الزيادة و الإحسان في علوم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۵۲: خط ۵۲:
8. [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] گاه آرایی را که برخاسته از آثار ضعیف و اعتماد بر آن‌هاست، در کتابش (بدون اینکه به نقدشان بپردازد) آورده است؛
8. [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] گاه آرایی را که برخاسته از آثار ضعیف و اعتماد بر آن‌هاست، در کتابش (بدون اینکه به نقدشان بپردازد) آورده است؛


9. او در نوع 45 کتاب، مجموعه‌ای از خواص قرآن را با اعتماد و نقل از دو اثر دیگر به نام‌های «منافع القرآن» تمیمی و «[[الدرّ النظيم في خواص القرآن العظيم|الدر النظیم]]» [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] آورده است. این خواصِ منتسب به قرآن به گونه‌ای است که جان‌ها و عقل‌های سالم آن‌ها را نمی‌پذیرد و انکار می‌کند. حتی خود [[تمیمی]] هم گفته است که این‌ها را نزد برخی از حکمای هند فراگرفته است؛
9. او در نوع 45 کتاب، مجموعه‌ای از خواص قرآن را با اعتماد و نقل از دو اثر دیگر به نام‌های «[[منافع القرآن]]» [[تمیمی، محمد|تمیمی]] و «[[الدرّ النظيم في خواص القرآن العظيم|الدر النظیم]]» [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] آورده است. این خواصِ منتسب به قرآن به گونه‌ای است که جان‌ها و عقل‌های سالم آن‌ها را نمی‌پذیرد و انکار می‌کند. حتی خود [[تمیمی، محمد|تمیمی]] هم گفته است که این‌ها را نزد برخی از حکمای هند فراگرفته است؛


10. ایراد دیگر بر ابن عقیله، مستندنکردن اقوالی است که از کتاب «[[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]]» برگرفته و دراین‌باره به آن اعتماد نموده است؛<ref>ر.ک: همان، ص72-73</ref>
10. ایراد دیگر بر [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن عقیله]]، مستندنکردن اقوالی است که از کتاب «[[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]]» برگرفته و دراین‌باره به آن اعتماد نموده است؛<ref>ر.ک: همان، ص72-73</ref>


11. پدیدۀ نقل زیاد و امانت در نقل از ویژگی‌های بارز «الزیادة و الإحسان» است. [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] صرفاً یک ناقل نبوده، بلکه در بسیاری موارد با توجیه، ترجیح و اضافه‌کردن در نقل تصرف کرده است. البته نقدی به [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] می‌شود به اینکه او گاهی پهنای یک نقل قول را بسیار می‌گستراند تا جایی که نقل برخی از «انواع» را کامل درج نموده تا به ده صفحه می‌رساند و حتی یک کلمه هم از آن نوع مورد نظر سخنی دیده نشود!؛<ref>ر.ک: همان، ص48</ref>
11. پدیدۀ نقل زیاد و امانت در نقل از ویژگی‌های بارز «الزیادة و الإحسان» است. [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] صرفاً یک ناقل نبوده، بلکه در بسیاری موارد با توجیه، ترجیح و اضافه‌کردن در نقل تصرف کرده است. البته نقدی به [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] می‌شود به اینکه او گاهی پهنای یک نقل قول را بسیار می‌گستراند تا جایی که نقل برخی از «انواع» را کامل درج نموده تا به ده صفحه می‌رساند و حتی یک کلمه هم از آن نوع مورد نظر سخنی دیده نشود!؛<ref>ر.ک: همان، ص48</ref>
خط ۶۰: خط ۶۰:
12. روش نگارش [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] سه گونه است: عرض موضوعات: وی عنوان نوع (علم) و موضوع آن را ذکر می‌کند و بسیاری از مباحثی را که [[سیوطی]] به صورت مستقل ذکر نکرده، اضافه می‌نماید.
12. روش نگارش [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] سه گونه است: عرض موضوعات: وی عنوان نوع (علم) و موضوع آن را ذکر می‌کند و بسیاری از مباحثی را که [[سیوطی]] به صورت مستقل ذکر نکرده، اضافه می‌نماید.


نقل بالنص (عین عبارت): بیشتر مطالب منقول از [[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]] را دقیقاً با متن سیوطی نقل کرده است؛
نقل بالنص (عین عبارت): بیشتر مطالب منقول از [[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]] را دقیقاً با متن [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] نقل کرده است؛


نقل با تصرف (خلاصه و توضیح): گاهی در نقل از [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] تصرف کرده، برخی نکات مبهم یا آنچه توهم تناقض ایجاد می‌کرده را توضیح داده است؛
نقل با تصرف (خلاصه و توضیح): گاهی در نقل از [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] تصرف کرده، برخی نکات مبهم یا آنچه توهم تناقض ایجاد می‌کرده را توضیح داده است؛


نقل همراه با تعلیق و توجیه اقوال: او گاهی اقوال منقول را نقد یا بر دیدگاه‌های سیوطی تعلیق زده است؛
نقل همراه با تعلیق و توجیه اقوال: او گاهی اقوال منقول را نقد یا بر دیدگاه‌های [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] تعلیق زده است؛


[[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن عقیله]] همچنین انواعی را بر الإتقان اضافه نموده است. برای نمونه در نوع نود و سوم مطالبی را که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در [[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]] ذکر نکرده بود، افزوده و به تخریج احادیث پرداخته است. <ref>ر. : همان،
[[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن عقیله]] همچنین انواعی را بر [[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]] اضافه نموده است. برای نمونه در نوع نود و سوم مطالبی را که [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] در [[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]] ذکر نکرده بود، افزوده و به تخریج احادیث پرداخته است. <ref>ر. : همان،
ص58-65</ref>
ص58-65</ref>


خط ۷۵: خط ۷۵:
۱. جامعیت بی‌نظیر: این کتاب با داشتن ۱۵۴ نوع، یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین موسوعه‌ها در علوم قرآن شمرده می‌شود و تعداد ابواب و حُسن تبویب آن‌ها از آثار مشهور قبلی در این زمینه فراتر رفته است.
۱. جامعیت بی‌نظیر: این کتاب با داشتن ۱۵۴ نوع، یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین موسوعه‌ها در علوم قرآن شمرده می‌شود و تعداد ابواب و حُسن تبویب آن‌ها از آثار مشهور قبلی در این زمینه فراتر رفته است.


۲. تهذیب و تنقیح آثار پیشین: این کتاب به‌عنوان یک «تهذیب» (پیرایش) برای کتاب «الإتقان» [[جلال‌الدین سیوطی]] عمل کرده است، به‌طوری‌که نواقص آن را تکمیل نموده و ساختارش را نظام‌مندتر کرده است‏؛
۲. تهذیب و تنقیح آثار پیشین: این کتاب به‌عنوان یک «تهذیب» (پیرایش) برای کتاب «[[الإتقان في علوم القرآن|الإتقان]]» [[جلال‌الدین سیوطی]] عمل کرده است، به‌طوری‌که نواقص آن را تکمیل نموده و ساختارش را نظام‌مندتر کرده است‏؛


۳. [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] واژه‌های دشوار را به‌خوبی معنا نموده است؛
۳. [[ابن‌ عقیله‌، محمد بن‌ احمد|ابن‌ عقیله]] واژه‌های دشوار را به‌خوبی معنا نموده است؛
خط ۱۳۵: خط ۱۳۵:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
[[رده:علوم قرآنی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1404]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1404 توسط سید حمید رضا حسینی هاشمی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1404 توسط سید حمید رضا حسینی هاشمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1404 توسط فریدون سبحانی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1404 توسط فریدون سبحانی]]