۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الوهابیة المتطرفة، موسوعة نقدیة'''، اثر مهدی فرمانیان(متولد 1352ش) گردآوری مجموعهای از نوشتههای علمای مسلمان در نقد مبانی و اصول جریان فکری وهابیت، از زمان ظهور آن تا امروز است. | '''الوهابیة المتطرفة، موسوعة نقدیة'''، اثر [[فرمانیان، مهدی|مهدی فرمانیان]](متولد 1352ش) گردآوری مجموعهای از نوشتههای علمای مسلمان در نقد مبانی و اصول جریان فکری وهابیت، از زمان ظهور آن تا امروز است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
=== الجوهر المنظم فی زیارة القبر الشریف النبوی المکرم=== | === الجوهر المنظم فی زیارة القبر الشریف النبوی المکرم=== | ||
[[الجوهر المنظم في زيارة القبر الشريف النبوي المكرم]] نوشته احمد بن محمد بن حجر هیتمی مکی(909-974ق) پیش از این درباره مناسب برای آن تهیه شده است. | [[الجوهر المنظم في زيارة القبر الشريف النبوي المكرم]] نوشته [[ابن حجر هیتمی، احمد بن محمد|احمد بن محمد بن حجر هیتمی مکی]](909-974ق) پیش از این درباره مناسب برای آن تهیه شده است. | ||
---- | ---- | ||
===حسن المقصد في عمل المولد=== | ===حسن المقصد في عمل المولد=== | ||
'''حسن المقصد في عمل المولد''' ، نوشته [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|جلال الدين عبد الرحمن السيوطي]] ( | '''حسن المقصد في عمل المولد'''، نوشته [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|جلال الدين عبد الرحمن السيوطي]] (٨٤٩ - ٩١١هـ.ق) ادیب، مفسر و فقیه شافعی، درباره نیکو بودن برگزاری جشن میلاد پیامبر اکرم(ص)، بیان حکم فقهی آن و نقد کسانی است که به حرمت و بدعت آن فتوا دادهند. | ||
====ساختار و محتوا==== | ====ساختار و محتوا==== | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
---- | ---- | ||
===فتنة الوهابية=== | ===فتنة الوهابية=== | ||
[[فتنة الوهابية]]، نوشته[[سید احمد بن زینی دحلان]](معاصر)، برای این اثر درباره مناسب تهیه شده است. | [[فتنة الوهابية]]، نوشته [[دحلان، احمد زینی|سید احمد بن زینی دحلان]](معاصر)، برای این اثر درباره مناسب تهیه شده است. | ||
=== محق التقول في مسألة التوسل=== | === محق التقول في مسألة التوسل=== | ||
| خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
====ساختار و محتوای کتاب==== | ====ساختار و محتوای کتاب==== | ||
کتاب مقدمه محقق، مقدمهای از حسن بن علی سقاف و متن اصلی کتاب است. | کتاب مقدمه محقق، مقدمهای از [[سقاف، سید حسن بن علی|حسن بن علی سقاف]] و متن اصلی کتاب است. | ||
مقدمه محقق کتاب شامل مطالبی پیرامون نویسنده و آثار او است.<ref>مقدمه محقق، ج1، ص617- 619 </ref>به دنبال آن مقدمه سقاف درباره توسل و استغاثه است.<ref>مقدمه سقاف، ج1، ص 621- 622</ref>در این مقدمه نخست به بررسی دلایل جواز توسل پرداخته شده<ref>همان، ص623</ref>و دلایل حدیثی مانند حدیث شفاعت متواتر و روایتهای صحیحه درباره توسل مردم به پیامبر (ص) ذکر شده است.<ref>همان، ص623- 624 </ref>در ادامه دلایل جواز استغاثه مطرح شده و در این راستا به ارائه مستنداتی در مورد استغاثه پرداخته شده است.<ref>همان، ص624 </ref>این قسمت از مطالب شامل استدلالهایی برای جواز استغاثه با تکیه بر احادیثی از پیامبر(ص) مانند حدیث شفاعت و دیگر احادیث، به اضافه مطالبی در رد منکران و مخالفان استغاثه است.<ref> همان، ص624 – 628</ref> | مقدمه محقق کتاب شامل مطالبی پیرامون نویسنده و آثار او است.<ref>مقدمه محقق، ج1، ص617- 619 </ref>به دنبال آن مقدمه سقاف درباره توسل و استغاثه است.<ref>مقدمه سقاف، ج1، ص 621- 622</ref>در این مقدمه نخست به بررسی دلایل جواز توسل پرداخته شده<ref>همان، ص623</ref>و دلایل حدیثی مانند حدیث شفاعت متواتر و روایتهای صحیحه درباره توسل مردم به پیامبر (ص) ذکر شده است.<ref>همان، ص623- 624 </ref>در ادامه دلایل جواز استغاثه مطرح شده و در این راستا به ارائه مستنداتی در مورد استغاثه پرداخته شده است.<ref>همان، ص624 </ref>این قسمت از مطالب شامل استدلالهایی برای جواز استغاثه با تکیه بر احادیثی از پیامبر(ص) مانند حدیث شفاعت و دیگر احادیث، به اضافه مطالبی در رد منکران و مخالفان استغاثه است.<ref> همان، ص624 – 628</ref> | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۵۱: | ||
---- | ---- | ||
=== إحياء المقبور من أدلة جواز بناء المساجد والقباب على القبور=== | === إحياء المقبور من أدلة جواز بناء المساجد والقباب على القبور=== | ||
'''إحياء المقبور من أدلة جواز بناء المساجد والقباب على القبور'''، نوشته [[غماری حسنی، احمد|احمد | '''إحياء المقبور من أدلة جواز بناء المساجد والقباب على القبور'''، نوشته [[غماری حسنی، احمد|احمد عبدالله صديق غماری]](1320- 1380ق) فقیه و محدث مغربی درباره حکم بنای بر قبور است. | ||
====موضوع کتاب==== | ====موضوع کتاب==== | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۸۴: | ||
---- | ---- | ||
===السيف الصقيل في الرد على ابن زفيل === | ===السيف الصقيل في الرد على ابن زفيل === | ||
'''السيف الصقيل في الرد على ابن زفيل'''، نوشته [[ ابوالحسن | '''السيف الصقيل في الرد على ابن زفيل'''، نوشته [[سبکی، علی بن عبدالکافی|ابوالحسن تقیالدین علی بن عبدالکافی سبکی]] (۶۸۳ – ۷۵۶ ق)، در نقد و رد تفکرات کلامی [[ابن قیم جوزیه، محمد بن ابیبکر|ابن قیم جوزیه]] است. این اثر به همراه با تعلیقاتی بر کتاب باعنوان «تکملة الرد علب نونیة ابن القیم» از محمد زاهد کوثری است.<ref> مقدمه محمد زاهد کوثری، ج2، ص 38</ref> | ||
====موضوع کتاب==== | ====موضوع کتاب==== | ||
این کتاب در رد بر قصیدهی نونیّهی ابن قیّم(ابن زفیل) که درحقیقت تفکرات ابن تیمه را در خود جای داده، نگاشته شده و در آن به نقد ابن قیم در مورد مباحث توحید، صفات الهی و مسائل کلامی پرداخته شده است.<ref> مقدمه محقق، ج2، ص 24- 25 </ref>نگارش کتاب در سال 749هجری قمری پایان یافته است.<ref>متن، ج2، ص 203</ref> | این کتاب در رد بر قصیدهی نونیّهی ابن قیّم(ابن زفیل) که درحقیقت تفکرات ابن تیمه را در خود جای داده، نگاشته شده و در آن به نقد [[ابن قیم جوزیه، محمد بن ابیبکر|ابن قیم]] در مورد مباحث توحید، صفات الهی و مسائل کلامی پرداخته شده است.<ref> مقدمه محقق، ج2، ص 24- 25 </ref>نگارش کتاب در سال 749هجری قمری پایان یافته است.<ref>متن، ج2، ص 203</ref> | ||
==== روش نویسنده==== | ==== روش نویسنده==== | ||
نویسنده در رد خود اجمال و اختصار را ترجیح داده و به این بسنده کرد که توجهها را به کلمات غالباً خطرناک ابن قیم جلب کند، بدون اینکه زیاد در مورد آنها با او به مناقشه بپردازد. زیرا معتقد بود که صرف آگاهی از سخنان وی، به تنهایی برای طرد آنها و گمراه شمردن گویندهاش کافی است. با این وجود، در مواردی تندیهایی نسبت به او نموده است. نویسنده در این کتاب از روش امام الحرمین ( | نویسنده در رد خود اجمال و اختصار را ترجیح داده و به این بسنده کرد که توجهها را به کلمات غالباً خطرناک ابن قیم جلب کند، بدون اینکه زیاد در مورد آنها با او به مناقشه بپردازد. زیرا معتقد بود که صرف آگاهی از سخنان وی، به تنهایی برای طرد آنها و گمراه شمردن گویندهاش کافی است. با این وجود، در مواردی تندیهایی نسبت به او نموده است. نویسنده در این کتاب از روش امام الحرمین ([[امامالحرمین، عبدالملک بن عبدالله|ابوالمعالی جوینی]]) در رد بر سجزی و برخی از اهل حدیث پیروی کرده است.<ref>مقدمه محمد زاهد کوثری، ج2، ص 37، متن، ج2، ص 46- 48</ref> | ||
====ساختار==== | ====ساختار==== | ||
ساختار کتاب شامل مقدمه محقق، مقدمه محمد زاهد | ساختار کتاب شامل مقدمه محقق، مقدمه [[محمد زاهد کوثری]]، مقدمه نویسنده و فصلهای متعدد است. | ||
====گزارش محتوا==== | ====گزارش محتوا==== | ||
| خط ۲۱۱: | خط ۲۱۱: | ||
=== مصباح الأنام وجلاء الظلام في رد شبه البدعي النجدي التي أضل بها العوام=== | === مصباح الأنام وجلاء الظلام في رد شبه البدعي النجدي التي أضل بها العوام=== | ||
'''مصباح الأنام وجلاء الظلام في رد شبه البدعي النجدي التي أضل بها العوام'''، نوشته | '''مصباح الأنام وجلاء الظلام في رد شبه البدعي النجدي التي أضل بها العوام'''، نوشته [[علوی بن أحمد بن حسن بن عبد الله بن علوی حسینی شافعی]] (م 1232ق) در نقد و رد شبهات و بدعتهای محمد بن عبد الوهاب و تفکر وهابیت است. ذیل این اثر رسالهای درباره دلائل جواز توسل به پیامبر(ص) و زیارت ایشان از [[دحلان، احمد زینی|احمد بن زینی دحلان]] است. | ||
====ویژگیهای کتاب==== | ====ویژگیهای کتاب==== | ||
از ویژگیهای این کتاب، استناد به آثار بسیاری عالمان مرتبط با این موضوع است که نشان از احاطهی علمی نویسنده و آگاهی او از موضوعات و تبحّر وی در این زمینه دارد. همچنین این کتاب، عناوین بسیاری از کتابها و منابعی را که عالمان اهل سنت در آن زمان در نقد آرای محمد بن عبدالوهاب و ردّ عقایدش تألیف کردهاند، به صورت جداگانه برشمرده است. علاوه بر این، کتاب مشتمل بر مجموعهی بزرگی از کرامات عرفا و صوفیان است.<ref>مقدمه محقق، ج2، ص 211- 212</ref> | از ویژگیهای این کتاب، استناد به آثار بسیاری عالمان مرتبط با این موضوع است که نشان از احاطهی علمی نویسنده و آگاهی او از موضوعات و تبحّر وی در این زمینه دارد. همچنین این کتاب، عناوین بسیاری از کتابها و منابعی را که عالمان اهل سنت در آن زمان در نقد آرای [[محمد بن عبدالوهاب]] و ردّ عقایدش تألیف کردهاند، به صورت جداگانه برشمرده است. علاوه بر این، کتاب مشتمل بر مجموعهی بزرگی از کرامات عرفا و صوفیان است.<ref>مقدمه محقق، ج2، ص 211- 212</ref> | ||
====روش نویسنده==== | ====روش نویسنده==== | ||
نویسنده در این کتاب، اندیشههای محمد بن عبدالوهاب را با شیوهای عارفانه و زیبا به نقد کشیده و بر آن ردیه نوشته است. همچنین میتوان تشابهات و اشتراکاتی بین روش و دیدگاههای او با روش و آرای شیعیان و اشاعره مشاهده کرد.<ref> همان، ص 212</ref> | نویسنده در این کتاب، اندیشههای [[محمد بن عبدالوهاب]] را با شیوهای عارفانه و زیبا به نقد کشیده و بر آن ردیه نوشته است. همچنین میتوان تشابهات و اشتراکاتی بین روش و دیدگاههای او با روش و آرای شیعیان و اشاعره مشاهده کرد.<ref> همان، ص 212</ref> | ||
====انگیزه نگارش==== | ====انگیزه نگارش==== | ||
| خط ۲۳۲: | خط ۲۳۲: | ||
مباحث اصلی کتاب از فصل نهم آغاز شده است | مباحث اصلی کتاب از فصل نهم آغاز شده است | ||
نویسنده در این فصل ضمن اشاره به سخنان | نویسنده در این فصل ضمن اشاره به سخنان [[تقیالدین سبکی]] در مورد ناگواریها و سختیهای دنیا و ابتلائات آن از کتاب وی «[[معید النعم و مبید النقم]]» همچنین ذکر فوائد دشواریها و بلایا از زبان عزالدین محمد بن عبدالسلام تتمهای درباره محبت اولیاء خدا و عقوبت کسانی که به آنها آزار میرسانند سخن گفته است.<ref>متن، ج2، ص 229- 240</ref> | ||
فصل دهم به سخنان علما درباره ابن تیمیه و زهد و ورع او است. نخست به سخن و ستایش ذهبی یکی از شاگردان او اشاره نموده<ref>همان، ص242</ref> در ادامه نظر ابو الحسن شاذلی در باره ابن تیمه و انکار وی بر عارفان و همچنین عبد الرحمن اشمونی در توصیف وی و مخالفتش با اجماع مسلمانان و سرنوشت او آمده است.<ref> همان، ص242- 243</ref> | فصل دهم به سخنان علما درباره [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و زهد و ورع او است. نخست به سخن و ستایش ذهبی یکی از شاگردان او اشاره نموده<ref>همان، ص242</ref> در ادامه نظر ابو الحسن شاذلی در باره ابن تیمه و انکار وی بر عارفان و همچنین عبد الرحمن اشمونی در توصیف وی و مخالفتش با اجماع مسلمانان و سرنوشت او آمده است.<ref> همان، ص242- 243</ref> | ||
در فصل یازده در مخالفت و رد بر محمد بن عبد الوهاب درباره تعویذ و استفاده از مهره برای دفع چشم زخم از انسان و حیوانات است و در آن به نظر برخی از عالمان اهل سنت مانند ابن حجر و ابن ابی زید مالکی در خصوص جواز آن پرداخته شده است و در این میان به برخی از احکام در این خصوص اشاره شده است.<ref>همان، ص243- 246</ref> | در فصل یازده در مخالفت و رد بر محمد بن عبد الوهاب درباره تعویذ و استفاده از مهره برای دفع چشم زخم از انسان و حیوانات است و در آن به نظر برخی از عالمان اهل سنت مانند ابن حجر و ابن ابی زید مالکی در خصوص جواز آن پرداخته شده است و در این میان به برخی از احکام در این خصوص اشاره شده است.<ref>همان، ص243- 246</ref> | ||
| خط ۲۴۴: | خط ۲۴۴: | ||
وی همچنین متعرض مسائلی همچون حضور در حضور در جشن میلاد بزرگان یا سفر برای زیارت آنان، سرودن شعر در مدح آنان، رقص صوفیان و مسائل دیگر شده است.<ref>همان، ص267- 281</ref> | وی همچنین متعرض مسائلی همچون حضور در حضور در جشن میلاد بزرگان یا سفر برای زیارت آنان، سرودن شعر در مدح آنان، رقص صوفیان و مسائل دیگر شده است.<ref>همان، ص267- 281</ref> | ||
فصل چهارده درباره انکار توسل، استغاثه و شفاعت است. نویسنده به نقد تفکر ابن تیمیه در این مورد و اثبات جواز آنها بر اساس احادیث و قرآن و سخن عالمان اهل سنت و عارفان نظیر ابن عربی، پرداخته است.<ref>همان، ص282-303</ref> | فصل چهارده درباره انکار توسل، استغاثه و شفاعت است. نویسنده به نقد تفکر [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] در این مورد و اثبات جواز آنها بر اساس احادیث و قرآن و سخن عالمان اهل سنت و عارفان نظیر ابن عربی، پرداخته است.<ref>همان، ص282-303</ref> | ||
فصل پانزده به مسأله صلوات بر پیامبر (ص) بعد از اذان و دعای پس از آن از نگاه ابن عبد الوهاب پرداخته شده و دلایلی مبتنی بر احادیث و روایات در نقد نظر وی ذکر شده است<ref> همان، ص309- 315</ref> | فصل پانزده به مسأله صلوات بر پیامبر (ص) بعد از اذان و دعای پس از آن از نگاه ابن عبد الوهاب پرداخته شده و دلایلی مبتنی بر احادیث و روایات در نقد نظر وی ذکر شده است<ref> همان، ص309- 315</ref> | ||
| خط ۲۵۲: | خط ۲۵۲: | ||
در آخرین فصل کتاب تفکر ابن عبد الوهاب در خصوص زیارت پیامبر(ص) و اقدامات وی در جهت بازداشتن از آن اشاره شده و با استناد به برخی از نوشته و سخنان علمای اهل سنت در این موضوع به نقد و رد تفکر او پرداخته شده است.<ref>همان، ص323- 341</ref> | در آخرین فصل کتاب تفکر ابن عبد الوهاب در خصوص زیارت پیامبر(ص) و اقدامات وی در جهت بازداشتن از آن اشاره شده و با استناد به برخی از نوشته و سخنان علمای اهل سنت در این موضوع به نقد و رد تفکر او پرداخته شده است.<ref>همان، ص323- 341</ref> | ||
خاتمه کتاب مشتمل بر پرسشها و پاسخها و تقریظ بر کتاب سلیمان بن عبد الوهاب توسط محمد بن سلیمان کردی و تقریظ بر کتاب حاضر است<ref>همان، ص343- 365</ref> | خاتمه کتاب مشتمل بر پرسشها و پاسخها و تقریظ بر کتاب [[نجدی، سلیمان بن عبدالوهاب|سلیمان بن عبد الوهاب]] توسط [[محمد بن سلیمان کردی]] و تقریظ بر کتاب حاضر است<ref>همان، ص343- 365</ref> | ||
---- | ---- | ||
===الزيارة النبوية بين البدعية والشرعية=== | ===الزيارة النبوية بين البدعية والشرعية=== | ||
| خط ۳۳۱: | خط ۳۳۱: | ||
---- | ---- | ||
===رفع المنارة لتخريج أحاديث التوسل والزيارة=== | ===رفع المنارة لتخريج أحاديث التوسل والزيارة=== | ||
'''رفع المنارة لتخريج أحاديث التوسل والزيارة'''، نوشته | '''رفع المنارة لتخريج أحاديث التوسل والزيارة'''، نوشته [[محمود سعيد ممدوح]] (معاصر) در بررسی ابعاد گوناگون توسل و زیارت، همراه با تخریج احادیث مرتبط و ادله فقهی مرتبط است. | ||
====انگیزه نگارش ==== | ====انگیزه نگارش ==== | ||
| خط ۳۴۳: | خط ۳۴۳: | ||
فصل دوم به بحث درباره زیارت و احکام آن اختصاص دارد. این فصل به بررسی احادیث مربوط به زیارت و ادله فقهی پرداخته و در این راستا سخنان عالمان فقه در استحباب یا وجوب زیارت قبر پیامبر(ص) مطرح شده است. نویسنده ضمن استشهاد به آیاتی از قرآن ، روایات و اجماع به آیه« و لو انهم ظلموا انفسهم جاءوک فاسغفروا...» در راستای بحث و اثبات مستحب بودن زیارت بارگاه پیامبر(ص) اشاره کرده است. | فصل دوم به بحث درباره زیارت و احکام آن اختصاص دارد. این فصل به بررسی احادیث مربوط به زیارت و ادله فقهی پرداخته و در این راستا سخنان عالمان فقه در استحباب یا وجوب زیارت قبر پیامبر(ص) مطرح شده است. نویسنده ضمن استشهاد به آیاتی از قرآن ، روایات و اجماع به آیه« و لو انهم ظلموا انفسهم جاءوک فاسغفروا...» در راستای بحث و اثبات مستحب بودن زیارت بارگاه پیامبر(ص) اشاره کرده است. | ||
فصل سوم به ذکر و تخریج احادیثی میپردازد که دال بر مستحب بودن توسل هستند. در این فصل، بیش از ده روایت برای اثبات مشروعیت توسل ذکر شده است، از جمله دعایی که با عبارت«اللهم... و أسألك بنور وجهک» است. | فصل سوم به ذکر و تخریج احادیثی میپردازد که دال بر مستحب بودن توسل هستند. در این فصل، بیش از ده روایت برای اثبات مشروعیت توسل ذکر شده است، از جمله دعایی که با عبارت«اللهم... و أسألك بنور وجهک» است. | ||
| خط ۳۷۶: | خط ۳۷۷: | ||
در ادامه به دروغپردازی حشویه یا وهابیت بر امامان مذاهب چهارگانه پرداخته و از برخی نسبتهای دروغین درباره باورهای اعتقادی به آنان درباره صفات خداوند مانند قرار گرفتن بر عرش و...سخن به میان آورده و آنها را به نقد کشیده است.<ref>همان، ص317- 323</ref> | در ادامه به دروغپردازی حشویه یا وهابیت بر امامان مذاهب چهارگانه پرداخته و از برخی نسبتهای دروغین درباره باورهای اعتقادی به آنان درباره صفات خداوند مانند قرار گرفتن بر عرش و...سخن به میان آورده و آنها را به نقد کشیده است.<ref>همان، ص317- 323</ref> | ||
نسبتهای دروغین گروه یاد شده به سایر علما، کراهت ابن | نسبتهای دروغین گروه یاد شده به سایر علما، کراهت [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] از اهل بیت(ع)، دفاع وی از بنی امیه، تخطئه حضرت علی (ع) و نظرات متناقض وی و نقد آنها<ref>همان، ص323- 326</ref> باضافه مطالبی درباره گمراه دانستن اهل سنت توسط وهابیان و ادعای پیروی آنها از سلف از دیگر مباحث نوشتار است.<ref>همان، ص326- 331</ref>نویسنده همچنین آراء و نظرات سردمداران وهابیت مانند عبدالله بن باز و [[عثیمین، محمد بن صالح|ابن عثیمین]] را مطرح کرده و مورد نقد قرار داده و به نگاه وهابیت به علوم جدید و یافتههای علمی و مخالف با آن، سستی افکار و اندیشه وهابی و گمراه شمردن ترمذی توسط وهابیان اشاره کرده است.<ref>همان، ص331- 337</ref> | ||
---- | ---- | ||
===بهجة الناظر في التوسّل بالنبي الطاهر=== | ===بهجة الناظر في التوسّل بالنبي الطاهر=== | ||
| خط ۴۳۷: | خط ۴۳۶: | ||
نویسنده پس از اشاره مختصر به مضمون کتاب بحث تکفیر مسلمانان توسط وهابیت را مطرح کرده و از نسبت دادن اتهامات شرک، قبوریه، و جهمیه به آنان با تکیه بر باورهای ابن تیمیه و محمد بن عبد الوهاب سخن گفته است. همچنین به مشهورترین دلایلی که وهابیت بر اساس آنها به تکفیر مسلمانان پرداختهاند، اشاره کرده و دیدگاه آنان را در این خصوص نقد کرده است.<ref>متن، ج2، ص412- 414</ref> | نویسنده پس از اشاره مختصر به مضمون کتاب بحث تکفیر مسلمانان توسط وهابیت را مطرح کرده و از نسبت دادن اتهامات شرک، قبوریه، و جهمیه به آنان با تکیه بر باورهای ابن تیمیه و محمد بن عبد الوهاب سخن گفته است. همچنین به مشهورترین دلایلی که وهابیت بر اساس آنها به تکفیر مسلمانان پرداختهاند، اشاره کرده و دیدگاه آنان را در این خصوص نقد کرده است.<ref>متن، ج2، ص412- 414</ref> | ||
بخش قابل توجهی از کتاب به ابن تیمیه، احوال وی و نظر علما درباره او اختصاص داده شده و به تفصیل به باورها و فتاوای خلاف او نظیر استوای بر عرش، توسل به پیامبر(ص) و...پرداخته شده است. نویسنده ضمن اشاره به مقابله عالمان اهل سنت با ابن تیمیه و سرانجام او،<ref>همان، ص432- 442 و ص447-464 و ص473- 476</ref> گوشهای از باورهای تشبیهی و تجسیمی و دیگر باورهایش را مطرح کرده است.<ref>همان، ص484- 492</ref>وی همچنین به نگاه ابن تیمیه درباره حضرت علی(ع) و طعن بر مناقب ایشان و رد بر امامیه اشاره کرده<ref>همان، ص507 -510 </ref>و از دفاع او از ابو سفیان، معاویه و خوارج سخن گفته است.<ref>همان، ص510- 519 </ref> در ادامه نظر او را درباره خلافت و بیعت با حضرت علی(ع)<ref>همان، ص530- 534 </ref>و برخی از حوادث تاریخی مورد بررسی و نقد قرار داده است.<ref>همان، ص546- 552</ref> | بخش قابل توجهی از کتاب به ابن تیمیه، احوال وی و نظر علما درباره او اختصاص داده شده و به تفصیل به باورها و فتاوای خلاف او نظیر استوای بر عرش، توسل به پیامبر(ص) و...پرداخته شده است. نویسنده ضمن اشاره به مقابله عالمان اهل سنت با ابن تیمیه و سرانجام او،<ref>همان، ص432- 442 و ص447-464 و ص473- 476</ref> گوشهای از باورهای تشبیهی و تجسیمی و دیگر باورهایش را مطرح کرده است.<ref>همان، ص484- 492</ref>وی همچنین به نگاه ابن تیمیه درباره [[امام علی علیهالسلام|حضرت علی(ع)]] و طعن بر مناقب ایشان و رد بر امامیه اشاره کرده<ref>همان، ص507 -510 </ref>و از دفاع او از ابو سفیان، معاویه و خوارج سخن گفته است.<ref>همان، ص510- 519 </ref> در ادامه نظر او را درباره خلافت و بیعت با حضرت علی(ع)<ref>همان، ص530- 534 </ref>و برخی از حوادث تاریخی مورد بررسی و نقد قرار داده است.<ref>همان، ص546- 552</ref> | ||
در بخشی دیگر از مطالب نویسنده به وهابیت پرداخته و محمد بن عبد الوهاب را از نگاه معاصران و متاخران مطرح کرده<ref>همان، ص636- 641</ref>و به علمای منتقد معاصر و غیر معاصر محمد بن عبدالوهاب اشاره کرده است.<ref>همان، ص641- 646</ref>توسل و استغاثه از نظر وهابیت و پاسخ به آن،<ref>همان، ص650- 657</ref>توسل از نظر شوکانی،<ref>همان، ص657-662</ref>حکم توسل و استغاثه،<ref>همان، ص672- 691 </ref> از دیگر مطالب مطرح شده است. | در بخشی دیگر از مطالب نویسنده به وهابیت پرداخته و محمد بن عبد الوهاب را از نگاه معاصران و متاخران مطرح کرده<ref>همان، ص636- 641</ref>و به علمای منتقد معاصر و غیر معاصر محمد بن عبدالوهاب اشاره کرده است.<ref>همان، ص641- 646</ref>توسل و استغاثه از نظر وهابیت و پاسخ به آن،<ref>همان، ص650- 657</ref>توسل از نظر شوکانی،<ref>همان، ص657-662</ref>حکم توسل و استغاثه،<ref>همان، ص672- 691 </ref> از دیگر مطالب مطرح شده است. | ||
در خاتمه کتاب نخست مطالبی درباره ادعای بر حق بودن هریک از فرق مذهبی آمده سپس مسأله برحذر داشتن از تکفیر در سنت پیامبر(ص) مطرح شده است. به دنبال آن به تلاش مذهبی حنبلیان در مواجهه با اشاعره به اضافه مطالبی درباره ابن تیمیه و ابن | در خاتمه کتاب نخست مطالبی درباره ادعای بر حق بودن هریک از فرق مذهبی آمده سپس مسأله برحذر داشتن از تکفیر در سنت پیامبر(ص) مطرح شده است. به دنبال آن به تلاش مذهبی حنبلیان در مواجهه با اشاعره به اضافه مطالبی درباره [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و [[ابن قیم جوزیه، محمد بن ابیبکر|ابن قیم]]، مشبهه، مجسمه و برخی از عقاید علمای آنان اشاره شده است. پایان بخش مباحث کتاب مطالبی در خصوص محمد بن عبد الوهاب نقد وی و همچنین احادیثی در برتری امت اسلامی بر سایر امم است.<ref> همان، ص711- 718</ref> | ||
---- | ---- | ||
| خط ۵۲۴: | خط ۵۲۳: | ||
مقدمه مختصر محقق به معرفی نویسنده و آثار او اختصاص دارد<ref>مقدمه محقق، ج4، ص613 - 614</ref>و در مقدمه نویسنده بحثی مختصر درباره اجتهاد، گونههای آن و عمل به آن و دیگر مطالب مرتبط مطرح شده است.<ref>مقدمه نویسنده، ج4، ص616 - 620</ref> | مقدمه مختصر محقق به معرفی نویسنده و آثار او اختصاص دارد<ref>مقدمه محقق، ج4، ص613 - 614</ref>و در مقدمه نویسنده بحثی مختصر درباره اجتهاد، گونههای آن و عمل به آن و دیگر مطالب مرتبط مطرح شده است.<ref>مقدمه نویسنده، ج4، ص616 - 620</ref> | ||
در متن اصلی رساله نخست به موضوع توسل در دعای زیارت پیامبر(ص) از منظر احمد بن حنبل پرداخته شده سپس به آداب زیارت پیامبر(ص) در سخنان وی و تشویق به توسل به پیامبر(ص) اشاره شده و توضیحی درباره معنای توسل آمده است.<ref>متن، ج4، ص621- 622</ref> | در متن اصلی رساله نخست به موضوع توسل در دعای زیارت پیامبر(ص) از منظر [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] پرداخته شده سپس به آداب زیارت پیامبر(ص) در سخنان وی و تشویق به توسل به پیامبر(ص) اشاره شده و توضیحی درباره معنای توسل آمده است.<ref>متن، ج4، ص621- 622</ref> | ||
به دنبال آن برخی از دلائل اثبات جواز توسل مطرح گردیده است. در این راستا احادیثی از پیامبر اکرم(ص) در بیان جواز بررسی شده و ضمن آن به منکران توسل پاسخ داده شده است.<ref>همان، ص622- 631</ref> | به دنبال آن برخی از دلائل اثبات جواز توسل مطرح گردیده است. در این راستا احادیثی از پیامبر اکرم(ص) در بیان جواز بررسی شده و ضمن آن به منکران توسل پاسخ داده شده است.<ref>همان، ص622- 631</ref> | ||