موسوعة أحكام الأطفال و أدلتها: تفاوت میان نسخه‌ها

[[انصاری، قدرت الله]] (نویسنده)

'''موسوعة أحكام الأطفال و أدلتها'''، در واقع دائرةالمعارفى است براى تبيين احكام شرعى اولاد از قبل از تولد تا رسيدن به سن بلوغ كه در چهار جلد، به زبان عربى، توسط حجج اسلام [[انصاری، قدرت الله|قدرت‌الله انصارى شيرازى]]، شيخ [[محمّد جواد انصارى]]، شيخ [[ابراهيم بهشتى]]، شيخ [[عباسعلى پيوندى]]، شيخ [[عبدالحسين جمالى]]، شيخ [[على سعيدى]] و [[سيد على اكبر طباطبايى]] در سال 1422ق، تأليف گرديده است.

در ابتداى كتاب، [[فاضل لنکرانی، محمدجواد|حجت‌الاسلام محمّدجواد فاضل لنكرانى]]، مقدمه‌اى در مورد جايگاه و ارزش فقه اهل‌بيت(ع) تأليف نموده و در ادامه، مقدمه‌اى از سوى حجت‌الاسلام [[انصاری، قدرت الله|قدرت‌الله انصارى]] نوشته شده، بعد مطالب كتاب در ضمن نه باب شروع شده كه عبارتند از: 1- بيان وظايف پدر و مادر قبل از ازدواج، در ايام حمل و بعد از ولادت كودك. 2- در صفات كودك. 3- نفقه‌ى اطفال. 4- ولايت بر اطفال. 5- موارد تصرف اولياء. 6- تعيين نسب اطفال و احكام كودكان پيدا شده. 7- تعليم و تربيت اطفال و بيان مصاديق و روش‌هاى مؤثر در آن. 8- احكام طهارت، متعلق به كودك زنده و مرده. 9- عبادات صبى.

مقدمه اول: در اين مقدمه، وضعيت و جايگاه فقه اماميه تبيين گرديده است. مؤلف، هفت ويژگى براى اين فقه بيان فرموده كه عبارتند از: 1- جامعيّت فقه شيعى و شموليّت آن نسبت به جميع افراد، ازمنه و مجتمعات انسانى، به طورى كه اين فقه تمام ابعاد زندگى انسان را در بر گرفته و احكام و قوانين اجتماعى، سياسى و اقتصادیش در همه جاى آن به چشم مى‌خورد. در بعضى از نصوص داريم كه خداوند هيچ چيز لازمى را از پيامبر(ص) خود فرو گذار نكرده است.

 

2- دومين ويژگى فقه اماميه، توجه به عقل بوده و احكام عقليّه‌ى دقيقى در آن قابل مشاهده مى‌باشد. اين دسته احكامى كه در علم اصول فقه از آنها به تفصيل بحث شده‌اند، مانند اينكه آيا امر به شىء نهى از ضدّ خاصش مى‌كند يا نه و امثال ذلك.

 

3- فقه شيعه، اهميّت خاصى نيز به مصالح و مفاسد احكام مى‌دهد؛ بدين معنا كه هر حكم شرعى، تابع ملاك بوده و احكام شارع مبتنى بر ملاكات مى‌باشد. 4- از ديگر ويژگى‌هاى اين فقه، تعبدبه ظواهر شرعيه مى‌باشد. بسيار مشاهده مى‌شود كه فقهاى ما به ظاهر آيات و روايات عمل كرده و از آن تعبير به حجيت ظهور مى‌نمايند.

 

5- قواعد فقهيه در اين فقه، جايگاه مهمى داشته، به طورى كه فقهاى ما كتاب‌هاى جداگانه‌اى در اين زمينه تأليف نموده‌اند. 6- سير تكاملى فقه شيعى از ديگر ويژگى‌هاى آن است كه در طول ساليان متمادى همواره حركتى رو به جلو و پويا داشته است. 7- اتصال فقه ما به پيامبر(ص)، از طريق اهل‌بيت(ع)، آخرين ويژگى مورد توجّه مؤلف و از بزرگ‌ترين افتخارات اين فقه اصيل مى‌باشد.

باب سوم: نفقه‌ى اطفال از مسائل مهمى است كه چگونگى و حد آن در كمتر جايى از فقه مشخص شده است. در اين باب، مؤلفين در صدد حل اين مسئله با استناد به آيات و روايات هستند. اولين فصل از فصول سه‌گانه اين باب داراى سه مبحث زير مى‌باشد: 1- حكم نفقه و ادله‌ى آن. 2- شروط نفقه. 3- ترتيب نفقه دادن. در قسمت اول، مطالب مهمى مورد بحث هستند كه مفهوم نفقه، حكم نفقه، قول فقها درباره‌ى نفقه و نفقه اولاد بر پدر و مادر از آن جمله مى‌باشند.

باب هفتم: اين باب، در تربيت اولاد است كه خود از مسائل مهم مى‌باشد و شريعت مقدسه‌ى اسلام راجع به دوره‌هاى مختلف عمر كودك، مواردى را براى تربيت گوش‌زد كرده است تا انسان‌هاى سالم و صحيحى براى جامعه آماده گردند. مؤلف، ابتدا راجع به معنا و مفهوم تربيت، سخن گفته، بعد در چهار فصل، مسائل مربوط به اين باب را توضيح داده است كه عبارتند از: 1- حكم تربيت و متولى در آن. 2- راه‌هاى مؤثر در تربيت. 3- ذكر مصاديقى كه اوليا براى تربيت اطفالشان به كار مى‌برده‌اند. 4- بيان آثار تربيت دينى و امورى كه در اخلاق اطفال تأثيرگذار مى‌باشند؛ براى مثال در مورد راه‌هاى مؤثر در تربيت، ابتدا، مراحل تربيت بيان شده است كه مرحله اول، دوران آزادى كودك است كه از ابتدا تا سن هفت سالگى را شامل مى‌شود. در اين دوران، پدر و مادر بايد ضمن مراقبت از اعمال و رفتار كودك، آزادى‌هاى لازم را براى بازى‌هاى مناسب سن و سال كودك فراهم نمايند.