جامع التواريخ: تفاوت میان نسخه‌ها

وى در مقدمه كتاب تاريخچه مختصرى از روند خلافت و امامت در اسلام تا زمان امام جعفر صادق(ع) بيان كرده است. سپس به نقل از منابع فرقه اسماعيلى به نام فرزندان آن حضرت كه اسماعيل بزرگ‌ترين آن‌ها بود، اشاره كرده و دليل انكار امامت اسماعيل، پس از صدور نصّ از سوى [[امام صادق]](ع) را شراب‌خوارى اسماعيل دانسته است. طايفه كيسانيه به اسماعيل ايمان آوردند و از فرقه شيعه جدا شدند و چنين حجت آوردند كه: «جعفر امام معصوم است و او نص بر اسماعيل كرد، پس اصل نصّ نخستين است؛ و بدا بر خداوند روا نباشد؛ و امام خود آن چه كند و فرمايد جمله حق باشد؛ اسماعيل را از شراب خوردن در امامت نقصان و خلل نباشد». اين طايفه را براى انتساب به اسماعيل، «اسماعيلى» و از آن جا كه معتقدند عوام را بر ظاهر لفظ اطلاع است و خواص را بر باطن تأويل وقوف است، «باطنى» گويند.

آن چه كه جاى دقت و بررسى دارد، اين است كه مبانى اعتقادى و حكومتى اسماعيليه از نظر «امامت» محل تأمل فراوان است و بايد مورد ارزيابى قرار گيرد، زيرا با آن كه اسماعيل، فرزند امام جعفر صادق(ع)، در زمان حيات پدر بزرگوارش بدرود حيات گفته و همه مردم مدينه شاهد و ناظر اين حادثه بوده‌اند، چگونه اسماعيليه انكار امامت موسى بن جعفر(ع) نموده و نظر امام معصوم را در اين زمينه پذيرا نشدند.