیرکبیر صاحب شرح صحیفه بود.

تحصیلات

على‌اصغر حكمت پس از گذراندن تحصيلات ابتدايى و متوسطه در شيراز براى ادامه تحصيل به تهران آمد و در كنار آموختن علوم جديد در مدرسه آمريكايى، به آموختن علوم اسلامى نظير فقه و اصول در مدارس اسلامى پرداخت. معروف است كه آيت‌الله ميرزا طاهر تنكابنى نيز از اساتيد وى بوده است. حكمت همچنين از مشاهير فرهنگ و ادب فارسى بود كه آثار بسيار گران‌بهايى به‌خصوص در زمينه‌هاى ادبى، تاريخى و فرهنگى از خود برجاى گذاشته است. در عرصه سياست نيز از حكمت به‌عنوان يكى از مؤسسين حزب راديكال ياد شده است.

فعالیت فرهنگی

حكمت در سال 1297ش، وارد خدمات فرهنگى شد و با نشر مقالات تحقيقى و تدريس زبان انگليسى در مدارس متوسطه، كسب شهرت نمود و وارد فعالیت‌های سياسى شد و با كمك عده‌اى از دوستان و همفكران خود به رهبرى على‌اكبر داور، حزب راديكال را بنيان‌گذارى كردند. حكمت تا سال 1309 در وزارت معارف خدمت مى‌كرد. در اين سال به تشكيلات جديد داور در دادگسترى وارد شد و پس از چندى براى مطالعه در امور قضايى و ثبتى به اروپا اعزام شد. وى در اروپا وارد دانشكده حقوق و ادبيات شد و در هر دو رشته مدرک ليسانس گرفت. مأموريت ديگر حكمت در اروپا مطالعه در امر آموزش و پرورش و دانشگاه بود.

فعالیت سیاسی

او در شهريور 1312 به تهران احضار شد و در كابينه ذكاء الملك فروغى، ابتدا كفيل و بعد وزير معارف و رئيس دانشگاه شد. در كابينه جم نيز وزير فرهنگ بود. دوران پنج ساله وزارت فرهنگى على‌اصغر حكمت را بايد دوران تحول فرهنگى در اين وزارتخانه نام نهاد.

تأسيس دانشگاه تهران، تأسيس دانشسراهاى مقدماتى در سراسر كشور، برگزارى جشن هزاره فردوسى، تأسيس فرهنگستان ايران، ايجاد پيش‌آهنگى و تغيير برنامه‌هاى مدارس به اصول آموزشى كشورهاى خارج، ايجاد تحول در زبان و ادبيات پارسى، توجه به آثار باستانى و تشكيل موزه ايران باستان، تربيت كادر آموزشى و انتشار نشريات و توجه به امر ورزش در مدارس، توسعه و تكميل مدارس ابتدايى و متوسطه از جمله كارهاى او بود.

حكمت پس از معافيت از وزارت فرهنگ در اسفند 1317 در ترميم كابينه محمود جم به وزارت كشور منصوب شد. در كابينه دكتر متين دفترى نيز همان سمت را عهده‌دار بود. در خرداد 1319 بار ديگر از خدمت معاف شد و به كار تحقيق و مطالعه پرداخت.

وى در ترميم كابينه فروغى در 30 شهريور1320 وزير بازرگانى و پيشه و هنر شد. در ترميم ديگر كابينه فروغى، وزارت بهدارى را بر عهده گرفت. در كابينه سهيلى نيز همچنان وزير بهدارى بود.

وفات

على‌اصغر حكمت در ۳ شهریور ۱۳۵۹ش در تهران درگذشت.

آثار

شرح احوال جامى؛
مترجم تذكره مجالس النفايس؛
مترجم تاريخ جامع اديان: نوشته جان بى ناس؛
امثال قرآن مجيد؛
رساله در باب امير على‌شير نوائى؛
پارسى نغز (مجموعه‌اى از برگزيده‌هاى پارسى‌گويان)؛
تصحيح كشف الاسرار ميبدى؛
ره‌آورد حكمت: نوشته‌ها و خاطرات شخصى على‌اصغر حكمت؛
ترجمه پنج حكايت از شكسپير؛
از سعدى تا جامى؛
ترجمه جلد سوم تاريخ ادبيات ادوارد براون؛
امين و مأمون (ترجمه از سلسله روايات اسلامى جرجى زيدان)؛
ترجمه رستاخيز: تأليف تولستوى دانشمند روسى؛
ترجمه راه زندگانى: تأليف نيكولا حداد مصرى.

وابسته‌ها

هزار و يک شب «الف ليلة و ليلة»

كشف الأسرار و عدة الأبرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری)

جامی، متضمن تحقیقات در تاريخ احوال و آثار منظوم و منثور عبدالرحمن جامی

حکایت حکمت: زندگی و زمانه علی‌اصغر حکمت شیرازی

دو شاهکار ادبیات جهان: رومئو و ژولیت ویلیام شکسپیر، لیلی و مجنون نظامی گنجوی

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
-[[پرونده:NUR03464.jpg|بندانگشتی|حکمت، علی اصغر]]
+[[پرونده:NUR03464.jpg|بندانگشتی|حکمت، علی‌اصغر]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|حکمت، علی اصغر
+! نام!! data-type="authorName" |حکمت، علی‌اصغر
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‎های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |احمدعلی مستوفی معظم‌الدوله (حشمت‌الممالک)
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|1310 هـ.ش
+| data-type="authorbirthDate" |۲۶ مرداد ۱۲۷۱ش
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |روستای پیراشکفت فارس
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|0 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |۳ شهریور ۱۳۵۹ش
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[آيت‌الله ميرزا طاهر تنكابنى]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |[[هزار و يک شب «الف ليلة و ليلة»]]
-|-class='articleCode'
-|کد مولف
-|data-type='authorCode'|3464
-|}
-</div>
+[[كشف الأسرار و عدة الأبرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری)]]
-«على‌اصغر حكمت»، سياست‌مدار، شاعر، نويسنده و مترجم معاصر ايرانى در 23 رمضان 1310 در شيراز متولد شد.
+[[جامی، متضمن تحقیقات در تاريخ احوال و آثار منظوم و منثور عبدالرحمن جامی]]
-على‌اصغر حكمت پس از گذراندن تحصيلات ابتدايى و متوسطه در شيراز براى ادامه تحصيل به تهران آمد و در كنار آموختن علوم جديد در مدرسه آمريكايى، به آموختن علوم اسلامى نظير فقه و اصول در مدارس اسلامى پرداخت. معروف است كه آيت‌الله ميرزا طاهر تنكابنى نيز از اساتيد وى بوده است. حكمت همچنين از مشاهير فرهنگ و ادب فارسى بود كه آثار بسيار گران‌بهايى به‌خصوص در زمينه‌هاى ادبى، تاريخى و فرهنگى از خود برجاى گذاشته است. در عرصه سياست نيز از حكمت به‌عنوان يكى از مؤسسين حزب راديكال ياد شده است.
+[[تذکره مجالس النفائس]]
+|- class="articleCode"
-حكمت در سال 1297ش، وارد خدمات فرهنگى شد و با نشر مقالات تحقيقى و تدريس زبان انگليسى در مدارس متوسطه، كسب شهرت نمود و وارد فعاليت‌هاى سياسى شد و با كمك عده‌اى از دوستان و همفكران خود به رهبرى على‌اكبر داور، حزب راديكال را بنيان‌گذارى كردند. حكمت تا سال 1309 در وزارت معارف خدمت مى‌كرد. در اين سال به تشكيلات جديد داور در دادگسترى وارد شد و پس از چندى براى مطالعه در امور قضايى و ثبتى به اروپا اعزام شد. وى در اروپا وارد دانشكده حقوق و ادبيات شد و در هر دو رشته مدرك ليسانس گرفت. مأموريت ديگر حكمت در اروپا مطالعه در امر آموزش و پرورش و دانشگاه بود.
+|کد مؤلف
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE03464AUTHORCODE
-او در شهريور 1312 به تهران احضار شد و در كابينه ذكاء الملك فروغى، ابتدا كفيل و بعد وزير معارف و رئيس دانشگاه شد. در كابينه جم نيز وزير فرهنگ بود. دوران پنج ساله وزارت فرهنگى على‌اصغر حكمت را بايد دوران تحول فرهنگى در اين وزارتخانه نام نهاد.
+|}
+</div>
+{{کاربردهای دیگر| حکمت (ابهام‌زدایی)}}
+'''على‌اصغر حكمت''' (۱۲۷۱ – ۱۳۵۹ش)،  شاعر، نویسنده و مترجم معاصر ايرانى، از رجال سیاسی عصر پهلوی، نخستین رئیس دانشگاه در ایران، بنیان‌گذار کتابخانه ملّی ایران و نشریه فروغ تربیت
-تأسيس دانشگاه تهران، تأسيس دانشسراهاى مقدماتى در سراسر كشور، برگزارى جشن هزاره فردوسى، تأسيس فرهنگستان ايران، ايجاد پيش‌آهنگى و تغيير برنامه‌هاى مدارس به اصول آموزشى كشورهاى خارج، ايجاد تحول در زبان و ادبيات پارسى، توجه به آثار باستانى و تشكيل موزه ايران باستان، تربيت كادر آموزشى و انتشار نشريات و توجه به امر ورزش در مدارس، توسعه و تكميل مدارس ابتدايى و متوسطه از جمله كارهاى او بود.
+== ولادت ==
+علی‌اصغر حکمت فرزند احمدعلی مستوفی معظم‌الدوله (حشمت‌الممالک)  در 23 رمضان 1310 برابر با 26مرداد 1271ش در روستای پیراشکفت -در هفت کیلومتری خان زنیان و ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شیراز - متولد شد. اجداد پدری‌اش از علمای شیراز بودند و از طرف مادر نیز نوه [[فسایی، حسن بن حسن|حسن فسایی]] نویسنده کتاب [[فارسنامه ناصری]] و جدش سید علی خان امیرکبیر صاحب شرح صحیفه بود.
-حكمت پس از معافيت از وزارت فرهنگ در اسفند 1317 در ترميم كابينه محمود جم به وزارت كشور منصوب شد. در كابينه دكتر متين دفترى نيز همان سمت را عهده‌دار بود. در خرداد 1319 بار ديگر از خدمت معاف شد و به كار تحقيق و مطالعه پرداخت.
+==تحصیلات==
-وى در ترميم كابينه فروغى در 30 شهريور1320 وزير بازرگانى و پيشه و هنر شد. در ترميم ديگر كابينه فروغى، وزارت بهدارى را بر عهده گرفت. در كابينه سهيلى نيز همچنان وزير بهدارى بود.
+على‌اصغر حكمت پس از گذراندن تحصيلات ابتدايى و متوسطه در شيراز براى ادامه تحصيل به تهران آمد و در كنار آموختن علوم جديد در مدرسه آمريكايى، به آموختن علوم اسلامى نظير فقه و اصول در مدارس اسلامى پرداخت. معروف است كه [[آيت‌الله ميرزا طاهر تنكابنى]] نيز از اساتيد وى بوده است. حكمت همچنين از مشاهير فرهنگ و ادب فارسى بود كه آثار بسيار گران‌بهايى به‌خصوص در زمينه‌هاى ادبى، تاريخى و فرهنگى از خود برجاى گذاشته است. در عرصه سياست نيز از حكمت به‌عنوان يكى از مؤسسين حزب راديكال ياد شده است.
-او در شهريور 1359 در تهران درگذشت.
+==فعالیت فرهنگی==
-== تأليفات ==
+حكمت در سال 1297ش، وارد خدمات فرهنگى شد و با نشر مقالات تحقيقى و تدريس زبان انگليسى در مدارس متوسطه، كسب شهرت نمود و وارد فعالیت‌های سياسى شد و با كمك عده‌اى از دوستان و همفكران خود به رهبرى على‌اكبر داور، حزب راديكال را بنيان‌گذارى كردند. حكمت تا سال 1309 در وزارت معارف خدمت مى‌كرد. در اين سال به تشكيلات جديد داور در دادگسترى وارد شد و پس از چندى براى مطالعه در امور قضايى و ثبتى به اروپا اعزام شد. وى در اروپا وارد دانشكده حقوق و ادبيات شد و در هر دو رشته مدرک  ليسانس گرفت. مأموريت ديگر حكمت در اروپا مطالعه در امر آموزش و پرورش و دانشگاه بود.
+==فعالیت سیاسی==
-. شرح احوال جامى؛
+او در شهريور 1312 به تهران احضار شد و در كابينه ذكاء الملك [[فروغی، محمدعلی|فروغى]]، ابتدا كفيل و بعد وزير معارف و رئيس دانشگاه شد. در كابينه جم نيز وزير فرهنگ بود. دوران پنج ساله وزارت فرهنگى على‌اصغر حكمت را بايد دوران تحول فرهنگى در اين وزارتخانه نام نهاد.
-. مترجم تذكره مجالس النفايس؛
+تأسيس دانشگاه تهران، تأسيس دانشسراهاى مقدماتى در سراسر كشور، برگزارى جشن هزاره فردوسى، تأسيس فرهنگستان ايران، ايجاد پيش‌آهنگى و تغيير برنامه‌هاى مدارس به اصول آموزشى كشورهاى خارج، ايجاد تحول در زبان و ادبيات پارسى، توجه به آثار باستانى و تشكيل موزه ايران باستان، تربيت كادر آموزشى و انتشار نشريات و توجه به امر ورزش در مدارس، توسعه و تكميل مدارس ابتدايى و متوسطه از جمله كارهاى او بود.
-. مترجم تاريخ جامع اديان: نوشته جان بى ناس؛
+حكمت پس از معافيت از وزارت فرهنگ در اسفند 1317 در ترميم كابينه محمود جم به وزارت كشور منصوب شد. در كابينه دكتر متين دفترى نيز همان سمت را عهده‌دار بود. در خرداد 1319 بار ديگر از خدمت معاف شد و به كار تحقيق و مطالعه پرداخت.
-. امثال قرآن مجيد؛
-. رساله در باب امير على‌شير نوائى؛
-. پارسى نغز (مجموعه‌اى از برگزيده‌هاى پارسى‌گويان)؛
+وى در ترميم كابينه [[فروغی، محمدعلی|فروغى]] در 30 شهريور1320 وزير بازرگانى و پيشه و هنر شد. در ترميم ديگر كابينه [[فروغی، محمدعلی|فروغى]]، وزارت بهدارى را بر عهده گرفت. در كابينه سهيلى نيز همچنان وزير بهدارى بود.
-. تصحيح كشف الاسرار ميبدى؛
+==وفات==
-. ره‌آورد حكمت: نوشته‌ها و خاطرات شخصى على‌اصغر حكمت؛
+على‌اصغر حكمت در ۳ شهریور ۱۳۵۹ش در تهران درگذشت.
-. ترجمه پنج حكايت از شكسپير؛
+== آثار ==
+{{ستون-شروع|2}}
+# شرح احوال [[جامی، عبدالرحمن|جامى]]؛
+# مترجم تذكره مجالس النفايس؛
+# مترجم تاريخ جامع اديان: نوشته جان بى ناس؛
+# امثال قرآن مجيد؛
+# رساله در باب امير على‌شير نوائى؛
+# پارسى نغز (مجموعه‌اى از برگزيده‌هاى پارسى‌گويان)؛
+# تصحيح كشف الاسرار ميبدى؛
+# ره‌آورد حكمت: نوشته‌ها و خاطرات شخصى على‌اصغر حكمت؛
+# ترجمه پنج حكايت از شكسپير؛
+# از سعدى تا [[جامی، عبدالرحمن|جامى]]؛
+# ترجمه جلد سوم تاريخ ادبيات [[براون، ادوارد گرانویل|ادوارد براون]]؛
+# امين و مأمون (ترجمه از سلسله روايات اسلامى [[زیدان، جرجی|جرجى زيدان]])؛
+# ترجمه رستاخيز: تأليف تولستوى دانشمند روسى؛
+# ترجمه راه زندگانى: تأليف نيكولا حداد مصرى.
+{{پایان}}
-. از سعدى تا جامى؛
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-. ترجمه جلد سوم تاريخ ادبيات ادوارد براون؛
+[[هزار و يک شب «الف ليلة و ليلة»]]
-. امين و مأمون (ترجمه از سلسله روايات اسلامى جرجى زيدان)؛
+[[كشف الأسرار و عدة الأبرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری)]]
-. ترجمه رستاخيز: تأليف تولستوى دانشمند روسى؛
+[[جامی، متضمن تحقیقات در تاريخ احوال و آثار منظوم و منثور عبدالرحمن جامی]]
-. ترجمه راه زندگانى: تأليف نيكولا حداد مصرى.
+[[تذکره مجالس النفائس]]
+[[سرزمین هند]]
-== وابسته‌ها ==
+[[تاریخ ادیان]]
-[[هزار و يک شب «الف لیلة و لیلة»]] / نوع اثر: کتاب / نقش: ویراستار
-[[کشف الاسرار و عدة الابرار ( معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری )]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام
+[[تاریخ جامع ادیان]]
-[[جامی متضمن تحقیقات در تاریخ احوال و آثار منظوم و منثور خاتم الشعرا نورالدین عبدالرحمن جامی 817-898 هجری قمری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[تاریخ ادیان بدوی]]
-[[تذکره مجالس النفائس]] / نوع اثر: کتاب / نقش: سعی و اهتمام
+[[حکایت حکمت: زندگی و زمانه علی‌اصغر حکمت شیرازی]]
-[[تاریخ جامع ادیان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
+[[دو شاهکار ادبیات جهان: رومئو و ژولیت ویلیام شکسپیر، لیلی و مجنون نظامی گنجوی]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:نویسندگان]]
+[[رده:شاعران]]
+[[رده:مترجمان]]
+[[رده:استادان دانشگاه]]
+[[رده:درگذشتگان 1359]]